Yai panembwa’mba bijipo

Yai paji ndonda ya mitwe

KITANGO 11

Kutoka Byubilo—Kumwesha Buzhile bwa Lesa

Kutoka Byubilo—Kumwesha Buzhile bwa Lesa

BIJI MU KINO KITANGO

Mfumu byo afunjisha bantu banji kunemeka mizhilo ya Lesa yaamba pa byubilo byawama

Fwanyikizhai mubena kutwela mu kipango kya mukachi kya nzubo ya Yehoba ya ku mupashi

1. Ñanyi kintu Ezikyo kyo amwene kitulengela kukumya?

IBYEPI umvwe kya kuba kintu kyamwekejile ngauzhi Ezikyo pa myaka bitota 25 yapitapo ne anweba kimumwekela? Akifwanyikizhai kino: Mwafika ku nzubo ya Lesa ikatampe kabiji yawama ne butooto. Malaika wa bulume ubena kwimutangijila ne kwimumwesha ino mpunzha ibena kulengesha moyo! Mubena kwenda kuya peulu ku bibelo bisatu. Mwakumya pa kumona pa kutwelela byo paji. Mashiki aji pa kutwelela alepa mamita 30. Mwamona amba pa bibelo pa kutwelela paji ne tumazubo twa bamalonda. Pa mashiki balengelapo bichi bya tumbiji bibena kumweka bulongo.—Ezi. 40:1-4, 10, 14, 16, 22.

2. (a) Nga kimwesho kya nzubo ya Lesa kimenako ka? (Monai ne byambo bikwabo.) (b) Ñanyi bintu byo twakonsha kufunjilako ku bintu biji pa bibelo pa kutwelela mu nzubo ya Lesa?

2 Kino ke kimwesho kya bungauzhi kya nzubo ya Lesa ya ku mupashi. Ezikyo walumbulwile bulongo jino jishimikila mu buku wanji wa bungauzhi kutendekela mu kitango 40 kufika ku 48. Ino nzubo ya Lesa imenako lunengezho lwa Yehoba lwa mpopwelo yatoka. Bintu byonse bijimo bimenako bintu bimo mu bupopweshi bwetu bwa kine mu ano moba a kupelako. * Nga bibelo bikatampe bimenako ka? Bituvululamo kuba’mba aba batwela mu lunengezho lwa Yehoba lwa mpopwelo yatoka bafwainwa kukookela mizhilo ya Lesa yaoloka. Bipashañano bya bichi bya kambiji nabyo bilumbulula kintutu kimo mambo tumbiji kimye kimo mu Baibolo twimenako bololoke. (Sala. 92:12) Nga tuzubo twa bamalonda twimenako ka? Aba babula kulondela mizhilo ya Lesa kechi bebaswisha kutwela mu bupopweshi bwatoka bukalengela bantu kwikala na bumi ne.—Ezi. 44:9.

3. Mambo ka baana ba bwanga ba kwa Kilishitu o batwajijila na kwibatokesha?

3 Nga kimwesho kya kwa Ezikyo kibena kufika byepi lelo jino? Byonka byo twafunjile mu Kitango 2 kya uno buku, Yehoba waingijishe Kilishitu pa kuba’mba atokeshe bantu banji kufuma mu 1914 kufika ne kuntendekelo ya 1919. Nanchi ino yo yajinga mpelo ya kwibatokesha nyi? Ine! Pa myaka yavula yapitapo, Kilishitu watwajijila kumona amba mizhilo ya Yehoba yaamba pa byubilo byawama ibena kulondelwa. Onkao mambo, watwajijila na kutokesha baana banji ba bwanga. Mambo ka? Mambo Kilishitu ubena kukonkanya baana banji ba bwanga kufuma mu ntanda muji byubilo byatama, kabiji Satana naye watwajijila kwibabwezha ku byubilo byatama. (Tangai 2 Petelo 2:20-22.) Twayai twisambe pa mbaji isatu bena Kilishitu ba kine mo bebatokeshesha. Patanshi, tusakufunda pa kupimpula byubilo, jishinda jilengela kipwilo kwikala kyatoka, ne kyapelako kisemi byo bekinengezha.

