1-3. Na cava e cakava o Jisu ni raica ni vakadukadukalitaki na valenisoro?

 E DOKA vakalevu na valenisoro e Jerusalemi o Jisu ni kilai koya e sokaloutaki kina. Sa dede na kena vakayacori voli ena valenisoro na sokalou dina e vuravura. Ia na sokalou qori e dodonu me tawavakamelei na kena savasava ni vagolei tiko vua na Kalou savasava o Jiova. Sa rauta me rarawa o Jisu ni raica na vakadukadukalitaki ni valenisoro ena 10 Naisani, 33 G.V. Na cava e yaco?—Wilika Maciu 21:12, 13.

² O ira na dauveivoli kocokoco kei na dauveisauilavo ena yasa ni valenisoro e kilai me Lomanibai ni kai Veimatanitu, era dau vakalolomataki ira era gole yani mera vakacaboisoro vei Jiova. a E “vakasavi ira kece na veivoli tiko e loma, e vukica nodra teveli na veisau ilavo” o Jisu. (Vakatauvatana Niemaia 13:7-9.) E cudruvi ira na tamata kocokoco qori nira vukica na vale i Tamana me “nodra qara na daubutako.” A vakaraitaka o Jisu ena ka e cakava ni doka na valenisoro kei koya e sokaloutaki kina. E dodonu me savasava na sokalou e vakayacori vei Tamana!

³ Oti e vica na senitiuri ni sa tekivu veiliutaki oti vakaMesaia o Jisu, a vakasavasavataka tale e dua na valenisoro e vauci keda kece na vinakata me vakadonuya o Jiova na noda sokalou nikua. Na valenisoro cava ya?

4, 5. (a) Era samaki qai vakasavasavataki vakacava na imuri lumuti i Jisu ena 1914 ina itekivu ni 1919? (b) Vakacava sa yala ga e kea na nodra vakasavasavataki na dauveiqaravi ni Kalou? Vakamacalataka

⁴ Ni tekivu lewa vakatui ena 1914 o Jisu, e tukuni ena Wase 2 ni ivola qo ni rau dikeva kei Tamana na valenisoro vakayalo se na ituvatuva ni sokalou savasava. b Oti na vakadidike qori, e raica na Tui ni gadrevi mera samaki qai vakasavasavataki na lotu vaKarisito lumuti era “luvei Livai.” (Mala. 3:1-3) Ena 1914 ina itekivu ni 1919, a vakatara na Dauveivakasavasavataki, o Jiova, mera vakatovolei ena ituvaki dredre na nona tamata mera vakasavasavataki kina. E marautaki ni oti na veivakatovolei qori, era sa savasava vinaka na lumuti qai gu na lomadra mera tokona na Tui vakaMesaia!

⁵ E sega ni yala ga e keri na nona vakasavasavataki ira na  nona tamata na Kalou. Ena iotioti ni veisiga qo, e vakayagataka tiko ga na Tui vakaMesaia o Jiova me vakasavasavataki ira na nona dauveiqaravi mera tiko ga kina ena valenisoro vakayalo. Eda na raica ena rua na wase tarava na sala e vakasavasavataka kina na nodra itovo na nona dauveiqaravi kei na nona isoqosoqo. Ia meda raica mada e liu na veivakasavasavataki vakayalo. E vakaukauataka na noda vakabauta na noda kila na veika sa cakava o Jisu mera savasava kina vakayalo na nona imuri, eso na sala qori e laurai levu, eso tale e sega.

6. Na cava eda vulica me baleta na savasava vakayalo ena ivakaro i Jiova vei ira na Jiu era kau vakavesu?

⁶ Na cava e okati ena savasava vakayalo? Eda na kila na kena isau nida dikeva na vosa i Jiova vei ira na Jiu era kau vakavesu, nira vakarau biuti Papiloni ena ikaono ni senitiuri B.G.V. (Wilika Aisea 52:11.) Era na lesu i Jerusalemi mera lai tara tale na valenisoro qai tauyavutaki tale na sokalou dina. (Esera 1:2-4) A sega ni vinakata o Jiova mera kauta e dua na ka e sema ina lotu vakaPapiloni. Qo e vica na nona ivakaro vei ira: “Kua ni tara na ka e sega ni savasava,” “lako tani mai vua,” “moni savasava tiko ga.” Me kua sara ni vakadukadukalitaki ena sokalou lasu na sokalou savasava vei Jiova. Na cava eda vulica kina? Na savasava vakayalo oya na noda cata na ivakavuvuli kei na ivalavala ni sokalou lasu.

