1-3. Oityi Jesus alingile etyi avasa ondyuo ya Huku ikahi nokusiliswa?

 JESUS ankho una onthilo onene nondyuo ya Huku ko Jelusalei, mokonda ankho utyii oityi ilekesa. Kohale ankho omphangu yefendelo liotyotyili pano pohi. Mahi efendelo olio lia Huku omusukuki Jeova, ankho lina okukusukuka nawa. Nkhele soka, oñgeni Jesus elitehelela etyi eya mondyuo ya Huku mu 10 ya Nisan yo 33 P.K, avasi ikahi nokusiliswa. Oityi ankho tyikahi nokuendapo?—Tanga Mateus 21:12, 13.

² Motyitali tyo Nosindiyu, ovalandesi velungavi novakumani vonombongo, ankho vekahi nokumonena muvana veya okulinga oviawa viavo ku Jeova. a Jesus “ataatela pondye aveho ankho valandesila mondyuo ya Huku nokulanda. Wayendaula onomesa mbo vakumani vonombongo.” (Tyieleka na Neemias 13:7-9.) Wahololola ovalume ovo velungavi, mokonda ankho valinga ondyuo ya Tate yae “eleva liovimphulu.” Mahi, Jesus walekesa okuti una onthilo nondyuo ya Huku, netyi ilekesa. Efendelo lia Tate yae ankho lina okutualako tyasukuka!

³ Konyima yomanima omanyingi, etyi Jesus akala Ohamba Mesiya, asukukisa vali ondyuo ya Huku. Ondyuo oyo hono, yakutikinya aveho vahanda okufenda Jeova monkhalelo apanda. Ondyuo patyi asukukisa?

4, 5. (a) Oñgeni ovalanduli va Jesus ovanakwa vakangulwa nokusukukiswa tunde mo 1914 alo konthyimbi yo 1919? (b) Okuti okukangulwa nokusukukiswa kuovanthu va Huku kuahulila opo? Hangununa.

⁴ Ngetyi tuelilongesa Mokapitulu 2 komukanda ou, etyi Jesus avialekwa mo 1914, Jesus weya na Tate yae okutala ondyuo ya Huku, eonganeko liefendelo liasukuka. b Moluotyo, Ohamba amono okuti Ovakristau ovalembulwa, “ovana va Levi,” ankho vesukisa okusukukiswa. (Mal. 3:1-3) Tunde mo 1914 alo konthyimbi yo 1919, Jeova Omusukukisi, ayeke ovanthu vae vapite mononkhumbi, opo evesukukise. Tyihambukiswa okutala okuti ovalembulwa ovo, vetyivila okutunda mononkhumbi ombo, nokuasukuka pala okukuatesako Ohamba Mesiya!

 ⁵ Okuti okusukukiswa kuovanthu va Huku kuapuila opo? Au. Mokueenda kuononthiki mbonthyulilo, Jeova uundapesa Ohamba Mesiya atualeko okukuatesako ovalanduli vae, okukala tyasukuka, opo vatualeko okukala mondyuo ya Huku. Movikapitulu vivali mavilandulako, matutale oñgeni ekahi nokuvesukukisa movituwa viavo nokusukukisa eongano. Tete, matulilongesa konthele yokusukukiswa opo tukale noupanga omuwa na Huku. Tyipameka ekolelo, okutala etyi Jesus ekahi nokulinga, tyilinge monkhalelo tupondola okumona, ine ihamoneka komaiho opo akuateseko ovalanduli vae okukala noupanga omuwa na Huku.

6. Oñgeni ovitumino Jeova apele ova Judeu koukonde, vitukuatesako okunoñgonoka okuti efendelo liotyotyili kalipondola okusiliswa nefendelo liomatutu?

⁶ Okusukukisa oupanga wetu na Huku oityi? Opo tukumbulule epulo olio, tutalei onondaka Jeova apopile ova Judeu ankho veli koukonde mo Mbambilonia, puetyi ankho vehungi kokuyovoka menima 537 P.K. E. (Tanga Isaías 52:11.) Ova Judeu ovo, ankho vekahi nokukondoka ko Jelusalei opo vakapindulepo ondyuo ya Huku nefendelo liotyotyili. (Esd. 1:2-4) Jeova ankho uhanda ovanthu vae vasepo ovituwa aviho vionongeleya mbo va Mbambilonia. Moluotyo, wevepele ovitumino ovinyingi ati: “Muhakuatei kotyipuka natyike tyasila,” “tundei pokati kavo,” “tualeiko okukala tyasukuka.” Efendelo liasukuka lia Jeova, kalipondola okusiliswa nefendelo liomatutu. Otyo tyitulongesa tyi? Okufenda monkhalelo yasukuka, tyakutikinya okuyekapo omalongeso novituwa vionongeleya mbomatutu.

