1. Ninji pidaona Ezekyele pyakuti pisatidzumisa?

NDIYE tani mbamudakhala na cakugumana naco ninga ca mprofeta Ezekyele mu pyaka cifupi madzana 25 nduli? Nyerezerani ipi: Mukufendedzera templo ikulu kakamwe, yakuyetima na yakudzumisa. Anju wamphambvu ali penepo toera kukupangizani templo ineyi! Musakwira masikada manomwe akuti asakutsogolerani ku ubodzi mwa misuwo mikulu mitatu. Musadzumatirwa kakamwe na misuwo yace. Templo ineyi ndi yakulapha cifupi na makhono 30. M’misuwo musaona anyakuonera makwartu. Mizati yabalikiswa na pidzindikiro pya masamba a miti ya micindu.—Ezek. 40:1-4, 10, 14, 16, 22; 41:20.

2. (a) Masomphenya a templo asaimiriranji? (Onanimbo cidzindikiro capantsi.) (b) Tinapfundzanji kubulukira ku pinthu pinaoneka pa misuwo ya templo?

² Iyi ndi templo yaciprofesiya yauzimu. Ezekyele aifokotoza mu unyomonyomo unoyu yakuti isagumanika pa kapitulu 40 mpaka 48 ya bukhu yace yaciprofesiya. Templo ineyi isaimirira masasanyiro a Yahova aulambiri wakucena. Pinthu pyonsene pya templo piri na mabvekero mu ulambiri wathu mu ntsiku zino zakumalisa. * Kodi misuwo mikulu yakulapha isabvekanji? Isatikumbusa kuti ale anapita m’masasanyiro a ulambiri wakucena wa Yahova asafunika kukhala maso mwakubverana na midida yakulapha peno yapadzulu ya Mulungu. Ngakhale pidzindikiro pya masamba a miti ya micindu asaimirirambo pibodzi pyene, nakuti midzidzi inango asaphatisirwa m’Bhibhlya toera kuimirira ulungami. (Sal. 92:12) Mphapo, anyakuonera makwartu asaimiriranji? Mwapakweca, ale anakhonda kulemedza midida ya Mulungu asakhondwa kupita mu templo ineyi yakubalika, njira yakupasa umaso ya ulambiri wakucena.—Ezek. 44:9.

3. Thangwi yanji atowereri a Kristu akhafunika kuceneswa kwa kwenda na kwenda?

³ Masomphenya a Ezekyele asakwanirisika tani? Ninga pidadinga ife mu Nsolo 2 wa bukhu ino, Yahova asaphatisira Kristu toera kucenesa mbumba yace kutomera caka 1914 mpaka kutoma kwa caka 1919. Kucenesa kweneku kwalimira? Napang’ono pene! Kutomera mu pyaka dzana nduli, Kristu asapitiriza kuphedzera midida ya makhaliro akucena ya Yahova. Natenepa, atowereri ace akhafunika kupitiriza kuceneswa. Thangwi yanji? Thangwi Kristu asagumanyiza atowereri ace kubulukira m’makhaliro akuipa a dziko ino, pontho Sathani nee asaleka kuyesera toera kuagwisira m’matope aulukwali. (Lerini 2 Pedro 2: 20-22.) Tendeni tidinge makhundu matatu akuti Akristu andimomwene apitiriza kuceneswa. Pakutoma, tinadzadinga kuceneswa m’makhaliro, buluka penepo, tinadinga masasanyiro akufunika toera kukoya kuti mpingo ukhale wakucena, na pakumalisa, tinadinga masasanyiro a banja.

4, 5. Ndi njira ipi inaphatisira Sathani, na asapembera tani?

⁴ Mbumba ya Yahova isakhala yakufunisisa makhaliro adidi. Na thangwi ineyi, iwo akhafuna kuphatisira pitsogolero pyakubveka pa nkhani ineyi. Tendeni tidinge pitsandzo pyakucepa.

⁵ Makhaliro aulukwali. Yahova acita masasanyiro akupita m’mabonde basi ene kwa anyakumanga banja kukhala kwakucena na kwakuthema. Sathani asabera themu masasanyiro anewa adidi mbaacinja mu pinthu pyakunyanyasa, pontho asaaphatisira toera kuyesera mbumba ya Yahova toera kuluza uxamwali wawo na Mulungu. Sathani apembera mu kuphatisira njira ineyi mu ntsiku za Balaamu, na asaiphatisirambo kakamwe mu ntsiku zino zakumalisa.—Num. 25:1-3, 9; Apok. 2:14.

