Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

ÑƲƲ 11

Pɔñɔɔzɩ Krɩstʋ mba wezuu caɣʋ ɛzɩ Ɛsɔ kele kele wɛtʋ pɔzʋʋ yɔ

Pɔñɔɔzɩ Krɩstʋ mba wezuu caɣʋ ɛzɩ Ɛsɔ kele kele wɛtʋ pɔzʋʋ yɔ

ÑƲƲ KƲNƐ KƖ-TAA TƆM

Ɛzɩma Wiyaʋ wɩlɩ ɛ-ɛyaa se paña Ɛsɔ paɣtʋ wezuu caɣʋ nʋmɔʋ taa yɔ

Maɣzɩ se ŋɖiɣni tɛzʋʋ nɔnɔɔ ŋga kowokini Yehowa tɛ fezuu taa templo awayɩ kadaɣ taa yɔ

1. Ɛbɛ Ezekɩyɛɛlɩ nawa nɛ pɩlakɩ-ɖʋ piti pɩdɩɩfɛyɩ?

NAYƲ EZEKƖYƐƐLƖ kaawɛ wɛtʋ natʋyʋ taa pɩlakɩ pɩnzɩ 2500 yɔ; maɣzɩ se ŋŋwɛ e-lone taa. Ŋwɛ templo sɔsɔʋ nakʋyʋ cɔlɔ. Tiyiyu nɔɔyʋ caɣ se ña nɛ ɩ ɩcɔɔ templo ŋgʋ kɩ-taa nɛ ŋɖɔ tendema lʋbɛ wena paɖʋwa se pɔɖɔ a-yɔɔ nɛ powolo nɔnɔsɩ naadozo taa kʋyʋmaɣ cɔlɔ yɔ. Nɔnɔsɩ nzɩ sɩkʋyaa pɩdɩɩfɛyɩ nɛ sɩtalɩɣ mɛtanaa 30 mbʋ yɔ. Ŋsɩŋ sɩ-ɛzɩdaa lɛ, pɩlakɩ-ŋ ɛzɩ ŋkɛ kayɩmaɣ yɔ. Ɩsʋ templo taa lɛ, ŋnaɣ feŋiyaa ɖamɩŋ. Tilima naayɛ wɛɛ ɖɔɖɔ, akʋyaa nɛ aɖe ɛzɩ paŋ yɔ.—Ezekɩyɛɛlɩ 40:1-4, 10, 14, 16, 22; 41:20.

2. (a) Ɛbɛ templo ŋgʋ panawa yɔ, kɩsɩŋnaa? (Cɔnɩ pɩ-tɛɛ tɔm ɖɔɖɔ.) (b) Mbʋ pɩwɛ templo nɔnɔsɩ taa yɔ, pɩsɩŋnɩ we?

2 Pama natʋ tɔm ndʋ tɩ-hɔɔlɩŋ tɩŋa tete, pʋyɔɔ tɩwɛ kpaɣnɩ ɖooo Ezekɩyɛɛlɩ ñʋʋ 40 nɛ piwolo ñʋʋ 48. Fezuu taa templo paana natʋ ndʋ tɩ-taa. Templo ŋgʋ kɩsɩŋnɩ ɖʋtʋ ndʋ Yehowa labɩ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ nʋmɔʋ taa yɔ. Paa hɔɔlʋʋ ŋgʋ lɛ kitukuuni ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ, kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɩnɛ ɩ-taa. * Ɛbɛ nɔnɔsɩ sɔsɔsɩ nzɩ sɩsɩŋnaa? Sɩtɔzʋʋ-ɖʋ se mba pɔsɔɔlaa se pɛsɛɛ Ɛsɔ toovenim taa yɔ, pɩwɛɛ se pɔɖɔ Ɛsɔ paɣtʋ ndʋ tɩkpaɖɩ ɛyaa ñɩndʋ yɔ tɩ-yɔɔ. Tilima wena awɛ ɛzɩ paŋ yɔ, paɣtʋ ndʋ asɩŋnaa ɖɔɖɔ; mbʋ pʋyɔɔ yɔɔ yɔ nabʋyʋ taa, pɔyɔɔdɩ tɩŋ ɛnɩ ɩ-tɔm Bibl taa se ɩsɩŋnɩ siɣsiɣ wɛtʋ. (Keɣa 91:13) Nɛ feŋiyaa ɖamɩŋ yɔ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se paahaɣ nʋmɔʋ mba peniŋ Ɛsɔ paɣtʋ yɔ se pasʋʋ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ taa nɛ panɩɩ ɖʋtʋ kɩbandʋ ndʋ palaba se tɩsɩna nɛ pehiɣ wezuu yɔ, ti-leleŋ.—Ezekɩyɛɛlɩ 44:9.

3. Ɛbɛ yɔɔ pɩɩmʋnaa se pɔñɔɔzʋʋ Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa tam?

3 Ɛzɩma Ezekɩyɛɛlɩ tɔm ndʋ tɩlaba? Ɛzɩ ɖɩɩnaʋ takayaɣ kanɛ ka-ñʋʋ 2 taa yɔ, Yehowa tɩŋnɩ Krɩstʋ yɔɔ nɛ ɛñɔɔzɩ ɛ-samaɣ kpaɣnɩ pɩnaɣ 1914 nɛ piwolo pɩnaɣ 1919 ɖɩbazɩyɛ. Ñɔɔzʋʋ mbʋ pɩɩsɩ tɩnaɣ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa? Aayɩ! Pɩnzɩ mɩnʋʋ ŋgʋ kɩɖɛwa yɔ, kɩ-tɩŋa kɩ-taa, Krɩstʋ ɖɔkɩ Yehowa paɣtʋ kpam nɛ ɛwɛɛ nɛ ɛñɔɔzʋʋ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa. Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se ɛñɔɔzʋʋ-wɛ mbʋ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖi-nesi tɛɛ Yesu hɔɔzʋʋ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ Sataŋ ñañɩnɩɣ paa ɛzɩmtaa se ɛɖaɣnɩ-wɛ tuzuu nɛ pɔtɔlɩ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ caɣʋ ahɔya taa. (Kalɩ 2 Pɩyɛɛrɩ 2:20-22.) Iyele nɛ ɖɩna hɔɔlɩŋ naadozo weyi ɩ-taa pɛwɛɛ nɛ pɔñɔɔzʋʋ Krɩstʋ mba wezuu kɩbaŋʋ caɣʋ nʋmɔʋ taa tam yɔ: Ðɔnɛ taa, kele kele wɛtʋ taa nɛ hɔʋ taa.

