Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

MUTU 11

Kusintha Nkharo Chifukwa Chiuta Ni Mutuŵa

Kusintha Nkharo Chifukwa Chiuta Ni Mutuŵa

FUNDO YIKURU MU MUTU UWU

Themba lawovwira ŵanthu ŵake kuŵa na nkharo yiwemi

Jitorani kuti mukunjira pa chipata chakwamba cha tempile likuru lauzimu

1. Kasi Ezekiyeli wakawona chinthu wuli chakuzizwiska?

KASI mphanyi mukachita wuli muwonenge ivyo Ezekiyeli wakawona? Jitorani kuti ndimwe: Mukwiza pafupi na tempile likuru lakutowa. Mungelo wali pafupi kuti wamulongorani malo agha. Ndipo mwati mwakwera masitepu 7, mukufika pa chimoza cha vipata vitatu, ndipo mwamba kopa. Vipata ivi ni vitali mamita 30. Ndipo mukuwona kuti mumphepete muli vipinda vya ŵalonda. Kweniso mukuwona ntchindamiro, panji kuti vipilara ivyo kuchanya vili kuwumbika nga ni khuni la mkama. Ivi ndivyo Ezekiyeli wakawona.—Ezek. 40:1-4, 10, 14, 16, 22; 41:20.

2. (a) Kasi tempile mu mboniwoni iyi likwimira vichi? (Wonani mazgu ghamusi.) (b) Kasi vipata vitali, vipilara, na vipinda vya ŵalonda, vikwimira vichi?

2 Mboniwoni iyi nja tempile lauzimu. Ezekiyeli wali kuyilongosora makora kwamba mu chaputara 40 m’paka 48 cha buku lake. Tempile ili likwimira ndondomeko ya Yehova ya kusopa kwaunenesko. Chilichose icho chikuzunulika mu mboniwoni iyi, chili na ng’anamuro pa kusopa kwithu kutuŵa mazuŵa ghano. * Kasi vipata vitali vikwimira vichi? Vikutikumbuska kuti awo ŵakunjira mu ndondomeko ya kusopa kutuŵa, ŵakwenera kulondezga fundo zapachanya za Yehova na kuŵa na nkharo yiwemi. Ntchindamiro panji vipilara ivyo vili kuchanya vili nga ni khuni la mkama, navyo vili na ng’anamuro lakuyana waka. Chifukwa? Nyengo zinyake mu Baibolo khuni la mkama likwimira kunyoloka. (Sal. 92:12) Vipinda vya ŵalonda ke? Ivi vikulongora kuti para munthu wakutondeka kulondezga fundo za Chiuta, wanganjira yayi mu tempile ili kuti wazakasange umoyo.—Ezek. 44:9.

3. Chifukwa wuli ŵalondezgi ŵa Khristu ŵakwenera kulutilira kutozgeka?

3 Kasi mboniwoni ya Ezekiyeli yikafiskika wuli? Mu Mutu 2 tikawona kuti Yehova na Khristu ŵakatozga ŵanthu mwauzimu kwamba mu 1914 m’paka kukwambilira kwa 1919. Kasi mulimo wakutozga uwu ukamalira penepapa? Yayi. Kwamba nyengo yira, Khristu wakukhumba kuti wose ŵalutilire kulondezga fundo za Chiuta ndipo ŵaŵe na nkharo yiwemi. Ntheura, ŵalondezgi ŵake ŵakwenera kulutilira kutozgeka. Chifukwa wuli? Chifukwa ŵanthu awo Khristu wakuwunganya ŵakufuma ku charu cha Satana ichi, icho chikulutilira kuyezga kuŵaguzaso kuti ŵaŵe na nkharo ziheni. (Ŵerengani 2 Petrosi 2:20-22.) Ŵakhristu ŵaunenesko ŵali kovwirika pa vigaŵa vitatu. Tiyeni tiwone. Chakwamba, nkharo yiwemi, chachiŵiri, icho chikovwira kuti mpingo ulutilire kuŵa wakutowa, ndipo chaumaliro, mbumba.

Ŵakhristu Ŵatozgeka Kuti Ŵaŵe na Nkharo Yiwemi

4, 5. Kasi ntchipingo wuli icho Satana wakugwiliskira ntchito kwamba kale? Ndipo chikuchitika ntchivichi?

