EKONDWA 6
Ovandu mbe zuvarisa—Ovazuvarise ve riyandjera oveni
1, 2. Jesus wa kwizika oviungura viṋe ovinanḓengu, nu kwa kongorera epuriro riṋe enanḓengu?
OVANANE VOPOLITIKA popengi ve tjita omakwizikiro ngu ve ha yenenisa. Nandarire imba mbe nozondando ozombwa kave yenene okuyenenisa omakwizikiro wawo. Nungwari Ombara yOuhona waMukuru, Jesus Kristus, wa panguka kovandu mba orondu eye aruhe u yenenisa omakwizikiro we.
2 Tja za nokurira Ombara mombura ndji 1914, Jesus we rirongerera okuyenenisa omakwizikiro nga tjita ozombura ape 1 900 komurungu wanao. Ousupi komurungu wonḓiro ye, Jesus wa kwizika na tja: “Indji Ombuze Ombwa yOuhona mai zuvarisiwa mouye auhe.” (Mat. 24:14) Omayenenisiro womambo ngo maye rire orupa rwotjiraisiro tjomeero we otjOmbara. Posi yokutja, pe nepuriro enanḓengu ndi: Ombara mai yenene vi okurongerisa otjimbumba tjovazuvarise mbe riyandjera oveni momayuva omasenina, mu mamu kara ovandu mbe ripurira ku wo oveni, mbe hi norusuvero nu mbe hi nonḓero moviṋa oviyapuke? (Mat. 24:12; 2 Tim. 3:1-5) Matu sokukara nonḓero yokutjiwa eziriro ndi, orondu mari ṱunu kOvakriste vatjiri avehe.
3. Ongamburiro yaye Jesus ndja raisa, nu ongamburiro ndjo wa isa pi?
3 Ngatu tare komakwizikiro waJesus ngo rukwao. Omambo nga “mai zuvarisiwa” maye raisa kutja Jesus wa ri nongamburiro poo indee? Ii, tjinene! Eye wa ri nongamburiro kutja mape kara ovandu mbu mave riyandjere okuungura otjiungura hi momayuva omasenina. Jesus ongamburiro ndjo wa isa pi? Eye we rihongera ku Ihe. (Joh. 12:45; 14:9) Indu tja ri meyuru, Jesus wa muna ongamburiro Jehova ndja ri na yo movakarere Ve mba ri nombepo yomeriyandjerero. Ngatu tare kutja Jehova wa raisa vi ongamburiro ndjo.
“Otjiwaṋa tjoye matji riyandjere otjini”
4. Oviungura vyaye Jehova mbya ningira Ovaisrael okuyandja ko oruvara nowo va raisa ongaro iṋe?
4 Zemburuka imbi mbya tjitwa indu Jehova tja raera Moses kutja nga tunge Ondanda yOmaturiro ndjaai sokurira oruveze rwomerikotameneno kotjiwaṋa tjaIsrael. Jehova wa raera Moses kutja nga ningire ovandu avehe ve yandje oruvara kotjiungura hi. Moses wa tja ku wo: “Auhe ngu ma vanga okutjita nao, nga ete otjiyandjewa ku Muhona.” Kwa kongorera tjike? Otjiwaṋa tja “etera Moses oviyandjewa omuhuka auhe.” Owo va eta oviyandjewa ovingi tjinene nga tji va raerwa kutja, “Ape ningi omurumendu nomukazendu ngu ma uhara ama eta oviyandjewa vyOtjouyapuke rukwao.” (Eks. 35:5; 36:3, 6) Ovaisrael va raisa ongamburiro Jehova ndjaa undjire ko ku wo.
5, 6. Otja kEpsalme 110:1-3, Jehova na Jesus aave undjire ko okuvaza ombepo iṋe mokati kovakarere vatjiri moruveze rwomaandero?
