1, 2. (a) Ania ti saan a maawatan dagiti adalan? (b) Ania a panagani ti tuktukoyen ni Jesus?

 SAAN a maawatan dagiti adalan ti kinuna ni Jesus: “Itannawagyo dagiti matayo ket matmatanyo dagiti talon, ta purawdan a maipaay iti pannakaani.” Idi kinitada ti direksion nga itudtudo ni Jesus, saan a puraw a talon ti nakitada no di ket berde​—kolor ti kattubo a sebada. ‘Ania a panagani?’ mabalin a pinanunotda. ‘Adu a bulan pay sakbay ti panagani.’​—Juan 4:35.

² Ngem saan a literal a panagani ti tuktukoyen ni Jesus. Imbes ketdi, inusarna daytoy a gundaway a mangisuro kadagiti adalanna iti dua a napateg a leksion maipapan iti naespirituan a panagani​—ti panagani kadagiti tattao. Ania dagita a leksion? Tapno maammuantayo, usigentayo a mas detalyado daytoy a salaysay.

3. (a) Ania ti posible a nangtignay ken Jesus a mangibaga: “Dagiti talon . . . purawdan a maipaay iti pannakaani”? (Kitaenyo ti footnote.) (b) Kasano nga inlawlawag ni Jesus ti imbagana?

³ Daytoy a pannakisarita ni Jesus kadagiti adalanna ket napasamak iti ngudo ti 30 C.E., iti asideg ti Sicar nga ili ti Samaria. Idi napan dagiti adalanna iti dayta nga ili, nagbati ni Jesus iti abay ti bubon ket sadiay a nakasabaanna ti maysa a babai. Dagus a naawatan ti babai ti kinapateg ti pannursuro ni Jesus. Idi nakasubli dagiti adalan, nagdardaras ti babai a napan iti Sicar tapno ibagana kadagiti kaarrubana dagiti nakaskasdaaw a banag a naammuanna. Adu ti naginteres iti impadamagna ket nagdardarasda a napan iti bubon tapno makitada ni Jesus. Mabalin nga iti dayta a gundaway​—bayat a kumitkita iti labes dagiti talon ken nakitana dagiti sumungsungad a Samaritano​—a kinuna ni Jesus: “Matmatanyo dagiti talon, ta purawdan a maipaay iti pannakaani.” a Kalpasanna, tapno maipakitana a saan a literal dayta a panagani, no di ket naespirituan, kinunana: “Ti managani . . . agur-urnongen iti bunga a maipaay iti agnanayon a biag.”​—Juan 4:5-30, 36.

4. (a) Ania a dua a leksion ti insuro ni Jesus maipapan iti panagani? (b) Ania dagiti saludsod nga usigentayo?

⁴ Ania a dua a napateg a leksion ti insuro ni Jesus maipapan iti naespirituan a panagani? Umuna, naganat ti trabaho. Imbagana a “dagiti talon . . . purawdan a maipaay iti pannakaani,” tapno magutugot dagiti pasurotna nga agtignay. Tapno maipaganetgetna kadagiti adalanna ti kinaganat ti trabaho, kinuna pay ni Jesus: “Ti managani umaw-awaten kadagiti tangdan.” Wen, nangrugin ti  panagani​—saanen a maitantan! Maikadua, naragsak dagiti trabahador. Kinuna ni Jesus a ‘makapagrag-o nga agpadpada’ dagiti nagmula ken nagani. (Juan 4:35b, 36) No kasano a naragsakan ni Jesus idi nakitana nga ‘adu kadagiti Samaritano ti naaddaan iti pammati kenkuana,’ napalalo met ti ragsak dagiti adalanna bayat nga ar-aramidenda ti amin a kabaelanda a makiraman iti panagani. (Juan 4:39-42) Nakapatpateg kadatayo daytoy a salaysay idi umuna a siglo gapu ta ipakitana ti mapaspasamak ita a kasaknapan pay laeng a naespirituan a panagani. Kaano a nangrugi ti panagani iti moderno a panawen? Siasino dagiti makiraman iti panagani? Ania dagiti resultana?

