Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

YI 8

Baiblo Kasemi Níhi—A Pee Konɛ A Kɛ Fiɛɛ Ngɛ Je Kɛ Wɛ

Baiblo Kasemi Níhi—A Pee Konɛ A Kɛ Fiɛɛ Ngɛ Je Kɛ Wɛ

OTI NƐ NGƐ YI NƐ Ɔ MI

Yehowa yaa nɔ nɛ e haa wɔ níhi nɛ maa ye bua wɔ konɛ wa kɛ tsɔɔ nihi nɛ a je mahi, wɛtsohi, kɛ gbihi tsuo a mi ɔ ní

1, 2. (a) Ngɛ kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ, mɛni ye bua mɛ nɛ a fiɛɛ sane kpakpa a ngɛ mahi tsuo nɛ ngɛ Roma Nɔ Yemi ɔ sisi ɔ mi ɔ? (b) Mɛni odase nɛ tsɔɔ kaa Yehowa fĩ wa se mwɔnɛ ɔ? (Hyɛ daka nɛ ji, “ Sane Kpakpa Ngɛ Gbihi Nɛ Hiɛ Pe 670 Mi.”)

 NIHI nɛ a ya slaa si ngɛ Yerusalem ɔ nu nɔ́ ko nɛ ha nɛ a nya kpɛ a he. A nu nɛ Galilea bi ngɛ ma se gbi tue saminya, nɛ nɔ́ nɛ a ngɛ dee ɔ ha nɛ nihi nɛ a ba slaa si ngɛ Yerusalem ɔ nya kpɛ a he. Jamɛ a ligbi ɔ ji Pentecoste jeha 33. Jamɛ a ligbi ɔ, Mawu ha kaseli ɔmɛ dloomi nike ní, nɛ a tu gbi slɔɔtohi ngɛ nyakpɛ blɔ nɔ, nɛ lɔ ɔ ye odase kaa Mawu piɛɛ a he. (Kane Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 2:1-8, 12, 15-17.) Nihi nɛ a je he slɔɔtohi kɛ si himi slɔɔtohi a mi ɔ nu sane kpakpa a, nɛ lɔ ɔ se ɔ, sane kpakpa a gbɛ fia Roma Nɔ Yemi ɔ tsuo mi.​—Kol. 1:23.

2 Mwɔnɛ ɔ, Mawu we bi tui gbi slɔɔtohi ngɛ nyakpɛ blɔ nɔ mohu lɛɛ, se a fiɛɛɔ Matsɛ Yemi ɔ he sɛ gbi ɔ ngɛ gbihi nɛ hiɛ pe 670 mi pe gbihi nɛ kaseli ɔmɛ fiɛɛ ngɛ mi ngɛ kekle jeha lafa a mi ɔ. (Níts. 2:9-11) Mawu we bi pee womihi babauu ngɛ gbihi fuu a mi, nɛ lɔ ɔ ha nɛ Matsɛ Yemi sɛ gbi ɔ su he tsuaa he ngɛ je kɔ nya eywiɛ ɔmɛ tsuo. a Enɛ ɔ hu ji odase nitsɛ nɛ tsɔɔ kaa Yehowa gu Matsɛ Yesu nɔ kɛ ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ kudɔe. (Mat. 28:19, 20) Benɛ wa ngɛ Baiblo kasemi níhi nɛ waa kɛ fiɛɛ maa pee jeha 100 nɛ be ɔ he susue ɔ, mo kadi bɔ nɛ Matsɛ ɔ ya nɔ nɛ e tsɔse wɔ konɛ wa ná nihi a he bua jɔmi, kɛ bɔ nɛ e wo wɔ he wami nɛ waa pee Mawu Munyu ɔ tsɔɔli ɔ ha.​—2 Tim. 2:2.