Pɔñɔɔzɩ pɔ-ɖɔnɛ pɩnzɩ nzɩ sɩɖɛwa yɔ sɩ-taa

4, 5. (a) Kpaca ŋgʋ Sataŋ labɩnɩ tʋmɩyɛ alɩwaatʋ sakɩyɛ? (b) Nɛ kɩlabɩ tʋmɩyɛ na?

4 Yehowa samaɣ sɔɔlaa se kɔɖɔ ɖɔnɛ kɩbanɖɛ paa ɛzɩmtaa, pʋyɔɔ ketisini taa leleŋ se pɔñɔɔzɩ-kɛ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa. Ðɩyɔɔdɩ kɩɖaŋ nɩɩyɩ tɔm.

5 Kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ. Yehowa ɖʋ paɣtʋ se mba pɔɖɔkɩ nesi yɔ, pe-yeke pɩwɛɛ se pasʋʋnɩ ɖama. Kʋzʋʋ wɛ ɖeu hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa na. Ɛlɛ Sataŋ ñɔsɔɔlaa kpem se ɛwɛɛkɩ haɖɛ kɩbanɖɛ nɖɩ, nɛ ɛla nɛ ɖɩpɩsɩ kʋzɔɔtʋ pʋyʋ; nɛ ɛtɩŋɩɣnɩ pɩ-yɔɔ se ɛtakɩ Yehowa sɛyaa nɛ pɔ-tɔm ɛtaakɛdɩnɩ Ɛsɔ. Sataŋ kpaca ŋgʋ kɩɩlabɩ tʋmɩyɛ Balaam alɩwaatʋ taa camɩyɛ; nɛ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɛnɛ ɩ-taa ɖɔɖɔ, ŋgʋ ɛkɩlɩɣnɩ labɩnʋʋ tʋmɩyɛ.—Kɩgalʋʋ 25:1-3, 9; Natʋ 2:14.

6. (a) Ðuutu ndʋ paama Feŋuu Tilimiye taa? (b) Ɛzɩma paalabɩnɩ-tʋ tʋmɩyɛ? (c) Nɛ ɛbɛ yɔɔ pɔkɔm nɛ peyele-tʋ tʋmɩyɛ labɩnʋʋ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ pɩ-tɛɛ tɔm.)

6 Pɩsa nɛ Ɛsɔ sɛyaa lʋbɩnɩ Sataŋ pana ñaɣʋ lɛ, pama 15 juin 1908 tɛ Feŋuu Tilimiye taa ɖuutu tɔm natʋyʋ. Tɩ-taa lɛ tɔm tʋnɛ tɩɩwɛɛ ɖɔɖɔ: “Monɖuki se paa le nɛ paa ɛzɩmtaa lɛ, wɛtʋ ndʋ mɛwɛɣnɩ weyi ma nɛ ɩ ɖɩtɩkaa kʋzʋʋ pilinzi yɔ ɛ-yɔɔ ɛyaa ɛzɩdaa yɔ, kʋyʋmtʋ ndʋ mɛwɛɣnɩ ɛ-yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɣ ɖe-yeke yɔ.” * Pataañɩɣ nɔɔyʋ yɔɔ, ɛlɛ nabɛyɛ yɔɔdaa se pama pa-hɩla Feŋuu Tilimiye taa se pɔɖɔŋ ɖuutu ndʋ tɩ-yɔɔ. Ðuutu ndʋ tɩɩwazɩ ɛyaa pɩnzɩ sakɩyɛ. Ɛlɛ pʋwayɩ pɔkɔm nɛ peyele-tʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɩɩpɩsɩ ɛzɩ aleewa hendu ɛyaa ɛzɩdaa yɔ. Paa mbʋ yɔ, ɖuutu ndʋ tɩtɔzaɣ koobiya wezuu kɩbaŋʋ caɣʋ paɣtʋ ndʋ yɔɔ paatɩŋnaa nɛ pama-tʋ yɔ.

7. (a) Lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nzɩ tɔm Feŋuu Tilimiye yɔɔdɩ pɩnaɣ 1935 taa? (b) Nɛ Feŋuu Tilimiye nɖɩ ɖɩtɔzɩ koobiya tɔm ndʋ yɔɔ?

7 Ɛlɛ Sataŋ ɖɔɖɔ tisu yem, ɛtɛzaɣ pana ñaɣʋ. 1er juin 1935 tɛ Feŋuu Tilimiye yɔɔdɩ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nasɩyɩ tɔm kpayɩ; koobiya nabɛyɛ kaawɛnɩ-sɩ. Nabɛyɛ maɣzaɣ se ye posusuu tɔm ɖoŋ ɖoŋ yɔ, pɩtɩcɛyɩ se pɔɖɔ wezuu kɩbaŋʋ caɣʋ paɣtʋ ndʋ Ɛsɔ ɖʋwa yɔ tɩ-yɔɔ pe-wezuu caɣʋ taa. Feŋuu Tilimiye nɖɩ ɖɩyɔɔdɩ kpayɩ se: “Pɩwɛɛ se paa weyi ɛtɔzɩ se tɔm susuu yeke tɩmaɣ. Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa kɛnɩ Yehowa lone taa caɣyaa tɛtʋ yɔɔ. Ye mbʋ pɩwɛɛ se pañaɣ pana nɛ pɛkɛnɩ Ɛ nɛ e-Kewiyaɣ po-lone taa caɣyaa mba pamʋnaa yɔ.” Pɩtasɩ lɛ, tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩtasɩ lɔŋ nesi ɖɔkʋʋ nɛ kʋzʋʋ pɔ-yɔɔ se pɩsɩnɩ Ɛsɔ samaɣ nɛ ‘kese hayitu!’—1 Kɔrɛntɩ 6:18.

8. Ɛbɛ yɔɔ Feŋuu Tilimiye ɖaɣnɩ lɩzʋʋ Grɛɛkɩ tɔm piye nɖɩ pɛɖɛzaa se kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ yɔ, ɖɩ-taa ɖoŋ ɖoŋ?

8 Grɛɛkɩ tɔm piye pornéïa taa palɩzaa se kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ; nɛ pɩlakɩ pɩnzɩ cabɩ yɔ Feŋuu Tilimiye tasɩ ñɩɣʋ niye tɔm piye nɖɩ ɖɩ-tɔbʋʋ nɩʋ yɔɔ. Pɩtɩkɛ ɛyaa sʋʋnɩ ɖama yɔ, pi-yeke payaɣ se pornéïa. Ɛlɛ pornéïa tukuuni wezuu kɩdɛkɛdʋʋ caɣʋ hɔɔlɩŋ sakɩyɛ, ɛzɩ lakasɩ nzɩ palakɩ mba pɛpɛdɩɣ pa-tɩ kʋzʋʋ nʋmɔʋ taa yɔ, pa-ɖɩsɩ taa yɔ. Mbʋ Krɩstʋ laba nɛ ɛpɩzɩ nɛ ehuuzi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔɔ se pataatɔlɩ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ ŋgʋ kɩtɔyɩ ɛjaɖɛ yɔɔ sɔnɔ yɔ, kɩ-kpaca taa.—Kalɩ Efɛɛzɩ 4:17-19.

