Yako kaha kuvihande

Yenu kumitwe yavihande

KAPETULU 5

Mwangana Mwavakafwa Vevwishise Wangana

Mwangana Mwavakafwa Vevwishise Wangana

CHISHINA CHAMUKAPETULU

Vatu jaKalunga vatachikijile jino muchano waulemu waWangana, navaze navakauyula, navaze navakayula kuWangana kana, novyo vatela kupwila vakushishika

1, 2. Mujila muka Yesu apwila muka-kutwaminyina wamwenemwene?

ACHISHINGANYEKENU munakuhita nakutala nganda yamwaza, kaha kuli mutu anakumitwaminyina. Muvosena kanda muyimonengaho lyehi, ngocho namwivwilila kanawa vyuma vyosena navamilweza. Lwola lumwe, enu navakwenu vangeji munahase kuhulisa vamilweze vyuma vimwe vize kanda mumonengaho lyehi. Jino uze muka-kumitwaminyina keshi kumikumbulula hahaze veneko palanga nomu namuheta hakamwihi navyuma kana. Kutwala muze, namuwahilila chikuma hamangana ali nawo hakumilumbunwina halwola lwakutamo vyuma munakusaka kutachikiza.

2 Vaka-Kulishitu vamuchano vanafwane nge vatu vaze vanakuya nakutala jinganda navihela vyeka. Tunakulinangula vyanganda yamwaza, ‘nganda yize yikwechi vihela vyazuvo vyamwenemwene,’ kulumbununa Wangana waKalunga. (Hepe. 11:10) Omu Yesu apwile hano hamavu, atwaminyinyine vaka-kumukavangiza vatachikize kanawa Wangana kanou. Uno Yesu avakumbulwile vihula vyavo vyosena nakuvalweza mijimbu yosena yahanjika haWangana hahaze vene tahi? Nduma. Ambile ngwenyi: “Ami nguchili navyuma vyavivulu vyakuhanjika kuli enu, oloze oholili kamweshi kuhasa kumona omu vyalumbunukilako.” (Yowa. 16:12) Yesu hakupwa muka-kutwaminyina wamwenemwene, kalwezele tumbaji twenyi vyuma vize amwene ngwenyi kaveshi kuhasa kuvivwishisako.

3, 4. (a) Yesu nanangulanga ngachilihi vatu vakushishika vyaWangana waKalunga? (b) Vyuma muka natushimutwila mukapetulu uno?

3 Yesu ahanjikile awa mazu ahali Yowano 16:12 haufuku wamakumishilo hano hamavu. Jino omu afwile, atwalileho ngachilihi kunangula vatu vakushishika vyaWangana waKalunga? Ashikile vaposetolo jenyi ngwenyi: ‘Shipilitu yamuchano nayikamitwaminyina mwaya muchano wosena.’ * (Yowa. 16:13) Hano shipilitu yajila vanayifwanyisa kumutu uze anakutwaminyina vakwavo kanawa. Yesu nazachisanga shipilitu hakunangula vaka-kumukavangiza vyuma vatela kutachikiza haWangana waKalunga halwola lwakutamo.

4 Tushimutwilenu omu shipilitu yajila yaYehova yinatwaminyinanga vaka-Kulishitu vakashishi vatachikize vyavivulu haWangana. Chatete, natushimutwila ovyo vyatulingishile tutachikize mwaka waputukile kuyula Wangana waKalunga. Kaha natushimutwila hali vaze navakapwa vamyangana navaze navakayula kuWangana kanou. Chamakumishilo, natumona omu vaka-kukavangiza Kulishitu vanatachikizanga vyuma vatela kulinga numba vapwenga vakushishika kuWangana.

Navatachikiza Mwaka Waulemu

5, 6. (a) Vaka-Kulinangula Mbimbiliya vashinganyekele vyuma muka vyakuhenga hakupwako chaWangana namulimo wakwaha? (b) Mwomwo ika natwambila ngwetu kulimbenja kana kachasolwele nge Yesu kapwile nakuvatwaminyinako?