6. Ndi dumbiro ipi ikhagumanika mu Ncenjezi, ikhaphatisirwa tani, na thangwi yanji anthu asiya kuiphatisira? (Onanimbo cidzindikiro capantsi.)

⁶ Toera kuthimbana na kuwangisira kwa Sathani, revista ya Ncenjezi ya 15 ya Khoni ya 1908, yalonga dumbiro yakuti ikhaphataniza phangano iyi: “Ine ndinakhala mu ndzidzi onsene na mbuto zonsene, pa mbuto yapakweca na mamuna wakuti si wanga peno nkazi.” * Maseze, dumbiro ineyi nee ikhali phembo, azinji akhaiona ninga phembo mbalemba madzina awo toera kuikhwa mu revista ya Zion’s Watch Tower. Mu kupita kwa pyaka, pikhaoneka mwadidi kuti dumbiro ineyi, yaphedza azinji mu ndzidzi unoyu, mbwenye yadzakhala nsambo; natenepa nee ikhaphatisirwabve. Mbwenye, midida yapadzulu ya makhaliro akhaimirira dumbiro ineyi akhapitiriza kuphatisirwa ndzidzi onsene.

7. Ndi nyatwa ipi idalongwa mu revista ya Ncenjezi mu caka 1935, na ndi n’dida upi udagomezera iyo?

⁷ Kupomokera kwa Sathani kukhathimizirika. Revista ya Ncenjezi ya 1 ya Murope ya 1935, yalonga pakweca pya nyatwa ikhaoneka pakati pa mbumba ya Mulungu. Anango akhanyerezera kuti kucita khundu mu utumiki m’midzidzi inango mbukudaapingiza kuphatisira midida ya makhaliro adidi a Yahova mu umaso wawo paokha. Revista ineyi yafokotoza: “Munthu asafunika kukumbuka kuti basi ene kucita khundu m’basa yakupereka umboni si pyenepi basi pinaphembwa. Mboni za Yahova zisaimirira Yahova, na pinaphembwa iwo ndi toera kuimirira Yahova na Umambo wace.” Natenepa, nsolo unoyu wapereka uphungu wakubveka thangwi kumanga banja na masasanyiro adidi akupita m’mabonde, kwaphedza mbumba ya Mulungu toera ‘kuthawa pya ulukwali.’—1 Kor. 6:18

8. Thangwi yanji revista ya Ncenjezi ikhalonga mwakubwereza-bwereza mabvekero akukwana a fala Yacigrego yakuti makhaliro aulukwali?

⁸ M’makhumi a pyaka pya lero, mwakubwereza-bwereza revista ya Ncenjezi yalonga mabvekero a fala idaphatisirwa m’Malemba Acigrego yakuti makhaliro aulukwali—por·neiʹa. Mabvekero ace si kupita m’mabonde basi tayu. Mbuto mwace, por·neiʹa isaphataniza  macitiro mazinji aulukwali, makamaka asaphataniza macitiro onsene akunyanyasa anacitwa mu zinyumba zinacitirwa ulukwali. Natenepa, atowereri a Kristu atsidzikizika ku muliri wakuipa waulukwali wakuti usapeusa azinji mu dziko lero.—Lerini Efeso 4:17-19.

9, 10. (a) Ndi nkhani ipi ya makhaliro adidi idafokotozwa mu Ncenjezi mu caka 1935? (b) Ndi cipfundziso cipi cakulinganira ca Bhibhlya cinalonga pya kuphatisira pyakumwa pyakuledzeresa?

⁹ Kuphatisira mwakuipa pyakumwa pyakuledzeresa. Revista ya Ncenjezi ya 1 ya Murope ya 1935, yalonga nkhani inango ya n’khaliro wadidi: “Pikhaoneka kuti anango [akhamwa pyakumwa pyakuledzeresa] mbacita khundu mu utumiki wa m’munda na mabasa anango mu gulu. Ndi mu njira ipi vinyu ndi yakutawiriswa m’Malemba? Mbukudakhala kwakuthema kuphatisira vinyu mwakupiringana khala isadodomesa basa ya anango mu gulu ya Mbuya?”

