Fanatu ki te fakasologa

Fanatu ki te fakasologa o mataupu

MATAUPU E 6

Tino Kolā e Talai Atu​—E ‵Kau Fakatasi Atu a Tino Talai ki a Koe mo te Loto Fia‵fia

Tino Kolā e Talai Atu​—E ‵Kau Fakatasi Atu a Tino Talai ki a Koe mo te Loto Fia‵fia

MANATU TĀUA O TE MATAUPU

E fakatoka ne te Tupu se kautau o tino talai

1, 2. Se a te galuega lasi ne ‵valo mai ne Iesu, kae se a te fesili tāua ne sae aka i ei?

E MASANI o fai ne pule fakapolitiki a folafolaga kolā e se taunu sāle. Ke oko foki eiloa ki a latou kolā e fai penā mo toe lagonaga ‵lei, kāti e se mafai o fakataunu ne latou olotou folafolaga. Se mea fakamalosi me e ‵kese mai i ei, e fakataunu faeloa ne te Tupu faka-Mesia, ko Iesu Keliso, ana folafolaga.

2 Mai tua o te taimi ne fai ei a ia mo fai te Tupu i te 1914, ne toka a Iesu ke fakataunu se valoaga telā ne fai ne ia i se 1,900 tausaga mai mua atu i ei. Mai mua faeloa o tena mate, ne ‵valo mai a Iesu: “te tala ‵lei tenei o te Malo ka talai atu ki te lalolagi nofoaki kātoa mo fai se molimau ki atufenua katoa; ko oko mai ei te gataga.” (Mata. 24:14) Ne fai eiloa te fakataunuga o pati konā mo vaega o te fakailoga o tena fakatasi mai i te pulega o te Malo. Kae ne sae aka se fesili tāua: Ka fakatoka pefea ne te Tupu se kautau o tino talai loto fia‵fia i aso fakaoti​—se vaitaimi telā ka lauiloa i ei a te uiga kaimanako, sē alofa, mo te sē fia ‵kau atu ki lotu? (Mata. 24:12; 2 Timo. 3:1-5) E ‵tau o iloa ne tatou me i te tali ki te fesili tenā e aofia i ei a Kelisiano ‵tonu katoa.

3. Se a te loto talitonu ne fakaasi atu ne Iesu, kae ne maua ne ia mai fea te vaegā loto talitonu tenā?

3 Ke onoono ki pati fakavaloaga a Iesu. E mata, e fakaasi mai a te loto talitonu i pati konei “ka talai atu”? Ao, e mautinoa eiloa! Ne mautinoa eiloa i a Iesu me ka isi ne tino kolā ka ‵lago atu ki a ia i aso fakaoti. Ne maua mai fea ne ia a te vaegā loto talitonu tenā? Ne tauloto eiloa ne ia mai tena Tamana. (Ioa. 12:45; 14:9) A koi tuai o vau a ia ki te lalolagi, ne lavea eiloa ne ia ki ana mata a te loto talitonu o Ieova ki te uiga loto fia‵fia o Ana tino tapuaki. Ke onoono aka tatou me ne fakaasi mai pefea ne Ieova te loto talitonu tenā.

“Ka ‵Kau Fakatasi Mai Ou Tino ki a Koe”

4. Se a te galuega ne ‵kami atu ne Ieova a te kau Isalaelu ke ‵lago atu ki ei, kae ne ‵saga atu pefea latou ki ei?

4 Masaua a te mea ne tupu i te taimi ne fakatonu atu ei a Ieova ki a Mose ke faite a te faleie tapu, telā ko te fakavae o te tapuakiga mō te fenua o Isalaelu. Ne ‵kami atu ne Ieova e auala i a Mose, a tino katoa ke ‵lago atu ki te galuega. Ne fai atu a Mose ki a latou: “Fai se taulaga ki te Aliki. A latou kolā e fia fai taulaga ki te Aliki.” Se a te ikuga? Ne tumau a tino i “te aumaiga o olotou meaalofa i taeao katoa.” Ne avatu ne latou a mea e uke telā ne fakatonu ei “ke mo a se tino e toe fai ne ia se meaalofa”! (Eso. 35:5; 36:3, 6) Ne ola eiloa a te kau Isalaelu e ‵tusa mo te loto talitonu o Ieova ki a latou.

5, 6. E ‵tusa mo te Salamo 110:1-3, se a te uiga ne fakamoemoe a Ieova mo Iesu ke maua ne ana tino tapuaki i te taimi o te gataga?