5 Nganomu twashimutwilanga muKapetulu 2 mumukanda uno, Vaka-Kulinangula Mbimbiliya vahanjikilenga hamyaka yayivulu ngwavo upolofweto waulemu naukatesamo mu 1914. Oloze halwola kana nawa vafwelelele ngwavo kupwako chaKulishitu chaputukile mu 1874, kaha aputukile kuyula mwilu mu 1878, kaha nawa ngwavo Wangana navakauzamisa kanawa muOctober 1914. Vafwelelele nawa ngwavo mulimo wakwaha waputukile mu 1874 swi naku 1914, kaha naukakuma omu vawavisa navakavakungulula nakuya mwilu. Uno kulimbenja kanechi chasolola nge Yesu kapwile nakutwaminyina vatu jenyi nashipilitu yajilako tahi?

6 Nduma. Achanukenu chakutalilaho twahanjikanga hakavanga. Nge vaze vangeji navalusuka nakushinganyeka vyuma vimwe chipwe nge navahulisa vihula vyavivulu, kaha uze muka-kuvatwaminyina keshi kuvakumbulula hahaze veneko, uno nachimusolola nge wamokomoko tahi? Chiku. Chochimwe nawa, numba tuhu vatu jaKalunga lwola lumwe vanesekanga kutachikiza mwaya kujina chaYehova shimbu kanda shipilitu yajila yivalweze muchano kana, oloze echi kachasolola nge Yesu keshi nakuvatwaminyinako. Ava vaka-Kulishitu vakushishika vanetavilanga vavolole, kaha vanololanga vishinganyeka vyavo.—Yako. 4:6.

7. Vatu jaKalunga vavakafwile vatachikize muchano muka?

7 Jino kufuma mu 1919, musana wakushipilitu waputukile kumunyika, kaha vatu jaKalunga vatachikijile muchano. (Tangenu Samu 97:11.) Mu 1925, valowele Kaposhi Kakutalila uze apwile nachihande chakulipwila chakwamba ngwavo, “Kusemuka chaVaka-mafuchi.” Mwapwile unjiho wamuVisoneka uze wasolwele nge Wangana waMeshiya waputukile kuyula mu 1914, kweseka naupolofweto waKusoloka kapetulu 12 wakuvuluka pwevo lyaKalunga wamwilu uze asemene mwana walunga. * Echi chihande chavulukile nawa ngwacho luyanjisa naukalu vamwene vatu jaYehova hamyaka yize yajita, vyapwile vinjikizo vyakusolola nge Satana vamumbilile hano hamavu kufuma mwilu, kaha “ali namatoto amanene, mwomwo natachikiza ngwenyi ali kaha nakashimbu kakandende.”—Kuso. 12:12.

8, 9. (a) Vatu jaKalunga vatachikijile ngachilihi kulema chaWangana? (b) Vihula muka natushimutwila?

8 Uno Wangana waKalunga wapwa ngachilihi waulemu? Mu 1928, Kaposhi Kakutalila aputukile kuhanjika ngwenyi Wangana wapwa waulemu chikuma kuhambakana ulwilo wetu uze weza mwomwo yandando yakusokola. Pundu vene, Yehova mwakalingisa lijina lyenyi kupwa lyajila, nakuhakwila wata wenyi, nakutesamo vyuma vyosena ajina kulingila vatu kuhichila kaha muWangana waMeshiya.

9 Veya navakayula hamwe naKulishitu muWangana kanou? Veya navakapwa hano hamavu mangana vakavayule kuWangana kanou? Mulimo muka vatela kuzata vaka-kukavangiza Kulishitu?

Mulimo Wakwaha Wapwile Wakukungulula Vawavisa

10. Kunyima vatu jaKalunga vevwishishile ngachilihi chihande chavaze 144,000?

10 Shimbu kanda 1914, vaka-Kulishitu vamuchano vatachikijile ngwavo vatu vakushishika vakuheta ku 144,000 vakiko navakayula hamwe naKulishitu. * Ava Vaka-Kulinangula Mbimbiliya vatachikjile ngwavo eyi nambala yapwile nambala ivene, keshi yachifwanyisako. Kaha vaputukile kuvasakula mulikulukaji lyamyaka lyakulivanga.

