Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KIBATULU 10

O Sobha u Zelesa o Mundu uê mu Nzumbi

O Sobha u Zelesa o Mundu uê mu Nzumbi

MILONGI IA KIBATULU

Mukonda diahi Jezú uene mu zelesa o mundu uê mu ukexilu ua nzumbi ni kiebhi muéne kiene mu bhanga kiki

1-3. Ihi ia bhange Jezú kioso muéne kia sange athu akexile mu bhanga kia iibha mu thembulu?

 JEZÚ ua kexile mu xila kiavulu o thembulu mu mbanza ia Jeluzaleme mukonda muéne ua kijidile o valolo iê. O athu akexile mu bheza Nzambi mu thembulu muenhomo, mu mivu iavulu kiá. Maji o ubhezelu uenhó—o ubhezelu ua Nzambi ukôla, Jihova—ua tokalele ku zela. Xinganeka-phe, kiebhi kia divu Jezú kioso kia bokona mu thembulu mu kizuua kia 10 kia mbeji ia Nizá ua muvu 33 K.K., ni ku sanga athu akexile mu bhanga-mu ima ia iibha. Ihi ia kexile mu bhita?—Tanga Matesu 21:12, 13.

2 Mu kithádi mua kexile mu kala o athu kexile Jijudé, mua kexile athu akexile mu ta uenji, akua luímbi akexile mu tolokala kitadi ni ku nhana o abhezi a Nzambi endele mu tembulu phala ku bhana sata kua Jihova. a Jezú u “kaia-mu oso ala kutela-mu mauenji, u lundula meza ma akua kutolokala kitadi.” (Sokesa ni divulu dia Nehemiia 13:7-9.) Muéne uambela oso akexile mu bhanga o nzo ia Tat’ê kala ‘ngenda ia ku suamena miíi!’ Mu ku bhanga kiki, Jezú ua londekesa kuila ua kexile mu xila o thembulu ni ku i bhana valolo ia dikota. O ubhezelu ua Tat’ê ua tokalele ku zela!

3 Mu ku bhita hama ja mivu, kioso kia mu tumbika ku Usobha, Jezú ua zelesa dingi o thembulu—o ku zelesa kuku kua tokala ué athu oso lelu a mesena ku bheza Jihova mu ukexilu ua uabhela muéne. Thembulu iebhi-phe ia zelesa muéne?

Ku Zelesa “o Muiji ua Levi”

4, 5. (a) Kiebhi o akaiedi a a undu a Jezú kia a zelesa tundé ku muvu 1914 katé ku dimatekenu dia muvu 1919? (b) O kuila Jihova ua sukamena o ku zelesa o mundu uê ku muvu uenhó? Jimbulula.

4 Kala ki tua di longo mu divulu didi mu Kibatulu 2, kioso kia mu tumbika ku usobha ku muvu 1914, Jezú uéza ni Tat’ê phala ku tonginina o thembulu mu nzumbi—mua fuamena ku zela o ubhezelu. bMukonda dia ku tonginina o thembulu, o Sobha ua mono kuila, o Jikidistá a a undu, “o muiji ua Levi,” a bhingile ku a zelesa. (Mal. 3:1-3) Tundé ku muvu 1914 katé ku dimatekenu dia muvu 1919, o ‘Mukua ku Zelesa,’ Jihova, uehela o mundu uê ku bhita mu hadi ni ibhidi iavulu ia a kuatekesa o ku zela. O Jikidistá jojo a a undu, a di tundu kiambote mu ibhidi ienioió ia a kuata dingi nguzu ia ku kuatekesa o Sobha Mexiia!

