Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

11 YATICHÄWI

Sarnaqañ toqetwa cristianonakar qʼomachasi: Qollan Diosatakjam sarnaqaña

Sarnaqañ toqetwa cristianonakar qʼomachasi: Qollan Diosatakjam sarnaqaña

¿KUNSA YATEQAÑÄNI?

Diosan yatichäwinakaparjam qʼom sarnaqañatakiw Reyejj yatichistu

Jehová Diosan qollan temploparus mantksna ukham amuytʼasiñäni

1. ¿Kunsa Ezequiel profetajj mä visionapan uñjäna?

 KUNANAKTÏ Ezequiel profetajj 2.500 maranak nayrajj uñjkäna ukanaksa uñjksna ukham amuytʼañäni. Jupajj wali jachʼa ukat kʼajkiri temploruw jakʼachasïna. Ukanjja, wali chʼamani mä angelaw uka jachʼa templo uñachtʼayañatak suyaskäna, jupampiw Ezequiel profetajj jikisïna. Ukat kimsa jachʼa punkunakajj utjki ukanakat mayar apki uka paqallq gradanakwa angelamp makatäna. Uka punkunakasti, altorojj 30 metronïnwa. Ukat uka punkunakan purapanjja guardianakan utanakapa ukat palmeranakar uñtasit suma pilaranakaw utjarakïna (Eze. 40:1-4, 10, 14, 16, 22; 41:20).

2. 1) ¿Diosan templopajj kamsañsa muni? (Qhanañchäwip uñjjattʼäta.) 2) Templon “jachʼa” punkunakapajja, ¿kunamp sasisa?

2 Ezequiel profetajj Diosan templopwa uka visionan uñjäna. Uka templojj kunjamänsa uk sumwa profetajj Ezequiel libron 40 jaljata 48 jaljakam qhanañchi. Uñjkäna uka templojj Jehová Diosan uttʼayat yupaychäwi sañwa muni. Kunanakatï uka templon utjkäna ukanakajj kunjamsa aka qhepa urunakan Diosar yupaychasiñapa ukamp sasiwa. a Templon “jachʼa” punkunakapajja, ¿kunamp sasisa? Khitinakatï cheqa yupaychäwir mantapki ukanakajj Diosan “jachʼa” jan ukajj aski yatichäwinakaparjamaw sarnaqapjjañapa. Palmeranakas ukwa uñachtʼayarakistu, awisajj cheqaparjam sarnaqañat parlañatakiw palmera siski uka arojj Biblian apnaqasi (Sal. 92:12). ¿Guardianakan utanakapajj kamsañsa muni? Khitinakatï Diosan yatichäwinakaparjam jan sarnaqapki ukanakajj janiw uka suma temploru, mä arunjja, Diosan qʼoma yupaychäwipar mantapkaspati (Eze. 44:9).

3. ¿Kunatsa cristianonakar qʼomachasiñapäna?

3 ¿Kunjamsa Ezequiel profetan visionapajj phoqasiwayi? Kunjamtï payïr yatichäwin yatjjataniwayktanjja, Jehová Diosajj Cristo toqew 1914 marata 1919 mara qalltakamajj markapar sum qʼomachawayi. Uka marat aksarojja, ¿janit Diosan markapar qʼomachañajj wakisjjpachäna? Wakisiskakïnwa. Pasïr patak maranakanjja, Diosan uttʼayat leyinakaparjam sarnaqapjjañapatakiw Cristojj arkirinakapar yanaptʼawayi. Ukampis ¿kunatsa jupanakarojj qʼomachasiskakiñapäna? Cheqansa, Cristow arkirinakaparojj aka jan wali pachat apsuwayi, ukampis ukar kuttʼapjjañapatakiw Supayajj kunaymaninak luri (2 Pedro 2:20-22 liytʼañataki). Kuna kimsa toqenakansa cheqpach cristianonakarojj qʼomachasiwayi ukwa jichhajj yatjjatañäni. Maya: Diosatakjam qʼom sarnaqapjjañapatakiw yanaptʼasiwayi. Paya: taman qʼomäñapatakejj kun lurasiñapas wakisi ukaw sum qhanañchasïna. Kimsa: kunjamsa familianakajj sum jakasipjjaspa ukaw qhanañchasirakïna.

Diosatakjam sarnaqapjjañapatakiw cristianonakar qʼomachasiwayi

4, 5. ¿Kunampis Supayajj nayratpach jaqenakar yantʼäna, ukat kunsa jikjjatawayi?

