1. Die yen Izikiẹl mrẹre ro gbe avwanre unu?

VWẸ ẹwẹn roro nẹ wo rhiẹromrẹ oborẹ ọmraro Izikiẹl mrẹre vwẹ ẹgbukpe 2500 re wanre. Wo te uwevwin ẹga ọvo rọ pha rhuarho mamọ. Amakashe ọvo hẹ etiyin ro che dje asan eje kẹ wẹ! Wo de yeren ichiyin ighwrẹn ra wan kpo ọvo usun rẹ anurhoro erha na. Obo wo mrẹre vwẹ anurhoro erha na gbewunu mamọ. Ayen kpenu te ichiyin 100. E ru asan rẹ erhẹrotọ mudia phiyọ asan sansan ra wan ruọ. E ru ichivwo sansan re herọ gogorogo kerẹ oriẹ.—Izi. 40:1-4, 10, 14, 16, 22; 41:20.

2. (a) Die yen uwevwin ẹga na mudiaphiyọ? (Ji ni eta rehẹ obotọ na.) (b) Die yen avwanre se yono vwo nẹ erọnvwọn rehẹ anurhoro rẹ uwevwin ẹga na?

² Ọnana emramrẹ rẹ uwevwin ẹga rẹ ẹwẹn na. Izikiẹl nabọ djisẹ rọyen fiotọ te ẹdia rẹ a da niyẹnrẹn rẹ emramrẹ na phiyọ ọbe ro siri uyovwin 40 re te 48 Uwevwin ẹga na mudiaphiyọ ọrhuẹrẹphiyotọ ri Jihova vwọ kẹ ẹga ọfuanfon. Korọnvwọn korọnvwọn re vwo ru uwevwin ẹga na vwo obo ro mudiaphiyọ vwẹ ẹga rẹ avwanre nonẹna. * Die yen anurhoro ri kpenu gogorogo na mudiaphiyọ? E karophiyọ avwanre nẹ ofori nẹ ihwo rehẹ evunrẹ ọrhuẹrẹphiyotọ ri Jihova vwọ kẹ ẹga ọfuanfon, yọnrọn irhi rẹ Ọghẹnẹ ri kpenu na. Ọtiọyen iriẹ ra kare phiyọ na ji mudiaphiyọ, kidie ọkiọvo Baibol na vwẹ ọvwata vwo dje oriẹ. (Une Rẹ Ejiro 92:12) Kẹ asan re erhẹrotọ mudia na vwo? Vwọrẹ uyota, ihwo re rhọnvwe yọnrọn irhi rẹ Ọghẹnẹ-ẹ, a cha rhọnvwe nẹ ayen ro idjerhe rẹ arhọ rẹ ẹga ọfuanfon nana rọ pha yoyovwin na-a.—Izi. 44:9.

3. Diesorọ idibo ri Jesu vwọ guọnọ orufon ọkiẹje?

³ Emramrẹ rẹ Izikiẹl na rugba re? Kirobo re djere vwẹ Uyovwinrota 2 rẹ ọbe nana, Jihova reyọ Jesu vwo ru ihwo rọyen fon vwo nẹ 1914 re te ọtonphiyọ rẹ 1919. Orufon yena dobọji re? Kakaka! Vwẹ ikpe buebun rhire na, Jesu Kristi nabọ titi irhi ri Jihova ri shekpahen uruemu ọfuanfon. Ọkieje yen idibo rọyen vwọ guọnọ orufon. Diesorọ? Kidie Jesu koko ihwo rọyen vwo nẹ akpọ nana rọ  pha gbegbe na, kọke kọke yen Eshu je vwọ davwẹngba o vwo si ayen ro ibehre rẹ umiovwo. (Se 2 Pita 2:20-22.) E jẹ a fuẹrẹn ẹdia erha re vwo ru Inenikristi fonre. Ẹsosuọ, e che djekpahen orufon rẹ iruemu evo, ka cha rha fuẹrẹn idjerhe ọghanghanre ọvo re vwo ruẹ ukoko na fuan, ukuotọ rọyen ka cha ta ota kpahen ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ orua na.

4, 5. Ona vọ yen Eshu vwo ruiruo re, kẹ die yen nuro rhire?