Kutokesha kwa Byubilo mu Kuya kwa Myaka

4, 5. Ñanyi kakose Satana ko aingijisha pa kimye kyabaya, kabiji bi ka byafumamo?

4 Bantu ba Yehoba bata bingi muchima pa kwikala na byubilo byawama. Onkao mambo, batwajijila kumvwisha bishinka byaamba pa uno mutwe. Monai byakumwenako byalondelapo.

5 Bulalelale. Yehoba wanengezhezhe kuba’mba bantu bafwainwatu kwilaala ke boba baji mu masongola. Satana ubena kulengela bantu kwingijisha kino kya bupe kya kwilaala mu jishinda jatama jifichisha Lesa ku muchima. Satana waingijishe kano kakose mu moba a kwa Balamu, kabiji ubena kwingijisha bingi kano kakose mu ano moba apelako.—Bala. 25:1-3, 9; Lum. 2:14.

6. Ñanyi luchipo lwajinga mu Kyamba kya Usopa, belwingijishe byepi, kabiji mambo ka o balekejile kwilulondela? (Monai ne byambo bikwabo.)

6 Pa kuba’mba bezhikijile kwi Satana utundaika bino, Kyamba kya Usopa kya June 15, 1908 mwajinga byambo bya lulayañano byaambile’mba: “Nkatwajijila kumona babakazhi nangwa babalume byonka byo nebamona umvwe nji nabo pa mvula bantu nangwa kwa bunke.” * Nangwa kya kuba kechi bakanjikizhenga amba yense wafwainwa kulondela luno lulayañano ne, bino bavula belukokejile ne kuswisha kuba’mba belunembe mu Zion’s Watch Tower. Panyuma ya kupitapo myaka, bamwene amba luno lulayañano lwakwashishenga bantu bavula pa kyokya kimye, bino mu kuya kwa moba, kyaalukiletu nobe kisela kabiji balekele. Pano bino, mizhilo yaambilenga pa byubilo byawama beilondelanga.

7. Mu 1935, Kyamba kya Usopa kyaambile pa ñanyi lukatazho, kabiji ñanyi kishinka kyo kyaambilepo bingi?

7 Satana watwajijile kwibalukuka. Kyamba kya Usopa kya March 1, 1935 kyaambile pa lukatazho lwajinga mu bantu ba Lesa. Bamo balangulukilenga amba inge ke bengileko mu mwingilo, kino kyakonsheshe kwibalengela kubula kulondela mizhilo ya Yehoba yaamba pa byubilo byawama umvwe baji kwa bunke. Kyamba kya Usopa kyaambile’mba: “Kwingilako mu mwingilo wa kusapwila kechi kyo kyonka kyakebewengatu ne. Bakamonyi ba kwa Yehoba bamwimenako, kabiji mwingilo wabo wafwainwa kumwesha amba bemenako Yehoba ne bufumu bwanji.” Kino kibaaba kyaambile pa masongola ne byubilo bya kwilaala ne kukwasha bantu ba Lesa ‘kuchina bulalelale.’—1 Ko. 6:18.

8. Mambo ka Kyamba kya Usopa o kyaambilapo javula pa byalumbulula kyambo kya Kingiliki kya bulalelale?

8 Mu myaka ya kulutwe kuno, Kyamba kya Usopa kyaamba javula pa bilumbulula kyambo kya bulalelale ko kuba’mba por·neiʹa mu Binembelo bya Kingiliki. Kino kyambo kechi kilumbululatu kwilaala ne. Bino kyambo kya por·neiʹa kyavwangamo byubilo byatama byapusana pusana byuba bapite. Baana ba bwanga ba kwa Kilishitu bebazhikijila ku byubilo bya bulalelale byasampukila ne pa katele mu ntanda lelo jino.—Tangai Efisesa 4:17-19.