4 Sum sarnaqañatakiw Jehová Diosan servirinakapajj nayratpach wal chʼamachasiwayapjje. Ukatwa uka toqet parlir qhana yatichäwinakajj utjkäna ukanak taqe chuym katoqasiwayapjje. Ukwa jichhajj mä qawqhanak uñjañäni.

5 Wachoq juchanaka. Chacha warmi ikthapiñajj sumäñapa ukat qʼomäñapwa Jehová Diosajj casadonakatak munäna. Ukampis chacha warmi ikthapisajj qʼañu jan wali luräwinak lurapjjaspa ukwa Supayajj muni. Ukat Jehová Dios contra juchachasipjjañapatakiw uka jan wali luräwinakamp cristianonakar yantʼi. Balaam chachajj jakkäna uka tiemponjja, walja israelitanakaw Supayan uka sipitapar purtʼasipjjäna. Ukat aka qhepa urunakanjja, ukampirakiw jaqenakar jukʼamp yantʼaski (Núm. 25:1-3, 9; Apo. 2:14).

6. ¿Kuna arunakasa Yatiyañataki revistan mistüna, ukat kunjamsa ukajj jilat kullakanakar yanaptʼäna? ¿Kunatsa ukarjam jan lurasjjäna? (Qhanañchäwip uñjjattʼäta.)

6 Supayan uka sipitapar jan puriñatakejja, Yatiyañataki junio 15, 1908 maran mistkäna uka revistanwa jilat kullakanakan arsupjjañapatak aka arunakajj utjäna: “Kawkinkkasasa ukat kuna horasäskpasa, kunjamtï yaqhanakan uñjkatajj sarnaqkirista ukhamwa mä chachampi jan ukajj mä warmimp jikisisajj sarnaqäjja” sasa. b Uka arunak arsuñajj sapa maynitäkchïnsa, waljaniw uka arunak arsupjjäna ukat Yatiyañataki sat revistan mistuñapatakiw sutinakap churapjjarakïna. Cheqansa, uka arunak arsuñajj waljaniruw yanaptʼawayi, ukampis mä qawqha maranak qhepatjja, pata chuymakiw yaqhep jilat kullakanakajj uka arunak arsupjjäna, ukatwa ukarjam jan lurasjjänti. Ukhamarusa, qʼom sarnaqañatak yatichäwinakajj utjkäna ukanakajj janiw mayjtʼkänti.

7. ¿Kuna toqetsa 1935 maran mistkäna uka Yatiyañataki revistajj parläna, ukat kunsa qhan sarakïna?

7 Supayajj jukʼampiw Diosan servirinakapar yantʼäna. Yatiyañataki agosto 1935 maran mistkäna uka revistajja, kuna jan waltʼäwis Diosan markapan utjäna ukwa sum qhanañchäna. Yaqhep jilat kullakanakajj akhamwa amuyapjjäna: ‘Maynitï Diosan arunakap yatiychi ukhajja, sum sarnaqañatak leyinakajj utjki ukanak phoqañapajj janiw wakiskapuniti’ sasa. Ukampis revistajj akham sasaw qhan säna: “Janiw Diosan arunakap yatiyir sarañakejj wakiskiti”. Jehová Diosan Qhanañchirinakapajja, Jupan khitatanakapäpjjewa, ukhamajj “Jehová Diosatakjama ukat Reinopatakjamaw sum sarnaqapjjañapa” sasa. Ukjjarojja, jaqechat chacha warminakajj kunjamsa sarnaqapjjañapa ukat kunjamatsa maynejj wachoq juchar jan purtʼasispa ukwa revistajj qhan ewjjtʼarakïna. Ukhamatwa wachoq juchar jan purtʼasipjjañapatakejj jilat kullakanakar yanaptʼasiwayi (1 Cor. 6:18).

8. Pornéia siski uka arojj kamsañsa muni ukjja, ¿kunatsa Yatiyañataki revistan walja kut qhanañchasïna?

8 Griego Arut Qollan Qellqatanakanjja, wachoq juchat parlañatakejj pornéia siski uka aruw apnaqasi. Ukajj kamsañsa muni uk walja kutiw aka qhepa maranakan Yatiyañataki sat revistan sum qhanañchasiwayi. Uka arojja, janiw maynimp ikintasiñak sañ munkiti, jan ukasti, kunayman qʼañu luräwinak luraña sañwa munaraki. Sañäni, qollqe layku qʼañunak lurapki taqe uka jan wali luräwinaka. Uka qhanañchäwinakaw cheqpach cristianonakarojj akapachankir jaqenakjam qʼañu luräwinakan jan sarnaqapjjañapatak yanaptʼawayi (Efesios 4:17-19 liytʼañataki).