5. Siasino ti mangidadaulo iti sangalubongan a panagani? Kasano nga ipakita ti sirmata ni Juan a naganat ti trabaho?

⁵ Iti sirmata a naited ken ni apostol Juan, impalgak ni Jehova a dinutokanna ni Jesus a mangidaulo iti sangalubongan a panagani kadagiti tattao. (Basaen ti Apocalipsis 14:14-16.) Iti daytoy a sirmata, nailadawan ni Jesus a nakakorona ken nakaiggem iti kumpay. Ti “nabalitokan a korona iti [ulo ni Jesus]” pasingkedanna ti saadna kas agturturay nga Ari. Ti “natadem a kumpay iti imana” pasingkedanna ti akemna kas Paraani. Iti panangusarna iti maysa nga anghel a mangikuna a “ti anien iti daga naan-anayen a natangkenan,” ipagpaganetget ni Jehova a naganat ti trabaho. Wen, ‘dimtengen ti oras ti panagani’​—saanen a maitantan! Kas panagtulnog iti Dios, inusar ni Jesus ti kumpayna ket naani ti daga​—kayatna a sawen, naani dagiti tattao ditoy daga. Daytoy a makapagagar a sirmata ipalagipna manen kadatayo a “dagiti talon . . . purawdan a maipaay iti pannakaani.” Makatulong kadi daytoy a sirmata tapno maammuantayo no kaano a nangrugi ti sangalubongan a panagani? Wen!

6. (a) Kaano a nangrugi ti “panawen ti panagani”? (b) Kaano a nangrugi ti aktual a panagani? Ilawlawagyo.

⁶ Iti sirmata ni Juan iti Apocalipsis kapitulo 14, nailadawan ni Jesus, ti Paraani, a nakakorona (bersikulo 14). Kayatna a sawen, isu ket nadutokanen kas Ari idi 1914. (Dan. 7:13, 14) Sumagmamano a tiempo kalpasan dayta, naibilin ken Jesus a rugiannan ti agani (bersikulo 15). Ti kasta a panagsasaganad dagiti pasamak ket makita iti ilustrasion ni Jesus maipapan iti panagani iti trigo. Kinunana: “Ti panagani ket panungpalan ti sistema ti bambanag.” Gapuna, ti panawen ti panagani ken ti panungpalan ti sistema ti bambanag ket agpada a nangrugi idi 1914. Nangrugi ti aktual a panagani di nagbayag kalpasan ti panangrugi ti “panawen ti panagani.” (Mat. 13:30, 39) No subliantayo dagiti pasamak, makitatayo a ti panagani ket nangrugi sumagmamano a tawen kalpasan a nangrugi ni Jesus nga agturay kas Ari. Umuna, manipud 1914 agingga iti umuna a paset ti 1919, dinalusan ni Jesus dagiti napulotan a pasurotna. (Mal. 3:1-3; 1 Ped. 4:17) Kalpasanna, idi 1919, nangrugi ti ‘panagani ditoy daga.’ Dagus nga inusar ni Jesus ti kabbaro a nadutokan a matalek nga adipen a tumulong kadagiti kakabsattayo a mangbigbig iti kinaganat ti trabaho a panangasaba. Usigentayo no ania ti napasamak.

7. (a) Ania ti sinukimat dagiti kakabsat a nakatulong kadakuada a mangbigbig iti kinaganat ti trabaho a panangasaba? (b) Ania ti naidagadag kadagiti kakabsat?

