1, 2. (a) Ndi ngani vhafunziwa vho vha vho mangala? (b) Yesu o vha a tshi khou amba nga ha khaṋo ya mufuda-ḓe?

 VHAFUNZIWA vho vha vho mangala. Yesu o vha vhudza uri: “Lavhelesani masimu, o tshena o lugela u kaṋiwa.” Vho lavhelesa he Yesu a sumba, vha si vhone masimu matshena, fhedzi vha vhona masimu madala—muvhala wa bali ine ya kha ḓi tou bva u mela. Vha nga vha vho ḓivhudzisa uri, ‘U khou amba nga khaṋo ifhio? Ho vha hu tshee ho sala miṅwedzi yo vhalaho uri khaṋo i swike.’—Yoh. 4:35.

² Fhedzi Yesu ha khou amba nga ha khaṋo ya vhukuma. Nṱhani ha hazwo, u khou shumisa yeneyi tsumbo u funza vhafunziwa vhawe ngudo mbili dza ndeme malugana na khaṋo ya lwa muya—khaṋo ya vhathu. Ndi dzifhio dzenedzo ngudo? U itela u wana phindulo, kha ri ṱolisise enea mafhungo nga vhuḓalo.

3. (a) Ndi mini zwine zwa nga vha zwo ita uri Yesu a ri: “Masimu . . . o tshena o lugela u kaṋiwa”? (Sedzani ṱhaluso i re magumoni a siaṱari.) (b) Yesu o ṱalusa hani zwe a vha a tshi khou zwi amba?

³ Yesu o ambedzana na vhafunziwa vhawe mafheloni a 30 C.E., tsini na muḓi wa Vhasamaria une wa pfi Sikara. Musi vhafunziwa vhawe vha tshi dzhena muḓini, Yesu o sala tshisimani a funza mufumakadzi ngoho ya lwa muya, onoyo mufumakadzi a pfesesa nga u ṱavhanya ndeme ya pfunzo dzawe. Musi vhafunziwa vha tshi vhuyelela ha Yesu, onoyo mufumakadzi o mbo ḓi gidimela muḓini wa Sikara u vhudza vhahura vhawe zwithu zwi mangadzaho zwe a zwi guda. Zwe a vha vhudza zwone zwo vusa dzangalelo ḽihulu kha vhahura vhawe lwe na vhone vha ṱavhanya vha ya tshisimani u ṱangana na Yesu. Zwi nga kha ḓi itea uri nga tshenetsho tshifhinga—musi Yesu o lavhelesa masimuni a tshi vhona gogo ḽa Vhasamaria ḽi tshi khou sendela ḽi tshee kule—o ri: “Lavhelesani masimu, o tshena o lugela u kaṋiwa.” a Nga zwenezwo, uri a bvisele khagala uri o vha a sa khou amba nga khaṋo ya vhukuma, fhedzi o vha a tshi khou amba nga ya muya, Yesu o dovha a ri: “Mukaṋi u khou . . . kuvhanganyela mitshelo vhutshiloni vhu sa fheli.”—Yoh. 4:5-30, 36.

4. (a) Ndi ngudo dzifhio mbili dze Yesu a dzi funza malugana na khaṋo? (b) Ri ḓo ṱolisisa mbudziso dzifhio?