Matsɛ ɔ Ye Bua E Sɔmɔli Konɛ A Du Anɔkuale Wu ɔ

3. Mɛni he je nɛ waa kɛ Baiblo kasemi níhi slɔɔtohi tsuɔ ní ngɛ fiɛɛmi mi ɔ?

3 Yesu ngɔ “Matsɛ Yemi ɔ he sɛ gbi” ɔ kɛ to dumi wu he, nɛ e kɛ nɔmlɔ tsui to zu he. (Mat. 13:18, 19) Kaa bɔ nɛ ngmɔ hulɔ ngɔɔ ní tsumi dade slɔɔtohi kɛ klɛɛ zu mi, konɛ zu ɔ mi nɛ jɔ kɛ ha ní dumi ɔ, jã kɛ̃ nɛ Yehowa we bi kɛ Baiblo kasemi ní slɔɔtohi tsu ní kɛ dla nihi ayɔhi abɔ a tsui konɛ a bu Matsɛ Yemi sɛ gbi ɔ tue. Baiblo kasemi ní nɛ ɔmɛ ekomɛ a he ba se nami be kpiti ko. Se loloolo ɔ, waa kɛ Baiblo kasemi níhi kaa womihi kɛ womi tɛtlɛɛhi ngɛ ní tsue. Kaa bɔ nɛ wa susu he ngɛ Yi 7 ɔ mi ɔ, Baiblo kasemi níhi tsuo nɛ a kɛ tsu ní ɔ ha nɛ a fiɛɛ ha nihi babauu, se Baiblo kasemi níhi nɛ a tu he munyu ngɛ yi nɛ ɔ mi ɔ ye bua Matsɛ Yemi fiɛɛli nɛ a kɛ nihi sɛɛ ní tɛɛ.​—Níts. 5:42; 17:2, 3.

A ngɛ gramafoo kɛ munyu tumi klamahi pee ngɛ Toronto, Canada

4, 5. Kɛ a kɛ munyuhi nɛ a nu a kɛ fɔ gramafoo apawa nɔ ɔ tsu ní ha kɛɛ, se mɛni nɛ gramafoo apawa nɛ ɔmɛ nyɛ we nɛ a tsu?

4 Munyuhi nɛ a kɛ fɔ apawahi a nɔ. Ngɛ jeha 1930 kɛ jeha 1940 jeha amɛ a mi ɔ, fiɛɛli kɛ Baiblo mi munyuhi nɛ a kɛ fɔ gramafoo apawa nɔ ɔ tsu ní ngɛ fiɛɛmi mi. Munyuhi nɛ a kɛ fɔ apawahi a nɔ ɔ nya kɛmi sui hɛngmɛfia enuɔ. Be komɛ ɔ, munyu ɔmɛ hɛɛ munyuyi kpitikpitihi kaa “Triniti,” “Nɔ Tsukɔmi,” kɛ “Matsɛ Yemi.” Kɛ a kɛ munyu nɛ ɔmɛ tsu ní ha kɛɛ? Nyɛminyumu Clayton Woodworth, Jr., nɛ a baptisi lɛ ngɛ jeha 1930 ngɛ United States ɔ de ke: “I kɛ gramafoo nɛ e ngɛ kaa daka bi ko ɔ yaa fiɛɛmi, nɛ ja i to apawa a he blɔ nya saminya loko e ma nyɛ ma tsu ní. Nɔ́ nɛ i peeɔ ji, ke i su nɔ ko tsu nya a, i bliɔ gramafoo ɔ nɔ, kɛkɛ i fia kɔkɔɔkɔ. Ke wetsɛ ɔ bli sinya a, nɔ́ nɛ i deɔ ji, ‘I ngɛ sɛ gbi ko nɛ e he hia nɛ i suɔ kaa o bu tue.’” Kɛ nihi pee a ní ngɛ he ha kɛɛ? Nyɛminyumu Woodworth de ke: “Behi fuu ɔ, nihi buɔ tue. Be komɛ hu ɔ, nihi bui tue. Ni kakaaka komɛ hu susuɔ kaa i ngɛ gramafoo juae.”