11. Vaze navakapwa mwenga waKulishitu vamwene ngachilihi mulimo vavahanyine kuzata hano hamavu?

11 Uno mulimo muka vahanyine ava navakapwa mwenga waKulishitu shimbu vapwile hano hamavu? Vatachikijile ngwavo Yesu ashindakanyine hamulimo wakwambulula uze wapwile mulimo wakwaha. (Mateu 9:37; Yowa. 4:35) Nganomu twashimutwilanga muKapetulu 2, ava vandumbwetu vashinganyekelenga ngwavo mulimo wakwaha naukambata myaka 40, kaha naukakuma omu vawavisa navakaya mwilu. Jino hakuwana nge mulimo watwalilile nomu yakumine yize myaka 40, kwasakiwile kulumbununa chachihya. Oholyapwa tunatachikiza jino ngwetu ngonde yakwaha yaputukile mu 1914. Ngonde kana yapwile yakuhandununa tiliku kumwila, chipwe ngwetu kuhandununa vaka-Kulishitu vawavisa vakushishika kufuma kuli vaka-Kulishitu vamakuli. Lwola lwahetele jino lwakuhaka mangana kukukungulula vasalaho vaze navakaya mwilu.

Ngonde yakwaha yaputukile mu 1914 (Talenu palangalafu 11)

12, 13. Uno chifwanyisa chavajike vamapwevo 10 nachajitalende vinatesamo ngachilihi mumakumbi ano akukuminyina?

12 Kufuma vene mu 1919, Kulishitu natwaleho lika kutwaminyina ndungo wakushishika wakuzangama atetekele mulimo wakwambulula. Aputukile kulinga ngocho mulikulukaji lyamyaka lyakulivanga. (Mateu 28:19, 20) Asolwele nawa vilinga vatelele kupwa navyo ava vaka-kumukavangiza vawavisa numba vatesemo mulimo kana. Alingile ngachilihi ngocho? Muchifwanyisa ahanjikile chavajike vamapwevo 10, asolwele ngwenyi vawavisa vatela kutona nakuvanguluka kushipilitu numbanyi vakahase kupwa kuchifupawenga mwilu, omu Kulishitu mwakalinunga ‘namwenga’ wenyi, vaze 144,000. (Kuso. 21:2) Kaha muchifwanyisa chajitalende, Yesu anangwile ngwenyi vangamba jenyi vawavisa navakazata natwima mulimo wakwambulula avahana.—Mateu 25:1-30.

13 Vawavisa vanapunga vakutona nakuzata natwima mulimo wakwambulula hamyaka 100 yinahichimo. Pundu vene, navakavafweta hakupwa vakutona. Uno mulimo wakwaha unapunga kaha wakukungulula vaze 144,000 navakayula hamwe naKulishitu nyi?

Wangana Naukungulula Vaze Naukayula Hano Hamavu

14 Hamyaka yayivulu, vatu vakushishika vanasakenga kutachikiza mwalumbunukila mazu ahali Kusoloka 7:9-14 akuvuluka “liyongomena lyalinene.” Makumbi ano tunevwishisa kanawa mwalumbunukila mazu kana, oloze kunyima vawalumbunwinenga mujila yakuhenga mwomwo halwola kana te Kulishitu kanda avalumbunwinewo.

15 Mu 1917, mukanda waThe Finished Mystery wambile ngwawo, “kwatwama mazavu avali avatu vaze navakayoyela mwilu, kaha nawa kwatwama mazavu avali avatu vaze navakayoyela hano hamavu.” Veya vapwile mumazavu awa awana vaze vatalilile kukayovoka kulutwe? Lizavu lyatete lyapwile lyavaze 144,000 navakayula hamwe naKulishitu. Lyamuchivali lyapwile lyavaze vamuliyongomena lyalinene. Halwola kana, twafwelelele ngwetu ava vamuliyongomena lyalinene vapwile vaka-Kulishitu vaze vachipwile mujichachi jaKulishitendomu. Vatu kana kavapwile nalufwelelo lwakukola lwakuvalingisa vomike nakwiza mukwitava chamuchanoko. Ngocho navakavahana vihela vyakuzeneka ulemu mwilu. Twafwelelele nawa ngwetu, lizavu lyamuchitatu lyavaze navakatwama hano hamavu nalikapwa lyavatu vavalemu vakushishika vakufwana nge Apalahama, Mose, naveka vakunyima vaze navakayulanga vatu vamulizavu lyamuchiwana lyavatu vamuchivulu.