5 O kuila Jihova ua sukamena o ku zelesa o mundu uê ku muvu uenhó? Kana. Mu izuua íii isukidila-ku, Jihova bhu kaxi ka Sobha, Mexiia, ua mu suluka ni ku kuatekesa o mundu uê n’a zele n’a kale jinga mu thembulu iê ia nzumbi.Mu ibatulu iiadi ia-nda kaiela, tua-nda di longa kiebhi muéne kiene mu a zelesa mu xitu ni mu sokejeka kiambote o ima mu kilunga. Maji kia dianga, tu di longe o ku zela mu ukexilu ua nzumbi. O kuijiia ihi ia mu bhanga Jezú kindala phala ku kuatekesa o akaiedi’ê ku zela mu nzumbi—ki kale mu ima i tu mona mba mu ima i tu kamba o ku mona—ku suínisa kiavulu o kixikanu kietu.

“Di-Zelesienu Enu Oso”

6. Kiebhi o itumu ia bhana Jihova ku Jijudé exile abhika, ki tu kuatekesa ku tendela kiambote o ku zela mu nzumbi?

6 O ku zela mu nzumbi ihi? Phala ku tambuijila o kibhuidisu kiki, tu mone ia zuela Jihova ku Jijudé exile abhika, kioso kia kexile phala ku a bhulula mu ubhika mu mbanza ia Babilonha mu hama ia samanu A.K.K. (Tanga Izaia 52:11.) O abhika enhó, akexile mu vutuka ku Jeluzaleme, kia dianga, phala ku tunga dingi o thembulu phala o ubhezelu ua kidi u kale dingi muenhomo. (Ejidala 1:2-4) Jihova ua mesenene kuila o mundu uê u xisa o ifua ioso ia ngeleja ia akua Babilonha. Talesa kuila, muéne ua a bhana itumu iavulu: “Kana kubabata kima kia ufusa,” “tundenu mu’axaxi kâ,” ni “di-zelesienu enu oso.” O ubhezelu ua Jihova, ku tokala ku di funga ni ubhezelu ua makutu. Kiki-phe ki tu longa ihi? Ki tu longa kuila, o ku zela mu nzumbi ku lombolola ku xisa o ilongesu ni ifua ia jingeleja ja makutu.

7. Kiebhi Jezú kiene mu kuatekesa o akaiedi’ê ku zela mu nzumbi?

7 Mu ku bhita tu ithangana kioso Jezú kia mu tumbika kala Sobha, muéne ua solo kibuka kiene mu kuatekesa o akaiedi’ê oso lelu ku zela mu nzumbi. O kimbadi kia fiiele, kia solo Kristu ku muvu 1919. (Mat. 24:45) Ku muvu uenhó, o Adilongi a Bibidia a di zelesele kiá ku ilongesu ia makutu ia jingeleja. Maji ene a bhingile dingi ku a zelesa mu nzumbi. Bhu kaxi ka kimbadi kiê kia fiiele, Kristu uene mu kuatekesa akaiedi’ê kuijiia o ji fesa ni maukexilu a tokala o kueha. (Jisa. 4:18) Tu mone ifika.

O Kuila o Jikidistá a Tokala ku Bhanga Fesa ia Uvualukilu ua Jezú?

8. Ihi iejidile o Adilongi a Bibidia mu mivu iavulu ia lungu ni fesa ia uvualukilu ua Jezú maji ihi ka kexile mu tendela hanji kiambote?

8 O Adilongi a Bibidia mu mivu iavulu a xikinine kuila o fesa ia uvualukilu ua Jezú, ia tundu ku jiphagão ni kuila muéne ka mu vuala mu kizuua 25 kia mbeji ia Kaiiadi. O Mulangidi ua Ziione ua mbeji ia Kaiiadi ua muvu 1881, uambe: “Mazunda a athu, a tundu mu ngeleja ja jiphagão ia a bokona mu ngeleja ia jikidistá. Maji ene a lungulula ngó o dijina, mukonda o ji padele akua phagão, a kituka ji padele jikidistá, o izuua ia ku nhoha ia akua phagão ia tambula majina engi alungu ni Jikidistá—mu kifika o fesa ia uvualukilu ua Jezú.” Ku muvu 1883, ku diambu “Jezú a mu vuala thembu kuxi?” O Mulangidi ua kuatekesa o athu ku mona kuila Jezú nange a mu vuala mu dimatekenu dia mbeji ia Kamusasadi. c Maji mu thembu’omo, o Adilongi a Bibidia ka kexile mu tendela kiambote se mukonda diahi ka tokalele ku bhanga o fesa ia uvualukilu ua Jezú. Ene a suluka ni ku bhanga o fesa ienioió katé muene ni jiphange a tokalele ku muiji ua Betele ku mbanza ia Brooklyn. Maji kioso kia bhiti o muvu 1926, o ima ia kuata o ku lungulula. Mukonda diahi?