5 Hapo Jehova aa undjire ko okumuna ombepo yomeriyandjerero mokati kovakarere ve momayuva omasenina poo indee? Ii, tjinene! Ozombura zokombanda 1 000 komurungu wongwatero yaJesus, Jehova wa hinga David okutjanga ohunga noruveze Messias ndu ma utu okuhonapara otjOmbara. (Lesa Epsalme 110:1-3.) a Jesus, Ombara ombe ndji, mai kara novanavita mbu mave i pirura. Noyo wina mai kara notjimbumba tjovandu mbu mave yandja oruvara ku yo. Owo kave nokuhepa okuṋiṋikiziwa kutja ve karere Ombara. Nandarire imba omitanda mokati kawo mave riyandjere oveni, nu mave rire otjimbumba otjinene nga tji mave yenene okusasanekwa nomueme mbu ura kombanda yehi omuhuka omunene eyuva tji ra piti. b
Ovayandjaruvara overiyandjere vOuhona ovengi otja omueme (Tara koparagrafa 5)
6 Jesus aa tjiwa kutja omakwizikiro nge ri mEpsalme 110 maye tjama na ye. (Mat. 22:42-45) Okutja wa ri nepu ewa okukara nongamburiro yokutja ma kara novakarere ovaṱakame mbu mave riyandjere oveni okuzuvarisa ombuze ombwa mouye auhe. Ovitjitwa momakuruhungi vi raisa tjike? Ombara ya rongerisa otjimbumba tjovazuvarise overiyandjere momayuva omasenina nga poo indee?
“Ami mbi nondjingonekero nomerizirira wokutjivisa ombuze ndjo”
7. Indu Jesus tja za nokuzikwa otjOmbara, omikambo viṋe mbya toora okurongerisa ovakongorere ve koviungura mbya ri komurungu?
7 Ousupi tja za nokuzikwa otjOmbara, Jesus wa toora omikambo vyokurongerisa ovemukongorere kotjiungura otjinene tjaatji sokuungurwa. Otja tji twa muna mEkondwa 2, eye we yekukonḓonona nokukohorora ombongo okuza mombura ndji 1914 nga komautiro wombura ndji 1919. (Mal. 3:1-4) Okuzambo, mombura ndji 1919, eye wa zika omukarere omuṱakame kutja ma hongorere ovakongorere ve. (Mat. 24:45) Okuza koruveze ndwo, omukarere omuṱakame wa uta okuyandja ovikurya vyombepo okupitira momahungi womaworonganeno omanene nomambo ngaaye ṋunisa kutja Omukriste auhe u nomerizirira wokuzuvarisa ombuze ombwa.
8-10. Omaworonganeno omanene ya tunduuza vi oviungura vyokuzuvarisa? Yandja otjihorera. (Wina tara kokaongo nga, “ Omaworonganeno omanene ngaaye tjitwa rukuru aaye tunduuza oviungura vyokuzuvarisa.”)
8 Omahungi womaworonganeno omanene. Mena rokuvanga omuhunga, Ovakonḓonone vOmbeibela va woronganena moCedar Point, Ohio, tjaAmerika okuza 1 nga tji ya ri 8 ku Ndengaṋi 1919, okukara nomaworonganeno wawo omatenga okuza kOvita vyOuye Ovitenga. Meyuva oritjavari, Mbuti Rutherford wa yandja ehungi ma raera imba mba ri mbo kutja, “Otjiungura tjOmukriste kombanda yehi . . . otjokuzuvarisa ombuze ohunga nouhona waMukuru.”
9 Kombunda yomayuva yetatu pa tjitwa otjiṋa otjinanḓengu tjinene indu Mbuti Rutherford tja yandja ehungi nda ri nepu rOtjiingirisa ndi “Ehungi kovakarere ovakwetu,” nu nda pitisirwe mokambo nga The Watch Tower kehi yorupa ndwi “Okutjivisa Ouhona.” Eye wa tja: “Motuveze tjiva Omukriste u ripura omuini kutja, Hapo ongwaye tji mbi ri kombanda yehi? Nu eziriro ma ri sokurira ndi: Muhona motjari tje we ndji ririsa omukuramene po we kutja mbi zuvarise ombuze ye yohanganisiro mouye nu mbi nondjingonekero nomerizirira wokutjivisa ombuze ndjo.”