7. Na cava e vakayagataka o Jisu me vukei ira kina na nona imuri mera savasava vakayalo?

⁷ Oti ga vakalailai na nona tekivu veiliutaki vakatui o Jisu, a lesia sara ena 1919 na dauveiqaravi yalodina e vuku me vukei ira kina na nona imuri mera savasava vakayalo. A rawarawa na kena kilai se o cei na dauveiqaravi qori. (Maciu 24:45) Era sa vakasavasavataki ira oti tale ga ena gauna qori na Gonevuli ni iVolatabu mai na levu na ivakavuvuli ni lotu lasu. Ia e gadrevi mera vakasavasavataki vakayalo ena so tale na ka. Ni toso na gauna, e vakayagataka na dauveiqaravi yalodina o Karisito me vakamatatataka vei ira na nona imuri na solevu kei na ivalavala mera cata. (Vkai. 4:18) Meda raica mada eso na kena ivakaraitaki.

8. Na cava era sa kila voli mai vakadede na Gonevuli ni iVolatabu? Na cava e se sega ni matata vei ira?

⁸ Era sa kila voli mai vakadede na Gonevuli ni iVolatabu ni vu mai na lotu butobuto na Kirisimasi, e sega tale ga ni sucu o Jisu ena ika25 ni Tiseba. A tukuni ena Vale ni Vakatawa ni Tiseba 1881: “E milioni vakacaca era tavuki mera lotu vaKarisito era dau lewena tu na lotu butobuto. Ia e veisau ga na yaca baleta o ira na italatala ni lotu butobuto era mai italatala vaKarisito qai vukici me vaKarisito eso na soqo ni lotu butobuto me vaka na Kirisimasi.” Ena 1883, e vakamacalataka na Vale ni Vakatawa ena ulutaga “When Was Jesus Born?” (“Gauna Cava e Sucu Kina o Jisu?”) ni sucu o Jisu ena itekitekivu ni Okotova. c Ia e sega ni se matata vei ira na Gonevuli ni iVolatabu  ena gauna ya ni sega ni dodonu mera solevutaka tale na Kirisimasi. Era solevutaka tiko ga na lewe ni vuvale e Peceli mai Brooklyn. Ia e veisau qori ena veiyabaki ni oti na 1926. Cava e yaco?

9. Na cava era qai kila na Gonevuli ni iVolatabu me baleta na Kirisimasi?

⁹ Nira dikeva vinaka na ulutaga qo na Gonevuli ni iVolatabu, era qai kila ni sega ni vakarokorokotaki na Kalou ena itekitekivu ni Kirisimasi kei na kena ivalavala tale eso. Na ulutaga “The Origin of Christmas,” (“Yavu ni Kirisimasi”) ena Yadra! ni 14 Tiseba, 1927, e vakamacalataka ni vu mai na lotu butobuto na Kirisimasi, e vakabibitaki kina na marau, e okati tale ga me qaravi matakau. E vakamatatataka ni soqo ya e sega ni vakarota o Karisito qai tukuni vakadodonu kina: “E vakavuravura na solevu, e vakatamata qai vakatevoro. . . qori e yavu vinaka mera kua ni solevutaka kina o ira na qaravi Jiova vakatabakidua.” Sa rauta me tekivu mai na yabaki ya, e sega vakadua ni solevutaki tale e Peceli na Kirisimasi!

10. (a) Na cava e vakamacalataki vinaka sara me baleta na Kirisimasi ena Tiseba 1928? (Raica tale ga na kato “ iTekitekivu kei na iNaki ni Kirisimasi.”) (b) Era vakasalataki vakacava na tamata ni Kalou ena so tale na olodei kei na soqo mera cata? (Raica tale ga na kato “ Vakavotui Eso Tale na Olodei kei na Soqo.”)