9. Ihi iéza mu kuijiia o Adilongi a Bibidia ia lungu ni uvualukilu ua Jezú?

9 Mu ku di longa kiambote o maka enhá, o Adilongi a Bibidia eza mu kuijiia kuila, o kifua kia ku bhanga o fesa ia uvualukilu ua Jezú, ki xingisa Nzambi. O milongi “Kuebhi kua tundu o fesa ia uvualukilu ua Jezú,” mu kadivulu A Idade de Ouro ka 14 dia mbeji a Kaiiadi ua muvu 1927, kambe kuila o fesa ia uvualukilu ua Jezú, ia tundu mu ngeleja ia jiphagão, i suínisa ngó o jihanji ja xitu ni ku bheza iteka. O kadivulu ka londekesa ué kuila, Kristu ka tendelesa ku bhanga o fesa ia uvualukilu uê, o kadivulu ka suku mu kuzuela kuila: “Mukonda dia kuila o mundu ni Diabhu a uabhela kiavulu o fesa íii ni a mesena kuma o fesa íii i kalelaku . . . kilondekesa kuila oso a di bhakula mu sidivisu ia Jihova ka tokala ku bhanga o fesa íii.” Mukonda dia kiki, o muiji ua Betele ka bhange o fesa ia uvualukilu ua Jezú mu mbeji ienioió ia Kaiiadi—nuka dingi!

O muvu ua sukina o jiphange ku Betele ku mbanza ia Brooklyn a bhange o fesa ia uvualukilu ua Jezú ku muvu 1926

10. (a) Makutu ebhi a lungu ni fesa ia uvualukilu ua Jezú alondekesa ku mbeji ia Kaiiadi ua muvu 1928? (Tanga ué o kitutu “ Kuebhi Kua Tundu o Fesa ia Uvualukilu ua Jezú ni Mukonda Diahi Ene mu i Bhanga.”) (b) Kiebhi o mundu ua Nzambi kia a dimuna ku izuua ia mukuá ia ku nhoha ni ji fesa ji tua tokala o ku lenga? (Tanga ué o kitutu “ Ku Londekesa o Makutu Alungu ni Izuua ia ku Nhoha ni Jifesa ja Mundu.”)

10 Ku muvu ua kaiela-ku, o Adilongi a Bibidia a tambula dingi milongi ia mukua ia londekesa o makutu a uvualukilu ua Jezú. Mu kizuua 12 kia mbeji ia Kaiiadi ua muvu 1928, o Phange Richard H. Barber, ua tokalele ku kibuka kia mbonge ia Jimbangi ja Jihova, ua bhange diskursu dia lungu ni kuebhi kua tundu o kifua kia fesa ia uvualukilu ua Jezú. Kiebhi kia divu o mundu ua Nzambi mu ku tambula ku mbonge milongi iambote? Mu ku lembalala o thembu kioso muéne ni muiji uê kia xisa o kifua kia ku bhanga o fesa ia uvualukilu ua Jezú, o Phange Charles Brandlein, uambe: “O kuila tu tena ku texa o ima ia tundu mu jingeleja ja jiphagão? Xe tu tena . . . . kiexile kala ku zula kizuatu kia xidi ni ku ki texa.” O Phange Henry A. Cantwell , ua kituka kafunga ka ilunga, ua di lembalala: “Tua sangulukile kiavulu mukonda tua tenene ku xisa kima phala kulondekesa o henda ietu kua Jihova.” O akaiedi a kidi a Jezú, akexile polondo phala ku kaiela o milongi ni ku dituna o ku di ta mu maka alungu ni ku bhanga o fesa ia uvualukilu ua Jezú mukonda ia tundile mu jingeleja ja makutu. dNzuá 15:19; 17:14.