4 Nyengo zose ŵanthu ŵa Yehova ŵakuwoneseska kuti nkharo na vyakuchita vyawo ni viwemi. Ntheura ŵakulondezga ulongozgi wakupulikikwa makora pa nkhani iyi. Tiyeni tiwonepo viyelezgero vichoko waka.

5 Uzaghali. Yehova wakuzomerezga ŵanthu ŵakutorana ŵekha kuti ndiwo ŵagonanenge. Kweni Satana wanjizgapo utimbanizgi ndipo chawanangwa chakufuma kwa Chiuta ichi, chawoneka nga ntchinthu chaukazuzi. Iyo wakukhumba kuti Ŵakhristu ŵayezgeke na kunanga ubwezi wawo na Chiuta. Ivi ndivyo Satana wakachita mu nyengo ya Balamu. Na nthowa yeneyiyi wakupuluska Ŵakhristu mu mazuŵa ghaumaliro agha.—Maŵa. 25:1-3, 9; Chivu. 2:14.

6. Kasi mu Gongwe la Mulinda mukaŵa chilapo wuli, ndipo ŵanthu ŵakachiwonanga wuli? Chifukwa wuli chikaleka kugwira ntchito? (Wonaniso mazgu ghamusi.)

6 Kuti Ŵakhristu ŵawovwirike, mu Gongwe la Mulinda Lachingelezi la Juni 15, 1908, mukaŵa chilapo chakuti: “Nyengo zose para nili kwanekha na munthu uyo ni mwanalume panji mwanakazi munyane yayi, nichitenge nga umo ningachitira para nili pa gulu.” * Nangauli ili likaŵa dango yayi, kweni ŵanji ndimo ŵakaviwonera, mwakuti ŵakapelekanga mazina ghawo kuti ghalembeke mu Zion’s Watch Tower nga mbukaboni wakuti ŵalondezgenge. Kweni nyengo yikati yajumphapo, chilapo ichi chikaŵaso chakovwira yayi, chifukwa ŵanthu ŵakayowoyanga waka pamulomo. Ntheura, chikamara. Ndipouli, fundo ya chilapo ichi yichali yakuzirwa.

7. Kasi Gongwe la Mulinda la 1935, likati ni suzgo wuli ilo Ŵakhristu ŵakaŵa nalo, ndipo likapeleka ulongozgi wuli?

7 Kweni Satana wakalutilira kugoda ŵanthu na uzaghali. Ntheura, Gongwe la Mulinda Lachingelezi la Malichi 1, 1935, likabisa yayi, likati suzgo ili likaŵa likuru pakati pa Ŵakhristu. Ŵanji ŵakaghanaghananga kuti ŵangachitako nkharo ziheni izi para ŵali kwaŵekha, chikuru ŵakupharazga. Kweni Gongwe la Mulinda likati: “Ntchakukwana yayi kupharazga. Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakwimira Yehova, ntheura vyakuchita vyawo vikwenera kulongora kuti ŵakwimira nadi Yehova na Ufumu wake.” Gongwe ili likapeleka ulongozgi wakupulikikwa pa nkhani ya nthengwa na kugonana. Ntheura likawovwira ŵanthu ŵa Chiuta kuchimbirako ku “uzaghali.”—1 Kor. 6:18.

8. Chifukwa wuli Gongwe la Mulinda lalongosora kanandi waka ng’anamuro la lizgu Lachigiriki lakuti por·nei’a?

8 Sonosono apa, Gongwe la Mulinda lalongosora kanandi waka ng’anamuro la lizgu Lachigiriki lakuti por·nei’a, ilo likung’anamulika kuti uzaghali. Lizgu ili likuyowoya vya kugonana pera yayi, kweni ndisani, likung’anamuraso nkharo zaukazuzi izo zikuchitika mu nyumba za mahule. Ntheura ŵalondezgi ŵa Khristu ŵakuvikilirika ku uzaghali uwo wazara chomene mu charu.—Ŵerengani Ŵaefeso 4:17-19.

9, 10. (a) Kasi Gongwe la Mulinda mu 1935 likayowoyaso za vichi? (b) Kasi Baibolo likuti wuli pa nkhani ya moŵa?

9 Uloŵevu. Gongwe la Mulinda Lachingelezi la Malichi 1, 1935, likayowoyaso fundo yinyake. Likati: “Vyawonekaso kuti ŵanji ŵakupharazga na kuchita milimo yinyake mu gulu uku ŵamwapo. Kasi Baibolo likuti wuli pa nkhani ya moŵa? Kasi chingaŵa chamahara kumwa moŵa unandi na kutondeka kuchita makora mulimo wa Fumu?”