⁴ Ọkieje yen ihwo ri Jihova vwo mu ẹwẹn kpahen oborẹ ayen se vwo vwo uruemu ọfuanfon. Kọyensorọ, ayen vwo rhiabọreyọ kodjekẹ kodjekẹ ra vwọphia kpahen ota nana. E jẹ a fuẹrẹn idje evo.

⁵ Ọfanrhiẹn. Jihova guọnọre nẹ ihwo re rọvwọnre ọvo yen riavwerhen rẹ ehware, ọ me je dia fuanfon. Ẹkẹvuọvo, Eshu rhẹriẹ omamọ okẹ nana vwo kpo orọnvwọn ọbrabra, kọ reyọ vwọ davwan ihwo ri Jihova nẹ rere ayen vwo ru obo re cha nẹrhẹ ivun miovwo Ọghẹnẹ. Eshu vwẹ ona yena vwo ruiruo vwẹ ọke ri Belam o de phikparobọ, ọ je reyọ vwo ruiruo mamọ vwevunrẹ ọke rẹ oba nana.—Ukeri 25:1-3, 9; Ẹvwọ. 2:14.

6. Ive vọ yen a teyenphia vwẹ Uwevwin Orhẹrẹ na, mavọ yen a reyerọ vwo ruiruo wan, kẹ diesorọ a vwọ kpairoro vrẹ? (Ji ni eta rehẹ obotọ na.)

⁶ E se vwo mudia vwọso ena rẹ Idẹbono, Uwevwin Orhẹrẹ ri June 15, 1908, da teyen ive ọvo vwọphia ro vwo eta nana: “Oborẹ me vẹ aye yẹrẹ ọshare che yerin wan vwẹ azagba ọtiọyen mi ji che nene yerin vwẹ ehoho vwẹ kasan kasan.” * Dede nẹ ọ ghwa dia urhi-i, jẹ ihwo buebun ve ive nana, ayen de si edẹ rayen phiyotọ rere a teyọnphia vwẹ Zion’s Watch Tower. Ikpe evo vwọ wan nu, e de rhi noso nẹ dede nẹ ive nana vwẹ ukẹcha kẹ ihwo buebun, jẹ o rhi hirhephiyọ eta ghevweghe; ọtiọyena, a da rhe kpairoro vrẹ. Dedena, e ji nene odjekẹ rẹ ive na.

7. Vwẹ 1935, ebẹnbẹn vọ yen Uwevwin Orhẹrẹ na kanrunumu, kẹ uchebro vọ yen ọ vwọ phia?

⁷ Ẹvwọsuọ rẹ Eshu da rhe ganphiyọ. Uwevwin Orhẹrẹ ri March 1, 1935, da kanrunumu ebẹnbẹn ọvo rọ herọ uvwre rẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ. Ihwo evo niro nẹ ayen se ru umwemwu vwẹ ehoho takpẹ ayen nabọ vwobọ vwẹ iruo aghwoghwo na. Uwevwin Orhẹrẹ na da ta: “Ọ dia iruo aghwoghwo na ọvo yen a guọnọre-e. Iseri ri Jihova, ayen ihwo re vwẹ odẹ ri Jihova vẹ Uvie na vwọ yan.” Uwevwin Orhẹrẹ na da je vwẹ uchebro phia kpahen orọnvwe vẹ ehware, rọ vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ vwo “si oma nẹ ọfanrhiẹ.”—1 Kọr. 6:18.

8. Diesorọ Uwevwin Orhẹrẹ na vwọ vwẹ ọkieje vwọ kanrunumu oborẹ por·neiʹa mudiaphiyọ?

⁸ Vwẹ ikpe evo rhire na, ọke buebun yen Uwevwin Orhẹrẹ na vwọ kanrunumuẹ oborẹ por·neiʹa mudiaphiyọ,  rọ dia ubiota re vwo se ọfanrhiẹn vwẹ Ẹbẹre ra Vwẹ Grik Si Vwẹ Baibol na. Obo ro mudiaphiyọ vrẹ ehware. Por·neiʹa ji churobọ si koka koka rẹ uruemu rẹ ehware ri je fo re ruẹ vwẹ iwevwin rẹ igberadja. A nabọ sẹro rẹ Inenikristi vwo nẹ erharhe iruemu rẹ ehware re vọn akpọ na nonẹna.—Se Ẹfesọs 4:17-19.