9, 10. (a) Wezuu kɩbaŋʋ caɣʋ hɔɔlʋʋ ŋgʋ tɔm Feŋuu Tilimiye yɔɔdɩ pɩnaɣ 1935 taa? (b) Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ sʋlʋm ñɔʋ yɔɔ?

9 Sʋlʋm ñɔʋ kadadayaɣ. 1er mars 1935 tɛ Feŋuu Tilimiye yɔɔdɩ Krɩstʋ mba wɛtʋ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ tɔm ɖɔɖɔ. Kɩyɔɔdaa se: “Ðɩnawa se koobiya nabɛyɛ susuu tɔm yaa palakɩ ɛgbɛyɛ taa tʋma lɛɛna, ŋgʋ pɔñɔ sʋlʋm sakɩyɛ. Suwe Bibl yɔɔdʋʋ sʋlʋm ñɔʋ yɔɔ? Pɩwɛɣ ɖeu se ɛyʋ ɛñɔʋ sʋlʋm nɛ halɩ pɩkɔɔ pɩwɛɛnɩ ɖoŋ tʋmɩyɛ nɖɩ ɛlakɩ Yehowa ɛgbɛyɛ taa yɔ, ɖɩ-yɔɔ?”

10 Feŋuu Tilimiye cosi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ camɩyɛ nɛ kɩyɔɔdɩ tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ sʋlʋm ñɔʋ yɔɔ yɔ. Bibl yɔɔdʋʋ se ye ɛyʋ ɛñɔʋ sʋlʋm pazɩ yɔ, pɩtɩwɛɛkɩ nabʋyʋ; ɛlɛ weyi ɛkpaŋɩɣ sʋlʋm yɔ, ɛlakɩ kɩwɛɛkɩm. (Keɣa 103:14, 15; 1 Kɔrɛntɩ 6:9, 10) Ɛlɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, pɔtɔzɩ Ɛsɔ sɛyaa ɛzɩma Yehowa kʋ Aarɔɔnɩ pɩyalaa naalɛ mba paawoni altaaru yɔɔ miŋ weyi ɛtɩmʋna yɔ. Pʋwayɩ lɛ, kɛdaɣ ŋga kawɩlɩ mbʋ piyeba nɛ ɛyaa mba pala kaañamtʋ lakasɩ nzɩ yɔ. Ɛsɔ kaaɖʋ paɣtʋ cɔjɔnaa se paalakɩ pa-tʋmɩyɛ lɛ, pɩtɩmʋna se pɔñɔɔ sʋlʋm. (Lev. 10:1, 2, 8-11) Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa ɖɔŋ paɣtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ sɔnɔ, mbʋ yebina nɛ alɩwaatʋ ndʋ palakɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmɩyɛ naɖɩyɛ yɔ, paañɔʋ sʋlʋm se pɩwɛɛnɩ ɖoŋ pɔ-yɔɔ.

11. Pasɩnɩ Ɛsɔ samaɣ nɛ kanɩɩ sʋlʋm yom kɛʋ tɔbʋʋ lɛ, wazasɩ nzɩ pɩkɔnaa?

11 Pɩlakɩ pɩnzɩ cabɩ yɔ Krɩstʋ sɩnɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa nɛ pɛwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana sʋlʋm yom kɛʋ yɔɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se weyi ɛtɩna sʋlʋm pɩɩcakɩ-ɩ yɔ. Pɩtɩŋnɩ wɩlɩtʋ kɩbandʋ ndʋ tɩ-yɔɔ lɛ, nabɛyɛ pɩzaa nɛ pɔñɔɔzɩ pe-wezuu. Nɛ lalaa ñañaɣ pana se pataatasɩ tɔlʋʋ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nzɩ sɩ-taa. Pɩtɩmʋna se ɛyʋ eyele nɛ sʋlʋm wɛɛkɩ ɛ-maɣmaɣ, ɛ-hɔʋ nɛ kɔzɩ kɔzɩ lɛ, waɖɛ nɖɩ ɛwɛna se ɛsɛɛ Yehowa toovenim taa yɔ.

“Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩ se ɛyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛnɩɩ taba sɔŋ ɖa-Kɩbaɣlʋ yɔɔ yaa se ɖa-Kɩbaɣlʋ pɩzɩɣ nɛ ɛɖʋ kʋzɔɔtʋ pʋyʋ ɛ-nɔɔ taa.”​—C. T. Russell

12. Pʋcɔ nɛ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ paɣzɩ lɛ, suwe Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa maɣzaɣ taba yɔɔ?

12 Taba tɔɔʋ yaa kɩ-ñɔʋ. Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa paɣzɩ yɔɔdʋʋ se taba tɔɔʋ fɛyɩ ɖeu pʋcɔ nɛ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ paɣzɩ. Koobu Charles Capen kɛ akpadɩyʋ nɛ ɛtɔzʋʋ evemiye nɖɩ ɛ nɛ Koobu Russell pacalɩ katʋʋ yɔ. Pakatɩ pɩnzɩ 1800 waa ɖɩtɛnɖɛ taa Bibl ɖɩɣa ŋga kaawɛ Allegheny Pennsylvanie ɛjaɖɛ taa yɔ, ka-taa. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, Capen kaawɛnɩ pɩnzɩ 13, nɛ ɛ nɛ ɛ-ɖalʋ nɛ e-newaa naalɛ powolo Bibl ɖɩɣa taa peeɖe. Koobu Russell kɔm nɛ ɛɖɛɣ lɛ, ɛpɔzɩ-wɛ se: “Piya mɩ, iɖiɣni ñɔʋ sɩgaa kɛ? Manɩɣ taba sɔŋ cɩnɛ.” Peeɖe piya cosi-i se aayɩ. Ɛlɛ piyeba nɛ sɩtɩlɩ ndʋ Russell maɣzaɣ sɩgaa ñɔʋ yɔɔ yɔ. 1er août 1895 tɛ Feŋuu Tilimiye taa, Koobu Russell tazɩ 2 Kɔrɛntɩ 7:1 taa nɛ ɛtɔ se: “Ye Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ ɛtɔkɩ taba yaa ɛñɔʋ sɩgaa yɔ, pɩɩpɩzɩɣ nɛ pɩɖʋ Ɛsɔ hɩɖɛ. . . . Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩ se ɛyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛnɩɩ taba sɔŋ ɖa-Kɩbaɣlʋ yɔɔ yaa se ɖa-Kɩbaɣlʋ pɩzɩɣ nɛ ɛɖʋ kʋzɔɔtʋ pʋyʋ ɛ-nɔɔ taa.”