10 Mehungi enamakuruhungi ndo, Mbuti Rutherford wa tjivisa kutja okambo okape nga The Golden Age (nai ku ke isanewa o-Awake!), make utu okupitisiwa kutja ke vatere ovakarere vaMukuru okutara kOuhona we otjomaundjiro ayeerike nge ri po kovandu. Okuzambo wa pura ovapuratene kutja oouṋe mu wo mbu mave vanga okukara norupa mokuhandjaura okambo ngo. Omatjivisiro ohunga nomaworonganeno ngo ya tja nai: “Eziriro ra ri ehimise. Ovandu avehe 6 000 mba ri mbo va sekama okuraisa kutja ve nonḓero yokukara norupa motjiungura ho.” c Ihi tja ri otjiraisiro otjikahu kutja Ombara ya ri novayandjaruvara overiyandjere nu mba ri nonḓero yokutjivisa Ouhona wayo!
11, 12. Mombura ndji 1920, okambo nga The Watch Tower ka tja oviungura Jesus mbya kwizika mavi tjitwa ruṋe?
11 Omambo nga pirindwa. Mokambo nga The Watch Tower, omaheero woviungura vyokuzuvarisa ombuze ombwa yOuhona Jesus mbya kwizika, ya uta okuzuvakwa nawa. Tara kovihorera tjiva okuza komautiro wozombura nḓa 1920.
12 Ombuze yaye ndji mai sokuzuvarisiwa otjomuano wokuyenenisa omambo nge ri mu Mateus 24:14? Oviungura mbyo mavi ungurwa ruṋe? Okambo nga The Watch Tower 1 raSuramazeva 1920, morupa rwOtjiingirisa ndwa ri nepu ndi “Evangeli rOuhona,” ka kahurura ombuze ndjo nake tja: “Ombuze ombwa ndji, mai tjama nomaandero wouye oukuru mbwi nomazikiro wouhona waMessias.” Orupa ndwi rwa raisa oukahu kutja ombuze ndji mai zuvarisiwa ruṋe, indu tji rwa tja: “Ombuze ndji mai sokuzuvarisiwa pokati koruveze rwovita ovinene vyouye [Ovita vyOuye Ovitenga] noruveze ‘rwozombamisiro ozonene tjinene.’” Kunao orupa ndwo rwa tja: “Indwi ooruveze . . . rwokuhandjaura ombuze ombwa ndji mOvakriste voposyo avehe.”
13. Mombura ndji 1921, okambo nga The Watch Tower ka nana vi ombango yOvakriste ovatwirisiwa mba ri nombepo yomeriyandjerero?
13 Ovakarere vaMukuru mave ṋiṋikizirwa kotjiungura Jesus tja kwizika hi poo indee? Kako. Orupa mokambo nga The Watch Tower, komayuva 15 ku Seninarindi 1921 ndwa ri nepu rOtjiingirisa ndi “Rireye ozombanḓe,” rwa nana ombango yOvakriste ovatwirisiwa mba ri nombepo yomeriyandjerero. Auhe wawo wa tunduuzwa okuripura omuini kutja, “Hapo kamerizirira nondjingonekero ku ami okukara norupa motjiungura hi?” Okambo nga komurungu ka tja: “Tu nongamburiro kutja tji mwa munu kutja [okukara norupa motjiungura hi ondjingonekero], mamu kara otja Jeremia ngwee rimunu aayo embo raMukuru ra ri ‘otjomuriro mbu mau yaka moukoto we,’ nokumuhinga kutja a ha isa okuhungira ohunga na Mukuru.” (Jer 20:9) Omayanḓiparisiro ngo ya raisa kutja Jehova na Jesus ve nongamburiro movayandjaruvara ovaṱakame vOuhona waMukuru.
14, 15. Mombura ndji1922, Okambo nga The Watch Tower ka tunduuza Ovakriste ovatwirisiwa okuvasisa ombuze kovandu momuano uṋe?
14 Ovakriste vatjiri ve sokuvasisa vi ombuze yOuhona ndji kovandu varwe? Mokambo nga The Watch Tower komayuva 15 ku Katjose 1922, mwa pita orupa rwOtjiingirisa orusupi ndwa ri nepu ndi “Oviungura ovinahepero,” ndwa tunduuza Ovakriste ovatwirisiwa kutja ve kare norupa “mokuhandjaura ombuze kovandu na mokuhungira kuna wo mozoyawo, nokuveraera kutja Ouhona waMukuru u ri pokuya.”