16. Muchano muka wauhya vatachikijile mu 1923 namu 1932?

16 Uno shipilitu yajila yakafwile ngachilihi vaka-kukavangiza Kulishitu vatachikize muchano tunejiva oholili? Shipilitu yavalumbunwinyinengawo chikoki chikoki. Kaposhi Kakutalila wa 1923 avulukile vyalizavu lyavatu vaze kavatwama nalutalililo lwakukayoyela mwiluko, oloze vatalilila kukavayula kuchiyulo chaKulishitu hano hamavu. Mu 1932, Kaposhi Kakutalila ashimutwilile vyaYonatave (Yehonatave) uze alipanjikile kuli Mwangana wavaIsalele Yehu vawavishile kuli Kalunga. Yonatave alisuwile kukafwa Yehu uze afwililile kufumisako kwitava chamakuli chosena. (Vamya. 2, 10:15-17) Ou kaposhi ambile ngwenyi, kwapwile lizavu lyavatu vaze vapwile nge Yonatave vaze Yehova mwakayovola ‘haluyando lwaAlamangetone,’ kaha navakayoyela hano hamavu.

17. (a) Mu 1935, muchano muka waulemu vatachikijile? (b) Vaka-Kulishitu vakushishika vevwile ngachilihi hakutachikiza ulumbunwiso waliyongomena lyalinene? (Talenu lipwata lwakwamba ngwavo, “ Vavavulu Vevwile kuMichima Hwo.”)

17 Kuheta mu 1935, musana wakushipilitu wamunyikile chikuma. Hakukunguluka changalila chize chapwililile munganda yaWashington, D.C., valumbunwine ngwavo eli liyongomena lyalinene lyatalikishile kuli vaze navakayoyela hano hamavu, vaze nawa vavuluka ngwavo mikoko muchifwanyisa chaYesu chamikoko navapembe. (Mateu 25:33-40) Vaze vamuliyongomena lyalinene navakapwa hali “mikoko veka,” vaze ahanjikile Yesu ngwenyi: “Navakiko nawa ngwatela kuvaneha.” (Yowa. 10:16) Ndumbwetu J. F. Rutherford uze apwile nakuhanjika chihande avilikile ngwenyi: “Vosena vaze vatalilila kukayoyela hano hamavu myaka yosena vemane.” Vatu vavavulu vakungulukile vemanyine. Kaha ambile ngwenyi: “Talenu! Ava vakiko vanapu liyongomena lyalinene!” Vavavulu vawahililile chikuma hakutachikiza lutalililo vatwama nalwo.

18. Vaka-kukavangiza Kulishitu vanazatenga ngachilihi mulimo wakwambulula, kaha vyuma muka vinafumumo?

18 Kufuma vene haze, Kulishitu nakafwenga vatu jenyi vahake muchima kumulimo wakukungulula vatu vamuliyongomena lyalinene vaze navakayovoka haluyando lwalunene. Hakavanga, chasolokele nge vatu vamuliyongomena lyalinene kaveshi kukavulako. Ndumbwetu Rutherford lwola lumwe ambile ngwenyi: “Chinakusoloka nge ‘liyongomena lyalinene’ kalyeshi kukatohwako.” Oloze makumbi ano tunamono jino omu Yehova anakukisula mulimo wakwaha. Hakuvatwaminyina kuli Yesu nashipilitu yajila, vawavisa namasepa javo “mikoko veka” vanapu jino “utanga umwe” nakuzachila hamwe hakuvatwaminyina kuli “kafunga umwe,” ngana muze ahanjikile Yesu.