13. Suwe pɔyɔɔdɩ taba yɔɔ pɩnaɣ 1973 taa?

13 Pɩnaɣ 1935 taa, Feŋuu Tilimiye kaaya taba se “kʋzɔɔtʋ ñɩyʋʋ” nɛ ɖɩyɔɔdɩ se weyi ɛtɔkɩ-kʋ yaa ɛñɔʋ-kʋ yɔ, ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛcaɣ Betɛɛlɩ taa yaa ɛkɛ ɛgbɛyɛ lone taa caɣyʋ nɔɔyʋ ɛzɩ nʋmɔʋ lɩzɩyʋ yaa egeetiye yɔɔ cɔnɩyʋ nʋmɔɖɔnʋ mbʋ yɔ. Paɖaɣnɩ wobu ɛzɩdaa alɩwaatʋ ndʋ 1er septembre 1973 tɛ Feŋuu Tilimiye yɔɔdaa se ye Yehowa Aseɣɖe Tʋ nɔɔyʋ etiyele lakasɩ sɩnɛ yɔ, ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛtasɩ wɛnʋʋ hɩɖɛ kɩbanɖɛ ɛgbɛyɛ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, lakasɩ nzɩ sipisiɣ e-tomnaɣ, sɩkʋʋ ɛ-maɣmaɣ nɛ sɩkʋʋ ɛyaa lalaa. Mba paayeki taba tɔɔʋ yaa sɩgaa ñɔʋ yɔ, palɩzɩɣ-wɛ ɛgbɛyɛ taa. * Krɩstʋ kpɛzɩ nɩŋgbaŋaɣ sɔsɔɔ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa ñɔɔzʋʋ nʋmɔʋ taa.

14. (a) Paɣtʋ ndʋ Ɛsɔ ɖʋ calɩm yɔɔ? (b) Nɛ ɛzɩma pɩlaba nɛ calɩm ɖʋʋ kɔɔ nɛ pɩtɔyɩ?

14 Calɩm ɖʋʋ yaa pɩ-tɔɔʋ. Noa alɩwaatʋ taa, Yehowa yɔɔdaa se pɩfɛyɩ ɖeu se pɔtɔɔ calɩm. Ɛɖaɣnɩ ñɩɣʋ niye tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ Moyizi paɣtʋ ndʋ ɛcɛlɩ Izrayɛɛlɩ piya yɔ, tɩ-taa; nɛ pʋwayɩ lɛ ɛɖʋ kajalaɣ Krɩstʋ mba paɣtʋ se ‘pɔsɔ . . . calɩm.’ (Tʋma Labʋ 15:20, 29; Kiɖe Tɛɛ Tɔm 9:4; Lev. 7:26) Pɩɩlakɩ-ɖʋ piti se Sataŋ ñɩnɩ nʋmɔʋ ŋgʋ ɛpɩzɩɣ se ɛtɩŋnɩ kɩ-yɔɔ nɛ etuzi ɛyaa sakɩyɛ nɛ pamaanɩ Ɛsɔ paɣtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ. Pɩnzɩ 1800 waa taa papaɣzɩ labɩnʋʋ calɩm tʋmɩyɛ, ɛlɛ calɩm ɖʋʋ kɔm nɛ pɩtɔyɩ alɩwaatʋ ndʋ pɔkɔm nɛ patɩlɩ calɩm ndɩ ndɩ mbʋ pɩwɛɛ yɔ. Pɩnaɣ 1937 taa papaɣzɩ lɩzʋʋ ɛyaa calɩm nɛ pasɩɣ se paaɖʋ-pʋ lalaa pʋwayɩ; ɛlɛ Caama you naalɛ ñɩŋgʋ yebina nɛ ɖɔkɔtɔnaa paɣzɩ ɛyaa calɩm ɖʋʋ siŋŋ.

15, 16. (a) Suwe Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa maɣzɩɣ calɩm ɖʋʋ yɔɔ? (b) Ɛbɛ nɛ ɛbɛ palaba se pɩsɩnɩ Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa nɛ patɩlɩ mbʋ pɩmʋnaa se pala alɩwaatʋ ndʋ calɩm ɖʋʋ tɔm kɔŋ yɔ? (c) Pee wena pɩlʋlaa?

15 Ðooo pɩnaɣ 1944 taa Feŋuu Tilimiye wɩlaa se calɩm ɖʋʋ kɛ ɖɔɖɔ calɩm tɔɔʋ. Pɩlabɩ pɩnaɣ kʋyʋmaɣ lɛ, paɖaɣnɩ tazʋʋ Bibl paɣtʋ ndʋ tɩ-taa. Pɩtalɩ pɩnaɣ 1951 taa lɛ, pama tɔm pɔzʋʋ nɛ tɩ-yɔɔ cosuu ndɩ ndɩ ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩsɩnɩ Ɛsɔ sɛyaa alɩwaatʋ ndʋ powoki se pana ɖɔkɔtɔnaa yɔ. Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa ñaŋ calɩm yɔɔ paɣtʋ ndʋ nɛ abalɩtʋ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ, paa ɛyaa taa ɛwɩɣnɩ-wɛ yaa patʋʋ-wɛ yaa panazɩɣ-wɛ yɔ. Ɛlɛ Krɩstʋ wɛɛ nɛ ɛtɩŋɩɣnɩ ɛ-ɛgbɛyɛ yɔɔ se ɛɖʋ nesi Ɛsɔ samaɣ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ. Pañɩnɩ tɔm camɩyɛ nɛ pɔñɔɔzɩ-tʋ nɛ pama-tʋ takayɩsɩ ndɩ ndɩ taa.