¹⁰ Ntawiro usafokotoza pya kukhala na maonero akulinganira a pyakumwa pyakuledzeresa akuti asagumanika m’Mafala a Mulungu. Bhibhlya nkhabe khondesa kumwa vinyu na pyakumwa pinango pyakuledzeresa mwakukhonda piringana midida, mbwenye isakhondesa kuledzera. (Sal. 104:14, 15; 1 Akor. 6:9, 10) Atumiki a Mulungu nee asafunika kucita khundu m’basa yakucena pakumala kumwa pyakumwa pyakuledzeresa, iwo asakumbuswa cakucitika ca ana a Aroni, akuti aphiwa na Mulungu thangwi yakugasa moto pa guwa ya Mulungu mwakhonda kupangwa. Mwakukhonda dembuka, cakucitika ceneci cisapangiza kuti ninji pidatsogolera amuna anewa toera kucita pinthu pyakukhonda thema, thangwi Mulungu akhadapereka mwambo wakukhondesa anyantsembe onsene kumwa pyakumwa pyakuledzeresa mu ndzidzi ukhacita iwo mabasa akucena. (Lev. 10:1, 2, 8-11) Mu kuphatisira n’dida unoyu lero, atowereri a Kristu asacita mphole-mphole toera kucalira kumwa mu ndzidzi unacita iwo khundu m’basa yakucena.

11. Thangwi yanji ikhali nkhombo kwa mbumba ya Mulungu kutambira kubvesesa kwakuthimizirika pa nkhani ya pyakumwa pyakuledzeresa?

¹¹ M’makhumi a pyaka pya lero, atowereri a Kristu asapaswa nkhombo zakuthimizirika zakubvesesa thangwi ya pyakumwa pyakuledzeresa, unyamwera na kuphatisira mwakuipa. Mu kupereka takhuta na cakudya cauzimu pa ndzidzi wakuthema, azinji asaphedzwa toera kutsalakana nkhani ineyi mwadidi mbatsalakana mwadidi umaso wawo. Azinji asaphedzwa toera kucalira nyatwa zonsene. Nee m’bodzi asafunika kutawirisa kuti kuledzera kuncitise kuluza cilemedzo, kuluza banja, mwapyonsene kuluza mwai wakucita khundu mu ulambiri wakucena wa Yahova.

12. Atumiki a Kristu aona tani kuphatisira fodya mbazidzati kutoma ntsiku zakumalisa?

¹² Kuphatisira fodya. Atumiki a Kristu akhakhondeswa kuphatisira fodya ngakhale ntsiku zakumalisa mbazidzati kutoma. Mu pyaka pizinji nduli, m’bale wakugwesera, Charles Capen, asakumbuka paulendo wakutoma udagumanikana iye na Charles Taze Russell mu pyaka dzana 19. Capen, wa pyaka 13, na abale ace atatu akhali pa Nyumba ya Bhibhlya ku Allegheny, Pennsylvania. Mu ndzidzi ukhapita Russell cifupi na iwo, iye  aabvundza: “Aphalemwe mukufumali?” Ndikubva kununkha fodya.” Iwo ampanga kuti nee akhafumali. Mwandimomwene, iwo nee akhapenulabve thangwi ya maonero a Russell pa nkhani ya fodya. Mu revista ya Ncenjezi ya 1 ya Malimwe ya 1895, M’bale Russell afokotoza 2 Akorinto 7:1, mu kulonga kuti: “Ndisacimwana kuona kuti Nkristu onsene mbadapereka tani mbiri kuna Mulungu, peno kukhala na maphindu, khala iye asaphatisira fodya mu njira yonsene. . . . Mphyakucimwanika kunyerezera Mbuya wathu kununkha fodya peno kuikha pa mulomo pace pinthu pyakunyanyasa.”