10 Magazini iyi yikati moŵa tikwenera kuwuwona mwakwenelera nga umo Baibolo likuyowoyera. Baibolo likukana yayi kumwapo, kweni likukanirathu uloŵevu. (Sal. 104:14, 15; 1 Kor. 6:9, 10) Pa nkhani ya kuchita milimo yakupatulika uku munthu wamwapo, ŵateŵeti ŵa Chiuta ŵakwenera kukumbuka ivyo vikachitikira ŵana ŵa Aroni. Chiuta wakaŵakoma apo ŵakapeleka moto wambura kuzomerezgeka pa jotchero. Nyengo yichoko waka, Baibolo likavumbura icho chikapangiska kuti ŵachite chinthu chambura kwenelera ichi. Ŵakwenera kuti ŵakamwapo. Chiuta wakakanizga ŵasofi wose kuchita milimo yawo yakupatulika uku ŵamwapo. (Lev. 10:1, 2, 8-11) Ntheura Ŵakhristu ŵakuwoneseska kuti ŵaleke kuchita milimo yakupatulika uku ŵamwapo.

11. Kasi Ŵakhristu ŵawovwirika wuli pa nkhani ya moŵa?

11 Kweniso Ŵakhristu ŵakapulikiska nkhani ya uloŵevu. Muzga wakugomezgeka na wavinjeru watovwira kuti tichitenge mwamahara pa nkhani iyi. Ndipo ŵanandi ŵawovwirika mwakuti ŵasankha kulekerathu kumwa moŵa. Mungazomerezganga yayi kuti uloŵevu umupokani ntchindi, utimbanizge mbumba, na kumutayiskani mwaŵi wa kusopa Yehova.

Mubali C. T. Russell wakati: “Tikukayika usange Fumu yingatemwa kununkha hona panji kuŵika chinthu chaukazuzi ku mulomo wake”

12. Kasi ŵateŵeti ŵa Chiuta ŵakaliwonanga wuli hona?

12 Hona. Pambere mazuŵa ghaumaliro ghandambe, ŵateŵeti ŵa Chiuta ŵakamba kumanya kuti hona ndiheni. Mubali munyake muchekuru zina lake Charles Capen, wakayowoya ivyo vikachitika apo wakakumana na Charles Taze Russell kakwamba kuumaliro wa m’ma 1800. Nyengo iyo, mubali Capen wakaŵa na vyaka 13, ndipo wakaŵa lumoza na mukuru wake kweniso ŵanung’una ŵake ŵaŵiri. Ŵakaŵa pa masitepu ghakukwelera ku chipinda chapachanya cha Bible House ku Allegheny, Pennsylvania. Apo Russell wakajumphanga, wakafumba kuti: “Ka ŵanganya imwe mukukhweŵa? Napulika sungu la hona.” Ŵakakana chiŵenjuŵenju. Apa ŵakwenera kuti ŵakamanya kuti Russell wakutinkha hona. Mu Gongwe la Mulinda Lachingelezi la Ogasiti 1, 1895, Mubali Russell wakalongosora lemba la 2 Ŵakorinte 7:1, wakati: “Nkhukayika usange Mkhristu wangapeleka uchindami kwa Chiuta para wakukhweŵa hona, kweniso usange wakusangapo phindu. . . . Tikukayika usange Fumu yingatemwa kununkha hona panji kuŵika chinthu chaukazuzi ku mulomo wake.”

13. Kasi ntchivichi chikasintha mu 1973?

13 Mu 1935, Gongwe la Mulinda likati hona “ntchinthu chaunyankhasi,” ndipo waliyose uyo wakukhweŵa panji kusumba hona, wangalutilira yayi kuteŵetera pa Beteli, kuchita upayiniya, panji kuŵa mulaŵiliri wakwendakwenda. Mu 1973, vinthu vikasinthaso. Gongwe la Mulinda Lachingelezi la Juni 1, likalongosora kuti Kaboni wa Yehova wangalutilira yayi kuŵa mu mpingo, usange wakukhweŵa. Awo ŵakana kuleka hona ŵakasezgekanga mu mpingo. * Kweni Khristu wakachitaso chinthu chinyake pa nkhani ya kutozga ŵalondezgi ŵake.