9, 10. 1) ¿Kunsa Yatiyañataki revistan 1935 maran qhanañchasïna? 2) ¿Kunsa Bibliajj alcoholani umañanakat amuytʼayistu?

9 Alcoholani umañanaka. Yatiyañataki agosto 1935 maran mistkäna uka revistajj akham sänwa: “Amuyatatjja, yaqhep jilatanakajj alcoholani umañanak umjjattʼataw yatiyir sarapjje ukat Diosan markapan utjki uka luräwinaksa lurapjjaraki. Bibliarjamajja, ¿kuna horasas vino umañajj walikïspa? Vino wal umatas layku Tatitun markapan utjki uka luräwinak jan sum phoqsna ukhajja, ¿walikïskaspati?” sasa.

10 Kuntï Bibliajj alcoholani umañanakat yatichki uk sum amuytʼayasaw Yatiyañataki revistajj uka jisktʼanakar qhanañchäna. Vino ukat alcoholani yaqha umañanak mä jukʼa umañajj walikïskiwa, machjasiñaw jan walïkiti sasaw Bibliajj qhan yatichi (Sal. 104:14, 15; 1 Cor. 6:9-10). Alcoholani umañanak umjjattʼatäkasajja, ¿qollan Diosan markapan utjki uka lurañanakamp phoqañajj walikïskpachati? Kunas Aarón chachan yoqanakapar pasäna uk nayratpachaw Jehová Diosan servirinakaparojj qhanañchasïna. Jupanakajj “kuna nintejj Tatitojj jan loqtapjjamti siskäna uka nina loqtapjjäna”, ukatwa Diosajj jupanakar jiwarayäna. Machjayir umañanak umapjjatap laykuw Aaronan yoqanakapajj uk lurapjjpachäna. Ukatwa Jehová Diosajj sacerdotenakar mä ley churäna. Ukarjamajja, Diosatak qollan luräwinak lurkasajj janiw sacerdotenakajj machjayir umañanak umapjjañapäkänti (Lev. 10:1, 2, 8-11). Criston arkirinakapajja, uka yatichäwirjamaw sarnaqapjje. Alcoholani umañanak umtʼapki ukhajja, janiw kuna luräwinakatï Diosan markapan utjki ukanak lurapkiti.

11. Alcoholani umañanak sinti umañajj kunja jan walisa uk amuyañajja, ¿kunjamsa cristianonakar yanaptʼäna?

11 Aka qhepa maranakanjja, alcoholani umañanak sinti umañajj kunja jan walisa ukwa cheqpach cristianonakajj sum amuytʼawayapjje. Sapa kuti alcoholani umañanak umaña ukat ukar yatinoqtañajj mä usump sasiwa. Ukampis Bibliat apstʼat qellqatanak horasapar katoqktan ukaw waljanirojja, machjayir umañanak jaytapjjañapataki ukat wasitat sum jakasipjjañapatak yanaptʼawayi. Ukat ukar janipun purtʼasipjjañapatakiw yaqheparojj yanaptʼawayaraki. Janiw khitis machjayir umañanak wal umatap laykojj suma sutipa ukat familiap aptʼasiñapäkiti, yamas uka layku Diosar yupaychañ jaytjjaspa ukhajja, janipuniw walïkaspati. Cheqansa, qollan Diosar yupaychañaw jukʼamp askejja.

“Janipuniw Tatitojj cigarro thujsaskiri sarnaqkasapänti, janirakiw kunatï cuerpopar qʼañuchkasapäna uksa lakapar apantaskasapänti.” Charles Taze Russell

12. Janïr qhepa urunakajj qalltkäna ukhajja, ¿kunjamsa Criston arkirinakapajj cigarro fumañ uñjapjjäna?

12 Tabaco. Tabaco sat alejj cigarro lurañatakiw apnaqasi. Janïr qhepa urunakajj qalltkäna ukhatpachaw Diosan servirinakapajj uk apnaqañajj jan walïtap amuyapjjäna. Mä qawqha maranak nayrajja, chuymankipstat Charles Capen sat jilatajj kunjamsa Charles Taze Russell jilatar 1800 maranak tukuyar uñtʼäna ukwa qhanañchäna. Capen jilatajj 13 maranïkäna ukhaw jupasa ukat kimsa jilanakapasa, Allegheny (Pensilvania, Estados Unidos) sat markan Bibliat Yatjjatañatak Utajj utjkäna uka gradanakapan qontʼatäsipkäna. Kunapachatï Russell jilatajj uka cheq pasäna ukhajja, akham sasaw jupanakar jisktʼäna: “Cigarrsa fumapkasma ukhamaw thujsaski, ¿jumanakat fumasipkta?” sasa. ‘Janiwa’ sasaw jupanakajj sapjjäna. Russell jilatajj cigarro fumañat kunsa amuyäna uk sumwa jupanakajj amuyapjjpachäna. Yatiyañataki agosto 1, 1895 maran mistkäna uka revistanwa Russell jilatajj 2 Corintios 7:1 qellqatat akham qhanañchäna: “Tabaco apnaqañajja, janipuniw mä cristianorojj yanaptʼkaspati, ni Diosarus jachʼañchkarakispati [...]. Janipuniw Tatitojj cigarro thujsaskiri sarnaqkasapänti, janirakiw kunatï cuerpopar qʼañuchkasapäna uksa lakapar apantaskasapänti” sasa.