Benɛ e ke suu jeha 1940 ɔ, a ngɔ magbɛ nɔ munyuhi nɛ hiɛ pe 90 kɛ fɔ gramafoo apawa slɔɔtohi a nɔ, nɛ gramafoo apawa nɛ ɔmɛ hiɛ pe ayɔ kake

5 Benɛ e ke suu jeha 1940 ɔ, a ngɔ magbɛ nɔ munyuhi nɛ hiɛ pe 90 kɛ fɔ gramafoo apawa slɔɔtohi a nɔ, nɛ apawa nɛ ɔmɛ hiɛ pe ayɔ kake. John E. Barr, nɛ jamɛ a be ɔ mi ɔ e ji blɔ gbalɔ ngɛ Britain, nɛ pee se ɔ, e sɔmɔ kaa Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ a ti nɔ kake ɔ de ke: “Gramafoo ji nɔ́ nɛ i kɛ tsu ní wawɛɛ ngɛ jeha 1936 kɛ ya si jeha 1945 ɔ mi. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, jamɛ a be ɔ mi ɔ, ke i kɛ eko yɛ fiɛɛmi ɔ, e peeɔ mi kaa ye he sui. Ke o nu Nyɛminyumu Rutherford gbi ngɛ fiɛɛmi mi ɔ, o bua jɔɔ; e haa nɛ o nuɔ he kaa e ngɛ o kasa nya haa. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, gramafoo ɔ ha we nɛ waa tsɔɔ ní ngɛ fiɛɛmi mi bɔ nɛ maa sɛ níhi a tsui mi.”

6, 7. (a) Mɛni se nami nɛ ngɛ womi tsɔwi nɛ a kɛ tsu ní ɔ he, nɛ mɛni womi tsɔwi nɛ ɔmɛ nyɛ we nɛ a tsu? (b) Mɛni blɔ nɔ nɛ Yehowa ngɔ e ‘munyu ɔ kɛ wo wa nya mi’ ngɛ?

6 Womi tsɔwi nɛ a kɛ ye odase. Ngɛ jeha 1933 ɔ sisije ɔ, a wo fiɛɛli he wami konɛ a kɛ womi tsɔwi nɛ a kɛ yeɔ odase nɛ tsu ní ngɛ wehi a mi fiɛɛmi mi. Womi tsɔwi nɛ a kɛ ye odase ɔ kami ji nine nguɛ kpaago, nɛ e blimi ji nine nguɛ eywiɛ. A ngma Baiblo mi sɛ gbi kɛ Baiblo kasemi womi nɛ wetsɛ ɔ ma nyɛ maa ngɔ eko ɔ he munyu kpiti ngɛ womi ɔ nɔ. Fiɛɛlɔ ɔ kɛ womi ɔ haa wetsɛ ɔ, nɛ e deɔ lɛ ke e kane. Nyɛmiyo ko nɛ a tsɛɛ lɛ ke Lilian Kammerud nɛ pee se ɔ, e ya sɔmɔ kaa ma se sane kpakpa fiɛɛlɔ ngɛ Puerto Rico kɛ Argentina a de ke: “Ye bua jɔ womi tsɔwi nɛ waa kɛ ye odase ɔ he.” Mɛni he je nɛ e de jã a. E de ke: “Pi wɔ tsuo nɛ a wa le bɔ nɛ wa maa tu munyu nɛ nihi a bua maa jɔ he. Lɔ ɔ he ɔ, womi tsɔwi ɔmɛ ye bua mi nɛ i nyɛ kɛ nihi tu munyu.”

Womi tsɔwi nɛ a kɛ ye odase (Italy gbi)

7 Nyɛminyumu David Reusch nɛ a baptisi lɛ ngɛ jeha 1918 ɔ de ke, “Womi tsɔwi nɛ a kɛ yeɔ odase ɔ ye bua nyɛmimɛ, ejakaa nihi bɔɔ pɛ nɛ a le nɔ́ pɔtɛɛ nɛ a ma de ngɛ fiɛɛmi mi.” Se kɛ̃ ɔ, fiɛɛli kɛ nyagbahi kpe ngɛ womi tsɔwi nɛ a kɛ ye odase ɔ he. Nyɛminyumu Reusch de ke, “Be komɛ ɔ, ke waa kɛ nihi kpe ɔ, a susuɔ kaa mumuihi ji wɔ. Ngɛ blɔ ko nɔ ɔ, wa ti nihi fuu nyɛ we munyu tumi. Se Yehowa ngɛ wɔ dlae konɛ ke waa kɛ nihi kpe ngɛ ma nɔ ɔ, wa nyɛ nɛ waa tu munyu kaa e sɔmɔli. E be kɛe nɛ e maa ngɔ munyuhi kɛ wo wa nya mi konɛ waa tsɔɔ Ngmamihi a mi ngɛ nihi a sinya nya. E bami jã kɛ gu Teokrase Sɔmɔmi Sukuu ɔ nɛ a je sisi ngɛ jeha 1940 jeha amɛ a mi ɔ nɔ.”​—Kane Yeremia 1:6-9.