14. Kasi Mazgu gha Chiuta ghakuti wuli pa nkhani ya ndopa, ndipo kasi vikenda wuli kuti ŵanthu ŵambe kupika ndopa?

14 Ndopa. Mu nyengo ya Nowa, Chiuta wakakanizga kurya ndopa. Ivi ndivyo wakayowoyaso mu Dango ilo wakapa Ŵaisrayeli. Ndipo Ŵakhristu nawo wakaŵaphalira kuti ‘ŵaziŵizge ndopa.’ (Mil. 15:20, 29; Gen. 9:4; Lev. 7: 26) Mazuŵa ghano, Satana wasanga nthowa yakupuluskira ŵanthu kuti ŵasuleko dango la Chiuta ili. M’ma 1800, madokotala ghakamba kuyezga kupeleka ndopa. Pamanyuma, ŵakabowozga mitundu ya ndopa. Pa chifukwa ichi mu vyaru vinandi ŵanthu ŵakamba kupika ndopa nga ni munkhwala. Mu 1937, ŵakamba kusunga ndopa. Ndipo pa Nkhondo Yachiŵiri ya Charu Chose, vikazara chomene vya kupeleka ndopa. Pakajumpha na nyengo wuwo yayi, mbwenu pa charu chose ŵakamba kupeleka ndopa ku ŵalwari.

15, 16. (a) Kasi Ŵakaboni ŵa Yehova ŵakachita wuli pa nkhani ya ndopa? (b) Kasi ŵalondezgi ŵa Khristu ŵawovwirika wuli pa nkhani ya ndopa, ndipo ntchivichi icho chachitika?

15 Kukwambilira kwa 1944, Gongwe la Mulinda likati kupokera na kurya ndopa vikuyana waka. Mu chaka chakulondezgapo, ŵakalongosora makora nkhani iyi. Mu 1951, mu Gongwe la Mulinda mukaŵa nkhani ya mafumbo na mazgoro, kuti ŵanthu ŵa Chiuta ŵamanye umo ŵangayowoyera na madokotala. Ntheura pa charu chose Ŵakhristu ŵakugomezgeka ŵakalondezganga dango ili mwachikanga, nangauli ŵanthu ŵakaŵayuyuranga, kuŵachitira nkhaza, na kuŵatambuzga. Kweni Khristu wakalutilira kulongozga gulu lake na kovwira ŵanthu ŵake. Ntheura pakalembeka maburosha na nkhani kuti ziŵawovwire.

16 Mu 1979, ŵalara ŵanyake ŵakamba kwendera vipatala, kuyowoya na madokotala kuti ghapulikiske chifukwa icho tikukanira ndopa, na kulongosora nthowa zinyake zakovwilira ŵalwari kwambura ndopa. Mu 1980, ŵalara mu misumba 39 ku United States, ŵakasambizgika umo ŵangachitira mulimo uwu. Nyengo yikati yajumphapo, Wupu Wakulongozga ukazomerezga kuti pa charu chose paŵe Makomiti Ghakudumbiskana na Chipatala. Kasi ivi vyawovwira? Enya, mazuŵa ghano madokotala ghanandi ghakukolerana na Ŵakaboni ŵa Yehova, ndipo ghakuchita ivyo taŵaphalira. Pasono vipatala vinandi chomene vikovwira ŵalwari kwambura ndopa. Ndipo madokotala ghanyake ghakuti nthowa iyi ndiyo njiwemi chomene. Tikukondwa kuwona umo Yesu wachitira pakuvikilira ŵalondezgi ŵake ku nthowa za Satana.—Ŵerengani Ŵaefeso 5:25-27.

Pasono vipatala vinandi vikovwira ŵalwari kwambura ndopa. Ndipo madokotala ghanyake ghakuti nthowa iyi ndiyo njiwemi chomene

17. Kasi tingalongora wuli kuti tikuchindika ulongozgi uwo gulu la Yehova likutipa?

17 Ipo tingachita makora kujifumba kuti, ‘Kasi nkhuwonga kuti Khristu wasambizga ŵalondezgi ŵake kudemelera ku fundo zapachanya za Yehova?’ Tingaluwanga yayi kuti Satana wakukhumba kutipatuska kwa Yehova na Yesu. Iyo wakukhumba kuti tileke kuchita ivyo Chiuta wakukhumba. Gulu la Yehova likulutilira kutichenjezga na kutikumbuska vya nkharo ziheni za charu kuti tileke kupusikika. Ipo tiyeni tiŵe maso nyengo zose na kupulikira ivyo gulu la Yehova likutichenjezga.—Zinth. 19:20.