Ndumbwetu Rutherford katachikijile ngwenyi liyongomena lyalinene nalikatohwako (Kufuma kuchimoswe nakuya kuchilyo: Nathan H. Knorr, Joseph F. Rutherford, naHayden C. Covington)

19. Vyuma muka twatela kulinga numba vatu vamuliyongomena lyalinene vavule chikuma?

19 Mayevuyevu avatu vakushishika vaze navakayoyela hano hamavu mupalachise myaka yosena, navakavayula kuli Kulishitu navaze 144,000. Cheji kutwivwisanga kuwaha hakushinganyeka omu Kulishitu natwaminyinanga vatu jaKalunga vatachikize vyuma vyamuVisoneka vatalilila kulutwe. Twatokwa chikuma hakutuhana mulimo wakuya nakwambulila vatu vyalutalililo kana. Ngocho tutwalenuho kwazana natwima mumulimo wakukungulula vatu vamuliyongomena lyalinene eli lili nakutohwelako lika mangana twalise lijina lyaYehova.—Tangenu Luka 10:2.

Liyongomena lyalinene linakutohwelako lika

Kupwa Vakushishika kuWangana Chalumbununa Ika?

20. Veya vatwama muliuka lyaSatana, kaha vaka-Kulishitu vatela kusolola ngachilihi kushishika chavo?

20 Omu vatu jaKalunga vatwalileho kulinangula vyaWangana, vasakiwile nawa kutachikiza vyuma vatela kulinga mangana vasolole ngwavo vapwa vakushishika kufulumende eyi yamwilu. Ngocho mu 1922, Kaposhi Kakutalila avulukile ngwenyi kuli mauka avali, limwe lyaYehova likwavo lyaSatana. Muliuka lyaSatana mwatwama vaka-kusekasana, navaka-mauka akwitava, navaka-mapolitiki. Vatu vaze vashishika kuWangana waKalunga uze vayula kuli Kulishitu kavatela kwazana muvyumevi vyatwama muliuka lyaSatanako. (Koli. 2, 6:17) Uno echi chalumbununa ika?

21. (a) Ndungo wakushishika nakafwenga vatu jaKalunga vatachikize vyuma muka hali vaka-kusekasana? (b) Mu 1963, Kaposhi Kakutalila avulukile ika hali “Mbavilone Yayinene”?

21 Kulya chakushipilitu natuhanenga ndungo wakushishika chinasololanga hatoma vilinga vyavipi vinakusoloka kuli vaka-kusekasana, nakuhuhumuna vatu jaKalunga valihende kumuchima wakufwila luheto. (Mateu 6:24) Mikanda yetu nawa yinasopololanga mauka akwitava aze vayula kuli Satana. Mu 1963, Kaposhi Kakutalila avulukile hatoma ngwenyi, “Mbavilone Yayinene” kayemanyinako kaha Kulishitendomuko, oloze yemanyinako namauka akwitava chamakuli amukaye kosena. Nganomu natushimutwila muKapetulu 10, vatu jaKalunga kumafuchi osena nakumiyachi yosena vanavakafwe ‘valovoke muli ikiye,’ kulumbununa nge vanavakafwe vambile vilinga vyosena vyamukwitava chamakuli.—Kuso. 18:2, 4.

22. Omu kwapwile Jita yaKaye yatete, vatu jaKalunga vavavulu vevwishishile ngachilihi mazu ahali Wavaka-Loma 13:1?

22 Nyi ngachilihi chihanda chamapolitiki chaliuka lyaSatana? Uno vaka-Kulishitu vamuchano vatela kwazana mujijita namuvikokojola vyalifuchi nachiyulo tahi? Omu kwapwile Jita yaKaye yatete, Vaka-Kulinangula Mbimbiliya vatachikijile ngwavo vaka-kukavangiza Kulishitu kavatela kujiha vakwavo vatuko. (Mateu 26:52) Oloze vavavulu vashinganyekele ngwavo, hakusaka kwononoka lushimbi lwahali Wavaka-Loma 13:1 lwakuliluula “kuli vaze vali nawata,” vatela kwingila uswalale, nakuvwala uvwalo wamaswalale, nakukwata mata, oloze nge navavalweza vajihe vaka-kole javo, vakiko vatela kuloza mwilu.

23, 24. Twevwishishile ngachilihi mazu ahali Wavaka-Loma 13:1 hajita yaKaye yamuchivali, kaha vatukafwile ngachilihi tutachikize muchano wakwoloka?