5 E mata, e fakamoemoe foki a Ieova ke maua atu a te loto fia fesoasoani penā i ana tino tapuaki i aso fakaoti? Ao! I se 1,000 tupu tausaga a koi tuai o fanau mai a Iesu i te lalolagi, ne fakaosofia ne Ieova a Tavita ke tusi mai ne ia a te taimi e ‵tau ei o kamata te pulega a te Mesia. (Faitau te Salamo 110:1-3.) Ka isi ne fili o te Tupu, telā ne fatoa fakasopo aka, ko Iesu, kae e ‵teke atu latou ki a ia. Kae ka maua foki ne ia se kautau o tino kolā e ‵lago atu ki a ia. Ka se faimālō latou ke tavini atu ki te Tupu. Ke oko ki talavou ka ‵kau atu ki a ia mo te loto fia‵fia, kae ka fai ei latou mo fai se vaitino tokouke telā ne mafai ei o fakatusa latou ki sau o te vaveao kolā e se mafai o lau kae puipui i ei te laukele mai te la i te tafataeao. *

E fai eiloa a tino kolā e ‵lago atu mo te loto fiafia ki te Malo e pelā me ne sau o te vaveao (Ke onoono ki te palakalafa e 5)

6 Ne iloa ne Iesu me ne fakasino atu ki a ia a te valoaga i te Salamo 110. (Mata. 22:42-45) Tela la, ne maua ne ia a pogai ‵lei ke talitonu me ka isi ne tino kolā ka ‵lago atu mo te a‵lofa fakamaoni ki a ia kae ka ‵kau atu ki a ia mo te loto fia‵fia ke talai atu te tala ‵lei ki te lalolagi kātoa. Ne a mea e fakaasi mai ne tala fakasolopito? E mata, ne mafai eiloa o fakatoka ne te Tupu se kautau o tino talai loto fia‵fia i aso fakaoti konei?

“Toku Tiute mo se Tauliaga ke Folafola Atu te Fekau Tenā”

7. Mai tua o tena fakasopoga mo fai te Tupu, ne a mea ne fai ne Iesu ke fakatoka ei ana tino fesoasoani mō te galuega i aso mai mua?

7 Mai tua malie ifo o tena fakasopoga mo fai te Tupu, ne gasuesue a Iesu o fakatoka ana soko mō te galuega lasi telā e ‵tau o fai. E pelā mo te mea ne lavea atu ne tatou i te Mataupu e 2, ne fai ne ia se galuega ko te fakamasinoga mo te faka‵maga mai te 1914 ki te kamataga o te 1919. (Mala. 3:1-4) Kae i te 1919, ne ‵tofi aka ne ia te tavini fakamaoni ke fai ne ia te takitakiga i va o ana soko. (Mata. 24:45) Maise eiloa mai te taimi tenā o vau ki mua, ne kamata o fakasoa atu ne te tavini tenā a mea‵kai faka-te-agaga​—e auala i lāuga i fono o te atufenua mo tusi kolā ne ‵lomi mai​—kae ne faka‵mafa mai faeloa i ei a te tiute o Kelisiano katoa ke ‵kau atu latou taki tokotasi ki te galuega talai.

8-10. Ne fakamalosi aka pefea ne fono a te galuega talai? Tuku mai se fakaakoakoga. (Ke onoono foki ki te pokisi “ Fono Mua Kolā ne Fakamalosi Aka ei te Galuega Talai.”)

8 Lāuga i Fono. Ona ko te loto finafinau ke maua a takitakiga, ne maopoopo atu a Tino A‵koga i te Tusi Tapu ki Cedar Point, Ohio, U.S.A., i a Setema po 1 ki te po 8, 1919, mō te lotou fono muamua eiloa mai tua o te Taua Muamua a te Lalolagi. I te lua o aso, ne fai ne te Taina ko Rutherford se lāuga telā ne fai ‵tonu atu ei a ia ki sui ne ‵kau atu: “A te galuega a te Kelisiano i te lalolagi . . . ko te folafola atu o te fekau o te malo o te Aliki.”

