Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

CAPITULO 11

Mehoracion di Normanan Moral—Sirbidornan di Dios Ta Refleha Su Santidad

Mehoracion di Normanan Moral—Sirbidornan di Dios Ta Refleha Su Santidad

ENFOKE DI E CAPITULO

E Rey ta siña su ciudadanonan respeta e normanan moral di Dios

Imagina bo ta drenta e porta cu ta hiba na e patio pafo di Jehova su gran tempel spiritual

1. Kico Ezekiel a mira cu ta impresiona nos?

 MAS O MENOS 2.500 aña pasa profeta Ezekiel a haya un vision di un tempel. Kico precies Ezekiel a mira? Imagina cu abo ta Ezekiel: Bo ta yega na un tempel masha grandi mes cu ta briya y eynan tin un angel poderoso para pa mustra bo e luga impresionante aki. Bo ta subi e shete tretnan of stepnan di e trapi cu ta hiba na un di e tres portanan. Esta impresiona bo ta keda ora bo pasa door di e entrada, of pasiyo, cu ta casi 30 meter halto! Ademas, ambos banda bo ta mira cu tin varios camber di guardia y pilarnan cu tin un diseño elegante di palma.—Eze. 40:1-4, 10, 14, 16, 22; 41:20.

2. (a) Kico e tempel di e vision di Ezekiel ta representa? (Wak tambe e nota.) (b) Kico nos por siña for di e detayenan di e entrada di e tempel?

2 Esey ta e tempel spiritual cu Ezekiel a mira den un vision. Su descripcion di e tempel ey ta asina detaya cu e mester a tuma nuebe capitulo, esta for di capitulo 40 te cu 48 di e buki cu el a skirbi, pa e conta e relato ey. E tempel aki ta representa Jehova su areglo pa adoracion puro. Cada detaye di e tempel tin un nificacion pa e adoracion cu nos ta rindi na dje den e ultimo dianan aki. a Kico e portanan halto ta nifica? Nan ta recorda nos cu hende cu cuminsa adora Jehova mester biba segun e normanan halto y recto di Dios. Hasta e palmanan graba riba e pilar ta enfatisa algo similar, ya cu den Bijbel, palma tin biaha ta representa rectitud. (Sal. 92:12) Y kico e cambernan di guardia ta representa? Wel, no ta permiti hende cu no ta respeta e normanan divino drenta e caminda bunita aki di adoracion puro cu ta hiba na bida eterno.—Eze. 44:9.

3. Dicon Cristo mester refina su siguidornan continuamente?

3 Con e vision di Ezekiel a cumpli? Manera nos a mira den Capitulo 2 di e buki aki, Jehova via Cristo a laga su pueblo pasa den un proceso special di refinamento cu a tuma luga di 1914 pa cuminsamento di 1919. Acaso e refinamento a stop e aña ey? Al contrario, durante e ultimo 100 añanan, Cristo a sigui defende Jehova su normanan santo di conducta. Pues, continuamente e mester refina su siguidornan. Dicon? Pasobra el a recoge su siguidornan for di e mundo inmoral aki, y Satanas ta purba nonstop di hala nan bek den e lodo di inmoralidad ey. (Lesa 2 Pedro 2:20-22.) Laga nos analisa tres area den cua Cristo a refina cristiannan berdadero continuamente. Prome nos lo considera algun ehempel cu tin di haber cu conducta, despues nos lo analisa un medida masha importante pa tene e congregacion limpi y, por ultimo, nos lo enfoca riba famia.

Mehoracion di Normanan Moral Cu A Tuma Luga a Traves di Añanan

4, 5. Ki tactica Satanas tin hopi tempo ta uza, y cu ki resultado?

4 E sirbidornan di Jehova semper tabata hopi interesa den keda moralmente limpi. Pesey, ora cu nan a haya instruccion riba e topico ey cu cada bes tabata bira mas cla, di biaha nan tabata acepta esey. Ban wak algun ehempel.