¹⁰ Sa qai vakamacalataki vinaka sara na Kirisimasi vei ira na Gonevuli ni iVolatabu ena yabaki tarava. Ena 12 Tiseba, 1928, a kaburaki ena retio na ivunau i Brother Richard H. Barber e veiqaravi ena itikotiko liu qai tukuni kina ni dukadukali na itekitekivu ni olodei qo. Na cava era cakava na dauveiqaravi ni Kalou ena idusidusi matata qori mai na itikotiko liu? Ni nanuma lesu o Brother Charles Brandlein na gauna eratou sa sega kina ni solevutaka vakavuvale na Kirisimasi, e kaya: “E dredre beka me keitou biuta tani na ivakarau ya ni lotu butobuto?  Sega! . . . E vaka ga ni o luvata na isulu duka o qai kolotaka laivi.” E va tale ga qori na nona rai o Brother Henry A. Cantwell, a qai ivakatawa dauveilakoyaki ena dua na gauna e muri. E kaya: “Sega sara ga ni dua na ka me keimami biuta na cava ga ena laurai kina na neimami lomani Jiova.” Era yalorawarawa na imuri yalodina i Karisito mera cakava na veisau cava ga e gadrevi, mera cata tale ga na soqo e yavutaki ena sokalou dukadukali. d​—Joni 15:19; 17:14.

11. Eda na vakaraitaka vakacava nida tokona na Tui vakaMesaia?

¹¹ Era ivakaraitaki vinaka ni yalodina na Gonevuli ni iVolatabu! Nida vakasamataka na ka era cakava, e vinaka meda taroga: ‘Au dau raica vakacava na idusidusi e vakarautaka na dauveiqaravi yalodina? Vakacava au dau ciqoma ena marau qai bulataka na ka au vulica?’ Nida yalorawarawa meda muria na veidusimaki, eda sa vakaraitaka nida tokona na Tui vakaMesaia ni vakayagataka tiko na dauveiqaravi yalodina me vakarautaka na kakana vakayalo ena kena gauna donu.—Caka. 16:4, 5.

12. Na cava era sa kila tu me vica vata na yabaki na Gonevuli ni iVolatabu me baleta na kauveilatai?

¹² Ena vica vata na yabaki, era nanuma tu na Gonevuli ni iVolatabu ni ivakatakarakara vaKarisito na kauveilatai. Ena gauna vata qori, era kila ni sega ni dodonu me sokaloutaki nira kila ni cala na qaravi matakau. (1 Kor. 10:14; 1 Joni 5:21) E se tekivu sara ena 1883 na kena tukuni vakadodonu ena Vale  ni Vakatawa ni “vakasisila vua na Kalou na ivalavala kece ni qaravi matakau.” Ia era dau nanuma tu na Gonevuli ni iVolatabu ni sega ni cala na ivakavakayagataki kece ni kauveilatai. Kena ivakaraitaki, era dau sakitaka na kena pinitaki ena nodra isulu na kauveilatai kei na isala vakatui me nodra ivakatakilakila. Qori e vakadeitaka nira na rawata na isala ni bula ke ra yalodina me yacova na mate. Me tekivu ena 1891, sa laurai tale ga ena imatai ni tabana ni Vale ni Vakatawa na ivakatakarakara ni kauveilatai kei na isala vakatui.

13. E vakamatatataki vakacava na kauveilatai vei ira na imuri i Karisito? (Raica tale ga na kato “ Vakamatatataki na Vakayagataki ni Kauveilatai.”)

¹³ Era vakamareqeta na Gonevuli ni iVolatabu na ivakatakarakara ni kauveilatai kei na isala vakatui. Ia ena icavacava ni veiyabaki ni 1920, e tekivu vakamatatataki na kauveilatai vei ira na imuri i Karisito. E nanuma lesu o Brother Grant Suiter a qai lewe ni iLawalawa Dauvakatulewa, na soqo ena 1928 mai Detroit, Michigan, Merika, e kaya: “A vakamacalataki ena soqo ni sega ni veiganiti, e cala tale ga na ivakatakarakara ni kauveilatai kei na isala vakatui.” E levu tale na ka e vakamatatataki ena veiyabaki tarava, sa qai macala kina ni cala na vakayagataki ni kauveilatai ena sokalou e savasava vakayalo.