9 Ne fakaoti te fono tenā i aso e tolu mai tua ifo o te lāuga ko te “Se Lāuga mō Taina Ga‵lue Fakatasi,” telā ne fai ne te Taina ko Rutherford kae ne ‵lomi i The Watch Tower mai lalo i te ulutala ko te “Announcing the Kingdom.” Ne fai mai a ia: “I nisi taimi ‵lei, e masani o fesili ifo se Kelisiano penei, Kaia e nofo ei au i te lalolagi nei? Kae ko te tali e ‵tau o fai penei, Ne loto fiafia te Aliki ke fai ne ia au mo sui ke fakaoko atu te fekau a te Atua e uiga ki te faka‵leiga ki te lalolagi, kae ko toku tiute mo se tauliaga ke folafola atu te fekau tenā.”

10 I te lāuga tāua tenā, ne faka‵pula atu ei ne te Taina ko Rutherford a te mekesini fou, The Golden Age (nei ko te Awake!), me ka ‵lomi ke fakaaoga i te takitakiga o tino ki te Malo e pelā me ko te fakamoemoega fua e tasi mō tino. Ne fesili atu ei a ia me e tokofia a tino i te kautaina e fia ‵kau atu ki te tufatufaatuga o te mekesini tenei. Ne fakamatala mai penei i se lipoti e uiga ki te fono: “Ko oko eiloa i te fakamalosi loto a te tali. Ne ‵tu aka eiloa a tino e toko ono afe ke fakaasi atu te lotou loto fia‵fia.” * E manino ‵lei, me ne isi eiloa ne tino kolā ne loto fia‵fia o ‵lago atu ki te Tupu ke folafola atu tena Malo!

11, 12. Ne a muna a The Watch Tower i te 1920 e uiga ki te galuega e ‵tau o fai telā ne ‵valo mai ne Iesu?

11 Tusi Kolā ne ‵Lomi. E auala i The Watch Tower, a te tāua o te galuega telā ne ‵valo mai ne Iesu​—ko te talaiatuga o te tala ‵lei o te Malo​—ne gasolo aka eiloa o manino mai tena fakataunuga. Mafaufau ki nisi fakaakoakoga i tausaga talu mai te 1920.

12 Se a te fekau ne folafola atu i te fakataunuga o te Mataio 24:14? Ne a mea ne fai i te galuega tenā? I te lōmiga i a Iulai 1, 1920 o The Watch Tower, i te mataupu ko “Te Tala ‵Lei o te Malo,” ne fakamatala mai i ei a te fekau penei: “A te tala ‵lei tenei e uiga ki te gataga o te fakanofonofoga mua o mea mo te fakatuakaga o te Malo faka-Mesia.” Ne fakaasi manino mai ne te mataupu me e ‵tau o talai atu te fekau tenei: “E ‵tau o fakaoko atu te fekau tenei i te kogaloto o te taua lasi a te lalolagi [Taua Muamua a te Lalolagi] mo te taimi o te ‘fakalavelave lasi.’” Tela la, ne fai mai te mataupu: “Tenei eiloa te taimi . . . ke folafola atu te tala ‵lei tenei ki Fenua Lotu Kelisiano ‵mao.”

13. Ne fakamalosi atu pefea a The Watch Tower i te 1921 ki Kelisiano fakaekegina kolā ne loto fia‵fia o ‵kau atu ki ei?

13 E mata, ka faimālō a tino o te Atua ke fai te galuega telā ne ‵valo mai ne Iesu? Ikai. Ne fakamalosi atu ki Kelisiano fakaekegina loto fia‵fia a te mataupu “Ke Loto Ma‵losi,” i te lōmiga o The Watch Tower i a Mati 15, 1921. Ne fakamalosi a tino katoa ke fesili ifo ki a latou eiloa: “E a, e se ko toku tauliaga sili eiloa, e pelā foki mo toku tiute, ke kau atu ki te galuega tenei?” Ne toe fai mai te mataupu: “Ne tali‵tonu katoatoa matou me kafai e ‵kilo atu ki ei [e pelā me se tauliaga ke kau atu ki te galuega] ka fai eiloa koe e pelā mo Ielemia, telā ne ‘‵ka pelā me se afi i loto i a [ia],’ a te fekau a te Aliki, telā ne fakamalosi aka ei ke se fakagata tena faipati atu.” (Iele. 20:9) A te fakamalosiga alofa tenā ne fakaasi atu i ei a te loto talitonu o Ieova mo Iesu ki tino kolā e ‵lago atu mo te a‵lofa fakamaoni ki te Malo.

14, 15. I te 1922, se a te auala ne fakamalosi atu a The Watch Tower ki Kelisiano fakaekegina ke fakaoko atu te fekau ki nisi tino?