13. Ndi kuceneswa kupi kudaoneka mu caka 1973?

¹³ Mu caka 1935, revista ya Ncenjezi yafokotoza fodya ninga “pinthu pyakunyanyasa kakamwe” na yalonga kuti nee m’bodzi anafumali mbadapitiriza kukhala pa Bheteli peno kutumikira ninga muimiriri wa gulu ya Mulungu m’basa ya upainiya peno muyang’aniri wa cisa. Mu caka 1973 kwaoneka kuceneswa m’makhaliro kwakuthimizirika. Revista ya Ncenjezi ya 1 ya Khoni yafokotoza kuti nee m’bodzi wa Mboni ya Yahova mbadapitiriza m’mpingo mu ndzidzi unacita iye n’khaliro unoyu wakupha, wakunyanyasa na wakusowa ufuni. Ale akhakhonda kusiya kuphatisira fodya akhabuluswa m’mpingo. * Kristu aphatisira njira inango yakufunika mu kucenesa atowereri ace.

14. Ndi n’dida upi wa Mulungu thangwi ya ciropa, na ncitiro wakuikha ciropa wadzamwazika tani?

¹⁴ Kuphatisira mwakuipa ciropa. Mu ntsiku za Nowa, Mulungu alonga kuti pikhali pyakuipa kudya ciropa. Iye agomezera nkhani ineyi m’Mwambo udapereka iye kwa dzinza ya Israele, pontho mu njira ibodzi ene alonga kuna mpingo Wacikristu toera ‘athawe peno kuthunda ciropa.’ (Mach. 15:20, 29; Gen. 9:4; Lev. 7:26) Mwakukhonda dzumatirwa, Sathani agumana njira mu ntsiku zino toera kucitisa azinji kukhonda bvera midida ineyi ya Mulungu. Madotoro akhali na maluso akuikha ciropa mu pyaka dzana 19, mbwenye pakumala kudzindikira mitundu ya ciropa, kuikhwa ciropa kwadzathimizirika kakamwe. Mu caka 1937, ciropa cikhatoma kugumanyiswa na kukoyiwa, pontho Nkhondo Yaciwiri ya Dziko Yonsene yathimizirisa ncitiro unoyu. Mwakukhonda dembuka, kuikhwa ciropa kwadzamwazika pa dziko yonsene.

15, 16. (a) Ndi kutonga kupi kukhali na Mboni za Yahova thangwi ya ciropa? (b) Ndi ciphedzo cipi cinaperekwa kwa atowereri a Kristu thangwi yakuikhwa ciropa na masasanyiro akukhonda kuikhwa ciropa, na maphindu api?

¹⁵ Kutoma kwa caka 1944, revista ya Ncenjezi yapangiza kuti kuikhwa ciropa kukhali sawasawa na kudya ciropa. Mu caka cakutowerera, kutonga kweneku kwakubulukira m’Malemba kukhali kwakuwangisa na kwakubveka. Mu caka 1951, kwabuluswa ndandanda ya mibvundzo na matawiro toera kuphedza mbumba ya Mulungu toera kulonga na madotoro aungumi. Pa dziko yonsene, atowereri akukhulupirika a Kristu akhali acipapo, kazinji kene akhathimbana na kusingirirwa, kuidiwa ngakhale kutcingwa. Mbwenye Kristu akhapitiriza kutsogolera gulu yace mu kupereka ciphedzo cakufunika. Mphangwa zakudingwa mwadidi, mabruxura na misolo ikhabuluswa.

 ¹⁶ Mu caka 1979, akulu a mpingo anango atoma kucedzera nyumba za ungumi toera kuphedza madotoro kubvesesa mwadidi kutonga kwathu, mathangwi a Malemba na njira zakukhonda kuphatisira ciropa. Mu caka 1980, akulu a mpingo m’mizinda 39 ya Estados Unidos atambira cipfundziso cakupambulika pa nkhani ineyi. Mu kupita kwa ndzidzi, Mathubo Akutonga akhazikisa Makomiti Akupita N’cibverano Na Nyumba Za Ungumi pa dziko yonsene. Kodi kuwangisira kweneku kwathambaruka mu kupita kwa pyaka? Lero, makhumi a pikwi a anyakudziwisa pya ukonzi, kuphataniza madotoro, anyakucita operasau na anyakulasa njirisau toera kugona citulo asabverana na atenda akuti ndi Mboni za Yahova mu kulemedza cisankhulo cathu cakuphatisira ukonzi wakukhonda kuikhwa ciropa. Nyumba za ungumi zizinji zisaphatisira ukonzi wakukhonda kuikhwa ciropa, pontho anango asaiona ninga njira yapadzulu ya ukonzi. Kodi nee mphyakutsandzayisa kunyerezera njira inatsidzikiza Yezu atowereri ace thangwi ya kuwangisira kwa Sathani toera kuapswipisa?—Lerini Aefesi 5:25-27.