9, 10. (a) Ñanyi byubilo byaambilepo Kyamba kya Usopa kya mu 1935? (b) Baibolo waambapo amba ka pa kutoma maalwa?

9 Kukizhamo Kutoma Maalwa. Kyamba kya Usopa kya March 1, 1935 kyaambile pa byubilo bikwabo byatama amba: “Kyatanyiwa kuba’mba bamo baya mu busapwishi ne kwingila mingilo ikwabo ya mu jibumba jetu saka batoma [maalwa]. Ñanyi ntomeno yaswishiwa mu Binembelo? Nanchi kijitu bulongo umvwe muntu watoma kya kuba wakankalwa ne kwingila mingilo ya mu jibumba ja Nkambo nyi?”

10 Mukumbu waambile pa byamba Mambo a Lesa pa kutoma maalwa. Baibolo kechi wakanya kutoma maalwa mu kwesakanya ne, bino wakanya kupendwapendwa. (Sala. 104:14, 15; 1 Ko. 6:9, 10) Kufumatu ne kala, Bantu ba Lesa bebavululamo pa kwingila mu mwingilo wazhila saka bapendwa kupichila mu jishimikila ja baana babalume ba kwa Alona Lesa bo aipayile na mambo a kupana mulambo wabula kufwainwa pa kyakusokelapo kya Lesa. Panyuma ya bino, jishimikila jamba pa kyalengejile bano banabalume kuba byabula kufwainwa, mambo Lesa wapaine muzhilo wakainye bañanga bonse kutoma maalwa umvwe babena kwingila mingilo yazhila. (Levi 10:1, 2, 8-11) Lelo jino na mambo a kulondela kino kishinka, baana ba bwanga ba kwa Kilishitu bachinuzhuka kwingila mingilo yazhila saka batoma maalwa.

11. Bantu ba Lesa bamwenamo byepi pa kumvwisha bishinka byaamba pa kutoma maalwa?

11 Mu kuya kwa myaka, baana ba bwanga ba kwa Yesu baumvwisha bishinka byaamba pa bukitomi ko kuba’mba kunonkwa buzha ku maalwa. Na mambo a kajo ka ku mupashi keya pa kimye kyafwainwa, bavula bebakwasha kuyuka bya kutoma maalwa kabiji bwikalo bwabo bwawaminako. Kafwako wafwainwa kutemwa kumulengulula ku ba mu kisemi kyanji ne kuleka kwingijila Yehoba na mambo a kwikala muzha ku maalwa ne.

“Kechi twakonsha kufwanyikizha Nkambo yetu na kununka bwishi bwa fwanka nangwa kubika bintu bya bunya mu kanwa kanji ne.”—C. T. Russell

12. Bakalume ba kwa Kilishitu bamonanga byepi kupepa fwanka moba akupelako saka akyangye kutendeka?

12 Kupepa fwanka. Kufumatu ne kala, bakalume ba kwa Kilishitu batendekele kukanya kupepa fwanka moba akupelako saka akyangye kutendeka. Mulongo wakikulumpe aye Charles Capen wavulukile byo basambakene ne Charles Taze Russell ku mpelo ya myaka kitota kya bu 19. Ba Capen saka baji na myaka 13 ne bankasabo babalume basatu bajinga pa mañanda pa Bible House, (byo batelanga ofweshi wa Bakamonyi) mu Allegheny, Pennsylvania. Russell byo apichilenga po bajinga, wibashikishe amba: “Anweba banyike, mubena kupepa fwanka nyi? Naumvwa bwema bwa fwanka.” Bakumbwile’mba kechi tubena kupepa ne. Na mambo a bino, kechi bazhinaukilenga pa byo amonanga fwanka ne. Mu Kyamba kya Usopa kya August 1 1895, Mulongo Russell waambile byambo biji pa 2 Kolinda 7:1 amba: “Kechi nayuka umvwe kyakonsha kuleta munema kwi Lesa nangwa mwina Kilishitu byo akonsha kumwenamo mu kupepa fwanka ne . . . Kechi twakonsha kufwanyikizha Nkambo yetu na kununka bwishi bwa fwanka nangwa kubika bintu bya bunya mu kanwa kanji ne.”