16 Pɩnaɣ 1979 taa, ɛzʋtʋyaa nabɛyɛ paɣzɩ wobu ɖɔkɔtɔnaa nabɛyɛ taa se pasɩnɩ fɛɖaa nɛ panɩɩ mbʋ pʋyɔɔ ɖiitisiɣ se paɖʋ-ɖʋ calɩm yɔ, pɩ-taa. Pasɩɣnɩ-wɛ ɖɔɖɔ se patɩlɩ masɩ nzɩ situzuu-ɖʋ se ɖikizi calɩm ɖʋʋ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, pawɩlɩɣ fɛɖaa mba nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ papɩzɩɣ patɩŋna nɛ palabɩ-ɖʋ kɔyɛ nɛ paaɖʋ-ɖʋ calɩm yɔ. Pɩnaɣ 1980 taa pahayɩsɩ Etaazuunii taa tɛtʋ 39 taa ɛzʋtʋyaa se papɩzɩ nɛ pala tʋmɩyɛ nɖɩ. Pʋwayɩ lɛ, Nɔɔɖɛyaa Ɛgbɛyɛ ha nʋmɔʋ se paɖʋ Ðama Nɩnʋʋ nɛ Ðɔkɔtɔ Kɔɔmiitewaa ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ. Pɩlʋlɩ pee kɩbana naayɛ yaa we? Sɔnɔ fɛɖaa kudokiŋ sakɩyɛ tisiɣ nɛ palakɩ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa kɔyɛ, ɛlɛ paaɖʋʋ-wɛ calɩm. Ðɔkɔtɔnaa sakɩyɛ tisiɣ se powoni ɛyaa pa-taa nɛ palabɩ-wɛ kɔyɛ ɛlɛ paaɖʋʋ-wɛ calɩm, halɩ nabɛyɛ maɣzɩɣ se mbʋ kɩlɩnɩ ɖeu. Ðɩmaɣzɩɣ mbʋ payɩ Krɩstʋ laba se ɛkandɩyɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa yɔɔ nɛ Sataŋ etaapisi-wɛ lɛ, pɩɩlakɩ-ɖʋ leleŋ yaa we?—Kalɩ Efɛɛzɩ 5:25-27.

Ðɔkɔtɔnaa sakɩyɛ tisiɣ se powoni ɛyaa pa-taa nɛ palabɩ-wɛ kɔyɛ ɛlɛ paaɖʋʋ-wɛ calɩm, halɩ nabɛyɛ maɣzɩɣ se mbʋ kɩlɩnɩ ɖeu kɔyɛ labʋ hɔɔlʋʋ taa

17. Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɩwɩlɩ se ɛzɩma Krɩstʋ ñɔɔzʋʋ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa yɔ, pɩwɛ-ɖʋ ɖeu?

17 Pɩwɛɣ ɖeu se ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ se: ‘Nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ Krɩstʋ tɩŋɩɣna nɛ ɛñɔɔzʋʋ nɛ ɛfalɩsɩɣ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa se pɔɖɔ wezuu kɩbaŋʋ caɣʋ paɣtʋ ndʋ Yehowa ɖʋwa tɩ-yɔɔ yɔ, kɩwɛ ñɩm ɖɛ-ɛzɩdaa? Ye ɖicosaa se ɛɛɛ yɔ, pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se ɖɩtaasɔɔ kaaʋ se lɛɛlɛɛyɔ, Sataŋ ɖiɣni ñaɣʋ pana kpem se etuzi-ɖʋ pazɩ pazɩ nɛ ɖɩmaanɩ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ nɛ ɖa nɛ Yehowa nɛ Yesu ɖa-taabalɩyɛ cɛ. Pʋyɔɔ Yehowa ɛgbɛyɛ pakɩ-ɖʋ ɖoŋ ɖoŋ se ɖise ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖi-wezuu kɩdɛkɛdʋʋ caɣʋ kpacanaa. Tɛtɛ ɖɩɩcaɣnɩ ɖɛ-ɛza, ɖikemsi nɛ ɖɩɖɔ lɔŋ tasʋʋ kɩbambʋ mbʋ pɩ-yɔɔ.—Ad. 19:20.

Ðɩkandɩyɩ ɛgbɛyɛ kele kele wɛtʋ yɔɔ

18. Tɔm ndʋ Ezekɩyɛɛlɩ natʋ tɔzʋʋ-ɖʋ mba pekizi faɖaɖa se paaɖɔŋ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ yɔ, pɔ-yɔɔ?

18 Hɔɔlʋʋ naalɛ ŋgʋ taa pɩwɛɛ se pɔñɔɔzɩ Ɛsɔ samaɣ yɔ lɛ ɛgbɛyɛ kele kele wɛtʋ yɔɔ kandɩyʋʋ. Mba petisiɣ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ nɛ pahaɣ pa-tɩ Ɛsɔ yɔ, pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se pɩtɩkɛ pa-tɩŋa pɔɖɔkʋʋnɩ pe-siɣsiɣ wɛtʋ tam. Nabɛyɛ laŋa lɛɣzɩɣ nɛ paɖʋʋ pa-taa faɖaɖa nɛ pamaɣnɩ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ. Ɛbɛ pɩwɛɛ se pala ɛyaa mba? Fezuu taa templo ŋgʋ Ezekɩyɛɛlɩ na natʋ taa nɛ ɖɩyɔɔdɩ tɩ-tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-ɖɩbazɩyɛ taa yɔ, tɩsɩɣnɩ-ɖʋ hɔɔlʋʋ kʋnɛ kɩ-taa ɖɔɖɔ. Ŋtɔzʋʋ nɔnɔsɩ sɔsɔsɩ nzɩ sɩ-yɔɔ? Feŋiyaa ɖamɩŋ wɛ paa nɔnɔɔ ŋga lɛ ka-ɖɩzʋyɛ taa. Pɩwɛɛ se feŋiyaa ɩkandɩyɩ templo yɔɔ nɛ “weyi ɛkɛ kɩdɩbɛlʋʋ ɛ-laŋɩyɛ taa” yɔ, ɛtaasʋʋ kɩ-taa. (Ezekɩyɛɛlɩ 44:9) Pɩtɔzʋʋ-ɖʋ se mba pañakɩ pana se pɔɖɔ Yehowa paɣtʋ yɔɔ yɔ, pe-yeke pahaɣ waɖɛ se pɛwɛɛ Ɛsɔ sɛtʋ kele kele ñɩndʋ taa. Mbʋ ɖɔɖɔ sɔnɔ, pɩtɩkɛ paa anɩ pahaɣ waɖɛ se ɛkpɛndɩ Krɩstʋ ñɩma toovenim mba yɔɔ nɛ pɛsɛɛ Yehowa.

19, 20. (a) Ɛzɩma Krɩstʋ sɩnɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa pazɩ pazɩ se papɩzɩ nɛ pɔcɔnɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm ɖeɖe? (b) Tɔm naadozo ndʋ yɔɔ pɩmʋnaa se palɩzɩ mba paakpiɖiɣ pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ ɛgbɛyɛ taa?