9, 10. (a) (a) Vwẹ 1935, uruemu vọ yen Uwevwin Orhẹrẹ na ta ota kpahen? (b) Die yen Baibol na ta kpahen udi?

⁹ Udi ẹda vroma. Uwevwin Orhẹrẹ ri March 1, 1935, da ta ota ọfa: “E ji noso nẹ ihwo evo vwobọ vwẹ iruo aghwoghwo na vẹ iruo rẹ ukoko na efa jẹ [udi] mu ayen. Ẹdia vọ yen Baibol na rhọnvwephiyọ nẹ a da da udi? Ofori nẹ a da udi te ẹdia rẹ o de djobọte ẹga rẹ avwanre vwevunrẹ ukoko na?”

¹⁰ Ẹkpahọnphiyọ rẹ enọ yena nẹrhẹ a riẹn ẹro abavo ro fori nẹ e vwo ni udi kirobo rẹ Baibol na tare. Baibol na gha udi-i, takpẹ a da vroma-a. (Une 104:14, 15; 1 Kọr. 6:9, 10) Okrire ra vwọ karophiyọ idibo rẹ Ọghẹnẹ kpahen ikuegbe rẹ emọ rẹ Eron, rẹ Ọghẹnẹ teyen hwe kidie ayen ze izobo ro jẹfuọn vwẹ agbada ri Jihova; ọnana sa nẹrhẹ a riẹn sẹ ofori nẹ a da udi e ki ruiruo rẹ ẹga na. Ọyena ghwa vwọ wan nu, ikuegbe na de dje obo re sa nẹrhẹ eshare yena ru obo ri je fo na, kidie Ọghẹnẹ ji urhi nẹ e jẹ irherẹn na eje gha udi ọke rẹ ayen da hẹ iruo rẹ ẹga na. (Liv. 10:1, 2, 8-11) Fikirẹ ota nana, Inenikristi ke nabọ jomaotọ kpahen udi ẹda siẹrẹ ayen de ruiruo rẹ ẹga na.

11. Die yen nẹrhẹ oma vwerhen ihwo rẹ Ọghẹnẹ rẹ ayen vwọ rhoma vwo ẹruọ kpokpọ kpahen udi ẹda vroma?

¹¹ Vwẹ ikpe evo rhire na, a rhoma vwẹ ẹruọ kpokpọ vwọ kẹ Inenikristi kpahen udi ẹda vroma yẹrẹ udi vwọ riẹnriẹn ohwo oma. Oma vwerhen avwanre nẹ ukoko na vwẹ ukẹcha kẹ ihwo buebun vwọ vwẹrote ẹdia nana, ayen nabọ sun oma rayen enẹna. Efa tobọ phio kparobọ re. E jẹ ohwo ọvuọvo ku ọghọ, orua rọyen, yẹrẹ uphẹn rẹ ẹga rọyen kuẹfia fikirẹ udi-i.

12. Ẹro vọ yen idibo ri Jesu vwo ni itaba ese vẹ isigati ephopho tavwen ọke rẹ oba na ke tonphiyọ?

¹² Itaba ese vẹ isigati ephopho. Tavwen ọke rẹ oba na ke tonphiyọ jẹ idibo ri Jesu sen itaba re. Ikpe buebun re wanre, oniọvo ọvo rọ kpakore re se Charles Capen karophiyọ ọke rẹsosuọ rọ vwọ mrẹ Charles Taze Russell. Ọke yena, Capen hẹ ẹgbukpe 13, jẹ iniọvo rọyen erha evunrẹ asan re de yeren kpo enu rẹ egenege rẹ Bible House vwẹ Allegheny, Pennsylvania. Ọke rẹ Russell vwọ wanvrẹ, ọ da nọ: “Ovwan phopho isigati? Mi nyo ọrhen rẹ isigati.” Ayen da vuẹ nẹ ayen phopho isigati-i. Ayen nama vwo ẹwẹn ivivẹ kpahen ẹro ro vwo ni ota nana-a. Vwẹ Uwevwin Orhẹrẹ rẹ August 1, 1895, Oniọvo Russell vwọ ta ota  kpahen 2 Kọrẹnt 7:1, ọ da ta: “O muvwẹro nẹ itaba ese vẹ isigati ephopho cha sa ghwa urinrin rhe Ọghẹnẹ-ẹ, o ji che se fi erere kẹ ohwo na-a. . . . Ọ cha dia emu rẹ ẹgua Ọrovwori na vwo nyo ọrhen rẹ isigati yẹrẹ tobọ se itaba.”