Kuvikilira Mpingo ku Nkharo Ziheni

18. Mwakuyana na mboniwoni ya Ezekiyeli, ntchivichi icho chichitikirenge uyo wakugalukira fundo za Yehova?

18 Nthowa yachiŵiri iyo Yehova wakutozgera ŵanthu ŵake njakuti wakuchitapo kanthu kuti mpingo uŵe wakutowa. Ŵanji ŵakuzomera nthowa za Yehova na kujipatulira kwa iyo, kweni chachitima ntchakuti ŵakulutilira yayi kuŵa ku chigaŵa chake. Ŵanji ŵakusintha na kwamba kugalukira fundo za Yehova. Kasi ntchivichi chikwenera kuchitikira ŵanthu aŵa? Zgoro tikulisanga mu mboniwoni ya Ezekiyeli ya tempile lauzimu yira. Kumbukani vipata vitali vya tempile ili. Mumphepete mwake muli vipinda vya ŵalonda. Ŵalonda aŵa ŵakuvikilira tempile kuti “wambura kukotoleka mu mtima” waleke kunjira. (Ezek. 44:9) Fundo iyi yikutikumbuska kuti kusopa kwaunenesko ni mwaŵi wapadera chomene uwo uli kupika kwa ŵekha awo ŵakulondezga fundo za Yehova. Mwakuyana waka, ni wose yayi awo ŵali na mwaŵi kusopa pamoza na ŵabali na ŵadumbu.

19, 20. (a) Kasi Khristu wawovwira ŵalondezgi ŵake kuchitachi na ŵambura kupera? (b) Zunurani vifukwa vitatu vya kusezgera munthu wambura kupera.

19 Mu 1892, Gongwe la Mulinda likati ni mulimo “withu kusezga (Ŵakhristu) awo ŵakukana kuti Yesu wakajipeleka kuŵa sembe kuti watiwombore.” (Ŵerengani 2 Yohane 10.) Mu 1904, buku la New Creation likati awo ŵakulutilira na nkharo zawakawaka mbakofya chomene chifukwa ŵangananga mpingo wose. Nyengo iyo, waliyose mu mpingo wakaŵanga na udindo kufumbilira vya awo ŵachita kwananga. Ndipouli, ivi vikachitikanga kaŵirikaŵiri yayi. Mu 1944, Gongwe la Mulinda likati mulimo uwu ukwenera kuchitika na ŵalara pera. Mu 1952, mu Gongwe la Mulinda mukaŵa nkhani iyo yikalongosora umo ŵalara ŵangeruzgira mwakuyana na Malemba. Ndipo yikalongosora makora kuti chifukwa chikuru cha kusezgera ŵanthu ŵambura kupera mu mpingo, ntchakuti mpingo uŵe utuŵa.

20 Kwamba nyengo iyo, Khristu wawovwira ŵalondezgi ŵake kupulikiska umo ŵangachitira na ŵanthu awo ŵabuda vikuru. Ŵalara ŵakusambizgika makora umo ŵangeruzgira milandu mwakuyana na umo Yehova wakukhumbira. Ŵakweruzga mwaurunji kweniso mwalusungu. Pali vifukwa vitatu vyakusezgera munthu wambura kupera: (1) kuti zina la Chiuta lileke kutukika, (2) kuvikilira mpingo, ndipo (3) kumovwira wakwananga kuti wapere usange ntchamachitiko.

21. Kasi ndondomeko ya kusezga njakovwira wuli?

21 Nase tikuwona kuti ntchakovwira nadi kusezga ŵakwananga ŵambura kupera. Kanandi mu Israyeli ŵakwananga ŵakapuluskanga ŵanandi, ndipo nyengo zinyake awo ŵakapuluskikanga ŵakaŵanga ŵanandi chomene kuluska awo ŵakademeleranga kwa Yehova. Lekani mtundu wa Israyeli ukatukiskanga zina la Chiuta kanandi waka ndipo ubwezi wawo na iyo ukadumukanga. (Yer. 7:23-28) Kweni mazuŵa ghano, ŵanthu ŵake ŵakumutemwa nadi Yehova. Ŵali nga Mbaisrayeli yayi. Ndipouli, ŵambura kupera ŵakusezgeka mu mpingo kuti ŵaleke kuŵa nga ntchilwero cha Satana na kubinkhiska mpingo wose. Ichi chikovwira kuti uheni uleke kulutilira. Ntheura tose nga ni gulu, Yehova wakutisimikizgira kuti wakutitemwa. Kumbukani layizgo lake lakuti: “Palije chilwero icho chapangikira iwe icho chitondenge.” (Yes. 54:17) Kasi para ŵalara ŵakweruzga tikukolerana nawo?