13. Ñanyi lupimpu lukwabo lwaishile lwaambilenga pa byubilo mu 1973?

13 Mu 1935, Kyamba kya Usopa kyatelele fwanka amba “bintu bya bunya” ne kwaamba yense wajilenga nangwa kupepa kechi wafwainwe kutwajijila kwikala lubaji lwa kisemi kya Betele nangwa kwimenako jibumba ja Yehoba mu mwingilo wa bupainiya nangwa kalama wenda ne. Mu 1973, kwaubiwe lupimpu lukwabo lwaambilenga pa kupimpula byubilo. Kyamba kya Usopa kya June 1 kyalumbulwile amba kafwako Kamonyi wa kwa Yehoba wafwainwa kutwajijila kwikala mu kipwilo uji na muteeto wa kino kyubilo kya bunya ne. Aba bakaine kuleka kupepa fwanka, bebapangile mu kipwilo. * Kilishitu watwajijile kukwasha baana banji ba bwanga pa kuba’mba ebatokeshe.

14. Nga mizhilo ya Lesa yaambapo byepi pa mashi, kabiji kisela kya kubikwa mashi mu mubiji kyakumbene byepi mu ntanda yonse?

14 Kwingijisha mashi mu jishinda jatama. Mu moba a kwa Nowa, Lesa waambile’mba kyatama kuja mashi. Wakambizhe uno muzhilo ku kisaka kya bena Isalela ne ku kipwilo kya bena Kilishitu amba “bakane . . . ne mashi.” (Byu. 15:20, 29; Nte. 9:4; Levi 7:26) Nangwa byonkabyo, Satana wingijisha mashinda amo mu ano moba pa kuba’mba bantu babulenga kulondela uno muzhilo. Mu kitota kya myaka kya bu 19, ba Dokotala baesekelenga kubika mashi, kabiji panyuma ya kuyuka mitundu ya mashi, kino kisela kyakumbene ntanda yonse. Mu 1937, batendekele kufumya mashi mu bantu ne kwialama, kabiji panyuma ya Nkondo ya Bubiji ya Ntanda Yonse, uno muteeto wa kubika mashi mu mubiji wasampene mwaya ntanda yonse.

15, 16. (a) Bakamonyi ba kwa Yehoba baubilepo byepi pa mambo a kubikwa mashi mu mubiji? (b) Ñanyi bintu byakwasha baana ba bwanga ba kwa Kilishitu pa mambo a kubikwa mashi ne kwingijisha mashinda a kubula kubikwa mashi, kabiji bi ka byafumamo?

15 Kuntendekelo ya 1944, Kyamba kya Usopa kyaambile’mba kubikwa mashi mu mubiji jajinga jishinda jikwabo ja kujilamo mashi. Mu mwaka walondejilepo, kino kishinka bekilumbulwile bulongo. Mu 1951, banembele mepuzho ne mikumbu pa kuba’mba bakwashe bantu ba Lesa kuyuka bya kwisamba na ba dokotala. Kuzhokoloka ntanda yonse, baana ba bwanga ba kwa Kilishitu bakishinka bachinchikile pa kukana kubikwa mashi ku bantu bakebanga amba bebabike mashi. Bino Kilishitu watwajijile na kupana bukwasho ku jibumba janji. Banembele bibaaba ne mabuloshuwa muji bishinka byalumbulwile bulongo pa mashi.