13. Ẹruọ kpokpọ vọ yen a rhoma vwo vwẹ ukpe rẹ 1973?

¹³ Vwẹ 1935, Uwevwin Orhẹrẹ na de se itaba “ẹbe ro gbegbe” ọ da tanẹ kohwo kohwo ro se itaba yẹrẹ phopho isigati cha sa ga vwẹ Bẹtẹ-ẹl yẹrẹ iruo okinriariẹ-ẹ, ọ je cha sa dia ọkobaro-o. A rhoma vwẹ ẹruọ kpokpọ phia 1973. Uwevwin Orhẹrẹ ri June 1, nabọ dje phephẹn nẹ Oseri ri Jihova vuọvo ro vwobọ vwẹ iruemu ebrabra nana cha sa dia ukoko na-a. A cha djẹ ihwo re rhọnvwe siobọnu itaba ese yẹrẹ isigati ephopho-o nẹ ukoko na. * Ọnana owọẹjẹ ọfa yen Kristi jẹre ro vwo ru idibo rọyen fon.

14. Die yen Ọghẹnẹ ta kpahen ọbara ẹreyọ, kẹ mavọ yen ona re vwo se ọbara phiyọ ohwo oma na vwọ ro asan eje?

¹⁴ Ra vwọ reyọ ọbara vwo ruiruo vwẹ idjerhe ro je fo. Vwẹ ọke ri Noa, Ọghẹnẹ tare nẹ ọ chọre a vwọ re ọbara. Ọ rhoma ta ota nana vwẹ Urhi rọ vwọ kẹ ihwo rẹ Izrẹl, ọ da je vuẹ Inenikristi rẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuo nẹ ayen “gha . . . ọbara.” (Iruo 15:20, 29; Jẹn. 9:4; Liv. 7:26) Aphro herọ-ọ, Idẹbono guọnọ idjerhe rọ vwọ nẹrhẹ ihwo buebun churhi rẹ Ọghẹnẹ nonẹna. Vwẹ ikpe buebun rhire na, idọktọ buebun davwen ena sansan kpahen oborẹ ayen se vwo se ọbara phiyọ oma rẹ ihwo, ẹkẹvuọvo, ayen vwọ mrẹvughe nẹ ọbara vwo oka sansan nu, kẹ ayen vwẹ ona nana vwo ruiruo vwẹ kasan kasan. Vwẹ 1937, a da ton ẹsẹro rẹ ọbara phiyọ, ma rho kẹ ọke rẹ Ofovwin Akpọeje II. O rhe kri-i, ọbara re se phiyọ ohwo oma kọ rhe vọn asan eje vwẹ akpọ na.

15, 16. (a) Ẹro vọ yen Iseri ri Jihova vwo nẹ ọbara e se phiyọ ohwo oma? (b) Ukẹcha vọ yen a vwọ kẹ idibo ri Jesu kpahen ọbara re se phiyọ ohwo oma vẹ omaesivwo rọ vrabọ rẹ ọbara, kẹ erere vọ yen nuro rhe?

¹⁵ Vwo nẹ 1944, Uwevwin Orhẹrẹ na da tanẹ re vwo se ọbara phiyọ ohwo oma, ọyena idjerhe ọfa ra vwọ re ọbara. Vwẹ ukpe rọ vwọ kpahọn, a da nabọ kpuriẹn phiyọ ota nana. Vwẹ 1951, a da teyen enọ vẹ ẹkpahọnphiyọ vwọphia re cha vwẹ ukẹcha kẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ vwo nene idọktọ ta ota kugbe kpahen omaesivwo. Vwẹ akpọneje, idibo ri Jesu fiudugberi dede nẹ ayen rhiẹromrẹ ehwẹjẹ, utuoma kugbe omukpahen. Ẹkẹvuọvo, Jesu reyọ ukoko na vwo biẹcha avwanre. A nabọ ru ehiahiẹ kpahen ẹdia nana je teyen ayen phiyọ ibroshọ vẹ ẹbe efa.