19 Pɩnaɣ 1892 taa Feŋuu Tilimiye yɔɔdaɣ se “pɩkɛnɩ-ɖʋ sʋʋtʋ se mba paatisiɣ se Krɩstʋ la ɛ-tɩ ɖɔ-yɔɔ yɔ ɖɩlɩzɩ-wɛ ɛgbɛyɛ taa.” (Kalɩ 2 Yohanɛɛsɩ 10.) Takayaɣ ŋga payaɣ se La Nouvelle Création yɔ, kɔyɔɔdɩ pɩnaɣ 1916 taa se mba paayeki lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ labʋ yɔ, pɔkɔŋnɩ kaɖɛ sɔsɔɖɛ ɛgbɛyɛ yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa ye ɛyʋ nɔɔyʋ ɛlabɩ kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ yɔ, ɛyɔɔdʋʋ-pʋ ɛgbɛyɛ tɩŋa ɛzɩdaa nɛ ɖɩ-taa koobiya tɩŋa hʋʋ ɛ-tɔm. Pɩtaalakɩ mbʋ ɖoŋ ɖoŋ. Feŋuu Tilimiye yɔɔdɩ pɩnaɣ 1945 taa se koobiya mba pɛwɛnɩ wala ɛgbɛyɛ taa yɔ, pe-yeke pɩwɛɛ se pasɩnɩ koobiya mba palakɩ kɩwɛɛkɩm yɔ. Feŋuu Tilimiye tasɩ yɔɔdʋʋ pɩnaɣ 1952 taa ɛzɩma pɩwɛɛ se pala tɔm hʋʋ kɔɔmiite nɛ pɩla nɔɔ kʋyʋmaɣ nɛ tɔm ndʋ Masɩ yɔɔdʋʋ yɔ. Paañɩɣ niye mbʋ pʋyɔɔ pɩɩcɛyaa se palɩzɩ mba paakpiɖiɣ pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ, ɛgbɛyɛ taa yɔ: Piyeki nɛ ɛgbɛyɛ wɛɛ kele kele.

20 Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Krɩstʋ wɛɛ nɛ ɛsɩɣnɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa se papɩzɩ nɛ pasɩnɩ mba palakɩ kɩdɛkɛdɩm sɔsɔm yɔ camɩyɛ. Pɛwɛɛ nɛ pafalɩsɩɣ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa se papɩzɩ nɛ pahʋʋ tɔm ɛzɩ Yehowa sɔɔlʋʋ yɔ, pahʋʋ tɔm siɣsiɣ nɛ pɛwɛɛnɩ ɖɔɖɔ pʋtɔdɩyɛ naʋ. Sɔnɔ ɖɩsɩm se tɔm naadozo yɔɔ lɛ, pɩmʋnaa se palɩzɩ ɛyʋ weyi eekpiɖiɣ ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ, ɛgbɛyɛ taa: 1) pitaapisi Yehowa hɩɖɛ, 2) pitaatuzi koobiya lalaa nɛ pala kɩdɛkɛdɩm kʋyʋmʋm mbʋ nɛ 3) pituzi kɩwɛɛkɩm laɖʋ nɛ ekpiɖi ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ.

21. Ɛzɩma ɛgbɛyɛ taa lɩzʋʋ ɖʋtʋ ndʋ tɩwazɩ Yehowa samaɣ?

21 Ŋpɩzaa nɛ ŋna ɛzɩma ɛgbɛyɛ taa lɩzʋʋ wɛɛ nɛ pɩwazɩɣ Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa sɔnɔ yɔ? Mba palakaɣ kɩwɛɛkɩm Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ taa yɔ, paawɛnɩ ɖoŋ kɩdɛkɛdɩŋ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ; halɩ nabʋyʋ taa kɩwɛɛkɩm laɖaa kaakɩlaɣ ɖɔʋ mba pɔsɔɔlɩ Yehowa nɛ pañɩnɩɣ se pala mbʋ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ. Pʋyɔɔ Izrayɛɛlɩ piya pisaɣ Yehowa hɩɖɛ ɖoŋ ɖoŋ nɛ pɔ-tɔm ɛɛtasɩɣ kɛdɩnʋʋ Yehowa. (Yeremii 7:23-28) Sɔnɔ lɛ, pɩtɩkɛ ɛjaɖɛ naɖɩyɛ Yehowa lakɩnɩ tʋmɩyɛ, ɛlɛ abalaa nɛ halaa mba palɩnɩ ajɛɛ ndɩ ndɩ taa nɛ pɛkpɛndɩ se palakɩ Yehowa sɔɔlɩm yɔ, mba ɛlakɩnɩ tʋmɩyɛ. Palɩzɩɣ kɩwɛɛkɩm laɖaa mba paakpiɖiɣ yɔ ɛgbɛyɛ taa, pʋyɔɔ lɛ ɛyaa mba paapɩzɩɣ nɛ pɛkɛ Sataŋ nesi tɛɛ wondu nɛ pɛwɛɛkɩ ɛgbɛyɛ nɛ ɖi-kele kele wɛtʋ. Nɛ po-ɖoŋ kɩdɛkɛdɩŋ ɛnɩ iiwoki poliŋ. Pɩlakɩ mbʋ lɛ ɛgbɛyɛ tɔm kɛdɩɣnɩ Yehowa. Tɔzɩ se Yehowa yɔɔdɩ lidaʋ tɔm tʋnɛ: “Paa wonuu ŋgʋ poluba se poyooni-ŋ kɔyɔ, falaa.” (Iz. 54:17) Ɛzʋtʋyaa mba pɛwɛnɩ sʋʋtʋ sɔsɔtʋ se pahʋʋ tɔm ɛgbɛyɛ taa yɔ, ɖɩsɩɣnɩ-wɛ camɩyɛ na?

Pasa weyi ɛ-cɔlɔ hɔŋ kpeekpe lɩnaa yɔ

22, 23. (a) Ɛbɛ yɔɔ ɖɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ Krɩstʋ ñɩma mba paacaɣ wezuu pɩnzɩ 1900 waa ɖɩbazɩyɛ taa yɔ, pɔ-yɔɔ? (b) Ɛlɛ ɛbɛ wɩlɩɣ se pɩɩpɔzaa se pɔñɔɔzɩ pa-lɩmaɣza nɛ amʋna?