⁴ Ndi dzifhio ngudo mbili dza ndeme malugana na khaṋo ya lwa muya dze Yesu a dzi funza? Ya u thoma, mushumo wo ṱavhanyiswa. Musi a tshi amba uri “masimu . . . o tshena o lugela u kaṋiwa” o vha a tshi khou ṱuṱuwedza vhatevheli vhawe uri vha dzhie vhukando. U itela u sumbedza vhafunziwa vhawe ndeme ya honohu  u ṱavhanyiswa, Yesu o dovha a ri: “Zwino mukaṋi u khou ṋewa malamba.” Vhukuma, khaṋo yo vha yo no ḓi thoma—ho vha hu si tsheena tshifhinga tsha u ima-ima! Ya vhuvhili, vhashumi vho takala. Yesu o amba uri vhazwali na vhakaṋi vha ḓo ‘takala vhoṱhe.’ (Yoh. 4:35b, 36) Samusi na Yesu o takala musi a tshi vhona ‘Vhasamaria vhanzhi vha tshi tenda khae,’ na vhafunziwa vhawe vho vha vha tshi ḓo takala vhukuma musi vha tshi khou ita mushumo wa khaṋo nga mbilu dzavho dzoṱhe. (Yoh. 4:39-42) Enea mafhungo a ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha ndi a ndeme vhukuma kha riṋe nga nṱhani ha uri a fanyisa zwine zwa khou itea ṋamusi nga tshifhinga tsha khaṋo khulwane u fhira dzoṱhe. Yeneyi khaṋo ya musalauno yo thoma lini? Ndi vhafhio vhane vha shela mulenzhe khayo? Ho no vha na mvelelo dzifhio?

5. Ndi nnyi ane a ranga phanḓa kha khaṋo ya khungulu yoṱhe, nahone bono ḽa Yohane ḽi sumbedza hani uri wonoyo mushumo wo ṱavhanyiswa?

⁵ Kha bono ḽe muapostola Yohane a sumbedzwa ḽone, Yehova u dzumbulula uri o ṋea Yesu vhurangaphanḓa ha khaṋo ya vhathu u mona na khungulu yoṱhe. (Vhalani Nzumbululo 14:14-16.) Kha ḽeneḽi bono, Yesu u ṱaluswa sa ane a vha na khare na segere. ‘Khare ya musuku i re ṱhohoni ya [Yesu]’ i khwaṱhisedza vhuimo hawe sa Khosi i vhusaho. ‘Segere ya vhuhali i re tshanḓani tshawe’ i khwaṱhisedza mushumo wawe sa Mukaṋi. Musi Yehova a tshi shumisa muruṅwa u amba uri “khaṋo ya ḽifhasi yo vhibva zwavhuḓi” o vha a tshi khou ombedzela uri mushumo wo ṱavhanyiswa. Vhukuma, “tshifhinga tsha u kaṋa tsho swika”—a hu tsheena tshifhinga tsha u ima-ima! Musi a tshi aravha ndaela ya Mudzimu ya uri a ‘dzhie segere yawe,’ Yesu u posa segere yawe nahone ḽifhasi ḽi a kaṋiwa—zwine zwa amba uri vhathu vha kha ḽifhasi vha a kaṋiwa. Ḽeneḽi bono ḽi takadzaho ḽi ri humbudza hafhu uri “masimu . . . o tshena o lugela u kaṋiwa.” Naa ḽeneḽi bono ḽi a ri thusa u ḓivha uri khaṋo yeneyi ya khungulu yoṱhe yo thoma lini? Ee!

6. (a) “Tshifhinga tsha u kaṋa” tsho thoma lini? (b) “Khaṋo ya ḽifhasi” ya vhukuma yo thoma lini? Ṱalutshedzani.