16 Mu 1979, bakulumpe bamo mu bipwilo batendekele kuya ku bipatela na kubuula badokotala kumvwisha byo twaitabilamo, mafunde a mu Binembelo o tulondela ne mashinda akwabo o bafwainwa kwingijisha. Mu 1980, bakulumpe kufuma mu mizhi 39 ya mu United States bafunjile bya kwingila uno mwingilo. Pa kupitapo kimye, Jibumba Jitangijila jaswishishe Tuvoto twa Bambañana na ba Mingilo mu Bipatela kuba’mba twikaleko mwaya ntanda yonse. Nanchi ano mashinda aingila byepi pa myaka yapitapo? Lelo jino, bashayuka ba bya michi nabiji badokotala, badokotola batumbula ne badokotala bapana muchi ku bantu bo babena kutumbula babena kwingijila pamo na Bakamonyi balwazhi, kabiji bebabuka kwa kubula kwingijisha mashi. Bipatela byavula bibena kubuka bantu kwa kubula mashi kabiji batana kuba’mba jo jishinda jawama ja kubukilamo bantu. Nanchi kechi kituletela lusekelo pa kulanguluka pa mashinda Yesu o engijisha kuzhikijilamo baana banji ba bwanga ku bongozhi bwa kwa Satana nenyi?—Tangai Efisesa 5:25-27.

Bipatela byavula bibena kubuka bantu kwa kubula kwingijisha mashi kabiji batana kuba’mba jo jishinda jawama ja kubukilamo bantu

17. Twakonsha kumwesha byepi amba tunemeka jishinda Kilishitu jo atokesheshamo baana banji ba bwanga?

17 Twafwainwa kwishikisha amba. ‘Nanchi twanemeka jishinda Kilishitu jo atokesheshamo baana banji ba bwanga, kwitufunjisha kulondela mizhilo ya Yehoba yaamba pa byubilo byawama nyi?’ Umvwe byobyo kiji, vulukainga kuba’mba Satana ukeba kwitufumya kwi Yehoba ne kwi Yesu kupichila mu kubula kulondela mizhilo ya Lesa. Pa kuba’mba tushinde luno lukatazho, jibumba ja Yehoba jipana lujimuno pa byubilo byatama bya ino ntanda. Twayai tutwajijile kumvwina luno lujimuno.—Maana 19:20.

Kuzhikijila Kipwilo ku Byubilo Byatama

18. Ku boba basatuka ne kuleka kulondela mizhilo ya Lesa kya nshiji, kimwesho kya kwa Ezikyo kituvululako ka?

18 Lubaji lukwabo lwaubiwa lwa kwikala na byubilo byawama ke mashinda o bengijisha pa kuba’mba kipwilo kikale kyatoka. Kyatamakotu, kechi bonse balondela mizhilo ya Yehoba yaamba pa byubilo byawama ne kwipana kwi Lesa pa kuba’mba balondelenga byo akeba ne. Mu kuya kwa kimye, bamo basatuka ne kuleka kulondela mizhilo ya Lesa kya nshiji. Bafwainwa kuba byepi na bano bantu? Twakonsha kuyuka kimo pa bino kiji mu kimwesho kyamwene Ezikyo kya nzubo ya Lesa ya ku mupashi yaambiwapo ku ntendekelo ya kino kitango. Vulukai byobya bibelo bikatampe. Pa bibelo pa kutwelela, pajinga tuzubo twa bamalonda. Bamalonda bazhikijilanga nzubo ya Lesa ku “wabula kuya ku mukanda wa ku muchima” kutwelamo. (Ezi. 44:9) Kino kimwesha kuba’mba kechi muntu yense wafwainwa kwiya mu bupopweshi bwatoka ne, bafwainwa kutwelamotu ke boba balondela mizhilo ya Yehoba yaamba pa byubilo byawama. Kabiji kechi bonse baji na jishuko ja kupwanañana na bena Kilishitu bakwabo na kupopwela lelo jino ne.

19, 20. (a) Nga Kilishitu wakwasha byepi baana banji ba bwanga kuyuka jishinda ja kuchibilamo mambo a bangubabibi? (b) Ñanyi bintu bisatu bilengela kupanga bantu babula kulapila?