¹⁶ Vwo nẹ 1979, ekpako evo ke kọn kpo họspito sansan ra vwẹ ukẹcha kẹ idọktọ buebun vwo vwo ẹruọ rẹ ẹdia rẹ avwanre kare, ẹkpo ri Baibol rọ nẹrhẹ avwanre ka ẹbẹre nana, kugbe ena rẹ omaesivwo efa re vrabọ rẹ ọbara. Vwẹ 1980, e de yono ekpako rehẹ irere 39 vwẹ United States  phiyọ iruo nana. Ọke vwọ yanran na, Ẹko Rọvwẹrote na da vwẹ Umẹ Rọvwẹrote Omaesivwo vwo mu vwẹ akpọneje. Erere nuro rhe? Nonẹna, idọktọ buebun nabọ muọghọ kẹ orhiẹn-ebro rẹ Iseri ri Jihova ro shekpahen omaesivwo rọ vrabọ rẹ ọbara. Họspito buebun sivwin ihwo ababọ rẹ ọbara, idọktọ evo tobọ tanẹ ona rẹ omaesivwo nana yen me yovwin kparobọ. Oma vwerhen avwanre kpahen idjerhe rẹ Jesu vwọ vwẹrote idibo rọyen vwo nẹ abọ rẹ ena rẹ Eshu?—Se Ẹfesọs 5:25-27.

17. Mavọ yen avwanre se vwo djephia nẹ avwanre vwẹ ẹro ọghanghanre vwo nẹ idjerhe rẹ Jesu vwo ru idibo rọyen fuan?

¹⁷ Ofori nẹ a nọ oma avwanre, ‘Avwanre vwẹ ẹro ọghanghanre vwo nẹ idjerhe rẹ Jesu vwo ru idibo rọyen fuan, ro ji vwo yono avwanre kpahen irhi ri Jihova?’ Ọ da dia ọtiọyen, e jẹ a karophiyọ nẹ Idẹbono guọnọre nẹ avwanre churhi rẹ Ọghẹnẹ rere avwanre siomanẹ ẹbẹre ri Jihova vẹ Jesu. E se vwo phi Idẹbono kparobọ, ọkieje yen ukoko ri Jihova vwo si avwanre orhọ kpahen iruemu ebrabra rẹ akpọ nana. E jẹ e gbẹrophiyotọ ji nene uchebro tiọyena.—Isẹ 19:20.

18. Ẹkarophiyọ vọ yen emramrẹ rẹ Izikiẹl vwọ kẹ avwanre kpahen ihwo re vwẹ arogba rayen vwọ churhi rẹ Ọghẹnẹ?

¹⁸ Ẹdia rivẹ ra da guọnọ orufon rẹ uruemu churobọ si oborẹ ukoko na sa vwọ dia fuanfon. Ọ da ohwo mamọ nẹ ọ dia ihwo eje re rhiabọreyọ irhi ri Jihova je vwomakpahotọ kẹ, yen se tinka mu orhiẹn-ebro rayen na-a. Evo tobọ wene ẹwẹn rayen, ayen da vwẹ arogba vwọ churhi rẹ Ọghẹnẹ. Die yen e che ru ihwo nana? Avwanre sa mrẹ obo re che ru ayen vwẹ emramrẹ rẹ Izikiẹl rẹ uwevwin ẹga re djunute vwẹ ọtonphiyọ rẹ uyovwinrota nana. Karophiyọ anurhoro ri kpenu gogorogo na. E ru asan re erhẹrotọ mudia phiyọ asan sansan ra wan ruọ. Erhẹroto sẹro rẹ uwevwin na rere ohwo ro “jẹyavwọ vwẹ udu” vwo jẹ ẹruọ. (Izi. 44:9) Ọyena nẹrhẹ a riẹn nẹ ẹga ọfuanfon ọyen uphẹn rode ra vwọ kẹ ihwo re yan nene irhi ri Jihova ri shekpahen uruemu. Vwẹ idjerhe vuọvo na, ọ dia kohwo kohwo yen se vwo uphẹn ro vwo kuomagbe ihwo re ga Ọghẹnẹ nonẹna-a.