⁶ Samusi bono ḽa Yohane ḽi re kha Nzumbululo ndima ya 14 ḽi tshi sumbedza Yesu ane a vha Mukaṋi, o ambara khare (ndimana 14), zwenezwi zwi amba uri o vha o no vhewa sa Khosi nga 1914. (Dan. 7:13, 14) Nga murahu ha zwenezwo, Yesu u laedzwa uri a thome khaṋo (ndimana 15). Zwiitea zwi fanaho na zwenezwo zwi wanala kha tshifanyiso tsha Yesu tsha khaṋo ya goroi, hune a ri: “Khaṋo ndi vhufhelo ha maitele a zwithu.” Nga zwenezwo, khalaṅwaha ya khaṋo na vhufhelo ha ano maitele a zwithu zwo thoma nga tshifhinga tshithihi—nga 1914. Nga murahu ‘nga tshifhinga tsha khaṋo,’ khaṋo ya vhukuma yo mbo ḓi thoma. (Mat. 13:30, 39) Samusi ri tshi vho pfesesa enea mafhungo nga vhuḓalo, ri nga kona u zwi vhona uri khaṋo yo thoma miṅwaha i si gathi musi Yesu o no thoma u vhusa sa Khosi. Tsha u thoma, u bva nga 1914 u swika tshipiḓani tsha u thoma tsha 1919, Yesu o ita mushumo wa u kunakisa vhukati ha vhatevheli vhawe vho ḓodzwaho. (Mal. 3:1-3; 1 Pet. 4:17) Zwenezwo, nga 1919, “khaṋo ya ḽifhasi” ya thoma. Yesu ho ngo vhuya  a tshinya tshifhinga, o mbo ḓi shumisa mukoma a fulufhedzeaho we a vhewa nga huswa u thusa vhahashu uri vha vhone u ṱavhanyiswa ha mushumo wa u huwelela. Ṱhogomelani zwe zwa itea.

7. (a) Ndi mini zwe zwa thusa vhahashu uri vha vhone u ṱavhanyiswa ha mushumo wa u huwelela? (b) Vhahashu vho ṱuṱuwedzea u ita mini?

⁷ Nga July 1920, magazini une wa pfi The Watch Tower wo ri: “Nga murahu ha u ṱolisisa Maṅwalo zwi khagala uri kereke yo ṋewa ndugelo khulwane ya u ḓivhadza mulaedza malugana na muvhuso.” Sa tsumbo, maipfi a Yesaya a vhuporofita o thusa vhahashu u vhona uri mafhungo a Muvhuso o vha a tshi tea u ḓivhadzwa shangoni ḽoṱhe. (Yes. 49:6; 52:7; 61:1-3) Vho vha vha sa ḓivhi uri wonoyu mushumo u ḓo khunyeledzwa nga nḓila-ḓe, fhedzi vho fulufhela uri Yehova u ḓo vha vulela nḓila. (Vhalani Yesaya 59:1.) Musi vhahashu vha tshi vho kona u vhona zwavhuḓi u ṱavhanyiswa ha mushumo wa u huwelela, zwo vha ṱuṱuwedza uri vha ṱanḓavhudze u huwelela havho. Vhahashu vho aravha hani?

8. Ndi dzifhio mbuno mbili malugana na mushumo wa u huwelela dze vhahashu vha dzi pfesesa nga 1921?

⁸ Nga December 1921, magazini une wa pfi The Watch Tower wo ḓivhadza uri: “Wo vha ṅwaha wavhuḓi vhukuma; nahone vhathu vhanzhi vho pfa mulaedza wa ngoho nga 1921 u fhira miṅwahani yoṱhe yo fhelaho.” Wonoyo magazini wo dovha wa ri: “Hu na zwinzhi zwine zwa kha ḓi tea u itwa. . . . Kha ri zwi ite ro takala.” Ṱhogomelani nḓila ye vhahashu vha pfesesa ngayo mbuno mbili dza ndeme nga ha mushumo wa u huwelela we Yesu a u vhudza vhaapostola vhawe: Mushumo wo ṱavhanyiswa, nahone vhashumi vho takala.

9. (a) Nga 1954, ndi mini zwe magazini une wa pfi The Watchtower wa zwi amba nga ha mushumo wa khaṋo nahone ndi ngani? (b) Miṅwahani ya 50 yo fhiraho, ho vha na nyaluwo ifhio ya vhahuweleli shangoni ḽoṱhe? (Sedzani tshati “ Nyengedzeo Shangoni Ḽoṱhe.”)

