1, 2. a) ¿Imatan Jesús nirqan yaqa 1900 watakuna ñawpaqta? b) ¿Ima importante tapukuymi kashan?

 KAY pachapi gobiernokunaqa manan lliw prometesqankutachu hunt’anku. Wakinqa ruwaytaña munanku chaypas, manan atinkuchu prometesqankuta hunt’ayta. Ichaqa rey Jesucristoqa hunt’anpunin ima prometesqantapas, chayta yachayqa anchatan kusichiwanchis.

² 1914 watapi rey churasqa kasqan qhepamanmi, Jesusqa listo kasharqan huk profecía willasqanta hunt’ananpaq. Chaytaqa willarqan wañuchinankupaq pisillaña faltashaqtinmi, yaqa 1900 watakuna ñawpaqta. Jesusqa kaytan nirqan: “Qhapaqsuyumanta allin willakuykunan kay pachantinpi willasqa kanqa”, nispa (Mat. 24:14). Chay profecía hunt’akusqanqa rikuchinanmi karqan hanaq pachapi rey kasqan tiempoña kasqanta. Kay tukukuy p’unchaykunapiqa runakunaqa kikinkuta munakuqkuna, mana munakuyniyoqkuna, Diospi mana iñiqkuna iman kanku. Chhaynaqa: ¿Imatan rey Jesucristo ruwanman chhayna tiempopi askha predicaqkuna kananpaq? (Mat. 24:12; 2 Tim. 3:1-5.) Llapa cheqaq cristianokunaqa chaytan yachananchis.

3. a) ¿Imamantan Jesús seguro kasharqan? b) ¿Pimantan yacharqan chhayna kayta?

³ Chay profecía willasqanpin Jesusqa nirqan “willasqa kanqa” nispa, ¿imatan Jesús rikuchirqan chayta nispa? Payqa seguron kasharqan kay tukukuy p’unchaykunapi tukuy sonqowan predicaqkuna kananmanta. ¿Pimantan yacharqan chhayna kayta? Chaytaqa Taytanmantan yacharqan (Juan 12:45; 14:9). Jehová Diosqa confianmi serviqninkunapi, yachanmi mana tanqasqalla payta serviy munasqankuta, chaytan Jesusqa rikurqan hanaq pachapi kashaspa. ¿Imaynatan Jehová Dios rikuchirqan serviqninkunapi confiasqanta? Yachasun chaymanta.

4. a) ¿Imata ruwanankupaqmi Jehová Dios israelitakunata nirqan? b) ¿Imatan israelitakuna ruwarqanku?

⁴ Ñawpaq tiempopin Jehová Diosqa Moisesta kamachirqan Dios yupaychana karpata hatarichinanpaq, chaypi llapa  israelitakuna Diosta yupaychanankupaq. Jehová Diosmi Moisesta nirqan llapa israelitakunata kayta ninanpaq: “Llapa qoykukuq sonqoyoq runa, ñoqa Señor Diosman ofrendata apamuchun”, nispa. ¿Imatan israelitakuna ruwarqanku? Paykunaqa ‘sapa paqarmi tukuy sonqo ofrendata apamusharqanku’. Ofrenda qosqankuqa askhan karqan, chaymi ‘llaqtata hark’arqanku’ amaña ofrendata apamunankupaq (Éx. 35:5; 36:3, 6). Israelitakunaqa confianapaq hina kasqankutan Jehová Diosman rikuchirqanku.

5, 6. Salmo 110:1-3 textoq nisqan hina, ¿imaynan kananku karqan kay tukukuy p’unchaykunapi Diosta serviqkuna?