14 Ne ‵tau o fakaoko atu pefea ne Kelisiano ‵tonu a te fekau o te Malo ki nisi tino? E isi se mataupu toetoe kae lasi ‵ki tena fakamalosiga ko te “E Manakogina te Taviniga,” i te lōmiga o The Watch Tower, i a Aokuso 15, 1922, ne fakamalosi atu ki Kelisiano fakaekegina ke “ga‵lue ma‵losi i te avatuga o te fekau ne ‵lomi ki tino kae olo atu o fai‵pati ki a latou i olotou fale, kae talai atu me ko pili mai te Malo o te lagi.”

15 E manino ‵lei, me mai te 1919 o vau ki mua, ne fakaaoga ne Keliso tena tavini fakamaoni kae poto, ke faka‵mafa atu faeloa a te manatu me i te tiute mo te tauliaga o se Kelisiano, ko te folafola atu o te fekau o te Malo. Ne ‵saga atu la pefea a Tino A‵koga i te Tusi Tapu ki te fakamalosiga ke ‵kau atu ki te galuega ko te folafolaatuga o te malo?

“Ka ‵Kau Atu mo te Loto Fia‵fia a Tino Fakamaoni”

16. Ne pefea a kilokiloga a nisi toeaina kolā ne palota ki ei e uiga ki te ‵kau atu o tino katoa ki te galuega talai?

16 I tausaga talu mai te 1920 mo te 1930, ne ‵teke atu a nisi tino ki te manatu me e ‵tau mo Kelisiano fakaekegina katoa o ‵kau atu ki te galuega talai. Ne fakamatala mai i i te lōmiga i a Novema o The Watchtower 1, 1927 a mea ne ‵tupu: “E isi ne tino i aso nei i te lotu [fakapotopotoga] e maua ne latou a tulaga tāua o toeaina . . . kae ita fitifiti ma fakamalosi atu ki olotou tino ke ‵kau atu ki te galuega talai, kae e se fia ‵kau lele atu foki eiloa latou ki ei. . . . E fakatauemu latou ki te manatu ke olo atu mai fale ki fale o avatu ki tino a te fekau e uiga ki te Atua, tena Tupu mo tena Malo.” Ne fai ‵tonu mai te mataupu: “Ko oko mai te taimi ke fakamailoga ne tino fakamaoni a vaegā tino penā kae ke ‵kalo keatea mai i a latou, kae ke fai atu me ka se ‵tofi aka a vaegā tino penā ki tulaga taulia o toeaina.” *

17, 18. Ne ‵saga atu pefea a te tokoukega o tino i fakapotopotoga ki te takitakiga mai te laumua, kae ne ‵saga atu pefea a te fia miliona o tino i te 100 tupu tausaga ko ‵teka atu?

17 Se mea fakafiafia, me ne ‵saga atu mo te loto finafinau a te tokoukega o tino i fakapotopotoga ki te takitakiga mai te laumua. Ne ‵kilo atu latou ki ei e pelā me se tauliaga ke fakaasi atu te fekau o te Malo. Ne fai mai penei The Watch Tower i a Mati 15, 1926: “Ka ‵kau atu mo te loto fia‵fia a tino fakamaoni. . . . ke fai atu te fekau tenei ki tino.” Ne ōla eiloa a tino fakamaoni konā e ‵tusa mo pati fakavaloaga i te Salamo 110:3 kae ne fakamaoni atu me e ‵lago atu latou mo te loto fia‵fia ki te Mesia, te Tupu.

18 I te ‵tekaatuga o tausaga e 100 tupu, ko oti eiloa ne ‵kau atu mo te loto fia‵fia a te fia miliona o tino ki te galuega ko te folafolaatuga o te Malo. I nai mataupu mai mua nei, ka sau‵tala tatou ki te auala ne talai atu ei latou​—auala mo mea faigaluega ne fakaaoga ne latou​—mo mea ne iku mai i ei. Muamua la, ke sau‵tala tatou ki te pogai ne ‵kau atu ei a te fia miliona o tino ki te galuega talai o te Malo, faitalia te ‵nofo atu o tatou i se olaga telā e fakamuamua ne te tino a ia eiloa. I te taimi e mafau‵fau ei tatou ki te pogai, se mea ‵lei ke fesili ifo tatou, ‘Kaia e fakaasi atu ei ne au a te tala ‵lei ki nisi tino?’