15 Oukahu kutja okuza kombura ndji 1919, Kristus wa ungurisa omukarere omuṱakame nomunazondunge okuṋunisa kutja Omukriste auhe u nomerizirira nondjingonekero yokuzuvarisa ombuze yOuhona. Nu hapo Ovakonḓonone vOmbeibela va toorera ko omikambo viṋe komayanḓiparisiro wokukara norupa motjiungura tjokuhandjaura ombuze yOuhona?
“Imba ovaṱakame mave riyandjere”
16. Ovanene vombongo tjiva mba toororwa va raisa ongaro iṋe ohunga nokutja ovandu avehe mave sokukara norupa motjiungura tjokuzuvarisa?
16 Mozombura nḓa 1920 na inḓa 1930, ovandu tjiva aave pirukire ouatjiri wokutja Ovakriste ovatwirisiwa avehe ve sokukara norupa motjiungura tjokuzuvarisa. Mombura ndji 1927 okambo nga The Watch Tower ketenga raTjikukutu ka handjaura kutja aape kayenda tjike indu tji ka tja: “Pena tjiva mokereka [mombongo] ndino mbe ri ovanene vombongo . . . mbe ha vanga okutunduuza ovakambure ovakwao kutja ve kare norupa motjiungura tjokuzuvarisa, nu mbe ha vanga okuungura otjiungura hi oveni. . . . Owo kave vanga okukayenda okuza kondjuwo nondjuwo okutwara ombuze yaMukuru, yOmbara nOuhona wayo, kovandu.” Orupa ndwi komurungu rwa tja: “Oruveze rwa tumbuka ku imba ovaṱakame okutjiwa nokunakaura ovandu otja imbo, nokuveraera kutja katu nokuyandja ovihako otja imbyo kovandu mbo rukwao.” d
17, 18. Ovengi mozombongo va raisa ongaro iṋe ohunga nomuhunga mbwa za komberoo ohongora, nu ozombura 100 nḓa kapita ovandu omangete omengi va raisa ongaro iṋe?
17 Ouṋingandu, ovengi mba ri mozombongo va yandja oruvara komurari mbwo mbwa za komukarere omuṱakame. Owo aave munu kutja okuhandjaura ombuze ohunga nOuhona ya ri ondjingonekero. Okambo nga The Watch Tower komayuva 15 ku Seninarindi 1926, ka tja: “Imba ovaṱakame mave riyandjere, . . . okukahandjaura ombuze ndji kovandu.” Ovandu ovaṱakame otja imbo va yenenisa omakwizikiro nge ri mEpsalme 110:3 nu va raisa kutja owo tjiri va ri ovayandjaruvara ovaṱakame vOmbara Messias.
18 Mozombura 100 nḓa kapita, ovandu omangete omengi ve riyandjera okuyenenisa otjiungura tjokuzuvarisa ombuze yOuhona. Momakondwa ngu maye kongorere ko, matu kahungira ohunga nokutja aave zuvarisa momiano viṋe, aave ungurisa tjike nokutja kwa kongorera tjike. Nungwari rutenga ngatu hungirire kokutja ongwaye ovandu omangete omengi nao tji ve riyandjera oveni motjiungura tjokuzuvarisa ombuze yOuhona, nandarire kutja aave hupu mouye wovandu mbe ripurira ku wo oveni. Ngunda amatu ripurire kepuriro ndo, ma rire nawa tji twe ripura oveni kutja, ‘Ongwaye tji mbi zuvarisa ombuze ombwa ku varwe?’