22 Hɔɔlʋʋ naadozo ñɩŋgʋ ŋgʋ kɩ-taa pɛwɛɛ nɛ pɔñɔɔzʋʋ Krɩstʋ wayɩ tɩŋɩyaa tam yɔ ŋgʋ lɛ nesi ɖɔkʋʋ nɛ hɔʋ taa wezuu caɣʋ. Lɩmaɣza wena ɖɩɩwɛnɩ hɔʋ yɔɔ yɔ, pɩnzɩ kɔm nɛ sɩɖɛɣ lɛ, alɛɣzaa? Ɛɛɛ. Ðɩkalɩɣ Ɛsɔ sɛyaa mba paacaɣ wezuu pɩnzɩ 1900 waa ɖɩbazɩyɛ taa yɔ pɔ-yɔɔ tɔm nɛ ɖɩnaɣ pa-kɩlaʋ lɩmaɣza lɛ, pɩlakɩ-ɖʋ piti pɩdɩɩfɛyɩ. Paasɩ pɛ-Ɛsɔ sɛtʋ kajalaɣ lone taa pe-wezuu caɣʋ taa, nɛ ɖɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ pɩ-yɔɔ. Ɛlɛ ɖɩnaɣ ɖɔɖɔ se alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, pɩɩwɛɛ se pɛwɛɛnɩ tɔm taa nɩʋ lɛɣtʋ nɛ pɩkɩlɩ. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩyɔɔdʋʋ mbʋ?

23 Tɔm susuu nɛ egeetiye yɔɔ cɔnʋʋ yɔɔ lɛ, koobiya abalaa nabɛyɛ kʋyaɣ nɛ pɛɖɛɣ nɛ peyeki pɔ-hɔŋ fenasɩ sakɩyɛ. Nɛ halɩ peheyaɣ koobiya nabɛyɛ se pataaɖɔkɩ nesi ŋgʋ pɩtɩkɛ mbʋ masɩ yɔɔdaɣ. Nɛ pataatasɩɣ lɔŋ sakɩyɛ koobiya se pɩsɩnɩ-wɛ nɛ panɩɣnɩ ɖama camɩyɛ pɔ-hɔŋ taa. Nɛ sɔnɔ yɔ?

Sɔnɔ lɛ, ɛgbɛyɛ taa tʋma tɔm tɩcɛyɩ nɛ pɩkɩlɩ hɔʋ taa tʋma tɔm

24. Ɛzɩma Krɩstʋ sɩnɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ pɛwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana nesi ɖɔkʋʋ nɛ hɔʋ pɔ-yɔɔ?

24 Sɔnɔ lɛ, ɛgbɛyɛ taa tʋma tɔm tɩcɛyɩ nɛ pɩkɩlɩ hɔʋ taa tʋma tɔm. (Kalɩ 1 Timootee 5:8.) Pɩtasɩ lɛ, Krɩstʋ yeba nɛ patasɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa lɔŋ kɩbaŋ nesi ɖɔkʋʋ nɛ hɔʋ taa wezuu caɣʋ yɔɔ. (Efɛɛzɩ 3:14, 15) Pɩnaɣ 1979 taa palɩzɩ takayaɣ ŋga payaɣ se Comment s’assurer une vie de famille heureuse yɔ. Pɩlabɩ pɩnzɩ 17 lɛ, palɩzɩ ɖɔɖɔ ŋga payaɣ se Le secret du bonheur familial yɔ. Pɩtasɩnɩ takayɩsɩ nzɩ lɛ, palɩzɩ ɖɔɖɔ tɔm ñʋŋ sakɩyɛ Feŋuu Tilimiye taa; nɛ ñʋŋ ɛnɩ ɩpɩzɩɣ nɛ ɩsɩnɩ halaa nɛ pa-walaa nɛ pɔɖɔ Bibl paɣtʋ yɔɔ pɔ-hɔŋ taa.

25-27. Pɩnzɩ nzɩ sɩɖɛwa yɔ sɩ-taa, piya ndɩ ndɩ kɩcɛyɩm mbʋ ɖeɖe pɔcɔnaa?

25 Nɛ piya evelisi yɔ? Pɩnzɩ wɛɛ nɛ sɩɖɛɣ lɛ, pɔcɔnɩ ɖɔɖɔ sɩ-kɩcɛyɩm ɖeɖe. Yehowa ɛgbɛyɛ wɛʋ nɛ ɖɩlɩzɩɣ wondu sakɩyɛ se tɩsɩnɩ piya evelisi ndɩ ndɩ yɔ, pɩlakɩ pɩnzɩ sakɩyɛ yɔ; ɛlɛ mbʋ pɩɩwɛ kiɖe tɛɛ ɛzɩ aleɣya tɛʋ yɔ, pɩkɔm pʋwayɩ nɛ pɩpɩsɩ tɛʋ sɔsɔʋ kpem. Kpaɣnɩ pɩnaɣ 1919 nɛ ŋwolo pɩnaɣ 1921 taa lɛ, palɩzaɣ ñʋʋ nakʋyʋ L’Âge d’Or taa nɛ kɩtɔŋ se: “Piya evelisi tɛ Bibl kpɛlɩkʋʋ.” Pʋwayɩ pɩnaɣ 1920 taa lɛ, palɩzɩ hatʋ cabɩ takayaɣ ŋga payaɣ se L’ABC de l’Âge d’Or yɔ; nɛ pɩnaɣ 1942 taa lɛ palɩzɩ ŋga payaɣ se Enfants yɔ. Kpaɣnɩ pɩnaɣ 1970 nɛ ŋwolo pɩnaɣ 1980 taa lɛ, palɩzɩ takayɩsɩ sɩnɛ: Écoutez le grand Enseignant, Votre jeunesse: comment en tirer le meilleur parti Bibl Kɛdasɩ Takayaɣ. Pɩnaɣ 1982 taa papaɣzɩ lɩzʋʋ ñʋŋ weyi payaɣ se “Les jeunes s’interrogent” Réveillez-vous! taa. Ñʋŋ ɛnɩ ɩsɩnaa nɛ palɩzɩ pʋwayɩ takayaɣ ŋga payaɣ se Les jeunes s’interrogent. Réponses pratiques yɔ, pɩnaɣ 1989 taa.

Palɩzɩ takayaɣ ŋga payaɣ se Mes comptines bibliques yɔ kigbeɣluu nakʋyʋ taa Caama ɛjaɖɛ taa

26 Sɔnɔ ɖɩwɛnɩ Les jeunes s’interrogent. Réponses pratiques volume 1 nɛ volume 2 nɛ pɛwɛɛ nɛ pamaɣ piya evelisi tɔm sakɩyɛ jw.org yɔɔ. Ðɩwɛnɩ ɖɔɖɔ takayaɣ ŋga payaɣ se Ecoute le grand Enseignant yɔ. Ðɛ-tɛ intɛrnɛɛtɩ lone wɛnɩ hɔɔlɩŋ sakɩyɛ nɛ ɩsɩɣnɩ piya evelisi. * Toovenim taa lɛ, lɩmaɣza wena Krɩstʋ kaawɛnɩ piya yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛkpaɣ-sɩ ɛ-nɔkɔyʋʋ taa yɔ, atɩlɛɣzɩ halɩ nɛ sɔnɔ. (Maarkɩ 10:13-16) Ɛsɔɔlaa se piya evelisi nzɩ sɩwɛ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, sɩna se pɔsɔɔlɩ-sɩ nɛ pɔcɔŋnɩ sɩ-yɔɔ camɩyɛ fezuu taa.