5 Inmoralidad sexual. Jehova su proposito ta pa relacion sexual entre parehanan casa ta algo limpi y bunita. Esey ta un regalo precioso, pero Satanas kier pon’e bira algo sushi, anto despues uz’e pa pone e sirbidornan di Jehova cay den tentacion pasobra e kier pa nan perde Dios su aprobacion. Den tempo di Balaam, Satanas a logra pone hopi sirbidor di Dios cay den tentacion uzando e tactica ey. Anto den e ultimo dianan aki, e ta uz’e mas cu nunca.—Num. 25:1-3, 9; Rev. 2:14.

6. Ki huramento nan a publica den E Toren di Vigilancia, con nan tabata uz’e y dicon despues di tempo nan a stop di uz’e? (Wak tambe e nota.)

6 Pa contraresta e esfuersonan di Satanas, E Toren di Vigilancia di 15 di juni 1908 a publica un huramento cu e rumannan mester a haci y cu a inclui e siguiente promesa: “Tur ora y tur caminda den priva, lo mi comporta mi cu personanan di e sexo opuesto precies manera lo mi a comporta mi cu nan den publico.” b Aunke e rumannan no tabata obliga di haci e huramento ey, hopi di nan a haci esaki y a laga publica nan nomber den E Toren di Vigilancia. Añanan despues, e organisacion a realisa cu e huramento aki—maske e tabata util pa hopi ruman den e tempo ey—a para bira simplemente un rito; pues e rumannan a stop di uz’e. Pero nan a sigui aplica e principionan moral halto cu tin den e huramento ey.

7. Ki problema E Toren di Vigilancia a trata na 1935, y ki norma esey a encurasha nos pa sigui aplica?

7 Pero e atakenan di Satanas a bira mas intenso. E Toren di Vigilancia di 1 di maart 1935 a trata francamente un problema grandi den e pueblo di Dios. Aparentemente, algun ruman tabata pensa cu como cu nan tabata participa den sirbishi, nan no tabatin nodi tene nan mes na e normanan moral di Jehova den nan bida priva. E Toren di Vigilancia a bisa bon cla: “Un hende mester corda cu no ta predica so e mester predica. Testigonan di Jehova ta representante di Jehova, y nan tin e obligacion di representa Jehova y su Reino na un manera digno.” Despues e articulo a duna conseho franco tocante matrimonio y relacion sexual y asina a yuda e pueblo di Dios “huy di fornicacion.”—1 Cor. 6:18.

8. Dicon E Toren di Vigilancia a enfatisa bes tras bes e nificacion completo di e palabra Griego pa fornicacion of inmoralidad sexual?

8 Den decadanan mas recien, E Toren di Vigilancia a enfatisa bes tras bes e definicion corecto di e palabra cu e Scritura Griego ta uza pa fornicacion, of inmoralidad sexual: porneia. Su nificacion no ta limita na e acto di relacion sexual. Mas bien, porneia ta encera un variedad amplio di actonan inmoral. Por lo general, porneia ta inclui tur e actonan degrada cu sa tuma luga den bordel (un luga di prostitucion). Esey a proteha e siguidornan di Cristo di tur tipo di relacion sexual inaceptabel cu ta asina comun den e mundo awe.—Lesa Efesionan 4:17-19.

9, 10. (a) Ki principio moral E Toren di Vigilancia a trata na 1935? (b) Ki punto di bista balansa Bijbel ta siña nos tocante uzo di alcohol?

9 Abuso di alcohol. E edicion di 1 di maart 1935 di E Toren di Vigilancia a trata un otro problema relaciona cu moralidad: “Nos a ripara tambe cu algun ruman ta participa den sirbishi di veld y cumpli cu otro tareanan den e organisacion bou di influencia di [alcohol]. Bou di ki circunstancia e Scritura ta aproba bebemento di biña? Lo ta apropia pa bebe asina tanto biña cu e ta afecta bo sirbishi den e organisacion di Señor?”