19, 20. (a) Idjerhe vọ yen Jesu vwọ vwẹ ukẹcha kẹ idibo rọyen ayen vwọ nabọ riẹn obo re che guẹdjọ rẹ ohwo ro ru umwemwu wan? (b) Erọnvwọn erha vọ yen nẹrhẹ a djẹ orumwemwu ro kurhẹriẹ-ẹ vwo nẹ ukoko?

¹⁹ Vwẹ 1892, Uwevwin Orhẹrẹ na da tanẹ “avwanre vwo oghwa ra vwọ djẹ (Inenikristi) re vwẹ ugbunu yẹrẹ uruemu rayen vwọ sen izobo rẹ ọtanhirhe rẹ Jesu zeri . . . vwọ kẹ ihwo eje na.” (Se 2 Jọn 10.) Vwẹ 1904, ọbe re se The New Creation de dje nẹ ihwo ri gbomasi umwemwu eruo che miovwo ukoko na. Vwẹ ọke yena, ihwo rẹ ukoko na eje yen vwobọ vwẹ “ọdavwini rẹ ishọshi na,” rẹ ayen vwọ fuẹrẹn oruchọ na. Ẹkẹvuọvo, ọ fobọ phia-a. Vwẹ 1944, Uwevwin Orhẹrẹ na de djephia nẹ ihwo re vwo mu ẹdia ọvo yen cha vwẹrote oka rẹ eta tiọyena. Vwẹ 1952, Uwevwin Orhẹrẹ na de djekpahen idjerhe ro fori nẹ e vwo guẹdjọ tiọyena kirobo rẹ Baibol na tare, ọ da kanrunumu orọnvwọn ọvo kiriguo rọ nẹrhẹ a djẹ ihwo ri kurhẹriẹ-ẹ; ọyehẹ re vwo ru ukoko na fon.

²⁰ Vwo nẹ ọke yena rhire na, Jesu vwẹ ukẹcha kẹ idibo rọyen ayen vwọ nabọ riẹn oborẹ ayen che guẹdjọ tiọyen wan. A nabọ yono ekpako ukoko rere ayen vwo guẹdjọ tiọyena vwo nene idjerhe ri Jihova womarẹ orhiẹn rẹ abavo vẹ arodọnvwẹ. Nonẹna, avwanre riẹn erọnvwọn erha re nẹrhẹ a djẹ orumwemwu ro kurhẹriẹ-ẹ vwo nẹ ukoko na: (1) o ru odẹ ri Jihova fuanfon vwo nẹ ekan, (2) ọ sẹro rẹ ukoko na vwo nẹ umwemwu eruo, kugbe (3) o se mu orumwemwu na vwo kurhẹriẹ.

21. Idjerhe vọ yen ọrhuẹrẹphiyotọ ra vwọ djẹ orumwemwu nẹ ukoko na vwọ dia erere kẹ idibo rẹ Ọghẹnẹ nonẹna?

²¹ Wọ mrẹ oborẹ ọrhuẹrẹphiyotọ ra vwọ djẹ orumwemwu nẹ ukoko na vwọ dia erere kẹ idibo ri Jesu nonẹna? Vwẹ ọke rẹ ihwo rẹ Izrẹl, irumwemwu se miovwo ẹgborho na, ọke evo ayen tobọ buẹn vrẹ ihwo ri vwo  ẹguọnọ ri Jihova, re je guọnọ ru obo ri yovwirin. Ọtiọyena, ẹgborho na kọ ghwa ekan rhe odẹ ri Jihova, kẹ ayen je rioja. (Jer. 7:23-28) Ẹkẹvuọvo nonẹna, Jihova vwo ihwo ri vwo ẹguọnọ rọyen. Kidie nẹ e si irumwemwu re rhọnvwe kurhẹriẹ-ẹ nẹ ukoko na, Idẹbono rha sa reyọ ayen vwo miovwo ukoko na-a. Ukperẹ ọtiọyen, a davwẹngba vwo si umiovwo rayen na no. Kerẹ ẹko, avwanre mrẹ aroesiri ri Jihova. Karophiyọ nẹ Jihova veri: “Orọvwọ re duvwu vwọ so owẹ se yovwi-i.” (Aiz. 54:17) Avwanre biẹcha ekpako na ri vwo oghwa rode re vwo guẹdjọ rẹ oruchọ?