8. Mɛni o maa pee konɛ o ha nɛ Kristo nɛ e tsɔse mo?

8 Womihi. Kɛ je jeha 1914 ɔ mi ɔ, Yehowa we bi pee womi slɔɔtohi nɛ hiɛ pe 100 nɛ tsɔɔ Baiblo mi munyuhi a mi. A pee womi nɛ ɔmɛ ekomɛ konɛ a kɛ tsɔse fiɛɛli nɛ a tsu a sɔmɔmi ní tsumi ɔ kɛ pi si. Anna Larsen nɛ ngɛ Denmark, nɛ e ngɔ jeha maa pee 70 kɛ fiɛɛ ɔ de ke: “Kɛ gu Teokrase Sɔmɔmi Sukuu ɔ kɛ Asafo ɔ womi kpahi nɛ wa ná a nɔ ɔ, Yehowa ye bua wɔ konɛ waa pee fiɛɛli nɛ a he be. I kai kaa womi nɛ ɔmɛ a mi kekle nɔ́ nɛ a pee ɔ biɛ ji, Theocratic Aid to Kingdom Publishers, nɛ a je lɛ kpo ngɛ jeha 1945 ɔ mi. Womi nɛ nyɛɛ enɛ ɔ se ji, “Equipped for Every Good Work,” a pee ngɛ jeha 1946 mi. Amlɔ nɛ ɔ lɛɛ Benefit From Theocratic Ministry School Education, a pee ngɛ jeha 2001 mi.” Ngɛ anɔkuale mi ɔ, Yehowa gu Teokrase Sɔmɔmi Sukuu ɔ kɛ womihi nɛ waa kɛ tsuɔ ní ngɛ Sukuu ɔ mi ɔ nɔ kɛ ye bua wɔ, nɛ ‘wa sa kaa e sɔmɔli.’ (2 Kor. 3:5, 6) Anɛ o ngma o biɛ ngɛ Teokrase Sɔmɔmi Sukuu ɔ mi lo? Ke o ya asafo mi kpe daa otsi ɔ, anɛ o kɛ Ministry School womi ɔ yaa, nɛ ke sukuu nɔ hyɛlɔ ɔ tsɛ womi ɔ mi ba fa ko se ɔ, o nyɛɛ se lo? Ke o peeɔ jã a, o ma ha nɛ Kristo ma tsɔse mo, nɛ o maa pee tsɔɔlɔ kpakpa.​—2 Kor. 9:6; 2 Tim. 2:15.

9, 10. Mɛni blɔ nɔ womihi ye bua ngɛ anɔkuale wu ɔ dumi kɛ e nɔ nyu puemi mi?