10 Como contesta, e articulo a analisa e punto di bista balansa di bebida alcoholico cu nos ta haya den e Palabra di Dios. Bijbel no ta condena bebemento modera di biña ni di otro bebida alcoholico. Loke si e ta condena ta buracheria. (Sal. 104:14, 15; 1 Cor. 6:9, 10) Awor, kico di e asunto di participa den sirbishi sagrado bou di influencia di alcohol? Wel, pa basta tempo e publicacionnan a recorda e sirbidornan di Dios loke a pasa cu e yiunan di Aaron. Dios a mata nan pasobra nan a ofrece candela ilegitimo riba e altar di Dios. E relato biblico ta revela kico probablemente a pone e hombernan ey haci algo asina malo, ya cu poco despues di esey, Dios a duna nan un ley cu a prohibi tur sacerdote di bebe alcohol ora nan tabata cumpli cu nan tareanan sagrado. (Lev. 10:1, 2, 8-11) Awe, Cristo su siguidornan ta aplica e mesun principio ey, y pesey nan ta tene masha cuidou pa nan no ta bou di influencia di alcohol ora nan ta participa den sirbishi sagrado.

11. Ki beneficio e pueblo di Dios a haya ora nan a compronde e tema di alcoholismo mas mihor?

11 Den decadanan mas recien, Cristo a bendiciona su siguidornan cu un mihor comprondemento tocante alcoholismo, esta, ora un hende bira adicto na alcohol pasobra e mester consumi bebida alcoholico diariamente. E cuminda spiritual na ora cu nos ta haya a yuda hopi ruman vence e adiccion ey y tuma control di nan bida. Ademas, esey a yuda hopi ruman haya un punto di bista balansa di alcohol y asina evita full e problema di alcoholismo. Niun ruman no mester abusa di alcohol ya cu esey por pone nan perde nan dignidad, nan famia y, mas cu tur cos, nan privilegio di participa den adoracion puro di Jehova.

“Nos no por imagina cu Señor ta hole stinki di tabaco of ta pone algo impuro den su boca.”​—C. T. Russell

12. Con e sirbidornan di Cristo a considera uzo di tabaco hasta prome cu e ultimo dianan a cuminsa?

12 Uzo di tabaco. E sirbidornan di Cristo a cuminsa descurasha uzo di tabaco hasta prome cu e ultimo dianan a cuminsa. Basta aña pasa, un ruman homber di edad cu yama Charles Capen a conta di su prome encuentro cu Charles Taze Russell na final di siglo 19. Ruman Capen tabatin 13 aña, y e tabata hunto cu su tres ruman hombernan riba trapi di e Bible House na Allegheny, Pennsylvania. Net e ora ey Ruman Russell a pasa banda di nan, y el a puntra nan: “Ta huma boso ta huma? Mi ta haya holo di tabaco.” Nan a sigur’e cu nan no tabata huma. No tabatin duda kico tabata su punto di bista di humamento. Den E Toren di Vigilancia di 1 di augustus 1895, Ruman Russell a comenta riba 2 Corintionan 7:1 y a bisa cu e no ta mira con uzo di tabaco den cualkier forma por beneficia un cristian of duna gloria na Dios. El a bisa tambe: “Nos no por imagina cu Señor ta hole stinki di tabaco of ta pone algo impuro den su boca.”

13. Ki ahuste a tuma luga na 1973?

13 Na 1935, E Toren di Vigilancia a yama tabaco “yerba sushi” y a bisa cu ken cu scoge pa kauw tabaco of hum’e lo no por sigui sirbi como un miembro di e famia di Betel ni como representante di e organisacion di Dios den e trabou di pionero of como superintendente biahero. Na 1973 un otro ahuste a tuma luga pa mehora e normanan moral di e pueblo di Dios. E Toren di Vigilancia di 1 di juni a splica cu niun testigo di Jehova lo por a keda den un posicion aproba den e congregacion tanten cu e sigui uza tabaco; un bicio cu ta mortal, impuro y cu ta refleha falta di amor pa prohimo. Rumannan cu no kier a stop di uza tabaco mester a ser expulsa. c Esey tabata un otro paso importante cu Cristo a tuma pa purifica su siguidornan.