11. Kiebhi ki tu tena o kulondekesa kuila tua mu kuatekesa o Sobha Mexiia?

11 Phangu iambote ia tu xila o Adilongi a Bibidia! Mu ku xinganeka ku phangu iâ, kima kiambote ku dibhuidisa: ‘Kiebhi ki ngi mona o itendelesu i tunda ku kimbadi kia fiiele? O kuila ngene mu i xikina ni ku i belesela?’ O ku belesela kuetu kulondekesa kuila tua mu kuatekesa o Sobha Mexiia, ua mu kuendesa o kimbadi kia fiiele ku uanena o kudia kua nzumbi mu ola ja tokala.—Ikalakalu 16:4, 5.

O Kuila o Jikidistá a Tokala ku Bheza Nzambi ni Dikulusu?

Ijimbuete ia dikulusu ni kitundu (Tanga ué o kitutu mu kaxi 12 ni 13)

12. Mu mivu iavulu, kiebhi o Adilongi a Bibidia kia kexile mu mona o dikulusu?

12 Mu mivu iavulu, o Adilongi a Bibidia akexile mu mona o dikulusu kala kidimbu kiambote phala o Jikidistá. Maji ene ka kexile mu bheza o dikulusu mukonda ene ejidile kuila Nzambi ua iibhila o ubhezelu ua iteka. (1 Kol. 10:14; 1 Nzuá 5:21) Mu dimatekenu dia muvu 1883, o Mulangidi uambe ni kidi kioso kuila, “Nzambi ua iibhila o maukexilu oso alungu ni ku bheza iteka.” Maji mu dimatekenu, o Adilongi a Bibidia akexile mu banza kuila, ki kima kia iibha ku kala ni dikulusu, o kia iibha ngó o ku di bheza. Mu kifika, ene akexile mu zuata dikulusu ni kitundu mu xingu kala kidimbu kiâ. Akexile uá mu mona kuila o kidimbu kieniókio, kia kexile mu londekesa kuila se a kolokotele mu kuenda mu kidi, eji tambula o kitundu kia muenhu. Mu dimatekenu dia muvu 1891, o dikulusu ni kitundu kia moneka ku thandu dia kadivulu, o Mulangidi.

13. Ihi ia tambula o akaiedi a Kristu ia lungu ni dikulusu? (Tanga ué o kitutu “Bhofele-Bhofele a Jimbulula o Ulongelu ua Lungu ni Dikulusu.”)

13 O Adilongi a Bibidia akexile mu ximana kiavulu o dikulusu ni kitundu. Maji tundé ku disukilu dia muvu ua 1920, o akaiedi a Kristu a a kuatekesa o ku tendela kiambote o maka alungu ni dikulusu. Mu ku xinganeka mu kiônge kionene kia bhiti ku muvu 1928 ku Detroit, Michigan, E.U.A., o Phange Grant Suiter, ua tokalele mu Kibuka kia Utuminu, uambe: “Mu kiônge kionene, a tu kuatekesa ku mona kuila, o dikulusu ni kitundu ki ki tokala ngó ku ubhezelu maji tua tokala ué ku dituna o ulongelu iú.”Mu ku bhita mivu, a bhana dingi milongi ia mukuá. Kiki kia londekesa kuila o dikulusu ki di tokala ku ubhezelu ua Nzambi ua zele mu nzumbi.