⁹ Nga vho-1930, musi vhahashu vha tshi vho pfesesa uri gogo ḽihulu ḽa vha dziṅwe nngu ḽi ḓo aravha mulaedza wa Muvhuso, mushumo wa u huwelela wo bvela phanḓa u tshi ṱanḓavhuwa. (Yes. 55:5; Yoh. 10:16; Nzumb. 7:9) Mvelelo dzo vha dzifhio? Tshivhalo tsha vhe vha vha vha tshi huwelela mulaedza wa Muvhuso tsho engedzea u bva kha 41 000 nga 1934 tsha vha 500 000 nga 1953! Magazini une wa pfi The Watchtower wa ḽa 1 December 1954, wo phetha nga ḽa uri: “Yeneyi khaṋo khulwane ya shango ḽoṱhe yo khunyeledzwa nga muya wa Yehova na maanḓa a Ipfi ḽawe.” b—Sak. 4:6.

10, 11. Kha tshifanyiso tsha thoro ya luṋonya, ndi masia afhio a nyaluwo ya mbeu ane a ombedzelwa?

¹⁰ Kha zwifanyiso zwawe zwa Muvhuso, Yesu o amba hu tshee nga phanḓa nga ha mvelelo dza mushumo wa khaṋo a tshi shumisa luambo lu pfalaho. Kha ri ṱolisise tshifanyiso tsha thoro ya luṋonya na tshine tsha amba nga ha mbiliso. Ri ḓo livhisa ṱhogomelo khulwane kha nḓila ine zwa khou ḓadzea ngayo nga tshifhinga tsha vhufhelo.

¹¹ Tshifanyiso tsha thoro ya luṋonya. Munna u a gobela thoro ya luṋonya. Ya mbo ḓi mela ya vha muri une zwiṋoni zwa khuda kha matavhi awo. (Vhalani Mateo 13:31, 32.) Ndi masia afhio a nyaluwo ya mbeu ane a ombedzelwa kha tshenetshi tshifanyiso? (1) Vhuhulwane ha nyaluwo vhu a mangadza. ‘Mbeu ṱhukhusa kha dzoṱhe’ i mbo ḓi vha muri u re na “na matavhi mahulwane.” (Marko 4:31, 32) (2) Ri khwaṱhisedzwa uri hu ḓo vha na nyaluwo. “Musi [mbeu] yo ṱavhiwa, i a hula.” Yesu ho ngo amba uri, “I nga kha ḓi aluwa.” Fhedzi, o ri: “I a hula.” A zwi konadzei u thivhela nyaluwo yayo. (3) Nyaluwo ya muri i kunga vhadali na u ṋea vhudzulo. “Zwiṋoni zwa ṱaḓulu” zwi a ‘fhaṱa zwiṱaha murunzini wawo.’ Enea masia mararu a shuma hani kha khaṋo ya lwa muya ya musalauno?

12. Tshifanyiso tsha thoro ya luṋonya tshi shuma hani kha khaṋo ya ṋamusi? (Sedzani na tshati “ Tshivhalo Tshi Engedzeaho Tsha Pfunzo Dza Bivhili.”)

¹² (1) Vhuhulwane ha Nyaluwo: Tshenetshi tshifanyiso tshi ombedzela nyaluwo ya mulaedza wa Muvhuso kathihi na tshivhidzo tsha Vhukriste. U bva nga 1919, vhashumi vha u kaṋa vha fhiseaho vho kuvhanganywa tshivhidzoni tsha Vhukriste tsho vusuluswaho. Nga tshenetsho tshifhinga, tshivhalo tsha vhenevha vhashumi tsho vha tshi tshiṱuku, fhedzi tsha engedzea nga u ṱavhanya. Zwi re zwone ndi uri tsho engedzea nga nḓila i swayeaho vhukuma u bva mathomoni a vho-1900 u swika ṋamusi. (Yes. 60:22) (2) Khwaṱhisedzo: A zwi konadzei u thivhela nyaluwo ya tshivhidzo tsha Vhukriste. Hu sa londwi u pwanyeledzwa he mbeu ya sedzana naho, yo bvela phanḓa i tshi aluwa. (Yes. 54:17) (3) Vhudzulo: “Zwiṋoni zwa ṱaḓulu” zwe zwa wana vhudzulo kha muri zwi imela vhathu vha mbilu dzavhuḓi vha dzimilioni vha bvaho mashangoni a ṱoḓaho u vha 240, vhe vha aravha zwavhuḓi mulaedza wa Muvhuso nga u vha tshipiḓa tsha tshivhidzo tsha Vhukriste. (Hesek. 17:23) Henefho vha wana zwiḽiwa zwa muya, vha a kanzwiwa na u tsireledzwa.—Yes. 32:1, 2; 54:13.