7. Otyikundyi patyi Jesus ekahi nokuundapesa opo akuateseko ovalanduli vae okusukukisa efendelo liavo?

⁷ Etyi palamba omanima ehehi tunde etyi Jesus akala Ohamba, walinga etyi tyimoneka, okuholovona omupika wekolelo opo akuateseko ovalanduli vae okusukukisa efendelo liavo. Omupika oo waonganekwa na Kristu mo 1919. (Mat. 24:45) Menima olio, Ovalilongesi Vombimbiliya ankho vasukukiswa komalongeso onongeleya mbomatutu. Mahi nkhele, ankho vesukisa okusukukiswa vali. Mokuundapesa omupika wae wekolelo, Kristu katutu-katutu waavela ovalanduli vae otyitei konthele yovipito ovinyingi novituwa ankho vesukisa okuyekapo. (Pro. 4:18) Tutalei onongeleka mbumwe.

8. Oityi Ovalilongesi Vombimbiliya ankho vei konthele yo Natale? Mahi, oityi ankho veheete nawa?

⁸ Ovalilongesi Vombimbiliya ankho vetyii okuti Onatale yatuka koviso viovanthu vomouye, tupu vanoñgonoka okuti Jesus katyitilwe monthiki 25 ya Kayovo. Omutala Womulavi wa Kayovo yo 1881 wati: “Ovanyingi ankho valinga oviso etyi veheneye Mongeleya. Mahi, oviso ovio viapilululwa vala enyina, mokonda pahe vakala ovanakwa ovakristau. Iya ovipito viomatutu (feriados), aveviluku omanyina oukristau. Povipito ovio, tyimwe Onatale.” Mo 1883,  Omutala Womulavi posapi yati, “Onalupi Jesus Atyitwa?,” wapopia okuti Jesus watyitua konthyimbi ya Kulindi. c Mahi, Ovalilongesi Vombimbiliya pomuvo opo, ankho kavetyiete nawa okuti tyesukisa okuyekapo okulinga otyipito tyo Natale. Alo umwe ombunga Yombetele mo Brooklyn, ankho valinga otyipito otyo. Mahi, konyima yo 1926, ovipuka viahimbika okupiluluka. Omokonda yatyi?

9. Oityi Ovalilongesi Vombimbiliya vanoñgonoka konthele yo Natale?

⁹ Etyi Ovalilongesi Vombimbiliya vatala nawa nokuovolola konthele oyo, avanoñgonoka okuti, Huku uyele Onatale noviso viayo mokonda yoku viatuka. Onthele yati a “Oku kuatuka Onatale,” momukanda A Idade de Ouro wa 14 Kayovo yo 1927, wapopia okuti Onatale otyipito tyomalongeso omatutu, omu ovanthu vesuka vala nokulia nokufenda ovihuku. Onthele oyo, yayandyulula nawa okuti otyipito otyo katyatuminwe na Kristu. Iya aimanuhula nokupopia konthele Yonatale okuti: “Mokonda ouye, nomahando, Neliapu ovo vahanda otyipito otyo tyitualeko, . . . ngotyo vana velipakula nomutima auho movilinga via Jeova, kavapondola okulinga otyipito otyo.” Moluotyo tunde menima olio nomakuavo alandulako, ombunga Yombetele kailingi vali otyipito tyo Natale!

10. (a) Omalongeso patyi konthele yo Natale aholololwa mu Kayovo yo 1928? (Tupu tala okakasa kati “ Onatale, Oku Yatuka Netyi Yahindilwa.”) (b) Oñgeni ovanthu va Huku valondolwa konthele yovipito vesukisa okulityilika? (Tala okakasa kati “ Okuhololola Ovipito Ovikuavo.”)