9 Jehanɛ hu, Yehowa ye bua wɔ, nɛ e ha nɛ e we asafo ɔ pee womihi nɛ yeɔ bua fiɛɛli konɛ a tsɔɔ Baiblo sisije tsɔɔmihi a mi saminya. Womi nɛ ji, The Truth That Leads to Eternal Life ɔ ye bua fiɛɛli saminya. Benɛ a pee womi nɛ ɔ ngɛ jeha 1968 ɔ mi ɔ, e kɛ we nɛ e ná nihi a nɔ he wami. Wa Matsɛ Yemi Sɔmɔmi ɔ nɛ je kpo ngɛ November 1968 ɔ de ke: “Nihi babauu ngɛ Truth womi ɔ si bie wawɛɛ, lɔ ɔ he ɔ, Asafo ɔ womi peemi he nɛ ngɛ Brooklyn ɔ ngɔ ní tsuli ehe konɛ a tsu ní nyɔnyɔɔnyɔ ngɛ September nyɔhiɔ ɔ mi.” Wa Matsɛ Yemi Sɔmɔmi ɔ de hu ke: “Ngɛ August nyɔhiɔ ɔ mi ɔ, e he ba hia nɛ waa pee Truth womi ɔ konɛ e hiɛ pe ayɔ kake kɛ fã kɛ piɛ abɔ nɛ wa peeɔ daa a he bɔ nɛ pee nɛ nihi nɛ a ngɛ womi ɔ si bie ɔ tsuo a nine nɛ su eko nɔ!” Benɛ e ke suu jeha 1982 ɔ, a pee Truth womi ɔ ayɔ 100 kɛ se ngɛ gbihi 116 mi. Kɛ je jeha 1968 kɛ ya si jeha 1982 ɔ mi ɔ, Truth womi ɔ ye bua nɛ nihi ayɔ kake kɛ se ba piɛɛ fiɛɛli nɛ ngɛ momo ɔ he. b[17]

10 Ngɛ jeha 2005 ɔ mi ɔ, a je Baiblo kasemi womi ko hu nɛ ngɛ slɔɔto nɛ ji, Mɛni Tutuutu Ji Baiblo ɔ Tsɔɔmi? ɔ kpo. A pee womi nɛ ɔ maa pee ayɔ 200 ngɛ gbihi 256 mi! Mɛni je mi kɛ ba? Kɛ je jeha 2005 kɛ ya si jeha 2012 nɛ ji, jeha kpaago pɛ mi ɔ, nihi maa pee ayɔ kake kɛ akpe lafa enyɔ nɛ a ba pee sane kpakpa fiɛɛli. Ngɛ jamɛ a be ɔ mi nɔuu ɔ, nihi nɛ waa kɛ mɛ kaseɔ Baiblo ɔ a yibɔ ya hɛ mi kɛ je maa pe ayɔ 6 kɛ ya su nihi nɛ a he hiɛ pe ayɔ kpaanyɔ kɛ fã. Atsinyɛ jemi ko be he kaa mɔde nɛ wa ngɛ bɔe kɛ ngɛ Matsɛ Yemi anɔkuale wu ɔ due, kɛ wu ɔ nɛ wa ngɛ nɔ nyu pue ɔ, Yehowa ngɛ nɔ jɔe.​—Kane 1 Korinto Bi 3:6, 7.

11, 12. Ngɛ ngmamihi nɛ a tsɛ se ɔ nya a, mɛnɔmɛ a pee wa womi tɛtlɛɛ ɔmɛ kɛ ha?

11 Womi tɛtlɛɛhi. Sisije ɔ, nihi nɛ a pee Hwɔɔmi Mɔ ɔ ha titli ji “kuu nyafii” nɛ “Mawu tsɛ” mɛ nɛ a maa ya hiɔwe ɔ. (Luka 12:32; Heb. 3:1) Ngɛ October 1, 1919 ɔ mi ɔ, Yehowa Asafo ɔ je womi tɛtlɛɛ kpa ko hu kpo, nɛ a pee konɛ ma bi a bua nɛ jɔ he. Baiblo Kaseli ɔmɛ kɛ ma bi a bua ba jɔ jamɛ a womi tɛtlɛɛ nɛ ɔ he wawɛɛ, nɛ lɔ ɔ he ɔ, ngɛ jehahi babauu mi ɔ, womi tɛtlɛɛ nɛ ɔ abɔ nɛ a ngɔ ɔ hiɛ kulaa pe Hwɔɔmi Mɔ ɔ. Biɛ nɛ a kɛ tsɛ womi tɛtlɛɛ nɛ ɔ kekle ji, The Golden Age. Ngɛ jeha 1937 ɔ mi ɔ, a tsake biɛ ɔ, nɛ a ha lɛ biɛ ehe nɛ ji, Consolation. Kɛkɛ nɛ lɔ ɔ se ngɛ jeha 1946 mi ɔ, a ha lɛ biɛ nɛ ji, Awake!