13. Khä 1973 maranjja, ¿kunjamsa Diosan markaparojj qʼomachasiskakïna?

13 Khä 1935 maran mistkäna uka Yatiyañataki sat revistajja, tabacojj “cuerpo qʼañuchir jan wali aliwa” sasaw qhan säna. Ukat ‘tabaco akhullirinakasa jan ukajj cigarro fumirinakasa janiw Betel utansa, precursorjamasa ukat tamanak tumptʼirinakjamasa Diosan markapan irnaqapkaspati’ sasaw revistajj qhanañcharakïna. 1973 maranjja, Diosan markaparojj qʼomachasiskakïnwa. Octubre 15, phajjsin mistkäna uka Yatiyañataki revistajj akham sänwa: ‘Janipuniw tamanjja, jiwañar apiri, cuerpo qʼañuchiri ukat mayninakar jan waltʼayiri cigarro fumir jilat kullakanakajj utjkaspati’ sasa. Qhepatjja, khitinakatï tabaco jan jaytañ munapkäna ukanakajj tamat jaqsutaw uñjasipjjäna. c Ukhamatwa Cristojj arkirinakapar jukʼamp qʼomachawayi.

14. ¿Kunsa Diosajj wila toqet amuyi, ukat kunjamsa doctoranakajj wila uchasin qollañ qalltapjjäna?

14 Wila uchayasiña. Noé chachajj jakkäna uka tiemponjja, janiw wila manqʼapjjätati sasaw Diosajj säna. Mä qawqha tiempotjja, israelitanakar Ley churkäna ukanwa Diosajj wasitat uk qhanañcharakïna. Ukat cristian tamanakarojj akham sarakïnwa: “Janirak [...] wilsa manqʼapjjamti” sasa (Hech. 15:20, 29; Gén. 9:4; Lev. 7:26). Jichhürunakanjja, Diosajj wila toqet leyinak churkistu uk pʼakintañaswa Supayajj muni. 1800 maranakatwa doctoranakajj wila uchas qollañ qalltapjjäna. Ukat wilajj walja kastätap yatisajj jukʼampiw uk apnaqapjjäna. 1937 maranjja, wila imapki uka utanakanwa wila imañ qalltapjjarakïna. Payïr Jachʼa Chʼajjwäwi tiemponwa wila uchasin qollañajj jukʼamp jiljjattäna. Mä qawqha tiempotjja, Oraqpachanwa doctoranakajj wila uchasajj qolljjapjjäna.

15, 16. 1) ¿Kunsa Jehová Diosan Qhanañchirinakapajj wila uchayasiñ toqet amtapjjäna? 2) Wila jan uchayasisa qollayasiñatakejja, ¿kuna yanaptʼanaksa Diosan servirinakapajj katoqawayapjje, ukat kuna askinakas utjawayi?

15 Khä 1944 maran mistkäna uka Yatiyañataki sat revistajj akham sasaw qhanañchäna: ‘Wila uchayasis qollayasiñajj wila manqʼañamp sasiwa’ sasa. Mä qawqha phajjsinak qhepatjja, kuntï Bibliajj uka toqet siski ukajj jukʼamp sumaw qhanañchasïna. 1951 maranjja, doctoranakamp parltʼapjjañapatakiw jisktʼanakani ukat qhanañchäwinakan yanaptʼanakajj Diosan servirinakapatak qellqasïna. Oraqpachankir jilat kullakanakajj kuntï Bibliajj wila toqet siski ukarjam sarnaqañatakiw chʼamachasipjjäna, ukham sarnaqapjjatap laykusti, walja kutiw jiskʼachata, toqjjata ukat arknaqat uñjasiwayapjje. Ukampis Cristow markap toqejj wakiski uka yanaptʼanak jupanakar churawayi, ukatwa wila toqet sum yatjjattʼasajj folletonaka ukat yaqha qellqatanakajj qellqasïna.