¹⁰ Enima lialandulako, Ovalilongesi Vombimbiliya avapewa vali onondonga mbahololola Onatale. Mu 12 ya Kayovo yo 1928, Omukuatate Richard H. Barber, wokombala yonombangi, walinga elongomona molaliu liahololola  oku kuatuka otyipito otyo. Oñgeni ovanthu va Huku vakala etyi vapewa ehongolelo liayandyuluka nawa liatunda kombala? Omukuatate Charles Brandlein uhinangela etyi oe nombunga yae vayekapo okulia Onatale, wati: “Okuti ankho tuelivela mokonda yokuayekapo ovipito ovio? Au! . . . Ankho tyikahi vala ngokulula omuvalo wasila ouyumbuhi.” Omukuatate Henry A. Cantwell konyima watalelapo omawaneno, nae ankho usoka ngotyo. Wahinangela okuti: “Tuahambukilwe mokonda tuetyivila okutyiyekapo opo tulekese okuti tuhole Jeova.” Ovalanduli va Kristu vekolelo, ankho vafuapo pala okulinga omapiluluko esukisa, mokuyekapo ovipito viatuka mefendelo liasila. d—João 15:19; 17:14.

11. Oñgeni matulekesa okuti tukahi nokukuatesako Ohamba Mesiya?

¹¹ Oyo ongeleka ongwa Ovalilongesi vekolelo Vombimbiliya vetusila! Okusoka nawa kongeleka yavo, otyiwa tulipule okuti: ‘Oñgeni ame ndyitala omahongolelo atunda kombala yetu? Okuti ndyitavela nolupandu, nokuendelamo?’ Ehando lietu liokutavela, lilekesa okuti tukuatesako Ohamba Mesiya, ukahi nokuundapesa omupika wekolelo waave omikanda vikahi ngokulia momuwo watyo.—Atos 16:4, 5.

12. Mokueenda kuomanima omanyingi, oñgeni Ovalilongesi Vombimbiliya ankho vatala ekulusu?

¹² Mokueenda kuomanima omanyingi, Ovalilongesi Vombimbiliya ankho vetavela okuti ekulusu enyingilikilo liaviuka lio Vakristau. Mahi ankho kavasoko okuti lipondola  okufendwa, mokonda ankho vetyii okuti okufenda ovilolo tyapenga. (1 Cor. 10:14; 1 João 5:21) Konthyimbi yo 1883, Omutala Womulavi wapopia nawa okuti: “Huku uyele ononkhalelo ambuho mbokufenda ovilolo.” No ngotyo, tete Ovalilongesi Vombimbiliya, kavasokele okuti okuundapesa ekulusu tyapenga. Mongeleka, ankho nehambu vavala olapela ina enyingilikilo liekulusu nekolowa. Kuvo ankho tyilekesa okuti, inkha vatualako nekolelo alo kononkhia, mavakapewa ekolowa liomuenyo. Okuhimbikila mo 1891, ekulusu ankho limoneka kefo liotete lio Mutala Womulavi.

13. Otyitei patyi ovalanduli va Kristu vapewa konthele yokuundapesa ekulusu? (Tala okakasa kati “ Onondonga Konthele Yekulusu Mbutualako.”)

¹³ Ovalilongesi Vombimbiliya ankho vapanda enyingilikilo olio liekulusu nekolowa. Mahi, okuhimbikila momanima 1920, ovalanduli va Kristu vatualako okupewa onondonga mba yandyuluka nawa konthele yekulusu. Okusoka kotyonge tyalingilwa mo Detroit Michigan, Amelika mo 1928, Omukuatate Grant Suiter, konyima wakala umwe po Nonkhalamutwe mbo Nombangi mba Jeova, wapopia okuti: “Omanyingilikilo ekulusu nekolowa alekeswa motyonge okuti kaesukisile okuundapeswa tupu kaaviukile.” Momanima alandulako, atupewa vali onondonga mbayandyuluka nawa. Atyiyandyuluka nawa okuti ekulusu kalipondola okuundapeswa mefendelo liotyotyili.