13. Tshifanyiso tsha mbiliso tshi ombedzela masia afhio a nyaluwo?

¹³ Tshifanyiso tsha mbiliso. Musi mufumakadzi o no shela mbiliso kha fulauru, yeneyo mbiliso i mbo ḓi kukumusa fulauru yoṱhe. (Vhalani Mateo 13:33.) Ndi masia afhio a nyaluwo ane a ombedzelwa kha tshenetshi tshifanyiso? Kha ri ṱolisise mavhili. (1) Nyaluwo i ita uri hu vhe na tshanduko. Mbiliso i phaḓalala “u swika fulauru yoṱhe i tshi kukumuwa.” (2) Nyaluwo i a navha. Mbiliso i kukumusa ‘fulauru kha masambelo mararu’—fulauru yoṱhe. Enea masia mavhili a shuma hani kha khaṋo ya lwa muya ya musalauno?

14. Tshifanyiso tsha mbiliso tshi shuma hani kha khaṋo ya ṋamusi?

 ¹⁴ (1) Tshanduko: Mbiliso i imela mulaedza wa Muvhuso, nahone fulauru i imela vhathu. Samusi mbiliso i tshi ita uri hu vhe na tshanduko kha fulauru musi zwo nyongekanyiwa zwoṱhe, na mulaedza wa Muvhuso u ita uri hu vhe na tshanduko mbiluni dza vhathu vhe vha ṱanganedza wonoyo mulaedza. (Vharoma 12:2) (2) U Navha: U phaḓalala ha mbiliso hu imela u phaḓalala ha mulaedza wa Muvhuso. Mbiliso i vhilisa fulauru yoṱhe. Zwi fanaho na zwenezwo, mulaedza wa Muvhuso wo phaḓalala “u swika tshipiḓani tsha kule vhukuma tsha ḽifhasi.” (Mish. 1:8) Ḽeneḽi sia ḽa tshenetshi tshifanyiso ḽi dovha ḽa sumbedza uri mulaedza wa Muvhuso u ḓo phaḓalala na kha mashango o thivhelaho mushumo washu, naho kanzhi mishumo yashu ya u huwelela i tshi nga kha ḓi sa ṱhogomelwa kha eneo mashango.

15. Maipfi a wanalaho kha Yesaya 60:5, 22 o ḓadzea hani? (Sedzani na mabogisi “ Yehova O Ita Uri Zwi Konadzee,” siaṱari 93, na “ Nḓila Ye ‘Muheḓana’ A Vha ‘Lushaka Luhulu,’” Ngayo masiaṱari 96-97.)

¹⁵ Miṅwaha i ṱoḓaho u vha 800 Yesu a sa athu anetshela zwenezwo zwifanyiso, Yehova o shumisa Yesaya u porofita nga nḓila i swayeaho khaṋo ya lwa muya ya musalauno na dakalo ḽine yeneyi  khaṋo ya ḓo ḽi ḓisa. c Yehova u ṱalusa vhathu ‘vhane vha bva kule’ vha tshi dzhena nga vhunzhi kha ndangulo yawe. A tshi ḓifanyisa na “musadzi,” ane ṋamusi a imela vha masalela vho ḓodzwaho kha ḽifhasi, u ri: “Ndi hone U tshi ḓo vhona vhunzhi ha thundu ya lwanzheni i tshi ḓo ḓa ha iwe; U tshi zwi vhona U ḓo penya tshifhaṱuwo, mbilu yau i ḓo tshina-tshina ya navha.” (Yes. 60:1, 4, 5, 9) Eneo maipfi ndi a ngoho lungafhani! Ṋamusi, vha re na tshifhinga tshilapfu vha tshi khou shumela Yehova vha a takala vhukuma musi vha tshi vhona nḓila ye tshivhalo tsha vhahuweleli vha Muvhuso mashangoni a havho tsha engedzea ngayo u bva kha vha si gathi u swika kha vha zwigidi zwinzhi.