16 Kunatsa wila jan uchayasiñ munktan, kunsa Bibliajj uka toqet qhanañchi ukat mä usutar wila jan uchañatakejj kunanaksa lurasispa, ukanak qhanañchtʼañatakiw 1979 maran mä qawqha irpir chuymaninakajj qollayasiñ utanakar visitañ qalltapjjäna. Uk sum phoqapjjañapatakejja, 1980 maranwa irpir chuymaninakar sum wakichtʼasïna, uka irpir chuymaninakajj Estados Unidos markankir 39 markanakatäpjjänwa. Qhepatjja, Comités de Enlace con los Hospitales satakis uk walja markanakan utjañapatakiw Oraqpachan Jilïr Irpirinakajj amtapjjarakïna. Aka qhepa maranakanjja, ¿kuna askinakas uka toqet utjawayi? Jichhürunakanjja, walja doctoranakaw Jehová Diosan Qhanañchirinakapar yanaptʼasipki ukat kuntï wila toqet amuyktan uksa respetapjjarakiwa. Sapürutjamaw wila jan uchasa qollir doctoranakajj utji, ‘ukham qollañaw jukʼamp askejja’ sasaw jupanakat waljanejj sapjje. Cheqansa, Supayajj kunaymanitwa Diosan servirinakapar qʼañuchañ muni, ukampis Jesusaw jupanakarojj ukanakat jarkʼaqawayi, ¿janit uk yatiñajj kusisiykistu? (Efesios 5:25-27 liytʼañataki.)

Sapürutjamaw wila jan uchasa qollir doctoranakajj utji, ‘ukham qollañaw jukʼamp askejja’ sasaw jupanakat waljanejj sapjje

17. Cristojj arkirinakapar qʼomachawayki uk wali askirjam uñjatasjja, ¿kunjamsa uñachtʼaytanjja?

17 Taqeniw akham jisktʼasiñasäspa: “Diosan leyinakaparjam sum sarnaqañatak Cristojj yatichkistu ukat qʼomachkistu ukjja, ¿wali askitti uñjasktjja?” sasa. Ak amtapjjapuniñäni, Jehová Diosata ukat Jesusat jitheqtañasatakiw Supayajj qʼom sarnaqañatak utjki uka leyinak pʼakintayañ munistu. Ukatwa akapachan jan wali luräwinakapat amuyasiñasatakejj Jehová Diosan markapajj sapa kuti ewjjtʼistu. Ukhamajj jan wali luräwinakatjja amuyasipjjapuniñäni, Diosan ewjjtʼanakapsa katoqasipjjañäni ukat ukarjam sarnaqañatak chʼamachasipjjañäni (Pro. 19:20).

Jan waltʼayirinakatwa tamar jarkʼaqasi

18. Diosan leyinakaparjam jan sarnaqañ munapki uka jaqenakatjja, ¿kunsa Ezequiel profetan visionapajj amuytʼayistu?

18 Tamanakan qʼomäñapatakejj kunsa Reyejj lurawayi ukwa jichhajj yatjjatarakiñäni. Jehová Diosan leyinakaparjam sarnaqañ amtapki ukat Jupar katuyasipki ukanakat yaqhepajja, janiw sumpun sarnaqapkiti. Ukatwa Diosan leyinakap contra saytʼasipjje ukat amuyunakapans mayjtʼapjje. Ukham jaqenakampejj ¿kun lurañas wakisispa? Ezequiel profetajj Diosan templop mä visionan uñjkäna uka toqet amuytʼaskakiñäni. Templor mantañatakejj jachʼa punkunakaw utjäna ukat ukanjja guardianakan kimsa utanakapaw utjarakïna. Diosan leyinakaparjam jan sarnaqañ munapki uka jaqenakan jan mantapjjañapatakiw jupanakajj Diosan templop sum jarkʼaqapjjäna. ¿Kunsa ukajj uñachtʼayistu? Khitinakatï Diosan qʼoma yatichäwinakaparjam sarnaqañatak taqe chuyma chʼamachasipki ukanakakiw qollan Diosar yupaychapjjaspa. Ukatjja, jupanakakiw jilat kullakanakamp chikajj Diosar yupaychapjjarakispa, janiw taqenejj uk lurapkaspati.

19, 20. 1) Jucha luririnakarojj kunjamsa uñjasiñapa uk sum amuyapjjañapatakejja, ¿kunjamsa Cristojj arkirinakapar jukʼat jukʼat yanaptʼawayi? 2) ¿Kunatsa jucha luratapat jan arrepentisipki ukanakarojj tamat jaqsusi?