14. Oityi ovanthu va Huku valinga etyi vapewa onondonga konthele yekulusu?

¹⁴ Oñgeni ovanthu va Huku valinga, etyi vatualako okupewa onondonga konthele yekulusu? Okuti vatualako okuundapesa enyingilikilo liekulusu nekolowa, ankho vehole unene? Lela Roberts waumbila Jeova omanima omanyingi, uhinangela okuti: “Etyi tuaimbuka oityi vilekesa, atuviyekepo liwa-liwa.” Ursula Serenco, nae walekesa oñgeni ovanyingi ankho velitehelela. Wati: “Etyi ankho tusoka okuti enyingilikilo ine otyilekeso tyononkhia mba Tatekulu yetu, nefendelo lio Vakristau, tyotyili enyingilikilo liomalongeso omatutu. Ngetyi tyapopia Provérbios 4:18, onthue ankho tupandula otyitei tyo Ndaka tyitualako okuliaima.” Ovalanduli va Kristu vekolelo ankho kavahande okulinga ovituwa viasila vionongeleya mbomatutu!

15, 16. Oñgeni matulekesa okuti tuhanda epata liondyuo ya Jeova litualeko tyasukuka?

¹⁵ Nonthue hono otyo tuatokola. Tutyii okuti Kristu ukahi nokuundapesa nawa otyikundyi tyomupika wekolelo nokualunguka, opo akuateseko ovanthu vae okukala nefendelo liasukuka. Moluotyo, tyina onondonga tuavelwa mbutulondola konthele yovipito, novituwa viasiliswa no nongeleya mbomatutu, onthue katusete okutavela. Ngetyi tyalingile ovakuatate vetu no nomphange pomuvo Kristu ehika, nonthue tuhanda okutualako okusukukisa epata liondyuo ya Jeova.

¹⁶ Mokueenda kuononthiki mbonthyulilo, Kristu ukahi nokulinga ovipuka vihamoneka komaiho opo aamene  omawaneno ovanthu va Jeova kovanthu vapondola okuvesilisa. Oñgeni ekahi nokutyilinga? Tutalei.

17, 18. Mongeleka ya Jesus yowanda, oityi tyilekesa (a) okuyumba owanda?, (b) okukuata “omihoko aviho vionohi?” (c) okuongiya onohi onongwa movifuilo? (d) nokuyumbahi onohi mbuhasilivila?

¹⁷ Ohamba Jesus Kristu utualako okutala komawaneno ovanthu va Huku mouye auho. Kristu no noandyu vekahi nokulinga ovilinga viokupungulula, monkhalelo onthue tuhevili okunoñgonoka nawa. Jesus wapopia ovilinga ovio mongeleka yowanda. (Tanga Mateus 13:47-50.) Oityi ongeleka oyo ihangununa?

¹⁸ “Owanda . . . wayumbua melunga.” Owanda ulekesa ovilinga viokuivisa Ouhamba wa Huku vikahi nokuiviswa kovanthu aveho. “Ukuata omihoko aviho vionohi.” Onondaka onongwa mbueta ovanthu vomihoko aviho, vahanda okukala Ovakristau votyotyili, novanthu ovanyingi valekesa esuko potete, mahi kavatokola okukala mefendelo liotyotyili. e Okuongiya “onohi onongwa movifuilo.” Vomutima omukuatyili vekahi nokuongiyua momawaneno, aelekwa novifuilo omu vapondola okufenda Jeova monkhalelo yasukuka. Okuyumbahi onohi “mbahasilivila.” Mokueenda kuononthiki mbahulililako, Kristu no noandyu vekahi nokupungulula “onondingavivi kovaviuki.” f Moluotyo, vokuhena omutima waviuka, vahahande okuyekapo omatavelo apenga novituwa ovivi, kavayekwa vasilise omawaneno. g

19. Oñgeni ove ulitehelela konthele yetyi Kristu ekahi nokulinga opo ayakulile ousukuki wovanthu va Huku nefendelo liotyotyili?

¹⁹ Okuti katyituhambukiswa okunoñgonoka okuti Ohamba yetu, Jesus Kristu uyakulila ovanthu vae? Katyipameka okunoñgonoka okuti ombili ena nefendelo liotyotyili, novafendi votyotyili, na hono onene ngo puetyi asukukisa ondyuo ya Huku pomuvo wono apostolu? Onthue tupandula unene mokonda Kristu ukahi nokuundapa opo asukukise ovanthu va Huku nefendelo liotyotyili! Onthue tupondola okukuatesako Ohamba Nouhamba wae, mokulityilika ovituwa vionongeleya mbomatutu mononkhalelo ambuho.