 ⁷ Idi Hulio 1920, kuna ti The Watch Tower: “Iti panangsukimat iti Kasuratan, agparang a naikkan ti simbaan [kongregasion] iti pribilehio a mangipakaammo iti mensahe maipapan iti pagarian.” Kas pagarigan, ti naimpadtuan a sasao ni Isaias ket nakatulong kadagiti kakabsat a mangkita a masapul a maipakaammo iti intero a lubong ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian. (Isa. 49:6; 52:7; 61:1-3) Saanda nga ammo no kasano a maibanag daytoy a trabaho, ngem nagtalekda a tulongan ida ni Jehova. (Basaen ti Isaias 59:1.) Kas resulta daytoy a nalawlawag a pannakaawat maipapan iti kinaganat ti trabaho a panangasaba, naidagadag kadagiti kakabsat nga ad-adda pay a reggetanda ti mangasaba. Ania ti reaksionda?

8. Idi 1921, ania a dua a banag maipapan iti trabaho a panangasaba ti natarusan dagiti kakabsat?

⁸ Idi Disiembre 1921, kuna ti The Watch Tower: “Daytoy pay laeng ti kasayaatan a tawen; ad-adun ti nakangngeg iti mensahe ti kinapudno bayat ti 1921 no idilig kadagiti napalabas a tawen.” Kinuna pay ti magasin: “Ngem adu pay ti trabaho a masapul a mairingpas. . . . Aramidentayo daytoy a sirarag-o.” Natarusan dagiti kakabsat ti isu met laeng a dua a napateg a kinapudno nga impaganetget ni Jesus kadagiti apostolna maipapan iti trabaho a panangasaba: Ti trabaho ket naganat, ken naragsak dagiti trabahador.

9. (a) Idi 1954, ania ti kinuna ti The Watchtower maipapan iti trabaho a panagani, ken apay? (b) Mano ti ngimmatuan ti bilang dagiti agibumbunannag iti intero a lubong bayat ti napalabas a 50 a tawen? (Kitaenyo ti tsart a “ Panagrang-ay iti Intero a Lubong.”)

⁹ Idi 1930’s, kalpasan a natarusan dagiti kakabsat a maysa a dakkel a bunggoy ti sabsabali a karnero ti umawat iti mensahe maipapan iti Pagarian, ad-adda a gimmanetget ti trabaho a panangasaba. (Isa. 55:5; Juan 10:16; Apoc. 7:9) Ania ti resultana? Ngimmato ti bilang dagiti mangikaskasaba iti mensahe maipapan iti Pagarian. Ti 41,000 a bilangda idi 1934 ket nagbalin a 500,000 idi 1953! Maitutop ngarud ti kinuna ti Disiembre 1, 1954 a ruar ti The Watchtower: “Naaramid daytoy a nasaknap a panagani iti intero a lubong babaen ti espiritu ni Jehova ken ti bileg ti Saona.” b​—Zac. 4:6.

10, 11. Iti ilustrasion maipapan iti bukel ti mustasa, ania dagiti naitampok nga aspeto ti panagdakkel ti bin-i?

¹⁰ Kadagiti ilustrasion ni Jesus maipapan iti Pagarian, silalawag nga impakpakaunana ti resulta ti trabaho a panagani. Usigentayo ita ti ilustrasion maipapan iti bukel ti mustasa ken ti maipapan iti lebadura. Nangnangruna nga ipamaysatayo no kasano a natungpal dagitoy iti panawen ti panungpalan.

¹¹ Ti ilustrasion maipapan iti bukel ti mustasa. Adda maysa a tao a nagmula iti bukel ti mustasa. Dimmakkel dayta ket nagbalin a kayo a pagaponan dagiti tumatayab. (Basaen ti Mateo 13:31, 32.) Ania dagiti aspeto ti panagdakkel ti bin-i ti naitampok iti daytoy nga ilustrasion? (1) Nakaskasdaaw ti panagdakkelna. “Ti kababassitan kadagiti amin a bukel” ket nagbalin a kayo nga addaan “kadagiti dadakkel a sanga.” (Mar. 4:31, 32) (2) Sigurado ti panagdakkelna. “Inton naimulan [ti bukel], tumubo.” Saan a kinuna ni Jesus a, “mabalin nga agtubo,” no di ket kinunana, “tumubo.” Saan a malapdan ti panagdakkelna. (3) Bayat a dumakdakkel ti kayo, maatrakar dagiti tumatayab nga agapon iti dayta. “Dagiti tumatayab iti langit makasarakda ti pagaponan iti sidong ti linongna.” Kasano nga agaplikar dagitoy a tallo nga aspeto iti naespirituan a panagani iti moderno a panawen?