23 Omu yepukile Jita yaKaye yamuchivali mu 1939, Kaposhi Kakutalila alumbunwine kanawa chihande chakuhona kwazana muvihande vyalifuchi nachiyulo. Ou kaposhi ahanjikile hatoma ngwenyi vaka-Kulishitu kavatela kwazana mujijita namuvikokojola vyamukaye kaSatanako. Vavakafwile chikupu halwola lwakutamo. Vaka-kukavangiza Kulishitu vavakingile kumulonga wamanyinga uze vatwama nawo vaka-mafuchi vaze vanalunga jita. Oloze kuputuka mu 1929, mikanda yetu yahanjikile ngwayo vaze vali nawata vavuluka hali Wavaka-Loma 13:1 kavapwile vaka-kuyula vamukaye kanoko, oloze vapwile Yehova naYesu. Kwasakiwile kulumbununa chihande kana mujila yeka yakwoloka.

24 Mu 1962, shipilitu yajila yatwaminyinyine vaka-kukavangiza Kulishitu vatachikize muchano wakwoloka omu vasonekele vihande vyavilemu vyahanjikile hali Wavaka-Loma 13:1-7 vize vyapwile muKaposhi Kakutalila waNovember 15 naDecember 1. Vatu jaKalunga vatachikijile jino kuliluula ahanjikile Yesu mumazu enyi aze aya fuma akwamba ngwavo: “Hanenunga vyuma vyaKesale kuli Kesale, oloze vyuma vyaKalunga kuli Kalunga.” (Luka 20:25) Vaka-Kulishitu vamuchano vatachikiza jino ngwavo vaze vali nawata vapwa vaka-kuyula vamukaye kano, kaha vaka-Kulishitu vatela kuliluula kuli vakiko. Oloze kuliluula kana chatwama noho chakumina. Kachi nge vaka-kuyula navatulweza tulikange kuli Yehova Kalunga, kaha tweji kukumbululanga ngana muze valingile vaposetolo kunyima ngwavo: “Twatela kwononoka Kalunga hakupwa ikiye muka-kuyula, kuhambakana vatu.” (Vili. 5:29) MuKapetulu 13 na 14 natulinangula omu vatu jaKalunga vanasololanga ngwavo kavazana muvihande vyalifuchi nachiyuloko.

Twatokwa kulwezako vakwetu lutalililo lwamuMbimbiliya lwakuyoya myaka yosena

25. Mwomwo ika twatela kusakwilila shipilitu yajila hakututwaminyina mangana vatulumbunwine kanawa vyaWangana waKalunga?

25 Achishinganyekenu havyuma vyosena vyaWangana waKalunga vize vanalinangula vaka-kukavangiza Kulishitu hamyaka 100 yinahichimo. Tunalinangula mwaka vazamishile Wangana waKalunga mwilu novyo wapwila waulemu. Tunatachikiza kanawa ngwetu vatu vamwe vakushishika navakayoyela mwilu, kaha veka navakayoyela hano hamavu myaka yosena. Tunamono nawa omu twatela kusolola ngwetu twashishika kuWangana waKalunga oku nawa tunakuliluula kuli vaka-kuyula vamukaye kano. Lihulisenu ngwenu, ‘Kachi nge Yesu Kulishitu katwaminyinyine ndungo yenyi wakushishika atachikize ou muchano wamwaza nakutunangulawo, kutala kachi ngwautachikiza tahi?’ Ocho kutokwa kana hakututwaminyina kuli Kulishitu nashipilitu yajila!

^ par. 3 Mukanda umwe wamba ngwawo, lizu lyachiHelase “kutwaminyina” vasoneka muvesi eyi lyalumbununa “kulweza mutu jila.”

^ par. 7 Kunyima vatu jaKalunga vashinganyekele ngwavo uze upolofweto watalikishile kujita valwile vaka-kwitava vamuLoma navaka-Katolika.

^ par. 10 MuJune 1880, Kaposhi Kakutalila ahanjikile ngwenyi, vaze 144,000 navakapwa vaYuleya vachisemwa vaze navakalumuka shimbu kanda 1914. Oloze kuheta kusongo ya 1880, valumwine muchano wakwoloka ngana uze tunatachikiza oholyapwa.