12 Jehahi babauu nɛ be ɔ, a tsake Hwɔɔmi Mɔ ɔ kɛ Awake! ɔ hɛ mi si abɔ, se yi mi tomi nɛ a kɛ pee womi tɛtlɛɛ ɔmɛ tsakee we. Yi mi tomi ɔ ji kaa e fia Mawu Matsɛ Yemi ɔ he gɔgɔ, nɛ e ye bua nihi konɛ a ná hemi kɛ yemi ngɛ Baiblo ɔ mi. Mwɔnɛ ɔ, a pee Hwɔɔmi Mɔ ɔ enyɔ, nɔ́ nɛ wa kaseɔ ngɛ asafohi a mi, kɛ nɔ́ nɛ waa kɛ haa ma bi. “Tsɔli kpa amɛ” titli nɛ ji, “kuu nyafii” ɔ kɛ ‘to kpa amɛ’ ji nihi nɛ a pee Hwɔɔmi Mɔ nɛ a kaseɔ ɔ kɛ ha. c (Mat. 24:45; Yoh. 10:16) A pee ma bi a nɔ́ ɔ kɛ ha nihi nɛ a li anɔkuale ɔ, se a ngɛ bu kɛ ha Baiblo ɔ kɛ Mawu. (Níts. 13:16) A pee Awake! ɔ kɛ ha nihi nɛ a li Baiblo ɔ kɛ Yehowa nɛ ji anɔkuale Mawu ɔ he nɔ́ ko tsɔ ɔ.​—Níts. 17:22, 23.

13. Mɛni nɛ o bua jɔ he ngɛ wa womi tɛtlɛɛ ɔmɛ a he? (Nyɛ susu munyu nɛ e yi ji, “ Womihi Nɛ A Le Saminya Ngɛ Je ɔ Mi” ɔ he.)

13 Benɛ e ke suu jeha 2014 sisije ɔ, a peeɔ Awake! nɛ hiɛ pe ayɔ 44 kɛ Hwɔɔmi Mɔ ɔ maa pee ayɔ 46 daa nyɔhiɔ. A tsɔɔ Awake! ɔ sisi ngɛ gbihi maa pee 100 mi, kɛ Hwɔɔmi Mɔ ɔ ngɛ gbihi nɛ hiɛ pe 200 mi, nɛ enɛ ɔ ha nɛ Awake! ɔHwɔɔmi Mɔ ɔ ba pee womi tɛtlɛɛhi nɛ a tsɔɔ sisi nɛ a gbaa ngɛ je ɔ mi pe womi tɛtlɛɛ kpahi tsuo! Hɛ mi yami nɛ ɔ sa kadimi nitsɛ, se e sɛ nɛ e pee wɔ nyakpɛ. Munyu nɛ ngɛ womi tɛtlɛɛ nɛ ɔmɛ a mi ɔ ji sɛ gbi nɛ Yesu de ke a maa fiɛɛ ngɛ zugba a nɔ he tsuaa he ɔ nɛ.​—Mat. 24:14.

14. Mɛni ji nɔ́ nɛ waa kɛ kã pee, nɛ mɛni he je?

14 Baiblo ɔ. Ngɛ jeha 1896 mi ɔ, Nyɛminyumu Russell kɛ nihi nɛ a piɛɛ e he ɔ tsake ní tsumi he nɛ a kɛ peeɔ womihi ɔ biɛ, nɛ a kɛ Baiblo piɛɛ biɛ ɔ he; pee se ɔ, a ha lɛ biɛ nɛ ji Watch Tower Bible and Tract Society. Tsakemi nɛ a pee ɔ sa wawɛɛ ejakaa Baiblo ɔ ji nɔ́ titli nɛ waa kɛ fiɛɛ Matsɛ Yemi ɔ he sane kpakpa a. (Luka 24:27) Mawu we bi kɛ kã gbaa Baiblo ɔ, nɛ a woɔ nihi he wami konɛ a kane, kaa bɔ nɛ asafo ɔ mlaa nya biɛ ɔ tsɔɔ ɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɛ jeha 1926 mi ɔ, waa kɛ wɔ nitsɛmɛ wa klamahi pee The Emphatic Diaglott, Kristofohi a Hela Ngmami nɛ Benjamin Wilson tsɔɔ sisi ɔ. Kɛ je jeha 1942 ɔ, wa pee Baiblo sisi tsɔɔmi nɛ ji King James Version mluku ɔ, nɛ wa gba maa pee 700,000. Ngɛ jeha enyɔ pɛ se ɔ, wa bɔni Baiblo sisi tsɔɔmi nɛ a tsɛɛ ke American Standard Version nɛ Mawu biɛ Yehowa a je kpo ngɛ mi si 6,823 ɔ peemi. Benɛ e ke suu jeha 1950 ɔ, wa gba kakaaka 250,000 kɛ se.