22, 23. Die yen nẹrhẹ oma vwerhen avwanre kpahen idibo rẹ Ọghẹnẹ re diarọ vwẹ ọtonphiyọ rẹ ikpe re kpahen 1900, kẹ diesorọ o ji vwo fo nẹ a vwẹ ẹro abavo vwo ni orua?

²² Ẹdia rerha rẹ Inenikristi vwọ mrẹ erere nẹ orufon shekpahen orọnvwe vẹ akpeyeren rẹ orua. A rhoma ru ewene phiyọ ẹruọ ro shekpahen ẹro re vwo ni orua vwẹ ikpe buebun rhire na? E. Kerẹ udje, avwanre de se kpahen idibo rẹ Ọghẹnẹ re diarọ vwẹ ọtonphiyọ rẹ ikpe re kpahen 1900, avwanre cha mrẹ nẹ ẹwẹn rẹ omaevwoze rayen gbe ohwo unu mamọ. Oma vwerhen avwanre dẹn kpahen oborẹ ayen vwo phi ẹga rayen phiyọ ẹdia rẹsosuọ vwẹ akpeyeren rayen. Dedena, o ji fo nẹ a vwẹ ẹro abavo vwo ni ẹdia evo. Vwẹ idjerhe vọ?

²³ Ọke sansan, a sa mrẹ iniọvo eshare ra vwẹ owian vwọ kẹ vwẹ iruo aghwoghwo na yẹrẹ iruo okinriariẹ vwẹ asan ọfa shesheri vwẹ emeranvwe buebun. O vwo ọke ọvo rẹ ẹbe avwanre buebun vwo jiro kẹ ihwo nẹ ayen kpairoro vrẹ orọnvwe jẹ ọ dia ọtiọyen Baibol na tare-e, ẹkẹvuọvo ẹbe re ta ota kpahen obo re se vwo ru orọnvwe gan tumuku-u. Ọtiọyen erọnvwọn hepha vwẹ uvwre rẹ Inenikristi nonẹna? Kakaka!

24. Idjerhe vọ yen Jesu vwọ vwẹ ukẹcha kẹ idibo rọyen vwo vwo ẹruọ ri Baibol na ri shekpahen orọnvwe vẹ akpeyeren rẹ orua?

²⁴ Nonẹna, ohwo cha sa kpairoro vrẹ orua rọyen fikirẹ ewian rẹ ukoko na-a. (Se 1 Timoti 5:8.) Vwọba, Jesu vwẹ imuẹro phia nẹ idibo rọyen che rhiẹromrẹ ukẹcha vẹ uchebro ri Baibol na ri shekpahen orọnvwe vẹ akpeyeren rẹ orua. (Ẹfe. 3:14, 15) Vwẹ 1978, e de siobọnu ọbe na Making Your Family Life Happy. Ẹgbukpe 18 vwọ wan nu, e de rhe siobọnu The Secret of Family Happiness. Vwọba, Uwevwin Orhẹrẹ na vọnre vẹ iyovwinreta re sa vwẹ ukẹcha kẹ ihwo re rọvwọnre ayen sa vwọ vwẹ uchebro ri Baibol na vwọ ruiruo vwẹ orọnvwe rayen.

25-27. Vwẹ ikpe buebun rhire na, mavọ yen e vwo ru ọdavwẹ rẹ emọ rẹ ẹgbukpe sansan?