Kupeleka Uchindami kwa Uyo Mbumba Zose Zikutorako Mazina

22, 23. Kasi nyengo yinyake Ŵakhristu ŵakachitanga makora pa nkhani wuli? Kweni pakaŵa suzgo wuli pa nkhani ya nthengwa?

22 Nthowa yachitatu iyo yawovwira ŵalondezgi ŵa Khristu, njakuti ŵangweluskika pa nkhani ya nthengwa. Kasi ntchivichi chasintha pa nkhani iyi? Para tikuŵazga ivyo ŵateŵeti ŵa Chiuta ŵakachitanga mu vyaka ivyo vyajumpha, tikuwona kuti ŵakajipata chomene. Kwa iwo chakuzirwa chomene ukaŵa uteŵeti wakupatulika, ndipo tikuŵawonga chomene. Kweni pakaŵa suzgo limoza. Suzgo wuli?

23 Kanandi ŵalaŵiliri ŵakwendakwenda ŵakalutanga kutali chomene kuleka mbumba zawo kumanyuma myezi yinandi. Nyengo iyo, kanandi chisambizgo chikaŵanga chakugongoweska kutora panji kutengwa nangauli Malemba ghakukanizga yayi. Iyi ndiyo yikaŵa nga ni nkhani yakuzirwa kuluska kuchiska Ŵakhristu kuti ŵakhozge nthengwa zawo. Kasi ndimo viliri mazuŵa ghano? Yayi.

Mazuŵa ghano ntchiwemi yayi kuluwa mbumba zithu chifukwa cha kutangwanika na uteŵeti

24. Kasi Khristu wawovwira wuli ŵalondezgi ŵake kuti ŵawonenge mwakwenelera nthengwa na mbumba?

24 Mazuŵa ghano ntchiwemi yayi kuluwa mbumba zithu chifukwa cha kutangwanika na uteŵeti. (Ŵerengani 1 Timote 5:8.) Kweniso Khristu wakuwoneseska kuti ŵalondezgi ŵake ŵakugomezgeka pa charu chapasi ŵakovwirika na Malemba pa nkhani iyi. (Efe. 3:14, 15) Mu 1978, buku la mutu wakuti, Kupangitsa Moyo Wanu wa Banja Kukhala Wachimwemwe likafuma. Pakati pajumpha vyaka 18, pakafumaso buku linyake la mutu wakuti, Umo Mbumba Yingaŵira Yacimwemwe. Kweniso mu Gongwe la Mulinda, mukuŵa nkhani zinandi izo zikovwira ŵafumu na ŵawoli kuti ŵalondezgenge ivyo Baibolo likuyowoya pa nkhani ya nthengwa.

25-27. Kasi ntchivichi chikulongora kuti Khristu wakuŵaghanaghanira chomene ŵana?

25 Ŵana ke? Ŵana nawo ŵakovwirika na nkhani izo gulu likulemba. Kwamba kale, gulu la Yehova likovwira ŵana ŵa misinkhu yose. Ndipo nyengo yikati yajumphapo, nkhani izi zikaŵa zinandi. Nkhani za ŵawukirano zikamba kulembeka mu Golden Age kwamba mu 1919 m’paka 1921. Pamasinda, burosha la The Golden Age ABC likafuma mu 1920. Ndipo mu 1941, buku la mutu wakuti “Ŵana” (Children) nalo likafuma. M’ma 1970, pakafuma mabuku agha: Kumamumvetsera Mphunzitsi Wamkuru’yo, Your Youth—Getting the Best out of It, na Buku Lane la Nkhani za mu Baibolo. Ndipo mu 1982, mu Galamukani! mukamba kuŵa nkhani ya mutu wakuti “Achichepere Akufunsa Kuti . . . ” Ndipo pamasinda mu 1989, buku la mutu wakuti, “Mafunso Achichepere Akufunsa Mayankho Amene Amathandiza” likafuma.