16, 17. Ndi tshifhio tshiitisi tshi itaho uri “hu takale muzwali na mukaṋi”? (Sedzani na bogisi “ Nḓila ye Zwibammbiri Zwivhili Zwa Kwama Ngayo Vhathu Vhavhili Ngei Amazon.”)

¹⁶ Ni nga kha ḓi zwi humbula uri Yesu o vhuya a vhudza vhaapostola vhawe uri: “Mukaṋi . . . u khou kuvhanganyela mitshelo vhutshiloni vhu sa fheli, uri hu takale muzwali na mukaṋi.” (Yoh. 4:36) Ri ‘takala’ roṱhe khaṋoni ya khungulu yoṱhe nga nḓila-ḓe? Ndi nga nḓila dzo vhalaho. Kha ri ṱolisise nḓila tharu.

¹⁷ Ya u thoma, ri a takala musi ri tshi vhona zwine Yehova a khou zwi ita kha wonoyu mushumo. Musi ri tshi huwelela mulaedza wa Muvhuso, ri zwala mbeu. (Mat. 13:18, 19) Musi ri tshi thusa muṅwe muthu u vha mutevheli wa Kristo, ri kaṋa zwiaṋwiwa. Roṱhe ri a takala vhukuma musi ri tshi vhona Yehova a tshi ita uri mbeu ya Muvhuso ‘i mele na u aluwa.’ (Marko 4:27, 28) Dziṅwe dza mbeu dzine ra dzi hasha dzi mela nga murahu nahone dza kaṋiwa nga vhaṅwe. Ni nga kha ḓi vha no no tshenzhela zwi fanaho na zwe zwa tshenzhelwa nga Joan, wahashu wa tshisadzini wa Mukriste wa ngei Britain we a lovhedzwa miṅwahani ya 60 yo fhiraho. O ri: “Ndo no ṱangana na vhathu vhe vha mmbudza uri ndo gobela mbeu mbiluni dzavho musi ndi tshi huwelela khavho miṅwahani yo fhiraho. Nga murahu dziṅwe Ṱhanzi dzo guda navho Bivhili ndi sa zwi ḓivhi nahone dza vha thusa u vha vhashumeli vha Yehova. Ndi takalela uri mbeu ye nda zwala yo aluwa nahone ya kaṋiwa.”—Vhalani 1 Vhakorinta 3:6, 7.

18. Ndi tshiitisi tshifhio tshi itaho uri ri vhe na dakalo tsho ambiwaho kha 1 Vhakorinta 3:8?

¹⁸ Ya vhuvhili, ri dzula ri vhashumi vho takalaho musi ri tshi humbula uri Paulo o ri: “Muthu muṅwe na muṅwe u ḓo wana malamba awe u ya nga zwe a zwi shuma.” (1 Vhakor. 3:8) Malamba a waniwa u ya nga mushumo, hu si u ya nga mvelelo dza wonoyo mushumo. Yeneyo khwaṱhisedzo i a ṱuṱuwedza vhukuma vhane vha huwelela tsimuni dzine dza vha na vhathu vha si na dzangalelo! Maṱoni a Mudzimu, Ṱhanzi iṅwe na iṅwe ine ya shela mulenzhe nga u ḓifunela kha mushumo wa u zwala i “aṋwa mitshelo minzhi” nahone i na tshiitisi tsha u takala.—Yoh. 15:8; Mat. 13:23.