⁵ Jehová Diosqa yacharqanmi kay tukukuy p’unchaykunapipas kamachinkuna tukuy sonqo payta servinankuta. Manaraq Jesús naceshaqtinmi, Jehová Diosqa Davidwan qelqachirqan Jesuspa kamachisqan tiempomanta (leey Salmo 110:1, 2). Jesús rey churasqa kaqtinqa kananmi karqan enemigonkuna. Ichaqa kanallantaqmi karqan payta tukuy sonqowan serviqkunapas. Wayna-sipaskunapas tukuy sonqowanmi paykunallamanta servinanku karqan, sinchi askhan kananku karqan, chaymi paykunaqa pacha illarimuy sulla hinaraq kananku karqan (leey Salmo 110:3 a). b

⁶ Jesusqa yacharqanmi Salmo 110 textopi profeciaqa paymanta rimashasqanta (Mat. 22:42-45). Chayraykun payqa mana iskayarqanchu kay tiempopi hunt’aq sonqo qatikuqninkuna kananmanta, tukuy sonqowan pachantinpi predicananku kasqanmantapas. Tiempoq pasasqanman hina, ¿imatan rikurqanchis? ¿Cheqaqtapunichu kay tukukuy p’unchaykunapi rey Jesucristota yanaparqanku ancha askha predicaqkuna?

7. Rey churasqa kasqan qhepaman, ¿imaynatan Jesús qatikuqninkunata prepararqan huk hatun llank’ayta aparinankupaq?

⁷ Rey churasqa kasqan qhepamanmi, Jesusqa qatikuqninkunata preparayta qallarirqan huk hatun llank’ayta aparinankupaq. Iskay capitulopi yachasqanchis hina, Jesusqa 1914 watamanta 1919 watakaman kay pachapi Diospa llaqtanta ch’uyancharqan (Mal. 3:1-4). Chay qhepamanmi 1919 watapi, Jesusqa allin yuyayniyoq hunt’aq kamachita nombrarqan iñiqmasikunata umallinanpaq (Mat. 24:45). Chaymantapachan allin yuyayniyoq hunt’aq kamachiqa espiritual mikhunata qoshallarqan. Chaytaqa ruwarqan asambleakunapi discursokunawan qelqanchiskunawan iman, chaykunapin sapa kutilla nikurqan llapa cristianokuna predicananku kasqanta.

8-10. ¿Imaynatan iñiqmasikunata asambleakunapi kallpachakurqan predicashanallankupaq? (Qhawallaytaq “ Asambleakunapin predicakunanpaq kallpachakurqan” nisqa recuadrota.)

⁸ Asambleakunapi discursokuna. Astawan yachayta munaspan, Biblia Estudiaqkunaqa 1919 watapi setiembre killapi Cedar Point (Ohio, Estados Unidos) llaqtapi pusaq p’unchay huk asambleata aparirqanku, chayqa Primera Guerra Mundial tukukusqan qhepaman ñawpaq kaq asamblean karqan. Iskay kaq p’unchaypi kashaqtinkun, Rutherford iñiqmasinchis discurso qosqanpi sut’ita nirqan: “Kay pachapi cristianoq ruwananqa [...] Diospa gobiernonmanta willaymi”, nispa.

⁹ Kinsa p’unchay qhepamanmi, Rutherford iñiqmasinchis “Yanapakuqkunapaq” nisqa discursota qorqan, chaypi rimakusqanqa “Diospa gobiernonmanta willasun” nisqa titulowanmi qhepaman Qhawaq revistapi lloqsimurqan. Chay discursopin Rutherford iñiqmasinchis nirqan: “Cristianokunaqa kaytan tapukunanchis: ‘¿Imapaqmi kay pachapi kashani?’, nispa”, nispa. Nirqanmi sapankapas khaynata kutichinanpaq: “Señorninchisqa kay pachapin churawarqan llapa runakunata Diosman kutirikunanku kasqanmanta willanaypaq, chaytaqa willanaypunin kusisqataqmi kashani chayta ruwasqaymanta”, nispa.

¹⁰ Chay discurso qosqanpin Rutherford iñiqmasinchisqa willallarqantaq huk mosoq revista ruwakunanta, sutinmi karqan “Sumaqta kawsanapaq tiempo” nisqa (kunanqa ¡Rikch’ariy!), chay revistata leespan runakunaqa yachananku karqan Diospa gobiernollan lliw problemakunata allichanan kasqanta. Chay qhepamanmi tapumurqan pikunachus munankuman chay revistata rakiypi yanapakuyta chayta. ¿Imatan chaypi kaqkuna ruwarqanku? Huk willakuymi nirqan: “Chay huñunakuypi 6.000 kaqkunan huk nisqalla sayarirqanku, chayqa ancha kusikunapaqmi  karqan”, nispa. c Chaypin sut’ita rikukurqan rey Jesucristoq gobiernonmanta predicayta munaqkuna askha kasqanta.