15, 16. (a) Mɛni ji nɔ́ nɛ o bua jɔ he ngɛ New World Translation ɔ he? (Nyɛ susu daka nɛ ji, “ Baiblo ɔ Nɛ A Tsɔɔ Sisi Oya” a he.) (b) Kɛ o ma plɛ kɛ ha nɛ Yehowa nɛ ta o tsui he kɛɛ?

15 A je New World Translation ɔ fã nɛ ji Kristofohi a Hela Ngmami ɔ kpo ngɛ jeha 1950 ɔ mi. Ngɛ jeha 1961 ɔ mi ɔ, a je New World Translation of the Holy Scriptures mluku ɔ kpo. Baiblo sisi tsɔɔmi nɛ ɔ woɔ Yehowa hɛ mi nyami ejakaa a kpale ngma Mawu biɛ ɔ ngɛ Baiblo ɔ mi hehi nɛ e je kpo ngɛ ɔ kaa bɔ nɛ e ji ngɛ blema Hebri ngmami ɔ mi ɔ. Mawu biɛ ɔ je kpo si 237 ngɛ Kristofohi a Hela Ngmami ɔ mi hulɔ. Bɔ nɛ pee nɛ New World Translation ɔ sisi tsɔɔmi nɛ da, nɛ e kanemi nɛ ko ye ɔ, a tsake ngma si abɔ. Nɛ lingmi nɛ ɔ ngɛ jeha 2013 ɔ mi ɔ, a pee New World Translation ɔ ehe. Benɛ e ke suu jeha 2013 ɔ, a tsɔɔ New World Translation mluku ɔ loo e fã ko sisi kɛ ya gbihi 121 mi, nɛ yibɔ nɛ a pee ɔ hiɛ pe ayɔ 201.

16 Benɛ nihi kane New World Translation ɔ ngɛ a je gbi mi ɔ, mɛni a ti ni komɛ de? Nyumu ko nɛ e je Nepal ɔ de ke: “Ngɛ nihi fuu a blɔ fa mi ɔ, ke a kane blema Nepal Baiblo ɔ, a nui sisi ejakaa munyuhi nɛ a kɛ tsu ní ɔ a sisi numi yee. Se amlɔ nɛ ɔ, wa nuɔ sisi saminya, ejakaa bɔ nɛ wa tuɔ gbi ɔ ha daa ligbi ɔ a kɛ ngma a nɛ.” Benɛ yo ko nɛ e je Central African Republic ɔ bɔni Baiblo ɔ kanemi ngɛ Sango gbi ɔ mi ɔ, e fo ya, nɛ e de ke: “Gbi nɛ i nu sisi saminya ji nɛ ɔ nɛ.” Ke wa kaneɔ Mawu Munyu ɔ daa ligbi ɔ, Yehowa ma nyɛ maa ta wa tsui he kaa yo nɛ ɔ.​—La. 1:2; Mat. 22:36, 37.