19 Khä 1892 maran mistkäna uka Yatiyañataki sat revistajj akham sänwa: “Criston jiwas layku jiwatapar jan iyawsapjjatap arsutanakapampi jan ukajj luratanakapampi uñachtʼayapki uka cristianonakajja, tamat jaqsutäpjjañapawa” sasa (2 Juan 10 liytʼañataki). La nueva creación sat librojj akham sasaw 1904 maran qhanañcharakïna: ‘Khitinakatï jan walinak lurasipkaki ukanakajja, tamaruw qʼañuchapjjaspa’ sasa. Uka maranakanjja, jachʼa juchar purtʼasirejj jaqsutäniti janicha uk taqpach tamankirinakaw awisajj uñjapjjäna, ukajj “iglesian tribunalanakapa” sasin uñtʼatänwa. 1944 maran mistkäna uka Yatiyañataki sat revistajj akham sasaw uka toqet qhanañchjjäna: ‘Tama sarayapki uka jilatanakakiw jucha lurirejj tamat jaqsutäniti janicha uk uñjapjjañapa’ sasa. Ukat 1952 maran mistkäna uka Yatiyañataki sat revistaw kunsa irpir chuymaninakajj jachʼa jucha luririnakampejj Bibliarjam lurapjjañapa uk qhanañchäna. Ukat ‘taman qʼomäñapatakiw jan arrepentisirinakarojj tamat jaqsusi’ sasaw uka revistajj qhanañcharakïna.

20 Aka qhepa maranakanjja, kunjamsa jachʼa jucha luririnakarojj uñjasiñapa uk sum amuyapjjañapatakiw Cristojj arkirinakapar yanaptʼawayi. Cheqaparjam uñjiri ukat munasiri Diosajj kunjamtï jucha luririnakarojj uñjki ukarjam uñjapjjañapatakiw irpir chuymaninakar sum wakichtʼasiwayi. Kunatsa jucha luratapat jan arrepentisipki ukanakarojj tamat jaqsusi uk kimsa toqetwa jichhajj sum amuytanjja. 1) Jehová Diosan sutipajj jan qʼañuchatäñapataki, 2) tamar juchat jarkʼaqañataki ukat 3) jucha luririru arrepentisiñapatak yanaptʼañataki.

21. Jan arrepentisipki ukanakar tamat jaqsuñajja, ¿kunjamsa jilat kullakanakar yanaptʼawayi?

21 Jucha luratapat jan arrepentisipki ukanakar tamat jaqsuñajj cristiano jilat kullakanakarojj wal yanaptʼawayi. Nayra Israel markanjja, khitinakatï jucha lurañanakan sarnaqapkäna ukanakajj markpacharuw jan waltʼayapjjäna. Ukat Jehová Diosar munasipkäna ukat Jupatakjam sarnaqañ munapkäna ukanakat sipansa, awisajj jukʼamp waljanïpjjänwa. Ukatwa uka markajj Jehová Diosan sutip walja kut qʼañuchawayi ukat tiempompejja, janiw Jupamp askit uñjatäjjänti (Jer. 7:23-28). Jichhürunakanjja, Jehová Diosajj janiw nayrjam mä markaruk askit uñjkiti, jan ukasti, Jupar yupaychañ muniri ukat leyinakaparjam sarnaqañ munir walja markanakat jutiri servirinakapampiw sum apasi. Kunapachatï juchapat jan arrepentisipki ukanakar tamat jaqsusi ukhajja, tamaruw jupanakat jarkʼaqasi. Diosamp jan sum apasipjjañapatakiw Supayajj jupanakamp tamar jan waltʼayañ muni. Ukhamajj niyakejjay uka jan wali luririnakajj tamat jaqsutäpjjchejja, tamjamajj Jehová Diosan bendicionap katoqasipkakiwa. Jupajj akham sasaw arsuwayi: “Jumar tukjañäkis uka armjja janiw khitis jichhakam lurkiti” sasa (Isa. 54:17). Jichhürunakanjja, irpir chuymaninakaw jucha luririnakajj tamat jaqsutäpjjaniti janicha uk juzgapjje, ¿jiwasajj taqe chuymat jupanakar yanaptʼasktanjja?

Sutip katoqapki uka Diosaruw familianakajj jachʼañchapjje

22, 23. Khä 1900 maranakan jakapkäna uka cristianonakarojja, ¿kunatsa wali askit uñjtanjja, ukampis kunatsa ‘jukʼamp amuytʼasipjjañapaw wakisïna’ sasin sissna?