11, 12. ¿Imatan 1920 watapi Qhawaq revista nirqan predicación hayk’aqchus aparikunanmanta?

¹¹ Qelqakuna ruwakusqanwan. Jesusmi willarqan Diospa gobiernonmanta pachantinpi willakunan kasqanta. Chay ruway ancha importante kasqantan Qhawaq revista pisi-pisimanta willarqan. Yachasun 1920 wata qallariymantapacha imaynata chayta willasqanta.

¹² Mateo 24:14 texto hunt’akunanpaq, ¿imamantan predicakunan karqan? ¿Hayk’aqmi predicakunan karqan? 1920 watapin 1 julio killamanta Qhawaq revistapi lloqsimurqan “Diospa gobiernonmanta willakuy” (inglés simipi) nisqa yachachikuy, chaypin willakurqan imamanta predicakunan kasqanta, nirqanmi: “Kaykunamantan willakunqa: kay pachaq tukukuyninmanta, Diospa gobiernon paqarisqanmanta ima”, nispa. Chaymantapas sut’itan willakurqan hayk’aq chayta willakunan kasqanta, nirqanmi: “Chaytaqa willakunqa [primera] guerra mundial kasqan tiempomanta manchay ñak’ariy tiempo chayamunankaman”, nispa. Chay qhepamantaq nirqan: “Kunanmi tiempo [...] allin willakuykunata ‘cristianon kayku’ niq runakunaman willanapaq”, nispa.

13. ¿Imaynatan 1921 watapi Qhawaq revista akllasqa cristianokunata kallpacharqan tukuy sonqo llank’anankupaq?

¹³ ¿Obligasqa hinachu Diosta serviqkuna predicananku karqan? Manan. 1921 watapin 15 marzo killamanta Qhawaq revistapi “Kallpachakuychis” nisqa yachachikuy lloqsimurqan, chaypin akllasqa cristianokunata kallpachakurqan tukuy sonqo llank’anankupaq. Sapankankun kayta tapukunanku karqan: “¿Ancha allin llank’ayta hinachu predicacionta qhawarini? ¿Hunt’ashanichu chay llank’aywan?”, nispa. Chay revistan nillarqantaq: “Sichus huk sumaq llank’ayta hina qhawarinkichis chayqa, Jeremías hinan sientekunkichis, paypa sonqonpin Diospa Siminqa nina hinaraq rawrasharqan, tulluntaraqmi parichisharqanpas, chaymi ch’inlla kaytaqa mana atirqanchu”, nispa (Jer. 20:9). Chay revistaq nisqanqa rikuchirqanmi Jehová Diospas Jesuspas kamachinkunapi confiasqankuta.

14, 15. ¿Imaynata predicanankupaqmi 1922 watapi Qhawaq revista kallpacharqan akllasqa cristianokunata?

¹⁴ ¿Imaynatan cheqaq cristianokuna Diospa gobiernonmanta predicananku karqan? 1922 watapin 15 agosto killamanta Qhawaq revistapi “Diospaq llank’ayqa allinpunin” nisqa yachachikuy lloqsimurqan. Chaypin akllasqa cristianokunata kallpacharqan Diospa gobiernon cercallapiña kasqanta runakunaman willashanallankupaq, chaytaqa ruwankuman qelqakunata rakispa wasin-wasinta rispa iman.

 ¹⁵ Cristoqa sapa kutillanmi cristianokunata reparachirqan Diospa gobiernonmanta predicananku kasqanta, chaytan ruwarqan 1919 watamantapacha allin yuyayniyoq hunt’aq kamachita utilizaspa. Ichaqa, ¿imatan ruwarqanku Biblia Estudiaqkuna chayta yachaspa?

16. ¿Imatan wakin umallikuna ruwarqanku llapa akllasqa cristianokuna predicananku kasqanta yachaspa?