19 Mu 1892, Kyamba kya Usopa kyaambile’mba ke “mwingilo wetu (atweba bena Kilishitu) wa kupanga aba bakana kuba’mba Kilishitu witufwijile kwikala bukuzhi [mali a mfuto] ku bonse.” (Tangai 2 Yoano 10) Mu 1904, buku wa kuba’mba The New Creation waambile kuba’mba aba batwajijila na kuba byubilo byatama balengela kipwilo kunenwa bibi. Kala, kipwilo kyonse kivwanganga mu “makatazho a mu chechi” pa kuba’mba bapwishe mambo akatampe aubiwa. Nangwa byonkabyo, bintu bya uno mutundu kechi byaubiwanga javula ne. Mu 1944, Kyamba kya Usopa kyaambile’mba balongo batangijila mu bipwilo bo bafwainwatu kwingijila pa ano mambo. Mu 1952, jishinda ja mu binembelo ja kuchibilamo mambo janembelwe mu Kyamba kya Usopa pa ene mambo a kupangila bantu babula kulapila ne kuzhikijila kipwilo kwikala kyatoka.

20 Kufumatu kyokyo kimye, Kilishitu wakwasha baana banji ba bwanga kuyuka jishinda ja kuchibilamo mambo akatampe a bangubabibi. Bakulumpe mu kipwilo bebafunjisha kuyuka bya kuchiba bulongo mambo byonka bikeba Yehoba, kuchibila monka mwayila mambo ne na lusa. Lelo jino, twayuka bintu bisatu byakonsha kulengela kupanga bantu babula kulapila mu kipwilo: (1) kubula kuleta mwenga pa jizhina ja Yehoba, (2) kuzhikijila kipwilo ku bubi, ne (3) kukwasha ndengamambo kulapila umvwe kyakonsheka.

21. Mu ñanyi jishinda lunengezho lwa kupanga bantu mu kipwilo o jaikela jawama ku bantu ba Lesa?

21 Nanchi mwamona lunengezho lwa kupanga muntu mu kipwilo byo lwakwasha baana ba bwanga ba kwa Kilishitu lelo jino nyi? Mu moba abena Isalela, bantu bajinga na byubilo byatama balengelanga bakwabo kutendeka kuba byatama kya kuba bavujile kukila ne boba batemenwe Yehoba kabiji bakebanga kuba byawama. Na mambo a bino, kino kisaka kyaletanga mwenga pa jizhina ja Yehoba kabiji kechi wibapeshanga ne. (Yele. 7:23-28) Lelo jino, Yehoba wingila na banabalume ne banabakazhi bamwakamwa. Na mambo a kuba bantu babula kulapila bebapanga mu kipwilo, kechi bebaswisha kuba’mba Satana ebengijishe kutwajijila kongola baimana bulongo mu kipwilo ne. Kino kilengela kubula kongola baji mu kipwilo. Yehoba watwajijila kupesha jibumba janji jonse. Vulukai kuba’mba Yehoba walayile amba: “Kafwako kyela nangwa kimo kyo bakabunda kya kukulwishako kikengila ne.” (Isa. 54:17) Nanchi tutundaika bakulumpe mu bipwilo baji na mwingilo mukatampe wa kuchiba mambo nyi?

Kupana Lukumo ku Yenka Kisemi Kyonse ko Kyatambula Jizhina

22, 23. Ñanyi kintu kyo twafwainwa kusanchila bena Kilishitu bajingako kuntendekelo ya myaka kitota kya bu 20, kabiji ki ka kimwesha amba kuji bintu bikwabo byo bafwainwe kuba pa mambo a kisemi?