Wa Bua Jɔ Baiblo Kasemi Níhi Kɛ Tsɔsemi Nɛ Wa Ná a He

17. Mɛni o maa pee kɛ tsɔɔ kaa o bua jɔ Baiblo kasemi níhi kɛ tsɔsemi nɛ wa ná a he, nɛ ke o pee jã a, mɛni se o ma ná?

17 Anɛ o bua jɔ Baiblo kasemi níhi kɛ tsɔsemi nɛ Matsɛ Yesu Kristo ha wɔ ɔmɛ a he lo? Anɛ o heɔ be kɛ kaneɔ womihi nɛ Yehowa asafo ɔ pee ɔ, nɛ o kɛ yeɔ bua nihi lo? Ke jã a, lɛɛ o kɛ nɔ́ nɛ nyɛmiyo Opal Betler nɛ a baptisi lɛ ngɛ October 4, 1914 ɔ de ɔ kpã gbi. Opal de ke: “I kɛ ye huno [Edward] waa kɛ gramafoo kɛ womi tsɔwi nɛ a kɛ yeɔ odase ɔ tsu ní jehahi babauu. Waa kɛ womihi, womiyohi, kɛ womi tɛtlɛɛhi ye odase ngɛ wehi a mi. Wa bɔ sala ngɛ ma nɔ, nɛ wa gba womihi nɛ a ngma yi mi kpɔ mwɔmihi ngɛ nɔ. Pee se ɔ, a tsɔse wɔ konɛ waa kpale ya slaa nihi nɛ a bua jɔ munyu ɔ he ɔ nɛ waa kɛ mɛ nɛ kase Baiblo ɔ ngɛ a wehi a mi. Wa be deka kulaa, se wa ngɛ bua jɔmi.” Yesu wo si kaa e se nyɛɛli ma tsu ní wawɛɛ kɛ du ní, nɛ a ma kpa ní, se a kɛ bua jɔmi nɛ maa pee jã. Nihi ayɔhi abɔ nɛ a ngɛ kaa Opal ɔ ma nyɛ maa ye odase kaa Yesu si womi ɔ ba mi niinɛ.​—Kane Yohane 4:35, 36.

18. Mɛni he blɔ nɛ wa ná?

18 Nihi fuu nɛ a sɔmɔ we Matsɛ ɔ susuɔ kaa Mawu we bi ji ‘nimli gu kɛkɛ nɛ a li womi mi.’ (Níts. 4:13) Se mo susu he nɛ o hyɛ! Matsɛ ɔ ha nɛ e we bi nɛ a ji nimli gu kɛkɛ ɔ ba pee nihi nɛ a peeɔ womi wawɛɛ, nɛ a tsɔɔ sisi, nɛ a gbaa haa nihi ngɛ je ɔ mi tsuo! Nɔ́ nɛ e he hia pe kulaa ji kaa Matsɛ ɔ tsɔse wɔ, nɛ e wo wɔ he wami konɛ waa kɛ Baiblo kasemi ní nɛ ɔmɛ nɛ ye bua nihi ngɛ je ɔ mi tsuo nɛ a nu sane kpakpa a. E ji he blɔ agbo nɛ wa ná kaa waa kɛ Kristo ngɛ ní tsue kɛ ngɛ anɔkuale wuhi due, nɛ waa kɛ ngɛ nihi kaseli pee!

a Ngɛ jeha nyɔngma nɛ be ɔ pɛ mi ɔ, Yehowa we bi pee Baiblo kasemi womihi nɛ hiɛ pe ayɔ akpe 20. Ngɛ enɛ ɔ se ɔ, nihi ayɔ akpe enyɔ kɛ ayɔ lafa kpaago yaa wa Intanɛti ní tsumi he nɛ ji, jw.org ɔ nɔ.

b Baiblo kasemi womihi nɛ ye bua fiɛɛli nɛ a tsɔɔ Baiblo mi anɔkuale ɔ ekomɛ ji, The Harp of God (a pee ngɛ jeha 1921 ɔ mi), “Let God Be True” (a pee ngɛ jeha 1946 mi), You Can Live Forever in Paradise on Earth (a pee ngɛ jeha 1982 ɔ mi), kɛ Knowledge That Leads to Everlasting Life (a pee ngɛ jeha 1995 ɔ mi).

c Hyɛ munyuyi nɛ ji, “Mɛnɔ Ji Tsɔlɔ Anɔkualetsɛ Kɛ Ní Lelɔ ɔ?” nɛ ngɛ July 1, 2013 Hwɔɔmi Mɔ ɔ ba fa 29, kuku 13 nɛ tuɔ bɔ nɛ wa nu níhi a sisi ha ngɛ nihi nɛ a ji “tsɔli kpa amɛ” a he ɔ mi.