14. Kico ta Dios su norma tocante sanger, y con transfusion di sanger a bira algo comun?

14 Mal uzo di sanger. Den tempo di Noe, Dios a declara cu hende no tin mag di come sanger. Dios a reafirma esey den e Ley cu el a duna e nacion di Israel, y na e cristiannan tambe el a duna instruccion pa nan “abstene nan mes ... di sanger.” (Echo. 15:20, 29; Gen. 9:4; Lev. 7:26) Pero Satanas a haya un manera pa pone hopi hende den nos tempo desobedece e norma ey di Dios. Den siglo 19, dokternan a cuminsa experimenta cu transfusion di sanger, pero ta despues cu nan a descubri cu tin varios tipo di sanger, nan a cuminsa haci mas y mas transfusion di sanger. Na 1937, nan a cuminsa pidi hende pa nan duna sanger y nan tabata warda e sanger ey den banco di sanger. Anto durante Segundo Guera Mundial e cantidad di transfusion di sanger a aumenta drasticamente. No a tarda mucho cu transfusion di sanger a bira algo comun rond mundo.

15, 16. (a) Ki posicion testigonan di Jehova a tuma tocante transfusion di sanger? (b) Ki apoyo Cristo a percura pa su siguidornan relaciona cu transfusion di sanger y tratamento medico sin sanger, y cu ki resultado?

15 For di 1944, E Toren di Vigilancia a indica cu, en realidad, tuma transfusion di sanger ta mescos cu come sanger. E siguiente aña, nan a aclaria e punto di bista ey y a para mas firme tras di dje. Na 1951, e rumannan a publica un lista di pregunta y contesta pa siña e pueblo di Dios con pa papia cu profesionalnan medico. Rond mundo, Cristo su siguidornan fiel a tuma un posicion firme, y cu curashi nan a enfrenta hopi biaha desprecio, hostilidad y hasta persecucion. Pero Cristo a sigui guia su organisacion pa percura e apoyo necesario. Nan a publica foyeto- y articulonan detaya y bon argumenta.

16 Na 1979, algun anciano a cuminsa bishita hospitalnan pa asina yuda dokternan compronde nos posicion mas mihor, pa splica nan kico ta e motibonan biblico cu a pone nos tuma e posicion ey y pa informa nan di otro alternativanan cu tin pa sanger. Na 1980, ancianonan di 39 stad na Merca a haya entrenamento specialisa pa e trabou aki. Cu tempo, e Cuerpo Gobernante a duna aprobacion pa forma Comitenan di Contacto cu Hospital rond mundo. Kico tabata e resultado di tur e esfuerso aki? Awe, miles di profesional medico—entre nan dokter, ciruhano y anestesista—ta coopera cu pashentnan cu ta testigo di Jehova y ta respeta nos decision pa tuma tratamento medico sin sanger. Mas y mas hospital ta ofrece tratamento medico sin sanger, y algun di nan hasta ta considera esey e mihor calidad di cuido medico. Bo no ta sinti bo contento ora bo wak tur e maneranan con Hesus a proteha su siguidornan di e intentonan di Satanas pa haci nan impuro?—Lesa Efesionan 5:25-27.

Mas y mas hospital ta ofrece tratamento medico sin sanger, y algun di nan hasta ta considera esey e mihor calidad di cuido medico

17. Con nos por demostra cu nos ta aprecia e manera cu Cristo ta refina su siguidornan?

17 Pero ta bon pa nos puntra nos mes: Mi ta aprecia e manera cu Cristo ta refina su siguidornan? Mi ta balora e manera cu e ta entrena nos pa pega na e normanan moral halto di Jehova? Si ta asina, laga nos keda corda cu Satanas semper ta en busca di maneranan pa aleha nos for di Jehova cu Hesus. Con? Door di pone nos perde respet pocopoco pa Dios su normanan moral. Pa contraresta e influencia ey, e organisacion di Jehova tur ora bay ta percura spiertamento- y recordatorionan bondadoso pa tene cuidou cu e inmoralidad cu tin den e mundo aki. Pues, laga nos keda alerta y habri pa tal conseho util y tambe cla pa obedece.—Prov. 19:20.