22 Lubaji lwa busatu baana ba bwanga ba kwa Kilishitu mo bamwenamo na mambo a kutwajijila kwibatokesha ke mu masongola ne mu bwikalo bwa kisemi. Nanchi byo tumona kisemi byapimpulwa pa myaka yapitapo nyi? Ee. Kyakumwenako, umvwe ke tutange pa bakalume ba Lesa bajingako kuntendekelo ya myaka kitota kya bu 20, tutundaikwa bingi ne kukumya pa muchima wa kwipana ye bajinga nanji. Kituletela bingi lusekelo pa byo batangizhangako mwingilo wazhila mu bwikalo bwabo. Nangwa byonkabyo, kuji bintu bikwabo byo bafwainwe kuba. Mu ñanyi jishinda?

23 Kechi kibakatazhanga balongo kuya mu mwingilo wa kusapwila nangwa kuya kwalepa kufuma ko bekala pa bañondo bavula ne. Kimo kimye batundaikanga kubula kusongola kukila ne byaamba Binembelo, kabiji baambangakotu pacheche pa bya kukosesha masongola abena Kilishitu. Nanchi baana ba bwanga ba kwa Kilishitu byobyo boba ne lelo jino nyi? Ine!

Kechi twafwainwa kubula kuta muchima ku kisemi na mambo a mingilo ya Lesa ne

24. Kilishitu wakwashishe byepi baana banji ba bwanga bakishinka kuyuka byo bafwainwa kumonanga masongola ne kisemi?

24 Lelo jino, kechi twingila mingilo ya Lesa saka twabula kuta muchima ku kisemi ne. (Tangai 1 Timoti 5:8.) Kunungapo, Kilishitu wamwene kuba’mba baana banji ba bwanga bakishinka pano pa ntanda batambwila bukwasho bwa mu binembelo bwaamba pa masongola ne pa bwikalo bwa kisemi. (Efi. 3:14, 15) Mu 1978, buku wa Making Your Family Life Happy walupwilwe. Pa kupitapo myaka 18, kwalupwilwe buku wa kuba’mba Kintu Kilengela Kisemi Kwikala kya Lusekelo. Kabiji mu Kyamba kya Usopa mwikala bibaaba byavula byo banembela baji mu masongola pa kuba’mba bibakwashe kulondela mafunde a mu Binembelo.

25-27. Pa myaka yavula yapitapo, bata byepi muchima baana ba bimino byapusana pusana?

25 Pano nga banyike? Pa myaka yavula yapitapo, bebanengezhezha byavula bya kwibakwasha. Jibumba ja Yehoba janengezhezha banyike bintu byapusana pusana kwesakana na bimino byabo. Kyakumwenako, kibaaba kyo batongola kuba’mba “Juvenile Bible Study”” kyatanwanga mu The Golden Age kutendeka mu 1919 kufika mu 1921. Panyuma ya bino, palondejile buloshuwa wa The Golden Age ABC mu 1920 ne buku wa kuba’mba Children mu 1941. Mu ma 1970, mabuku a kuba’mba Listening to the Great Teacher, Your Youth—Getting the Best out of It, ne Buku Wami wa Mashimikila a mu Baibolo anengezhiwe. Mu 1982, bibaaba bya kuba’mba “Young People Ask” mu Labainga! byatendekele kunembwa kabiji mu 1989 kwafumine buku wa Young People Ask—Answers That Work.

Bajinga na lusekelo byo batambwijile buloshuwa wa Byo Mfunda Baibolo pa kuno kushonkena mu Germany

26 Lelo jino, tuji na mabuku abiji a Young People Ask kabiji ino mitwe batwajijila kwiibika pa Keyala wetu wa jw.org. Kabiji tuji ne na buku wa Fundai ku Mufunjishi Wayukisha. Keyala wetu uji na mitwe yavula yaamba pa banyike kubikapotu ne bikachi byaamba pa bantu ba mu Baibolo, mingilo ya kuba pa kufunda Baibolo bakulumpe ne banyike, mavidyo ne mashimikila a mu Baibolo ne mafunjisho a banyike baji na myaka isatu ne kubwela panshi. Kilishitu ne lunotu wanemeka bingi baana mambo mu kitota kitanshi wibechile kwiya kwi aye. (Mako 10:13-16) Ukeba baana kuyuka amba wibatemwa ne kuba’mba babena kutambwila kajo ka ku mupashi.