“Rutengatenga paheye ouhona waNdjambi”
19. Ongwaye eṱe tji tu yandja ombakatwi keronga raJesus ndi ma ri tja, “Rutengatenga paheye ouhona waNdjambi”?
19 Jesus wa ronga ovemukongorere kutja ‘rutengatenga ngave pahe ouhona waNdjambi.’ (Mat. 6:33) Ongwaye tji tu ṱakamisa eronga ndo? Omena rokutja tu tjiwa kutja Ouhona waMukuru ounanḓengu tjinene nokutja owo orupa orunene rwondando yaMukuru. Otja tji twa muna mekondwa nda zu po, ombepo ondjapuke ya vandurura ouatjiri ounanḓengu ohunga nOuhona waMukuru kouṱiṱiṱiṱi. Indu ouatjiri ounanḓengu ohunga nOuhona tji wa ṱunu komitima vyetu, u tu hinga kutja tu pahe Ouhona mbwo rutenga.
Tjimuna omundu tje kara nenyando tjinene tja munu otjihuze tji tja horekerwe, Ovakriste wina ve nenyando kutja va tjiwa ouatjiri ohunga nOuhona (Tara koparagrafa 20)
20. Otjisasanekero tjaJesus ohunga notjihuze tji tja horekwa, tji raisa vi omuano ovakongorere ve mbwa tja ve torera ko omikambo keronga rokupaha Ouhona rutenga?
20 Jesus aa tjiwa kutja ovakongorere ve mave raisa ongaro iṋe ohunga neronga rokupaha Ouhona waMukuru rutenga. Tara kotjisasanekero tje ohunga notjihuze tji tja horekwa. (Lesa Mateus 13:44.) Otja tjaa ungura oviungura vye vyeyuva arihe, omuungure womehi romakunino motjisasanekero hi wa muna otjihuze tji tja horekerwe nu tjimanga a munu onḓengu yatjo. Eye wa tjita vi? ‘Nu tjinga ari nenyando tjinene, wa karandisa avihe mbya ri na vyo, okuzambo a kotoka e yokuranda ehi romakunino ndi.’ Matu rihongere tjike kotjisasanekero hi? Tji twa tjiwa ouatjiri ohunga nOuhona waMukuru natu munu onḓengu yawo, matu tjiti ozongondjero ngamwa azehe nḓu maze heperwa po kutja tu yenene okutwa ozonḓero zOuhona otjoviṋa ovitenga mehupo retu. e
21, 22. Ovayandjaruvara ovaṱakame vOuhona ve raisa vi kutja Ouhona ootjiṋa otjitenga mehupo rawo? Yandja otjihorera.
21 Ovayandjaruvara vOuhona ovaṱakame kave raisa momambo uriri kutja ve twa Ouhona waMukuru poruveze orutenga mehupo rawo, nungwari wina ve raisa movitjitwa. Owo ve yandja ehupo rawo arihe, oviyandjewa vyawo nomauini wawo motjiungura tjokuzuvarisa ombuze yOuhona. Ovengi va tjita ozongondjero ozengi kutja ve yenene okuungurira Jehova oruveze aruhe. Overiyandjere avehe mbo ve rimunina oveni kutja Jehova u sera ondaya ku imba mbe paha Ouhona we rutenga. Tara kotjihorera tjoruveze orukuru.
22 Ovakambure ovakwetu Avery na Lovenia Bristow aave ungura otjovayandje vomambo (poo ovakandjira) komamuho waAmerika okuza komaandero wozombura nḓa 1920. Ozombura zokombunda yanao, Lovenia wa tja: “Ami na Avery twa ri nondjoroka motjiungura tjoukandjira okuza koruveze ndwo. Otuveze otuingi kaatu tjiwa kutja ovimariva vyomaoli wotjihauto poo ovikurya matu isa pi. Nungwari momiano omingi Jehova aruhe ee tu vatere. Eṱe twa kayenda komurungu notjiungura hi. Aruhe twa ri noviṋa avihe mbyaa tu hepa.” Lovenia u zemburuka otjikando tjimwe tjaave karere moPensacola, tjaFlorida kutja va ri nouhepe wovimariva novikurya. Nowo tji va ya konganda, va kavaza ozondjatu mbari ozonene zovikurya nokarutuu kaake tja, “Norusuvero vyazu kOmbongo yaPensacola.” Tjee ripurire kotjiungura tjawo tjokuzuvarisa ozombura azehe nḓo, Lovenia wa tjere: “Jehova kena pe twesa. Eye aruhe omuṱakame.”