Hesus Ta Tene e Congregacion Moralmente Limpi

18. E vision di Ezekiel ta duna nos ki recordatorio bon cla relaciona cu hende cu deliberadamente ta bay contra e normanan di Dios?

18 Un segundo area den cua nan a mehora tin di haber cu e medidanan cu a tuma pa tene e congregacion limpi. Lamentablemente, no ta tur hende cu a acepta Jehova su normanan di conducta y cu a dedica nan mes na Dios ta pega fielmente na nan decision. Cu tempo, e actitud di algun di nan ta cambia y deliberadamente nan ta bay contra e normanan ey. Kico mester haci den un caso asina? Nos por haya un indicacion di kico mester haci den Ezekiel su vision di e tempel spiritual cu nos a considera na cuminsamento di e capitulo aki. Corda riba e portanan halto. Den cada pasiyo tabatin cambernan di guardia. E guardianan tabata proteha e tempel, evidentemente pa stroba hende “incircuncida di curason” di drenta. (Eze. 44:9) Esey ta un recordatorio bon cla cu adoracion puro ta un privilegio cu solamente esnan cu ta haci esfuerso pa biba segun Jehova su normanan puro di conducta ta haya. Asina tambe e privilegio di asocia cu rumannan cristian den adoracion no ta un privilegio cu tur hende ta haya.

19, 20. (a) Con Cristo gradualmente a yuda su siguidornan mehora e manera cu ta atende cu pica serio? (b) Menciona tres motibo pakico ta expulsa pecador cu no a arepenti.

19 For di 1892, E Toren di Vigilancia a bisa cu ta “nos deber di expulsa cristiannan cu, sea directamente of indirectamente, ta nenga cu Cristo a entrega su mes como un rescate ... pa tur hende.” (Lesa 2 Juan 10.) Na 1904, e buki The New Creation a reconoce cu hende cu ta sigui comete pica por daña e pureza moral di e congregacion. E tempo ey, henter e congregacion tabata participa den un “tribunal di iglesia” pa analisa casonan di pica serio. Pero esey no a sosode hopi biaha. Na 1944, E Toren di Vigilancia a splica cu ta solamente ruman homber responsabel mester atende e asuntonan ey. Na 1952 a publica den E Toren di Vigilancia un procedura basa riba Bijbel pa atende casonan hudicial. E articulo a enfatisa un motibo principal pakico ta expulsa personanan cu no a arepenti: pa tene e congregacion limpi.

20 Den e decadanan cu a sigui, Cristo a yuda su organisacion clarifica y mehora e manera cu ta atende cu casonan di pica serio. Ancianonan cristian ta haya un bon entrenamento pa nan por atende asuntonan hudicial na Jehova su manera, esta, cu husticia y misericordia. Awe, nos ta mira claramente por lo menos tres motibo pa expulsa un pecador cu no a arepenti for di e congregacion: (1) pa tene Jehova su nomber liber di reproche, (2) pa proteha e congregacion di e efectonan impuro di pica serio y (3) pa motiva e pecador pa arepenti.