¹⁶ 1920 watakunapi 1930 watakunapipas, wakinqa mana allinpaqmi qhawarirqanku llapa akllasqa cristianokuna predicananku kasqanta. 1927 watapin 1 noviembre killamanta Qhawaq revista chaymanta rimaspa kayta nirqan: “Iglesiapiqa [iñiq t’aqapiqa] kanmi umalli runakuna [...] paykunamanta wakinqa manan munankuchu iñiqmasinkuta predicanankupaq kallpachayta, paykuna kikinkupas manan munankuchu. [...] Paykunaqa wasin-wasinta rispa Diospa gobiernonmanta Cristomantapas willaymantaqa burlakuspan asikunku”, nispa. Chay revistaqa sut’itan nirqan: “Kunanqa hunt’aq sonqo cristianokunaqa yachanankun pikunachus chay runakuna kasqanta, hinaspapas manañan umalli kanankuñachu”, nispa. d

17, 18. a) ¿Imaynatan yaqa llapa iñiqmasikuna kasukurqanku allin yuyayniyoq hunt’aq kamachiq nisqanta? b) Kay pachak watakunaq pasasqanpi, ¿imatan rikuchirqanku millonninpi runakuna?

¹⁷ Chaywanpas yaqa llapa iñiqmasikunan predicashallarqanku allin yuyayniyoq hunt’aq kamachiq nisqanta kasukuspa. Paykunaqa sumaq llank’aypaqmi qhawarirqanku Diospa gobiernonmanta willaytaqa. 1926 watapin 15 marzo killamanta Qhawaq revista kayta nirqan: “Diosta kasukuq runakunaqa kikillankumantan tukuy sonqowan runakunaman predicanqaku”, nispa. Chhayna cristianokunaqa Salmo 110:3 textopi profeciaq nisqantan hunt’arqanku, hinaspapas rikuchirqankun rey Jesucristota paykunallamanta yanapay munasqankuta.

¹⁸ Kay pachak watakuna pasasqanpiqa, askha runakunan Diospa gobiernonmanta tukuy sonqonkuwan willarqanku. Qatimuq capitulokunapin kaykunamanta yachasun: ¿Imaynatan predicarqanku? ¿Imakunatan utilizarqanku predicanankupaq? ¿Imapin tukurqan chayta ruwasqanku? Ichaqa ñawpaqtaqa kaymanta yachasun: Kay tiempopi runakunaqa munasqankutaraqmi ñawpaqta maskhanku, chhayna tiempopiña kawsaspapas, ¿imaraykun askha cristianokuna tukuy sonqowan Diospa gobiernonmanta predicashanku? Qatimuq parrafokunata leeshaspaqa sapankanchismi kayta tapukunanchis: “¿Imaraykun Diospa gobiernonmanta huk runakunaman willani?”, nispa.

19. ¿Imaraykun kasukunchis ‘Diospa qhapaqsuyunta ñawpaqta maskhaychis’ nispa Jesuspa nisqanta?

¹⁹ Jesusmi qatikuqninkunata kallpacharqan Diospa gobiernonta ‘ñawpaqta maskhanankupaq’ (Mat. 6:33). ¿Imaraykun chayta kasukunanchis? Diospa gobiernonta ancha importantepaq qhawarisqanchisrayku, chay gobiernon Diospa munayninta hunt’anqa. Ñawpaq capitulopi yachasqanchis hina, Diosmi santo espirituq yanapayninwan pisi-pisimanta gobiernonmanta yachachirqan. Chaykuna sonqonchisman chayaqtinqa kallpachasqan sientekunchis Diospa gobiernonpaq astawan llank’ananchispaq.

20. Pakasqa qorimanta rikch’anachiypa nisqan hina, ¿imaynatan rikuchirqanku Diosta serviqkuna gobiernonta ñawpaqman churasqankuta?

²⁰ Ichaqa, ¿iman kallpachawanchis ‘Diospa qhapaqsuyunta ñawpaqta maskhaychis’ nispa Jesuspa nisqanta kasukunanchispaq? Kikin Jesusmi huk rikch’anachiywan chayta kutichirqan (leey Mateo 13:44). Chaypin rimarqan chakrapi llank’aq runamanta, chay runaqa llank’ashaspan pakasqa qorita tarikurqan hinaspan repararqan ancha valorniyoq kasqanta. ¿Imatan chay runa ruwarqan? ‘Lliw kaqninta vendespan, chay chakrata rantikapurqan’. ¿Imatan chaymanta yachanchis? Bibliamanta cheqaq yachachikuykunata tarispaqa, chaykuna ancha valorniyoq kasqantapas reparaspaqa, kusikuywanmi huk ruwaykunata saqepunchis Diospa gobiernonpaq astawan llank’ananchisrayku, kallpachakunchistaqmi tukuy tiempo chayta ruwashananchispaq. e

21, 22. ¿Imaynatan kasukuq cristianokuna rikuchinku Diospa gobiernonta ñawpaqman churasqankuta?