14. Kiebhi kia divu o mundu ua Nzambi mu ku tambula itendelesu ia lungu ni dikulusu?

14 Kiebhi kia divu o mundu ua Nzambi mu ku tambula jinga itendelesu ia lungu ni dikulusu? O kuila ene a suluka ni ku ta o dikulusu ni kitundu mu ubhezelu ua Nzambi mukonda ima íii a i uabhele kiavulu? O Phange Lela Roberts, selevende ia Jihova mu mivu iavulu, ua di lembalala: “Tueha o ima íii kioso ki tua mono kuila iene ki i tokala ku ubhezelu ua Nzambi.” Phang’etu ia mukuá, Ursula Serenco, ua zuela mu dijina dia athu avulu, muéne uambe: “Tueza mu kuijiia kuila o ima i tua fikile kuila ijimbuete ia kufua kua Ngana ietu ni ia Ukidistá, mbé ia tundu mu ngeleja ia jiphagão. Kala kiosoneke mu divulu dia Jisabhu 4:18, tua sakidila kiavulu mu kuila o kidi akexile mu ki jimbulula bhofele-bhofele kala ki bhanga o muanha mu kamene kioso ki kukia.” O akaiedi a kidi a Kristu ka mesenene ku di ta mu maukexilu a tokalele ku ngeleja ja makutu!

15, 16. Kiebhi ki tu londekesa kuila tua mesena ku bhaka mua zele o thembulu ia nzumbi ia Jihova?

15 Kiene ué ki tuene mu bhanga lelu. Tuejiia kuila Kristu ua mu kuendesa—o kimbadi kiê kia fiiele—phala ku kuatekesa o akaiedi’ê ku zela mu nzumbi. Kienhiki, tuene mu belesela ni muxima uoso o kudia kua nzumbi ku tuene mu tambula, ku tu dimuna ku ji fesa, maukexilu ni ifua ia tokala mu ngeleja ia makutu. Kala o jiphange jetu akexile ku muenhu mu dimatekenu dia ku tukuluka kua Kristu, tua tokala ku bhaka mua zele o thembulu ia nzumbi ia Jihova.

16 Mu izuua íii isukidila-ku, Kristu uene mu bhanga ima ki tuene mu i mona ni mesu phala ku langa o ilunga ia mundu ua Jihova ku athu a mesena ku i xidisa mu nzumbi. Kiebhi muéne kiene mu bhanga kiki? Tu mone.

Ku Tungula ‘Athu a Iibha, Mua iá a Iuka’

17, 18. Mu kifika kia uanda, ihi ilombolola (a) ku takula o uanda mu menha, (b) “u kuata jimbiji ngó joso-joso,” (c) ku ta o jimbiji ja uabha mu itutu (d) ku texa o jimbiji ja iibha?

17 O Sobha Kristu u tala o ilunga ia mundu ua Nzambi ku mundu uoso. Sé etu ku ki tendela, Kristu ni ji-anju jê a mu tungula o athu. Jezú ua te kifika kia uanda kia londekesa o kikalakalu kiki. (Tanga Matesu 13:47-50.) O kifika kiki kilombolola ihi?

O uanda ulombolola o kikalakalu kia kuboka o Utuminu kia mu bhanga ku mundu uoso (Tanga o kaxi 18)

18U takula o uanda mu menha.’ O uanda ulombolola o kikalakalu kia kuboka o Utuminu a mu ki bhanga ku mundu uoso. “U kuata jimbiji ngó joso-joso.” O njimbu iambote i bheka athu a ifua ioso—athu a bhanga nguzu phala ku kituka Jikidistá ni ió kioso kia mateka o ku di longa a di bhanga kala athu a uabhela o kidi maji mu ku bhita thembu a dituna ku zokela o ubhezelu ua kidi. e Ku phopheka ‘o jimbiji joso ja uabha ni ku ji ta mu itutu.’ O athu ala ni mixima iambote a a bhongolola ku ilunga iedi kala itutu, mua tena ku bheza Nzambi ni ku zela kuoso. “O jaiibha a ji texi.” Mu izuua isukidila-ku, Kristu ni ji-anju, ene mu tungula ‘athu a iibha, mua iá a iuka.’  f Mukonda dia kiki, o ió a kamba ku kala ni ukexilu uambote ku muxima—nange ka mesena ku xisa o ilongesu ni ifua ia iibha—kene mu a ehela ku xidisa o kilunga. g