“Ke ‵Sala Muamua Faeloa . . . te Malo”

19. Kaia e ‵tau ei o faka‵logo tatou ki pati fakatonutonu a Iesu ke “‵sala muamua faeloa . . . te Malo”?

19 Ne fakatonu atu a Iesu ki ana soko ke “‵sala muamua faeloa . . . te Malo.” (Mata. 6:33) Kaia e faka‵logo ei tatou ki te fakatonuga tenā? A te ‵tonuga loa, ona ko te mea e iloa ne tatou te tāua o te Malo, ko te vaega tāua o te fuafuaga a te Atua. E pelā mo te mea ne lavea atu ne tatou i te mataupu mai mua, ne fakaasi malielie mai ne te agaga tapu a muna‵tonu ‵gali e uiga ki te Malo. I te taimi e pokotia ei ‵tou loto i muna‵tonu tāua konā, e fakamalosi aka ei tatou ke fakamuamua faeloa te Malo.

E pelā mo te tagata telā ne fiafia malosi i te taimi ne maua ei ne ia se koloa ‵funa, e fia‵fia foki a Kelisiano me ne maua ne latou a te munatonu e uiga ki te Malo (Ke onoono ki te palakalafa e 20)

20. E fakaasi mai pefea ne te tala fakatusa a Iesu e uiga ki te koloa ‵funa a te pogai e faka‵logo ei tatou ki pati fakatonutonu ke ‵sala muamua faeloa te Malo?

20 Ne iloa ne Iesu a te auala ka ‵saga atu ei ana soko ki te fakatonuga ke tumau i te fakamuamua faeloa te Malo? Mafaufau ki tena tala fakatusa e uiga ki te koloa ‵funa. (Faitau te Mataio 13:44.) I ana galuega kolā e fai i aso katoa, ne maua fakafuasei ne se tagata i te tala fakatusa se koloa ‵funa kae ne lavea fakavave ne ia tena tāua. Ne a ana mea ne fai? “Ona ko tena fiafia, fano ei o fakatau atu ana mea katoa kae ‵togi ne ia te laukele tenā.” Se a te akoakoga mō tatou? Kafai ko maua ne tatou a te munatonu e uiga ki te Malo mo tena tāua, ka fia‵fia eiloa tatou ke fai so se mea ke fakamuamaua faeloa a manakoga o te Malo i te koga tonu​—te ‵toe mea tāua i ‵tou olaga. *

21, 22. E fakaasi atu pefea ne tino kolā e ‵lago atu mo te a‵lofa fakamaoni ki te Malo me e ‵sala muamua faeloa ne latou te Malo? Tuku mai se fakaakoakoga.

21 E ‵lago atu a tino a‵lofa fakamaoni o te Malo e auala i olotou faifaiga, e se ko pati fua, me e fakamuamua faeloa ne latou te Malo. E tuku katoatoa atu olotou olaga, atamai, mo kope ki te galuega talai o te Malo. Ko oti ne fai ne tino e tokouke a mea faiga‵ta ke kausaki atu ki te taviniga tumau. Ko oti eiloa ne lavea ne tino talai loto fia‵fia katoa penā ki olotou mata me e fakamanuia ne Ieova a latou kolā e fakamuamua ne latou te Malo. Mafaufau ki se fakaakoakoga mai i te kamataga eiloa o te galuega.

22 Ne kamata o tavini fakatasi atu a Avery mo Lovenia Bristow e pelā me ne colporteurs (paenia) i te feitu ki saute o te Iunaite Sitete mai te fakaotiotiga o tausga talu mai te 1920. Mai tua ifo o se fia tausaga, ne toe mafaufau a Lovenia ki taimi konā: “Ne maua fakatasi eiloa ne māua mo Avery a tausaga fakafia‵fia e uke i te galuega fakapaenia talu mai taimi konā. E uke a taimi ne seki iloa ne māua me ka maua mai i fea a tupe mō te penitini io me ko mea‵kai. Kae ne fesoasoani mai faeloa a Ieova i auala kese‵kese. Ne tumau loa māua i te paenia. Ne maua faeloa ne māua a mea kolā e manakogina.” Ne masaua ne Lovenia a te taimi e tasi ne tavini atu ei lāua i Pensacola, Florida, kae ko tai palele atu eiloa lā tupe mo meakai. Ne ‵foki atu lāua ki te lā fale, telā se motoka, i te aso tenā kae maua atu a taga ‵lasi e lua mo se tamā tusi: “Alofa atu mai te Kamupane ko te Pensacola.” * I te ‵toe mafaufau atu ki te fia tausaga ne aofia ei a ia i te taviniga tumau, ne fai mai a Lovenia: “E seki tuku tiaki lele eiloa ne Ieova a māua. Ne seki fakatogafiti aka eiloa ne ia te ma loto tali‵tonu ki a ia.”