27 Yesu ukeba baana kwikala bazhikijilwa ku bintu byatama. Ino ntanda byo ibena kuya na kutaminakotu, byubilo byatama bya kukuna baana byasampukila ne pa katele. Onkao mambo, banengezha bibaaba bya kukwasha bansemi kulamawizha baana babo ku kino kyubilo kyatama. *

28. (a) Ñanyi bintu byo twafwainwa kuba umvwe tukeba kwingila mingilo ya mu bupopweshi bwa kine, byonka byo kyamweshiwa mu kimwesho kya kwa Ezikyo? (b) Mwafuukulapo kuba ka?

28 Nanchi kechi kitusangajika pa kumona Kilishitu byo atwajijila na kutokesha baana banji ba bwanga, kwibafunjisha kunemeka, kulondela ne kumwenamo mu mizhilo yaamba pa byubilo byawama bya Yehoba nenyi? Langulukai jikwabo pa nzubo ya Lesa yamwene Ezikyo mu kimwesho. Vulukai bibelo bikatampe pa kutwelela. Ino nzubo ya Lesa kechi yonkaye ne, bino ke ya ku mupashi. Nanchi twiimona kuba’mba ya kine nyi? Kechi tutwelamotu kupichila mu kuya ku nzubo ya Bufumu, kutanga Baibolo nangwa kuya na kusapwila ne. Bino ke bintu byo tuba kabiji bimweka ne kumweka. Bakamfutumfutu nabo bakonsha kuba bino kwakubula kutwela mu nzubo ya Yehoba. Onkao mambo, umvwe ke tube bino bintu saka tulondela mizhilo ya Yehoba yaamba pa byubilo byawama ne kwingilako mingilo mu bupopweshi bwatoka na muchima wawama ko kuba’mba twatwela kabiji tubena kwingijila mwazhijisha, kibena kulumbulula lunengezho lwa Yehoba Lesa lwa bupopweshi bwatoka! Twayai tutwajijile kunemeka jino jishuko jo tuji najo. Onkao mambo, twayai tutwajijile kwingila papelela bulume bwetu ne kumwesha buzhile bwa Yehoba kupichila mu kulondela mizhilo yanji yaoloka!

^ jifu. 2 Mu 1932, Volyumu wa bubiji wa Vindication waambile kuba’mba bungauzhi bwa mu Baibolo bwaamba pa kubwezha bantu ba Lesa ku ntanda yabo bubena kufika mu ano moba kechi pa bena Isalela ba kisemwa ne, bino pa bena Isalela ba ku mupashi. Buno bwaamba pa kubwezha kwa bupopweshi bwa kine. Kyamba kya Usopa kya March 1, 1999, kyalumbulwile amba kimwesho kya nzubo ya Lesa kyamwene Ezikyo ke bungauzhi bwa kubwezha bupopweshi bwa kine bwa ku mupashi bubena kufika mu moba akupelako.

^ jifu. 6 Luchipo lwakanyanga mwanamulume ne mwanamukazhi babula kwisongola nangwa balongo kwikala mu kibamba bubiji bwabo saka bashinkako kinzhilo. Pa myaka yavula, luno luchipo belwambangapo javula pa Kupopwela kwa Lukelo pa Betele.

^ jifu. 13 Kwingijisha fwanka mwavwangwa kupepa, kunyeuna ne kumujima pa kuba’mba bamwenemo.

^ jifu. 27 Kyakumwenako, monai kitango 32 kiji mu buku wa kuba’mba Fundai ku Mufunjishi Wayukisha, kabiji monai ne Labainga! wa Kizungu wa October 2007, mapa 3-kufika ku11.