17. Tinapangiza tani kuti tisapasa ntengo njira inaphatisira Kristu toera kucenesa atowereri ace?

¹⁷ Mphyadidi tibvundzike, ‘Tisapasa ntengo kucenesa kunacita Kristu atowereri ace na kutipfundzisa toera kuphatisira midida yakulapha peno yapadzulu ya makhaliro ya Yahova? Khala  ndi tenepo, tendeni tikumbuke kuti Sathani asasaka kutithaukirisa kuna Yahova na Yezu mu kufudza kulemedza kwathu makhaliro adidi a Mulungu. Toera kuthimbana na manyengerero anewa, ndzidzi onsene gulu ya Yahova isapereka macenjezo aufuni na uphungu thangwi ya njira zakuipa za dziko ino. Tendeni tikhale maso mbatibvera uphungu unoyu wakuphedza kakamwe.—Mis. 19:20.

18. Kwa ale akuti mwakufuna nkhabe kubvera midida ya Mulungu, masomphenya a Ezekyele asatikumbusanji?

¹⁸ Khundu yaciwiri yakuceneswa m’makhaliro isaphataniza midida inaphatisirwa toera mpingo ukhale wakucena. Mwakutsukwalisa, si onsene anatawira midida ya makhaliro ya Mulungu mbaperekeka okhene kwa Mulungu asapitiriza na kutonga kwawo. Anango acinja mitima yawo, mwakufuna asakhonda midida ineyi. Ninji pisafunika kucitwa kuna anthu anewa? Tinagumana citsogolero cibodzi m’masomphenya a Ezekyele a templo yauzimu idalonga ife pakutoma kwa nsolo uno. Kumbukani misuwo mikulu yakulapha. Pa nsuwo ubodzi na ubodzi pakhali na anyakuonera makwartu. Anyakuonera mbadatsidzikiza templo na kukhondesa ale ‘adakhonda kusidzwa muntima’ toera kupita. (Ezek. 44:9) Cikumbuso ceneci ndi cakubveka mwadidi cakuti ulambiri wakucena ndi mwai kwa ale basi ene anawangisira kuphatisira midida ya makhaliro akucena ya Yahova. Mu njira ibodzi ene, mwai wakugumanyikana na Akristu andzathu mu ulambiri nee usafungulwa kwa anthu onsene lero.

19, 20. (a) Mwapang’ono pang’ono, Kristu asaphedza tani atowereri ace toera kucenesa njira yakutsalakana madawo makulu? (b) Ndi mathangwi api matatu akubuluswa m’mpingo kwa anyakudawa akukhonda tcinyuka?

¹⁹ Mu caka 1892, revista ya Ncenjezi yalonga kuti “Ife tiri na basa yakubulusa m’mpingo Akristu akuti mwakuoneka peno mwakukhonda oneka, asakhonda kuti Kristu aperekeka ekhene ninga ciomboli [ntengo wakundendemera] kwa onsene.” (Lerini 2 Jwau 10.) Mu caka 1904, bukhu yakuti A Nova Criação yadziwisa kuti ale anapitiriza kucita pinthu pyakuipa asafewesa mpingo. Mu ndzidzi unoyu, mpingo onsene mbudacita khundu mu “kutonga gereja” toera kudinga nkhani za madodo makulu anewa. Natenepa, pyenepi nee pikhacitika kazinji kene. Mu caka 1944, revista ya Ncenjezi yapangiza kuti basi ene akulu a mpingo asafunika kutsalakana nkhani zenezi. Mu caka 1952 njira zakubuluswa m’Bhibhlya toera kutonga miseru zalembwa mu Ncenjezi, mbazigomezera thangwi ikulu yakubuluswa m’mpingo kwa ale anakhonda kutcinyuka, toera mpingo ukhale wakucena.

²⁰ M’makhumi a pyaka, Kristu asaphedza atowereri ace toera kubvekesa na kucenesa njira zakutsalakana madodo makulu. Akulu Acikristu asapfundziswa toera kutonga miseru mu njira ya Yahova, na maonero akulinganira a cilungamo na ntsisi. Lero tisaona pakweca mathangwi matatu anacitisa nyakudawa wakukhonda kutcinyuka kubuluswa m’mpingo: (1) toera kukhonda kupasa manyadzo dzina ya Yahova, (2) toera kutsidzikiza mpingo  kuti ukhonde kuthaphuliswa na nyatwa za madawo makulu, na (3) toera kucitisa nyakudawa kuti atcinyuke pingakwanisika.