12. Kasano nga agaplikar iti panagani iti kaaldawantayo ti ilustrasion maipapan iti bukel ti mustasa? (Kitaenyo met ti tsart nga “ Umad-adu a Bilang Dagiti Mayad-adalan iti Biblia.”)

¹² (1) Panagdakkel: Itampok ti ilustrasion ti panagdakkel ti mensahe maipapan iti Pagarian ken ti kongregasion Kristiano. Manipud idi 1919, dagiti nagaget a paraani ket naurnong iti nadalusanen a kongregasion Kristiano. Iti dayta a tiempo, bassit laeng ti bilang dagiti paraani, ngem alisto nga immadu. Kinapudnona, nakaskasdaaw ti panagdakkelna manipud idi umuna a paset ti 1900’s agingga ita. (Isa. 60:22) (2) Sigurado a panagdakkel: Saan a malapdan ti panagdakkel ti kongregasion Kristiano. Uray no dagiti kabusor ti Dios gaburanda kadagiti arig bato nga ibubusor daytoy nagbassit a bukel, agtultuloy latta ti panagdakkelna​—nga inwalinna amin a lapped. (Isa. 54:17) (3) Pagaponan: “Dagiti tumatayab iti langit” a nagapon iti kayo irepresentarna ti minilion a napudno ti panagpuspusona a tattao manipud iti agarup 240 a pagilian a nangipangag iti mensahe maipapan iti Pagarian babaen ti panagbalinda a paset ti kongregasion Kristiano. (Ezeq. 17:23) Matartaraonanda sadiay iti naespirituan, mabangbang-aran, ken masalsalakniban.​—Isa. 32:1, 2; 54:13.

13. Iti ilustrasion maipapan iti lebadura, ania dagiti naitampok nga aspeto ti panagdakkel?

¹³ Ti ilustrasion maipapan iti lebadura. Idi inikkan ti babai iti bassit a lebadura ti masa ti arina, ti lebadura pinaalsana ti intero a masa. (Basaen ti Mateo 13:33.) Ania dagiti aspeto ti panagdakkel ti naitampok iti daytoy nga ilustrasion? Mangusigtayo iti dua. (1) Ti panagdakkel ket nangpataud iti panagbalbaliw. Nagwaras ti lebadura “agingga nga immalsa ti intero a masa.” (2) Nasaknap ti panagdakkel. Ti lebadura pinaalsana ti “tallo a dadakkel a sukat ti arina”​—ti intero a masa. Kasano nga agaplikar dagitoy a dua nga aspeto iti naespirituan a panagani iti moderno a panawen?

14. Kasano nga agaplikar iti panagani iti kaaldawantayo ti ilustrasion maipapan iti lebadura?

 ¹⁴ (1) Panagbalbaliw: Ti lebadura irepresentarna ti mensahe maipapan iti Pagarian, ket ti masa ti arina irepresentarna ti sangatauan. No kasano a ti lebadura mapagbalbaliwna ti arina no mapaglaok dagita, ti mensahe maipapan iti Pagarian mapagbalbaliwna ti puso dagiti tattao a mangawat iti dayta a mensahe. (Roma 12:2) (2) Nasaknap: Ti panagsaknap ti lebadura irepresentarna ti panagsaknap ti mensahe maipapan iti Pagarian. Ti lebadura in-inut a paalsaenna ti arina agingga nga umalsa ti intero a masa. Umasping iti dayta, nagsaknap ti mensahe maipapan iti Pagarian “agingga iti kaadaywan a paset ti daga.” (Ara. 1:8) Daytoy nga aspeto ti ilustrasion ipasimudaagna met nga uray kadagiti pagilian a maiparit ti trabahotayo, agsaknap ti mensahe maipapan iti Pagarian, uray no mabalin a di madmadlaw ti trabahotayo a panangasaba kadagita a lugar.