23. Ove u noumune uṋe ohunga nouatjiri wOuhona mbu wa tjiwa nu u nonḓero yokutjita tjike?
23 Kaavehe mbe yenena okuungura pu pe ṱa mbo motjiungura tjokuzuvarisa. Ozongaro zetu za panguka. Posi yokutja, atuhe matu yenene okuvara otjiungura tjokuzuvarisa ombuze ombwa nomiinyo vyetu avihe otjondjingonekero onene. (Kol. 3:23) Mena rokutja tu vara ouatjiri ounanḓengu mbu twe rihonga ohunga nOuhona otjotjiṋa otjihuze, otji tu nonḓero onene yokutjita ozongondjero ngamwa azehe nḓu matu yenene, kutja tu karere Jehova nomasa wetu aehe. Ove wina u nonḓero otjingeyo ndjo poo indee?
24. Otjiṋa otjinenenene Ouhona mbu wa yenenisa momayuva omasenina nga, otjikeṋa?
24 Meserewondo nda kapita, Ombara tjiri ya yenenisa omakwizikiro wayo nga tjangwa mu Mateus 24:14. Noyo ya tjita nao nokuhina okuṋiṋikiza omundu. Ovakongorere vaJesus tji va za nokupita mouye wovandu mbe ripurira ku wo oveni, owo ve riyandjera oveni motjiungura tjokuzuvarisa. Otjiungura tjawo tjokuzuvarisa ombuze ombwa mouye auhe, tji norupa motjiraisiro tjomeero waJesus otjOmbara yOuhona waMukuru nu itjimwe tjoviṋa Ouhona mbu wa yenenisa momayuva omasenina.
a Ezeva indi oritjatatu ra isiwa mOmbeibela ndji o-New World Translation.
b MOmbeibela, omueme u raisa ouingi wotjiṋa.—Gen. 27:28; Mika 5:7.
c Okambapira nga To Whom the Work Is Entrusted ka tjere: “Oviungura vyokambo nga The Golden Age ovyokuhandjaura ombuze youhona okuza kondjuwo nondjuwo. . . . Kombunda yokuzuvarisa ombuze, aape sokuisiwa okambo kemwe nga The Golden Age pondjuwo aihe, nandarire kutja omunionganda wa tjita omaningiriro poo katjitire.” Ozombura ozengi kombunda yanao, ovakambure ovakwetu mbo aave tunduuzwa okuyandja omaningiriro kovandu wokutja ve hindirwe okambo nga The Golden Age na inga The Watch Tower. Okuza 1 raTengarindi 1940, ovakarere vaJehova va tunduuzwa kutja ve yandje oumbo mbwi, okuzambo ve tjivise otjivaro tjoumbo mbu va yandja.
d Oruveze ndwo, ombongo ondjaai toorora ovanene vombongo, tjimuna ovanane vopolitika tji ve toororwa. Kunao, ombongo aai yenene okunakaura okutoorora omundu ngu ha vanga okuzuvarisa ombuze ombwa. Omarundurukiro wokuzika ovanene vombongo otja komirari mbi ri momatjangwa, maye kakahururwa mEkondwa 12.
e Jesus wa ṱuna kepu otjingero motjisasanekero tje tjomuryange ngu ma kapaha omawe omawa omahuze. Indu tje ri muna eye wa karandisa avihe mbya ri na vyo ne yokuranda ewe ewa emanisa ndi. (Mat. 13:45, 46) Omahungi yevari nga wina maye tu hongo kutja matu yenene okurihonga ouatjiri ohunga nOuhona momiano pekepeke. Tjiva ve rihaka kouatjiri mbwi; varwe ve u paha. Posi yokutja, kaina tja kutja ouatjiri mbwi twe u muna momuano uṋe, eṱe tu nonḓero yokutjita ozongondjero kutja Ouhona mbwo u rire otjiṋa otjitenga mehupo retu.
Mo yenene okutara ku imbi wina
OVAKWEṊU VE TJA VI?
Indi eehupo esembasemba
Ove mo vanga okukara nehupo ndi nondjoroka? Puratena otja Cameron tji ma serekarere kutja wa muna vi ondjoroka mehupo re moruveze ndwe hi na wa undjira ko.