22 Kimsïr toqetjja, chacha warmi ukat familian sum sarnaqapjjañapatakiw Cristojj arkirinakapar yanaptʼawayi. Amuytʼañataki, 1900 maranakan kuntï Diosan servirinakapajj munañanakap apanukusin Diosatak lurapkäna uk liytʼtan ukhajja, wal musphartanjja. Taqe kunat sipansa Diosar yupaychañaw jupanakatakejj nayrankäna, ukatwa jupanakar wali askit uñjtanjja. Ukampis yaqhep luräwinakapan jukʼamp amuytʼasipjjañapaw wakisïna, ¿kunatsa ukham sistan?

23 Jilatanakajja walja phajjsinakaw tamanak tumptʼirinakjama, jan ukajj Diosan arunakap yatiyañatak utapat wali jayanakar sarapjjerïna. Ukat solter jilat kullakanakarojja, jan casarasipjjañapatakiw ewjjtʼasirakïna. Awisajj kuntï Bibliajj jan yatichki ukarjamaw ukham ewjjtʼapjjäna. Casarat cristianonakan sum sarnaqapjjañapatak yanaptʼanakas jukʼakiw utjäna. Jichhürunakanjja, janiw ukhamäjjeti.

Diosan markapan utjki uka luräwinak phoqañ laykukejj janiw maynejj familiapat armtʼasiñapäkiti

24. ¿Kunjamsa Jesucristojj chacha warmjam sum jakasiñataki ukat familiap sum uñjapjjañapatak arkirinakapar yanaptʼawayi?

24 Diosan markapan utjki uka luräwinak phoqañ laykukejj janiw maynejj familiapat armtʼasiñapäkiti (1 Timoteo 5:8 liytʼañataki). Chacha warmjama ukat familian sum jakasipjjañapatakiw Jesucristojj Bibliarjam walja ewjjtʼanak arkirinakapar churawayi (Efe. 3:14, 15, NM). Amuytʼañataki, 1978 maranjja, Cómo lograr felicidad en su vida familiar sat librow mistüna. Niya tunka kimsaqallqo maranak qhepatjja, Familian sum jakasiñatakixa kunas munasi sat librow misturakïna (aymara arunjja, 2007 maranwa uka librojj mistüna). Ukat Biblian ewjjtʼanakaparjam sum sarnaqapjjañapatakiw casadonakatakejj Yatiyañataki sat revistan walja yatichäwinakajj apsusiwayaraki.

25-27. Wayn tawaqonakaru ukat wawanakar yanaptʼañatakejja, ¿kunanakas lurasiwayi?

25 ¿Wayn tawaqonakatakisa ukat wawanakatakis yanaptʼanakajj utjarakiti? Jïsa, marat maratjamaw jupanakarojj yanaptʼasiwayi. Jehová Diosan markapajja, wawanakatakejj jukʼat jukʼatwa walja yanaptʼanak apsuwayi. Amuytʼañataki, 1919 marata 1921 marakamajja, La edad de oro sat revistan “Wayn tawaqonakan Bibliat yatjjatapjjañapataki” sat yatichäwiw utjäna. 1920 maranjja, La edad de oro ABC sat folletow mistüna ukat 1942 maranjja, Hijos sat librow misturakïna. 1970 maranakanjja, Escuchando al Gran Maestro, Tu juventud... aprovechándola de la mejor manera sat libronakaw misturakïna. Bibliat apstʼata sarnaqäwinaka sat librosa, 2007 maranwa aymara arun mistüna. 1982 maratjja, ¡Despertad! sat revistan “Los jóvenes preguntan” sat yatichäwinakaw mistuñ qalltäna, uka yatichäwinakat yaqhepajja, Kunsa wayn tawaqunakax yatiñ munapxi sat libronwa 1989 maran apsusirakïna.

Bibliat yateqañajataki sat folletjja wali kusisitaw wawanakajj Alemania markan mä jachʼa tantachäwin katoqawayapjje

26 Jichhajja, Kunsa wayn tawaqunakax yatiñ munapxi sat mayïri ukat payïri libronakaw utjaraki, ukanakat maynïrejj wasitatwa uñakiptʼasiwayi. Ukham yatichäwinakajj Internetan jw.org sat cheqanwa niya sapa phajjsejj misturaki. Ukatjja, Aprendamos del Gran Maestro sat libro katoqawayaraktanjja. Internetan jw.org cheqanjja, wayn tawaqonakataki ukat wawanakatakejja walja yatichäwinakaw utji. Sañäni, Bibliajj qellqaskäna uka tiempon jakir chacha warminakat parlir tarjetanaka, Bibliat yatjjatañatak yanaptʼanaka, videonaka, ukat kimsa jan ukajj minus marani wawanakatak yatichäwinaka. ¿Kunsa taqe ukanakajj uñachtʼayistu? Jesusajj aka Oraqenkkäna ukhajja, wali munasiñampiw mä kutejj wawanakar ichjjartʼäna, jichhürunakanjja ukhamarakiw Cristojj wawanakar wali munasiñampi sum uñjaski (Mar. 10:13-16). Wawanakasa ukat wayn tawaqonakas sum uñjatäpjjaspa ukat Diosat parlir yatichäwinak katoqapjjaspa ukwa Jesusajj muni.