²⁵ Kẹ emọ vwo? Vwẹ ikpe buebun rhire na, a nabọ ta ota kpahen ọdavwẹ rayen mamọ. Okrire rẹ ukoko ri Jihova vwọ vwẹ erọnvwọn iyoyovwin vwọ kẹ emọ rẹ ẹgbukpe sansan, ẹkẹvuọvo ọke ri jovwo erọnvwọn nana ghwe  bu-un jẹ asaọkiephana e pha buebun gbidiki. Kerẹ udje, “Juvenile Bible Study” vwomaphia vwẹ The Golden Age vwo nẹ 1919 re te 1921. Ọyena vwọ wan nu, e de siobọnu ibroshọ re se The Golden Age ABC vwẹ 1920 kugbe ọbe re se Children vwẹ 1941. Vwẹ ikpe re kpahen 1970, e de siobọnu ẹbe nana Listening to the Great Teacher, Your Youth—Getting the Best out of It, kugbe My Book of Bible Stories. Vwẹ 1982, vwevunrẹ Awake! na, a da ton iyovwinreta sansan phiyọ re mu kpahen “Young People Ask,” enana kọyen e vwo si ọbe na Questions Young People Ask—Answers That Work, ra teyenphia vwẹ 1989.

²⁶ Nonẹna, avwanre vwo ikori ivẹ rẹ Young People Ask na, jẹ ọkieje yen a vwọ vwẹ iyovwinreta kpokpọ vwọba vwẹ Wẹbsaiti rẹ avwanre, jw.org. Avwanre ji vwo ọbe na Learn From the Great Teacher. Wẹbsaiti rẹ avwanre vwo erọnvwọn sansan vwọ kẹ imitete, kerẹ ikadi rẹ Baibol, erọnvwọn rẹ emọ se vwo yono Baibol na, ividio, vẹ ihoho rẹ ikuegbe  rehẹ Baibol na, ji te iyono ri Baibol re ru vwọ kẹ emọ rehẹ ẹgbukpe erha kpotọ. Ẹro ri Jesu vwo nẹ emọ ji rhi wene-e, ọ je hepha kerẹ ọke ro vwo mu ayen phiyọ obọ rọyen vwẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ. (Mak 10:13-16) Ọ guọnọre nẹ emọ na riẹn nẹ e vwo ẹguọnọ rayen, a je nabọ vwẹ ota rẹ Ọghẹnẹ vwọ ghẹrẹ ayen.

²⁷ Jesu je guọnọ nẹ a sẹro rẹ emọ na vwo nẹ omaẹwan. Vwẹ akpọ nana rọ vọnre vẹ erharhe iruemu na, e gbe imitete ẹgua mamọ. Ọtiọyena, ukoko na vwẹ erọnvwọn sansan vwọphia re sa chọn emiọvwọn uko vwọ sẹro rẹ emọ rayen vwo nẹ uruemu ra ghẹmrẹ nana. *

28. (a) Vwo nene emramrẹ rẹ Izikiẹl, die yen a guọnọre a ke sa ga ẹga ọfuanfon? (b) Die yen orhiẹn-ebro wẹn enẹna?

²⁸ Ọ vwerhen oma re vwo roro kpahen oborẹ Jesu vwo ru idibo rọyen fuan, ro vwo yono ayen rere ayen se vwo muọghọ kẹ irhi ri Jihova je mrẹ erere norhe! Rhoma roro kpahen uwevwin ẹga rẹ Izikiẹl mrẹre vwẹ emramrẹ na. Karophiyọ anurhoro ri kpenu gogorogo na. Vwọrẹ uyota, ọnana dia asan re rhiẹromrẹ-ẹ, ọnana ọ rẹ udje. Dedena, avwanre mrẹ kirobo re rhiẹromrẹ? Avwanre ro evun rọyen, jẹ ọ ghwa dia e di vwo kpo Ọguan Ruvie, rhie Baibol yẹrẹ kpo iruo aghwoghwo na-a. Iruo nana churobọ si obo re rhiẹromrẹ. Ohwo rẹ omeru se ru enana jẹ ọ cha sa ro uwevwin ẹga ri Jihova-a. Ẹkẹvuọvo, siẹrẹ e de ru erọnvwọn nana je yọnrọn irhi ri Jihova ri shekpahen omamọ uruemu, a me je vwẹ omamọ ẹwẹn vwo vwobọ vwẹ ẹga ọfuanfon, jẹ avwanre ro asan rọ ma fon na re; rọ dia ọrhuẹrẹphiyotọ ri Jihova vwọ kẹ ẹga ọfuanfon! E jẹ e ni uphẹn nana ghanghanre mamọ. E jẹ avwanre je vwẹ ọkieje vwo roro kpahen ofuanfon ri Jihova womarẹ ẹyọnrọn rẹ irhi rọyen!