Ŵanthu ŵakakondwa kupokera burosha la Ivyo Nkhusambira mu Baibolo pa ungano uwu, ku Germany

26 Pasono tili na mabuku ghaŵiri gha Mayankho a Zimene Achinyamata Amafunsa, kweniso nkhani zinandi zikusangika pa Webusayiti yithu ya jw.org. Tiliso na buku la mutu wakuti, Sambirani kwa Msambizgi Waluso. Pa Webusayiti yithu pali nkhani zinandi za ŵawukirano. Apa vikuwonekerathu kuti Khristu wachali kuwona ŵana nga umo wakaŵawoneranga kale apo wakaŵa pa charu chapasi. (Mrk. 10:13-16) Iyo wakukhumba kuti ŵana ŵawonenge kuti tikuŵatemwa na kuŵapwelelera mwauzimu.

27 Yesu wakukhumbaso kuti ŵana ŵavikilirike ku vinthu viheni. Charu chanangikirathu na nkharo zaukazuzi ndipo ŵanthu ŵanyake ŵakuchitira ŵana vinthu vyawakawaka. Ntheura, pali nkhani zinyake izo zili kulembeka mwakupulikikwa makora kuti zovwire ŵapapi kuvikilira ŵana ŵawo. *

28. (a) Nga umo tawonera mu mboniwoni ya Ezekiyeli, ntchivichi chikukhumbikwa kuti tinjire mu tempile la Yehova? (b) Kasi mwaŵikapo mtima kuchitachi?

28 Ntchakukondweska chomene kuwona kuti Khristu wakulutilira kovwira na kusambizga ŵalondezgi ŵake kuti ŵapulikirenge fundo zapachanya za Yehova, na kuŵa ŵakuvikilirika. Kumbukani tempile lira wakawona Ezekiyeli mu mboniwoni. Mwakumbuka vipata vitali vya tempile ili? Tingaliwona yayi chifukwa ni tempile lauzimu. Kweni kasi tikuliwona kuŵa lanadi? Kasi para tikunjira mu Nyumba ya Ufumu, para tikujura Baibolo, na para tikupharazga, chikung’anamura kuti tikunjira mu tempile ili? Yayi, chifukwa ivi ni vinthu vyakuwoneka ivyo mupusikizgi nayo wangachita kweni kwambura kunjira mu tempile la Yehova. Tikunjira mu tempile la Yehova ili, para tikuchita milimo ya kusopa Chiuta na mtima wose, kweniso usange tikulondezga fundo zapachanya za Yehova. Ipo tikumbukenge kuti uwu ni mwaŵi wapadera. Ntheura tiyeni tilutilire kuchita vyose ivyo tingakwaniska kuti tiŵaliske utuŵa wa Yehova, na kukhozgera fundo zake zaurunji!

^ ndime 2 Mu 1932, buku la Vindication, Voliyumu 2, likati uchimi wakuti ŵanthu ŵa Chiuta ŵazamuweleraso ku charu chawo, ukufiskika pa Israyeli wauzimu mazuŵa ghano. Uchimi uwu ukati ŵanthu ŵazamwambaso kusopa mu unenesko. Gongwe la Mulinda Lachicheŵa la Malichi 1, 1999, likati tempile ilo wakawona Ezekiyeli mu mboniwoni, ngumoza wa mauchimi ghakuyowoya vya kuwelerapo kwa kusopa kwaunenesko. Ndipo uchimi uwu ngwakuzirwa chomene chifukwa ukufiskika mu mazuŵa ghaumaliro agha.

^ ndime 6 Chilapo ichi chikakanizganga mwanalume na mwanakazi kukhala ŵekha mu chipinda uku chijaro ntchakujara. Chikatenge para ŵali ku chipinda ipo chijaro chiŵe chakujura. Chilapo ichi chikagwiranga ntchito yayi pa ŵakutorana kweniso awo mphaubali chomene. Kwa vyaka vinandi, pa Beteli ŵakayowoyangapo vya chilapo ichi pa lemba la zuŵa.

^ ndime 13 Kukhweŵa, kusumba, na kulima hona, vyose vikaŵa vyakukanizgika.

^ ndime 27 Wonani chipaturo 32 mu buku la Sambirani kwa Msambizgi Waluso; Wukani! wa Chicheŵa wa Okutobala 2007 peji 3-11.