²¹ Kasukuq cristianokunaqa ruwayninkuwanmi rikuchinku Diospa gobiernonta ñawpaqta maskhasqankuta. Paykunaqa tukuy tiemponkuwan kaqninkuwan iman predicayman qokunku. Askha cristianokunan imaymanata ruwarqanku tukuy tiemponkuwan Diosta servinankupaq. Paykunaqa sut’itan repararqanku chayta ruwaqtinku Jehová Dios yanapasqanta. Yachasun iskay iñiqmasinchiskunamanta.

²² Avery Bristow iñiqmasinchisqa Lovenia esposanpiwanmi tukuy tiemponkuwan Estados Unidos nacionpi predicarqanku, 1920 watakuna tukuymantapacha. Askha watakuna qhepamanmi, Lovenia nirqan: “Precursor kasqaykumantapachan, Avery qosaywan askha watakuna kusisqa karqayku. Askha kutipin qolqeyku mana karqanchu gasolinapaq otaq mikhunapaq. Ichaqa chaykuna kananpaqmi Jehová Diosqa yanapawallarqankupuni. Ñoqaykuqa manan hayk’aqpas pisikallpayarqaykuchu. Ima necesitasqaykupas manan faltawarqankuchu”, nispa. Huk  kutinmi paykunaqa pisi qolqeyoq rikukapurqanku, mikhunankupas pisillañan kasharqan, chayqa karqan Pensacola (Florida) llaqtapi kashaqtinkun. Chay p’unchaypi wasinkuman kutipuqtinkun, punkunkupi tarirqanku iskay hatun bolsakunapi imaymana mikhuykunata, chaypitaq nisqa: “Qankunapaq ancha munakuywan Pensacola compañiamanta”, nispa. f Lovenia iñiqmasinchisqa askha watakunatan tukuy tiemponwan Diosta servirqan, chayta yuyarispan nirqan: “Jehová Diosqa manan hayk’aqpas saqerpariwasunmanchu. Paypi confiasunchis chayqa manan hayk’aqpas hinallataqa qhawarpariwasunchu”, nispa.

23. a) ¿Imatan ruwayta munanki Diospa gobiernonmanta cheqaq yachachikuykunata yachaspa? b) ¿Imata ruwanaykipaqmi decidisqa kashanki?

²³ Sapankanchis imaynapi tarikusqanchisqa manan kaqllachu, chayraykun mana kaq horallatachu ruwanchis predicaspa. Ichaqa llapanchismi ancha kusisqa kasunman tukuy sonqowan Diospa gobiernonmanta willaspa (Col. 3:23). Diospa gobiernonmanta cheqaq yachachikuykunataqa ancha allinpaqmi qhawarinchis, chayraykun anchatapuni munanchis huk ruwaykunata saqesparaq Diosta astawan serviyta. ¿Chayta ruwanaykipaqchu decidisqa kashanki?

24. Kay tukukuy p’unchaykunapi, ¿imatan ruwakushan Diospa gobiernonpa yanapayninwan?

²⁴ Pachak watakuna pasasqanpin, rey Jesucristoqa Mateo 24:14 textopi profeciaq nisqanta hunt’asharqan. Jesusqa manan pi runatapas obligarqanchu paypa kamachisqanta ruwanankupaq. Qatikuqninkunaqa manan kay pacha runakuna hinachu kanku, aswanpas tukuy sonqowanmi paykunallamanta ofrecekurqanku predicanankupaq. Kunanqa pachantinpin allin willakuykunata willakushan, chaytaqa Diospa gobiernonpa yanapayninwanmi kay tukukuy p’unchaykunapi ruwakushan, hinaspapas chhayna kasqanmi rikuchin Cristo hanaq pachapi rey kaspa kamachikushasqanta.