21. Ndi mu njira ipi masasanyiro akubuluswa m’mpingo asapangiza kukhala nkhombo kwa mbumba ya Mulungu?

²¹ Kodi musaona masasanyiro akubulusa munthu m’mpingo kukhala nkhombo kwa atowereri a Kristu lero? Kazinji kene, mu Israele wakale, anyakucita pyakuipa akhakhala ngozwi kuna mbumba ineyi, mu kupita kwa ndzidzi akhanjipa kupiringana ale akhafuna Yahova na akhasaka kucita pyadidi. Kazinji kene mbumba ikhapasa manyadzo dzina ya Yahova na ikhaluza uxamwali na Mulungu. (Yer. 7:23-28) Mbwenye lero, Yahova asatsalakana mbumba yace ya amuna na akazi akukola mwauzimu. Nakuti anyakudawa akukhonda kutcinyuka asabuluswa pakati pathu, iwo nkhabe kutawirwa toera kukhala pida pya Sathani toera kufudza mpingo na makhaliro ace akucena. Mbwenye mphambvu yawo ikupitiriza kucepa. Ninga nsoka, tisanyindira kupitiriza kukhala na ciphedzo ca Yahova. Kumbukani, Yahova apikira: “Pida pyonsene pinachimwana kukulasa.” (Iza. 54:17) Kodi tisaphedza akulu a mpingo akuti ali na mabasa akutsalakana miseru mikulu?

22, 23. Thangwi yanji tisapereka takhuta kuna Akristu andzathu a pyaka dzana 20 nduli, pontho ninji cinapangiza kuti pakhafunika ulinganiri thangwi ya banja?

²² Khundu yacitatu yakuti atowereri a Kristu asaphindula kubulukira mu kuceneswa ndi khundu ya kumanga banja na umaso wa banja. Kodi maonero athu a banja acinja mu kupita kwa pyaka? Inde. Mwacitsandzo, tingaleri pya atumiki a Mulungu a pyaka dzana 20 nduli, ife nee tinaphedzera mbwenye tinadzumatirwa na nzimu wawo wakudzimana. Ife tisapereka takhuta mu njira idatsalakana iwo basa yakucena kupiringana mabasa anango mu umaso wawo. Mu ndzidzi ubodzi ene, tinakwanisa kuona kuti ulinganiri ukhafunika. Mu njira ipi?

²³ Nee pikhali pyacilendo kwa abale kutawira mabasa a utumiki peno basa ya muyang’aniri wa cisa yakuti akhaenda kutali mbakwata nthanda zizinji. Kazinji kene, masasanyiro a banja akhafeweswa kupiringana pikhalonga Malemba, maseze anthu akucepa akhalonga pya kukhala na mabanja Acikristu akuwanga. Kodi makhaliro mabodzi ene asagumanika pakati pa atowereri a Kristu lero? Nkhabe!

24. Kristu aphedza tani mbumba yace yakukhulupirika toera kukhala na maonero akulinganira thangwi yakumanga banja na banja?

²⁴ Lero, mabasa a Mulungu nkhabe kupaswa munthu anakhonda kukwanirisa pinaphembwa iye pa banja. (Lerini 1 Timoti 5:8.) Kusiyapo pyenepi, Kristu anyindira kuti atowereri ace pa dziko yapantsi apitirize kutambira ciphedzo, uphungu wakulinganira wa Malemba unalonga pya kumanga banja na umaso wa banja. (Aef. 3:14, 15) Mu caka 1978, yabuluswa bukhu yakuti Torne Feliz Sua Vida Familiar. Pakupita pyaka 18 kwabuluswa bukhu Pinacitisa Banja Kukhala Yakutsanzaya. Mwakuthimizira, revista ya Ncenjezi isabulusa misolo mizinji yakuti isacitwa toera  kuphedza anyakumanga banja kuphatisira midida ya Bhibhlya mu umaso.

25-27. Pyakufunika kwa ana a mathunga onsene pyatsalakanwa tani mu pyaka pizinji?