21. Con e areglo di expulsion a resulta di ta un bendicion pa e pueblo di Dios?

21 Bo ta mira con e areglo di expulsion a resulta di ta un bendicion pa e siguidornan di Cristo awe? Den Israel di antiguedad, hopi biaha hende cu tabata haci malo tabatin un mal influencia riba e nacion, y tin biaha esnan cu tabata haci malo tabata mas hopi cu esnan cu tabata stima Jehova y a trata di haci loke ta corecto. Pues, hopi biaha e nacion a trece reproche riba e nomber di Jehova, y nan a perde su aprobacion. (Jer. 7:23-28) Pero awe, Jehova no ta trata cu un nacion specifico, sino cu hende homber y hende muher for di varios nacion cu a scoge pa sirbie y sigui su instruccionnan. Como cu pecadornan cu no ta arepenti ta ser expulsa for di e congregacion, nan no ta haya chens di bira, na moda di papia, un arma cu Satanas por uza pa causa daño na e congregacion y pa daña e reputacion di e congregacion. Al contrario, como cu nan tin masha poco influencia riba e congregacion, nos ta sigur cu nos ta keda cu e aprobacion di Jehova. No lubida cu Jehova a priminti: “Ningun arma cu wordo forma contra bo lo no prospera.” (Isa. 54:17) Abo ta apoya e ancianonan cu tin e responsabilidad pisa di atende casonan hudicial?

Glorifica Esun for di Ken Tur Famia A Haya Nan Nomber

22, 23. (a) Dicon nos ta agradecido na nos rumannan cu a biba na principio di siglo 20? (b) Kico a indica cu e rumannan tabatin mester di un punto di bista mas balansa?

22 Un tercer area den cua e siguidornan di Cristo a mehora tin di haber cu matrimonio y bida di famia. Por ehempel, ora nos lesa loke e sirbidornan di Dios den e prome parti di siglo 20 a haci, nos ta keda masha impresiona y hasta asombra pa nan spirito di sacrificio propio. Nos ta sumamente agradecido pa e manera cu nan a pone sirbishi sagrado prome cu tur otro cos den nan bida. Pero, na mes momento, nos por mira claramente cu e rumannan mester tabata un poco mas balansa. Con asina?

23 Wel, tabata masha normal pa un ruman homber acepta asignacion di sirbishi, of di e trabou biahero, cu a pone cu e mester a keda leu for di cas pa lunanan largo. Tabatin biaha cu nos publicacionnan a uza palabranan mas fuerte cu loke e Scritura ta rekeri pa descurasha e rumannan di casa, y no tabatin hopi informacion tocante con pa fortifica un matrimonio. Ainda e situacionnan ey ta asina? No.

Un cristian no mester acepta asignacionnan teocratico cu lo strob’e di cumpli cu su obligacionnan di famia

24. Con Cristo a yuda su pueblo haya un punto di bista mas balansa di matrimonio y bida di famia?

24 Awe, un cristian no mester acepta asignacionnan teocratico cu lo strob’e di cumpli cu su obligacionnan di famia. (Lesa 1 Timoteo 5:8.) Ademas, Cristo a percura pa su siguidornan fiel riba Tera ricibi conseho biblico util y balansa regularmente tocante matrimonio y bida di famia. (Efe. 3:14, 15) Na 1978 a sali e buki Logrando felicidad den bida di famía. Un 18 aña despues a sali e buki E Secreto pa Felicidad den Famia. Ademas, E Toren di Vigilancia a publica un cantidad di articulo pa yuda parehanan casa aplica e principionan di Bijbel den nan matrimonio.

25-27. Con a presta mas atencion na e necesidadnan di tanto mucha como hobennan a traves di añanan?

25 Y kico di e muchanan y e hobennan? A traves di añanan, nan necesidadnan a haya mas y mas atencion. Pa hopi tempo e organisacion di Jehova a percura bunita informacion pa muchanan di diferente edad. Pero loke un tempo tabata djis un rooi awor a bira un waterval. Por ehempel, di 1919 pa 1921 a sali den The Golden Age e serie “Estudio di Bijbel pa Hobennan.” Despues di esey a sali e foyeto The Golden Age ABC na 1920 y e buki Children na 1941. Den decada di 1970, e esclavo fiel a percura e bukinan Scuchando e Gran Maestro, Bo hubentud—sacando mayor probecho foi dje y Mi Buki di Relato Biblico. Na 1982, a cuminsa publica e serie “Hobennan Sa Puntra” den Spierta! y esey a hiba na e buki Loke hovenan sa puntra—Contesta práctica, publica na 1989.