14. Na cava era cakava na tacida ni vakamatatataki na veika me baleta na kauveilatai?

¹⁴ Na cava era cakava nira sa kila na ka dina me baleta na kauveilatai? Vakacava era vakayagataka tiko ga na ivakatakarakara ni kauveilatai kei na isala vakatui era vakamareqeta? E nanuma lesu o Lela Roberts, sa qaravi Jiova voli mai vakadede: “E rawarawa na neimami biuta tani ni keimami sa kila na ka e vakatakarakarataka.” E levu era duavata tale ga kei na ka e tukuna o Ursula Serenco, e dua na tacida yalewa yalodina: “Keimami sa qai kila ni ka keimami dau vakamareqeta tu, na ivakatakarakara ni nona mate na noda Turaga kei na noda itavi vaKarisito, e ivakatakarakara ni lotu butobuto. Me salavata kei na ka e tukuni ena Vosa Vakaibalebale 4:18, keimami marau dina ni sa qai vakararamataki sara na sala.” Era sega ni via vakaitavi na imuri yalodina i Karisito ena ivalavala dukadukali kece ni lotu lasu!

15, 16. Na cava eda na cakava me savasava tiko ga kina na lomanibai ni valenisoro vakayalo i Jiova e vuravura?

¹⁵ Qori tale ga na noda inakinaki nikua. E matata tu vei keda ni vakayagataka tiko o Karisito na dauveiqaravi yalodina e vuku, me vukei ira na nona imuri mera savasava tiko ga vakayalo. Me vakataki ira na tacida era bula donuya na itekivu ni nona tiko o Karisito, eda na talairawarawa qai totolo noda muria na idusidusi e vakarautaki me baleta na solevu, ivakarau, se ivalavala dukadukali ni lotu lasu nida vinakata me savasava tiko ga na lomanibai ni valenisoro vakayalo i Jiova e vuravura.

¹⁶ Ena iotioti ni veisiga qo, e cakacaka tiko vakaukaua o Karisito me taqomaka na ivavakoso i Jiova me kua ni dua e vakadukadukalitaka vakayalo. Meda raica mada se vakayacora vakacava qori.

17, 18. Ena vosa vakatautauvata ni lawa, na cava na ibalebale ni (a) bala na lawa, (b) “kumuna na veimataqali ika,” (c) tawana na ika vinaka ena sova, (d) kolotaka tani na ika ca?

¹⁷ Na Tui o Jisu Karisito e wanonovi keda vinaka tu vakaivavakoso na dauveiqaravi ni Kalou e veiyasa i vuravura. Sa veitawasei tiko o Karisito kei ira na agilosi ena sala eda na rairai sega ni kila. A vakamacalataka na cakacaka qori o Jisu ena nona vosa vakatautauvata ni lawa. (Wilika Maciu 13:47-50.) Na cava na ibalebale ni vosa vakatautauvata qori?

¹⁸ “Na lawa e bala i waitui.” Na lawa e dusia na vunautaki ni Matanitu ni Kalou vei ira na lewenivanua. “Kumuna na veimataqali ika.” Era duidui o ira na rogoca na itukutuku vinaka, o ira qori era saga mera lotu vaKarisito dina, e levu tale ga era rairai tataleitaki ena dua na gauna, ia era sega sara ni tokona na sokalou savasava. e “Tawana na ika vinaka ena sova.” O ira na yalomalumalumu era kumuni ena sova se ivavakoso, na vanua e rawa ni savasava kina nodra sokaloutaki Jiova. Kolotaka tani na ika “ca.” Ena iotioti ni veisiga qo, sa tawasei ira tiko “na daucaka ca mai vei ira na yalododonu” o Karisito kei ira na agilosi. f Era na sega ni vakadukadukalitaka kina na ivavakoso o ira na sega ni yalomalumalumu, o ira na sega ni yalorawarawa mera biuta na nodra ivakarau ca se na ivakavuvuli lasu era vakabauta tu e liu. g

19. Na cava o nanuma me baleta na veika e cakava o Karisito meda savasava tiko ga kina na tamata ni Kalou kei na sokalou dina?

¹⁹ E veivakacegui dina nida kila ni taqomaki ira tiko na nona imuri na noda Tui o Jisu Karisito. E veivakayaloqaqataki tale ga noda kila ni se gumatuataka tiko ga na sokalou dina kei na nona karoni ira na lotu vaKarisito dina, me vaka e vakaraitaka ena nona vakasavasavataka na valenisoro ena imatai ni senitiuri G.V. Eda marau ni taqomaki keda o Karisito meda savasava tiko ga kina na tamata ni Kalou kei na sokalou dina! Meda vakaraitaka mada ga nida tokona na Tui kei na nona Matanitu nida cata na ka kece e kilai kina o lotu lasu.