²⁵ Kodi ndiye tani pya aphale na atsikana? Mu pyaka pizinji, pyakufunika pyawo pisatsalakanwa kazinji kene. Kutomera kale, gulu ya Yahova isapereka pinthu pyadidi kwa ana a mathunga akusiyana-siyana, mbwenye pinthu pyenepi pyadzakhala pyakunjipa kakamwe. Mwacitsandzo, mu caka 1919 mpaka 1921, The Golden Age ikhabulusa nsolo wakuti “Estudo Bíblico Juvenil.” Buluka penepo yadzakhala bruxura ya The Golden Age ABC mu caka 1920 na bukhu ya Filhos mu caka 1941. Mu pyaka 1970, kwabuluswa mabukhu Escute o Grande Instrutor, Sua Juventude—O Melhor Modo de Usufruí-la, na Bukhu Yanga Ya Mbiri Za Bibilya. Mu caka 1982, misolo ya mu Despertai! yakuti “Os Jovens Perguntam” yadzakhala bukhu “Os Jovens Perguntam—Respostas Práticas,” mu caka 1989.

²⁶ Lero, tiri na mavolume mawiri mapswa a bukhu Os Jovens Perguntam, maseze misolo ineyi isapitiriza kuikhwa mu Web site yathu, jw.org. Pontho tiri na bukhu Aprenda do Grande Instrutor. Web site yathu iri na mphangwa zizinji kwa aphale na atsikana, kuphataniza mafoto a anthu analongwa m’Bhibhlya, mabasa kwa nyakupfundza  Bhibhlya kwa aphale na anapiana, mavidyu na mafoto akulembwa a mbiri za M’Bhibhlya, pontho na pipfundziso pya Bhibhlya kwa anapiana a pyaka pitatu mpaka ntsogolo. Mwandimomwene, maonero a Kristu kwa anapiana nee acinja kubulukira mudagumanyisa iye anapiana mbaakhumbatira mu pyaka dzana yakutoma. (Mko. 10:13-16) Iye asafuna aphale na atsikana apibve kuti asafuniwa na kudyeswa mwauzimu.

²⁷ Yezu asafunambo kuti anapiana atsidzikizwe ku pinthu pyakugoswa. Mu ndzidzi wakuti makhaliro akunyanyasa a dziko ino akutekera, miliri yakutsalakana mwakuipa anapiana isathimizirika. Natenepa, mphangwa zakubveka mwadidi zisabuluswa toera kuphedza anyakubala toera kutsidzikiza anawo ku macitiro akuipa. *

28. (a) Ninji pinaphembwa khala tisafuna kupita mu ulambiri wakucena, ninga pidapangizwa m’masomphenya a Ezekyele? (b) Kodi mwatonga toera kucitanji?

²⁸ Kodi nee mphyakutsandzayisa kuona kuti Kristu asapitiriza tani kucenesa atowereri ace, kuapfundzisa toera alemedze, aphatisire, na aphindule na midida yapadzulu ya makhaliro adidi ya Yahova? Nyerezerani pontho pya templo idaona Ezekyele m’masomphenya. Kumbukani misuwo yace yakulapha. Mwandimomwene, templo ineyi nee ndi mbuto yakuoneka na maso, mbwenye yauzimu. Natenepa, tisaiona ninga yandimomwene? Tisapita mu templo ineyi, tayu basi ene tingaenda ku Nyumba ya Umambo peno kuleri Bhibhlya peno kuenda mu utumiki. Anewa ndi mabasa akuoneka na maso. Anyampfakafaka mbadakwanisambo kucita mabasa anewa kunja mbakhonda kupita nkati mwa templo ya Yahova. Natenepa, tingacita pinthu pyenepi mu ndzidzi ubodzi ene mbatikhala mwakubverana na midida ya makhaliro apadzulu a Yahova na kucita khundu mu ulambiri wakucena na ntima wadidi, tisapita mu templo na tisatumikira m’mbuto ineyi yakucena kakamwe, masasanyiro a ulambiri wakucena wa Yahova Mulungu! Ndzidzi onsene, tendeni titsalakane mwai unoyu wakufunika kakamwe. Pontho, tendeni ticite pinakwanisa ife toera kupangiza kucena kwa Yahova mu kuphatisira midida yace yakulungama!