19. Kiebhi ki u divua mu kuijiia o ima iene mu bhanga Kristu phala ku langa o mundu ua Nzambi mu ukexilu ua nzumbi?

19 Ki kima kiambote kuijiia kuila, o Sobha ietu, Jezú Kristu u langa o mundu uê? Ki kima kiambote kuijiia kuila o ku suína kuê mu ubhezelu—ni abhezi a kidi—kiene hanji lelu kala kiexile m’ukulu kioso muéne kia zelesa o thembulu mu hama ia dianga K.K? Tu sakidila kiavulu mu kuila Kristu uene mu kalakala kiavulu phala ku langa o mundu ua Nzambi mu ukexilu ua nzumbi! Tu tena kulondekesa kuila tua mu kuatekesa o Sobha ni Utuminu uê mu ku dituna o maukexilu oso a tokala ku jingeleja ja makutu.

a O ajitu Jijudé, a tokalele ku kala ni kitadi kia tokala phala ku futa o dijimu mu thembulu mivu ioso, o akua ku tolokala o kitadi akexile mu bhinga kitadi kiavulu ku ajitu phala ku tolokala o kitadi kiâ. O ajitu a tokalele uá ku sumba ibhaku phala ku i bhana kala sata. Jezú uexana o asumbisi “miíi” nange mukonda ene akexile mu bhinga kitadi kiavulu mu ikalakalu iâ.

b O mundu ua Jihova mu ixi a mu bheza mu ithâdi ia thembulu ia dikota ia nzumbi.

c O milongi íii ia londekesa kuila Jezú ka mu vuala mu thembu ia mvula mukonda “kioso kia mu vuala, o abhidi akexile bhu kanga mu kuinga o jimbudi jâ.”—Luka 2:8.

d Mu kizuua kia 14 kia mbeji ia Kamoxi ua muvu 1927, o Phange Frederick W. Franz ua sonekena mukanda, muéne uambe: “Ku muvu iú ki tua-nda bhanga fesa ia uvualukilu ua Jezú. O muiji ku Betele, a xikama ia a banze kuila ka tokalele dingi ku bhanga o fesa ia uvualukilu ua Jezú.” Mu ku bhita jimbeji, mu mukanda ua sonekena mu kizuua kia 6 kia mbeji ia Kauana ua muvu 1928, o Phange Franz, uambe: “O Ngana ua mu tu zelesa bhofele-bhofele ku makutu a jingeleja ja Babilonha ja tokala kua Diabhu.”

e Mu kifika, ku muvu ua 2013, mua kexile 7.965.954 a aboki, ni kuila 19.241.252 ai mu kiônge kia ku Lembalala o kufua kua Kristu.

f O ku tungula o jimbiji ja uabha mu jiji ja iibha, ki kiene kimoxi ni ku tungula o jimbudi mu jihombo. (Mat. 25:31-46) O ku tungula mba ufundisilu ua sukina ua jimbudi ni jihombo, ua-nda bhita mu kithangana kia hadi ia dikota. Mu kiki-phe, o ió edi kala jimbiji ja iibha a tena hanji ku vutuka kua Jihova ni ku a bhongolola mu itutu mba o ilunga.—Mal. 3:7.

g Mu disukilu, o ió edi kala jimbiji ja iibha, a-nda ku a takula mu túbhia mu kulombolola kibuikilu sé kidielelu kia ku vutuka dingi ku muenhu.