15. Kasano a natungpal ti Isaias 60:​5, 22? (Kitaenyo met dagiti kahon a “ Pinagbalin ni Jehova a Posible,” ken “ No Kasano a ‘Daydiay Nagbassitan’ Nagbalin ‘a Mannakabalin a Nasion.’”)

¹⁵ Agarup 800 a tawen sakbay nga imbaga ni Jesus dagita nga ilustrasion, impaisurat ni Jehova ken ni Isaias ti nakallalagip a padto maipapan iti kasaknap ti naespirituan a panagani iti moderno  a panawen ken ti rag-o nga itdenna. c Kinuna ni Jehova a dagiti tattao “manipud iti adayo” ket agturturong iti organisasionna. Kinunana iti “babai,” nga irepresentar ita ti napulotan a natda ditoy daga: “Makitamto ket pudno unay nga agraniagka, ket ta pusom pudno nga agtayegtegto ken dumakkel, agsipud ta ti kinabaknang ti baybay agturongto a mismo kenka; dagiti mismo a sanikua ti nasnasion umaydanto kenka.” (Isa. 60:1, 4, 5, 9) Umiso la unay dagita a sasao! Ita, talaga nga aganninaw iti rupa dagiti nabayagen nga agserserbi ken Jehova ti ragsakda a makakita iti iyaadu dagiti agibumbunannag iti Pagarian iti pagilianda manipud iti bassit a nagbalin a rinibu.

16, 17. Ania ti maysa a rason no apay a “ti managmula ken ti managani makapagrag-oda nga agpadpada”? (Kitaenyo met ti kahon a “ No Kasano a ti Dua a Tract Natignayna ti Dua a Puso iti Amazon.”)

¹⁶ Mabalin a malagipmo a kinuna ni Jesus kadagiti apostolna: “Ti managani . . . agur-urnongen iti bunga a maipaay iti agnanayon a biag, iti kasta ti managmula ken ti managani makapagrag-oda nga agpadpada.” (Juan 4:36) Kasanotayo a ‘makapagrag-o nga agpadpada’ iti sangalubongan a panagani? Adda sumagmamano a pamay-an. Mangusigtayo iti tallo.

¹⁷ Umuna, maragsakantayo a makakita iti akem ni Jehova iti trabaho. No ikasabatayo ti mensahe maipapan iti Pagarian, agmulmulatayo iti bin-i. (Mat. 13:18, 19) No tulongantayo ti maysa a tao nga agbalin nga adalan ni Kristo, agap-apittayo iti bunga. Ken maragsakantayo amin bayat a makitkitatayo no kasano a pagtubuen ken padakkelen ni Jehova ti bin-i ti Pagarian. (Mar. 4:27, 28) Ti dadduma a bin-i nga immulatayo ket agtubo inton agangay ken apitento ti dadduma. Mabalin nga adda kapadasam a kas ken Joan, maysa a Kristiano a kabsat iti Britain a nabautisaran 60 a tawenen ti napalabas. Kinunana: “Adda dagiti nangibaga kaniak a nangimulaak kano iti bin-i iti pusoda idi nakasabaak ida sumagmamano a tawenen ti napalabas. Diak ammo nga adda sabali a Saksi a nangyadal kadakuada idi agangay ken tinulonganda ida nga agbalin nga adipen ni Jehova. Maragsakanak ta ti bin-i nga immulak ket nagtubo ken naani.”​—Basaen ti 1 Corinto 3:6, 7.