19. (a) Vhuporofita ha Yesu vhu wanalaho kha Mateo 24:14 vhu tshimbidzana hani na dakalo ḽashu? (b) Ndi mini zwine ra fanela u dzula ri tshi zwi humbula arali ri songo bvelela kha u ita mufunziwa?

¹⁹ Ya vhuraru, ri takalela uri mushumo washu u ḓadzisa vhuporofita. Ṱhogomelani phindulo ya Yesu musi vhaapostola vhawe vha tshi mu vhudzisa uri: “Tshiga tsha u vha hone hau na tsha vhufhelo ha ano maitele a zwithu tshi ḓo vha tshifhio?” O vha vhudza uri  tshiṅwe tsha zwenezwo zwiga ndi mushumo wa u huwelela shango ḽoṱhe. Naa o vha a tshi khou amba nga ha mushumo wa u ita vhafunziwa? Hai. O ri: “Mafhungo maḓifha aya a Muvhuso a ḓo ḓivhadzwa ḽifhasini ḽoṱhe uri zwi vhe vhuṱanzi.” (Mat. 24:3, 14) Nga zwenezwo, u huwelela nga Muvhuso—u zwala mbeu—ndi sia ḽa tshiga. Ngauralo, musi ri tshi huwelela mafhungo maḓifha a Muvhuso, ri tea u dzula ri tshi humbula uri naho ra sa bvelela kha u ita mufunziwa, ri a bvelela kha u ṋea “vhuṱanzi.” d Vhukuma, hu sa londwi uri vhathu vha aravha hani, ri ṱanganela kha u ḓadzisa vhuporofita ha Yesu nahone ra vha na ndugelo ya u shuma sa “vhashumisani na Mudzimu.” (1 Vhakor. 3:9) Ndi tshiitisi tshavhuḓi lungafhani tsha u takala!

20, 21. (a) Maipfi a re kha Maleaxi 1:11 a khou ḓadzea nga nḓila-ḓe? (b) No ḓiimisela u ita mini malugana na mushumo wa khaṋo, nahone ndi ngani?

²⁰ Kha ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha, Yesu o thusa vhaapostola vhawe uri vha zwi vhone uri mushumo wa u kaṋa wo ṱavhanyiswa. U bva nga 1919, Yesu o thusa vhafunziwa vhawe vha musalauno uri vha pfesese ngoho yeneyo. Vhathu vha Mudzimu vho aravha nga u khwaṱhisa tshanḓa kha mishumo yavho. Zwi re zwone ndi uri mushumo wa u kaṋa wo mbo ḓi vhonala u si tsha thivhea. Samusi muporofita Maleaxi o zwi amba hu tshee nga phanḓa, mushumo wa u huwelela u khou itwa ṋamusi “u bva hangei Vhubvaḓuvha ú guma hangei Vhukovhela.” (Mal. 1:11) Vhukuma, u bva vhubvaḓuvha u ya vhukovhela—hu sa londwi uri vha ngafhi kha ḽifhasi—vhazwali na vhakaṋi vha shuma na u takala vhoṱhe. U bva vhubvaḓuvha u ya vhukovhela—u bva nga matsheloni u swika nga madekwana, kana ḓuvha ḽoṱhe—ri shuma ri na muya wa u ṱavhanyisa zwithu.

²¹ Musi ri tshi humbula zwo iteaho miṅwahani i fhiraho ḓana yo fhiraho nahone ri tshi vhona nḓila ye tshigwada tsha vhashumeli vha Mudzimu tsha aluwa ngayo tsha vha “lushaka luhulu,” vhukuma mbilu dzashu dzi a ‘tshina-tshina dza navha’ nga dakalo. (Yes. 60:5, 22) U nga ri ḽeneḽo dakalo na nḓila ine ra funa ngayo Yehova, “Muṋe wa khaṋo,” zwi nga ṱuṱuwedza muṅwe na muṅwe washu uri a bvele phanḓa a tshi shela mulenzhe kha u khunyeledza khaṋo khulwane u fhira dzoṱhe!—Luka 10:2.