Muchanan a keda masha contento cu e foyeto Mi Prome Lesnan di Bijbel na e congreso na Alemania

26 Awe, nos tin dos volumen actualisa di e buki Young People Ask, mientras cu e serie ta sigui riba nos website, jw.org. Tambe nos tin e buki Siña for di e Gran Maestro. Nos website tin hopi cos pa hobennan, entre otro, carchi di personahenan biblico, actividadnan di estudio di Bijbel tanto pa mucha chikito como pa esnan mas grandi, puzzel, video y comics di relatonan biblico y tambe lesnan di Bijbel pa mucha bou di tres aña. Ta bisto cu for di e dia cu Cristo a brasa e muchanan den e prome siglo te awe, su punto di bista di hobennan a keda mescos. (Mar. 10:13-16) E kier pa e muchanan y e hobennan sinti nan stima y bon alimenta spiritualmente.

27 Ademas, Hesus no kier pa ningun hende haci daño na mucha. Segun cu e mundo degrada aki ta sak mas hundo den inmoralidad y tur tipo di sushedad, casonan di abuso sexual di mucha ta aumentando drasticamente. Kico Hesus a haci pa proteha mucha? Wel, e esclavo fiel a publica informacion cla y raspa pa yuda mayornan pa nan por proteha nan yiunan di e practica sushi aki. d

28. (a) Kico nos tin cu haci si nos kier participa den adoracion puro, manera Ezekiel su vision di e tempel ta ilustra? (b) Kico abo ta determina pa haci?

28 Ta masha emocionante pa mira con Cristo a sigui refina su siguidornan. El a entrena nan pa respeta y biba segun e normanan moral halto di Jehova, y el a yuda nan pa beneficia di esakinan. Pensa atrobe riba e tempel cu Ezekiel a mira den vision. Bo ta corda su entrada y pasiyo halto? Ta berdad cu e tempel ey no ta un luga literal, sino un luga spiritual. No obstante, abo ta mir’e como algo real? Nos no ta drenta den dje djis door di bay Salon di Reino, habri Bijbel of yama na porta di e hendenan den sirbishi. Eseynan ta cosnan cu hende ta mira. Hasta un hende hipocrita por haci e cosnan aki sin nunca drenta e tempel di Jehova. Pero con nos por drenta e luga di mas sagrado y sirbi den dje, esta, den Jehova Dios su areglo pa adoracion puro? Nos por haci esey solamente si nos ta bay reunion, lesa Bijbel, predica y alabes ta biba segun e normanan halto di Jehova y ta participa den adoracion puro cu un actitud corecto. Laga nos semper aprecia e privilegio precioso ey. Laga nos sigui haci nos best tambe pa refleha e santidad di Jehova door di biba na harmonia cu su normanan husto!

a Na 1932, Volumen 2 di e buki Vindication a indica pa prome biaha cu e profecianan di Bijbel cu tin di haber cu reestablecemento di e pueblo di Dios na nan pais tabatin un cumplimento moderno den caso di Israel spiritual, no Israel natural. E profecianan ey a indica cu adoracion puro lo a ser reestableci. E Toren di Vigilancia di 1 di maart 1999 a splica cu Ezekiel su vision di e tempel tabata un di e profecianan ey di reestablecemento. Pues, esaki tin un cumplimento spiritual importante durante e ultimo dianan.

b Segun e promesa solem aki, un homber cu un muher no tabatin mag di ta nan dos so den un camber, a menos cu nan a laga e porta hancho habri of nan tabata casa cu otro of famia di otro. Pa varios aña, e rumannan a recita e promesa aki tur dia como parti di e programa di Adoracion di Mainta na Betel.

c Mal uzo di tabaco ta inclui hum’e, kauw e of cultiv’e pa e propositonan ey.

d Por ehempel, wak capitulo 32 di e buki Siña for di e Gran Maestro; wak tambe e topico principal, “Proteha Bo Yiunan” den e ¡Despertad! di october 2007.