18. Sigun iti 1 Corinto 3:8, ania ti panggapuantayo nga agrag-o?

¹⁸ Maikadua, agtalinaedtayo a naragsak a trabahador no laglagipentayo ti kinuna ni Pablo: “Tunggal maysa a tao awatennanto ti bukodna a gunggona sigun iti bukodna a panagbannog.” (1 Cor. 3:8) Ti gunggona ket maited depende iti panagbannog ti maysa, saan nga iti resulta dayta a trabaho. Anian a makaparegta dayta a pammatalged para kadagidiay mangaskasaba kadagiti teritoria a manmano ti mangipangpangag iti mensahetayo! Para iti Dios, ti tunggal Saksi a makiramraman a naimpusuan iti trabaho a panagmula ket “mangpataud iti adu a bunga” isu nga adda panggapuanna nga agrag-o.​—Juan 15:8; Mat. 13:23.

19. (a) Kasano a ti padto ni Jesus iti Mateo 24:14 parayrayenna ti rag-otayo? (b) Ania ti laglagipentayo uray no awan ti mapagbalintayo nga adipen ni Jehova?

¹⁹ Maikatlo, naragsaktayo ta ti trabahotayo ket kaitungpalan ti padto. Tandaanam ti sungbat ni Jesus kadagiti apostolna idi insaludsodda: “Anianto ti pagilasinan ti kaaddam ken ti panungpalan ti sistema ti bambanag?” Imbagana kadakuada a ti maysa nga  aspeto ti pagilasinan ket ti trabaho a panangasaba iti intero a lubong. Tuktukoyenna kadi ti trabaho a panagaramid iti adalan? Saan. Kinunana: “Daytoy naimbag a damag ti pagarian maikaskasabanto iti intero a mapagnaedan a daga maipaay a pangsaksi.” (Mat. 24:3, 14) Gapuna, ti panangikasaba iti Pagarian​—panagmula iti bin-i​—ket maysa nga aspeto ti pagilasinan. No kasta, no ikaskasabatayo ti naimbag a damag maipapan iti Pagarian, laglagipentayo nga uray no awan ti matulongantayo nga agbalin nga adipen ni Jehova, makaipapaaytayo latta iti ‘panangsaksi.’ d Wen, dumngeg man dagiti tattao wenno saan, makiramramantayo iti pannakatungpal ti padto ni Jesus ken addaantayo iti pribilehio nga agserbi kas ‘katrabahuan ti Dios.’ (1 Cor. 3:9) Anian a nagsayaat a rasontayo nga agrag-o!

20, 21. (a) Kasano a matungtungpal ti Malakias 1:11? (b) Maipapan iti trabaho a panagani, ania ti determinado nga aramidem, ken apay?

²⁰ Idi umuna a siglo, tinulongan ni Jesus dagiti apostolna a mangbigbig iti kinaganat ti trabaho a panagani. Manipud idi 1919 ken agpatpatuloy, tinulongan met ni Jesus dagiti adalanna iti moderno a panawen a mangtarus iti dayta a kinapudno. Kas resultana, ad-adda a nagregget ti ili ti Dios a mangitungpal iti trabahoda. Kinapudnona, saanen a malapdan ti trabaho a panagani. Kas impadto ni propeta Malakias, maar-aramid ita ti trabaho a panagani “manipud iti ileleggak ti init agingga a mismo iti ilelennekna.” (Mal. 1:11) Wen, manipud ileleggak ti init agingga iti ilelennekna​—manipud daya agingga iti laud, sadinoman ti ayanda iti daga​—dagiti managmula ken managani ket agtrabtrabaho ken agraragsak a sangsangkamaysa. Ken manipud ileleggak ti init agingga iti ilelennekna​—manipud agsapa agingga iti rabii, wenno iti intero nga aldaw​—agtrabtrabahotayo a sigaganat.

²¹ No subliantayo ti napalabas a 100 a tawen ken makitatayo a ti bassit a grupo dagiti adipen ti Dios ket nagbalin a “mannakabalin a nasion,” talaga a mapno ken aglippias ti pusotayo iti rag-o. (Isa. 60:5, 22) Sapay koma ta dayta a rag-o ken ti ayattayo ken ni Jehova, ti “Apo ti panagani,” ti mangtignay kadatayo nga agtultuloy a makiraman iti panangiringpas iti kasaknapan pay laeng a panagani!​—Luc. 10:2.