23. E pefea ou lagonaga ki te munatonu e uiga ki te Malo telā ko oti ne maua ne koe, kae se a te mea e manako malosi koe ki ei?

23 E se ‵pau a te uke o mea e fai ne tatou katoa i te galuega talai. E kese‵kese ‵tou fakanofonofoga. Kae e mafai ne tatou katoa o ‵kilo atu ki ei e pelā me se tauliaga ke folafola atu te tala ‵lei mo te loto kātoa. (Kol. 3:23) Ona ko te fakatulaga muamua ne tatou a te munatonu tāua e uiga ki te Malo, e loto fia‵fia eiloa tatou​—kae loto finafinau foki​—ke talia so se mea faigata ko te mea ke tavini katoatoa atu tatou. E a, tenā eiloa te mea e manako malosi koe ki ei?

24. Se a te ‵toe mea sili i manakoga o te Malo telā ko fakataunu i aso fakaoti konei?

24 I te fia o senitenali ko ‵teka atu, ko oti eiloa ne fakataunu ne te Tupu ana muna fakavaloaga i te Mataio 24:14. Kae ko oti eiloa ne fakataunu ne ia e aunoa mo te faimālō mai. I te otiga ne o‵mai latou keatea mai te lalolagi kaimanako tenei, ne loto fia‵fia eiloa ana soko ke ‵kau atu latou ki te galuega talai. A te talaiatuga o te tala ‵lei ki te lalolagi kātoa se vaega o te fakailoga o te fakatasi mai o Iesu i te pulega o te Malo​—kae ko te ‵toe mea sili i manakoga o te Malo telā ne fakataunu i aso fakaoti konei.

^ pala. 5 I te Tusi Tapu, e isi se sokoga o te sau o te vaveao mo te uke o mea.​—Kene. 27:28; Mika 5:7.

^ pala. 10 A te tamā pepa ko te To Whom the Work Is Entrusted, e fai mai penei: “A te galuega o The Golden Age se galuega mai fale ki fale me e maua i ei te fekau o te Malo. . . . I tafa o te galuega tenā, e tuku atu se ‵kopi o The Golden Age i fale takitasi, faitalia me e isi se feagaiga ne fai io me ikai.” Mai tua ifo o te fia o tausaga, ne fakamalosi atu a taina ke ofo atu a feagaiga mō The Golden Age e pela foki mo Te Faleleoleo Maluga. E kamata mai i a Fepuali 1, 1940, ne fakamalosi atu ki tino o Ieova ke tufatufa atu a ‵kopi o mekesini kae ke lipoti mai te aofaki ne tufa atu.

^ pala. 16 I te taimi tenā, ne filifili aka a toeaina e auala i te faiga o se palota i fakapotopotoga. Tela la, ne ita fitifiti a fakapotopotoga ke palota ki tāgata kolā e ‵teke atu ki te galuega talai. A te ‵fuliga o te faka‵sopoga o toeaina ka fakamatala mai i te Mataupu e 12.

^ pala. 20 Ne fakaasi mai foki ne Iesu se manatu tai ‵pau i tena fakatusa e uiga ki se tino faipisinisi faimalaga telā ne fanatu o salasala ki se penina ‵togi ‵mafa. I te taimi ne maua ei ne ia, ne fakatau atu ana mea katoa kae ‵togi ne ia te penina tenā. (Mata. 13:45, 46) E akoako mai ne tala fakatusa e lua konei me e mafai o tauloto tatou ki te munatonu e uiga ki te Malo i auala kese‵kese. E ‵siga i ei a nisi tino i se auala fakatusa; e ‵sala atu a nisi tino ki ei. Kae faitalia me se a te auala e maua ne tatou te munatonu, e loto fia‵fia tatou ke talia a mea faiga‵ta ke fakamuamua ei ne tatou te Malo i ‵tou olaga.

^ pala. 22 I aso konā ne fakaigoa a fakapotopotoga ki kamupane.