27 Wawanakajj jan walinakat jarkʼaqatäpjjäspa ukwa Jesusajj munaraki. Jichhürunakanjja, wawanakar ñanqhachiri walja jan wali jaqenakaw utji. Ukatwa wawanakapar uka jan wali jaqenakat jarkʼaqapjjañapatakejja, jukʼamp qhana ewjjtʼanaka ukat yatichäwinak awk taykanakatak apsusiwayi. d

28. 1) Ezequielan visionaparjamajja, ¿Jehová Diosan qollan templopar mantañatakejj kun lurañas wakisi? 2) ¿Kun lurañsa jumajj amtawayta?

28 Cristojj jichhakamaw arkirinakaparojj qʼomachaski, Jehová Diosan leyinakapar istʼañsa, ukarjam sarnaqañsa yatichaskaraki ukat ukarjam sarnaqasin sum jakasipjjañapatakiw yanaptʼaskaraki. ¿Janit taqe ukanak uñjañajj wal kusisiykistu? Ezequiel profetajj mä visionan Diosan templopa ukat jachʼa punkunakap uñjkäna ukanakat wasitat amuytʼañäni. Uka templojj janiw jaqen uñjkañ mä templökiti. Ukampis ¿ukajj cheqapunis utjkaspa ukhamti uñjasktan? ¿Tantachasiñ Utar sarasa, Biblia liyisa, jan ukajj yatiyir sarasakit uka templor mantsna? Janiwa. Pata chuyma servir jaqenakas uk lurapjjaspawa, ukampis janiw Diosan templopar mantapkaspati. Ukhamajj ¿kunjamsa Diosan qollan temploparu, mä arunjja, Jupan uttʼayat yupaychäwipar mantsna? Tantachasiñ Utar sarasa, Biblia liyisa ukat yatiyir sarasin Diosatakjam qʼom sarnaqañataki leyinakajj utjki ukarjam sarnaqañäni ukat Diosar suma chuymamp yupaychañäni ukhakiw uka templor mantañäni. ¡Diosan templopan yupaychañ wali askit uñjasipkakiñäni! Ukat leyinakaparjam sarnaqasa Jehová Diosan qollanätap uñachtʼayasipkakiñäni.

a ‘Kunjamsa Diosan markapajj Babiloniat Jerusalenar kuttʼapjjañapäna uka toqet parlir profecianakajja, jichha tiemponwa Diosan Israelapan phoqasini, janiw cheqpach israelitanakamp phoqaskaniti’ sasaw 1932 maran Vindicación sat payïr libron qhanañchasïna. Kunjamsa cheqa yupaychäwejj wasitat uttʼayasiñapäna ukwa uka profecianakajj qhanañchi. Ezequielajj mä templo uñjkäna ukaw uka toqet parlir profecianakat mayajja sasaw Yatiyañataki marzo 1, 1999 maran mistkäna uka revistajj qhanañchäna. Ukhamajj aka qhepa urunakanwa uka profeciajj sum phoqasiñapäna.

b Uka revistajj akham saskakïnwa: ‘Maynitï mä chachampi jan ukajj mä warmimpi utan qheparchi ukhajja, uta punkojj jistʼaratäñapawa. Chachapampi jan ukajj warmipampi ukat familiarapamp qheparasakiw uk lurañapajj jan wakiskiti’ sasa. Mä qawqha maranakajja, sapa alwaw Betel utan irnaqtʼirinakajj Diosar yupaychañatak tantachasipkäna ukhajj uka arunak arsupjjäna.

c Akhullisa, mukhisa, cigarro fumasa ukat ukanak lurapjjañapatak yapuchasaw tabaco alejj jan wal apnaqasi.

d Aprendamos del Gran Maestro sat librot 32 yatichäwip uñjjattʼäta ukat ¡Despertad! octubre 2007 maran mistkäna uka revistan 3, 4-8, 9-11 jananak uñjjattʼarakïta.