27 Yesu sɔɔlaa ɖɔɖɔ se pohuuzi piya cikpesi yɔɔ nɛ kɩdɛkɛdɩm nabʋyʋ ɛtaatalɩ-sɩ. Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖiɖiɣni wɛɛkʋʋ siŋŋ, nɛ piya cikpesi sʋnʋʋ wɛɛ nɛ pɩtɔyʋʋ kamaɣ fɛyɩ. Pʋyɔɔ pamaɣ lɔŋ tasʋʋ kɩbambʋ mbʋ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ lʋlɩyaa nɛ pohuuzi pe-piya yɔɔ nɛ kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ ɛtaatalɩ-sɩ yɔ. *

28. (a) Ye ɖɩsɔɔlaa se ɖɩsʋʋ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ taa yɔ, ɛbɛ pɩpɔzaa se ɖɩla? (b) Ɛbɛ ŋtɛm ña-taa se ŋlakɩ?

28 Ðɩnaɣ ɛzɩma Krɩstʋ wɛɛ nɛ ɛñɔɔzʋʋ nɛ ɛfalɩsɩɣ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa se paña Yehowa paɣtʋ nɛ pɩwazɩ-wɛ lɛ, pɩɩlakɩ-ɖʋ leleŋ yaa we? Tasɩ maɣzʋʋ templo ŋgʋ Ezekɩyɛɛlɩ kaana natʋ taa yɔ, kɩ-yɔɔ. Tɔzɩ nɔnɔsɩ sɔsɔsɩ yɔɔ. Toovenim se pɩtɩkɛ templo maɣmaɣ, pɩkɛ fezuu taa pʋyʋ na. Paa mbʋ yɔ, ɖa lɛ ɖɩnaɣ-kʋ ɖɛ-ɛzɩdaa se kɩkɛ pʋyʋ keem? Pɩtɩkɛ Kewiyaɣ Kpaaŋ taa wobu, yaa Bibl kuluu yaa ɛyaa pɔɔyɩŋ yɔɔ mabʋ tɔm susuu taa yeke wɩlɩɣna se ɖɩsʋ Yehowa templo ŋgʋ kɩ-taa. Pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ ɛyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛlakɩ lakasɩ nzɩ sɩ-tɩŋa, ɛlɛ ɛɛsʋʋ Yehowa templo taa kpa. Ɛlɛ ye ɖɩlakɩ lakasɩ nzɩ nɛ ɖɩñaŋ ɖɔɖɔ Yehowa paɣtʋ nɛ ɖɩsɛɣ-ɩ nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim yɔ, pʋbʋ lɛ ɖɩsʋ toovenim lone nɖɩ ɖɩwɛ kele kele nɛ pɩkɩlɩ yɔ, ɖɩ-taa; lone nɖɩ ɖɩ-taa pɛsɛɣ Yehowa nɛ cɩɖɩ cɩɖɩ wɛtʋ yɔ. Pɩwɛɛ se waɖɛ sɔsɔɖɛ ɖɩnɛ ɖɩwɛɛ ñɩm ɖɛ-ɛzɩdaa. Ðɩñaɣ pana nɛ ɖɩla mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ, nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩwɛ kele kele ɛzɩ Yehowa yɔ; nɛ ɖɩwɩlɩ ɖɔɖɔ se ɖɩñɔnɩ ɛ-paɣtʋ ndʋ tɩwɛ siɣsiɣ yɔ!

^ tay. 2 Takayaɣ ŋga payaɣ se Justification yɔ, kɛ-tɛ tome 2 lɩzɩ pɩ-taa kajalaɣ ɖeɖe pɩnaɣ 1932 taa se natʋ tɔm ndʋ tɩyɔɔdʋʋ Ɛsɔ samaɣ pɩsʋʋ tɔm Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ taa yɔ, tɩkaɣ tasʋʋ labʋ ɖa-alɩwaatʋ taa ɛlɛ pɩtɩkɛ tomnaɣ yɔɔ Izrayɛɛlɩ yɔɔ. Tɩkaɣ labʋ fezuu taa Izrayɛɛlɩ yɔɔ na. Natʋ tɔm ndʋ tɩyɔɔdaɣ ɛzɩma pakaɣ pɩsɩnʋʋ Ɛsɔ sɛtʋ kele kele ñɩndʋ yɔ, pɩ-tɔm na. 1er mars 1999 tɛ Feŋuu Tilimiye yɔɔdaa se Ezekɩyɛɛlɩ natʋ tɔm kɛ natʋ tɔm ndʋ tɩyɔɔdʋʋ Ɛsɔ samaɣ ñɔɔzʋʋ tɔm yɔ, tɩ-taa natʋyʋ; nɛ tɩwɛɛ nɛ tɩlakɩ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ taa.

^ tay. 6 Ðuutu ndʋ tɩ-taa pɔyɔɔdaɣ se pɩtɩpɔzɩ se abalʋ nɛ halʋ weyi patɩkɛ halʋ nɛ ɛ-walʋ yaa hɔʋ kʋyʋmʋʋ taa mba yɔ, pɛwɛɛ ɖaŋ kʋyʋmʋʋ tɛɛ nɛ patɩtʋlɩ nɔnɔsɩ haaa. Pɩnzɩ sakɩyɛ taa patazaɣ evemiye taa mayaɣ taa tanaŋ tɛɛ Betɛɛlɩ waa taa lɛ, papʋlʋtaɣ ɖuutu tʋnɛ tɩ-taa tɔm.

^ tay. 13 Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɛnɩ taba tɔɔʋ, taba sɔyʋʋ, sɩgaa ñɔʋ, tebeyuu ñɔʋ yaa taba hayʋʋ.

^ tay. 26 Pɛwɛɛ nɛ pɔsɔzʋʋ tɔm kɩfatʋ ɖɔɖɔ tam. Ðitendi-ŋ, cɔnɩ mbʋ pɩwɛ lone nɖɩ ɖɩ-yɔɔ yɔ fransɩɩ taa.

^ tay. 27 Kalɩ Ecoute le grand Enseignant tɛ ñʋʋ 32, hɔɔlʋʋ 3-11 nɛ octobre 2007 tɛ Réveillez-vous!