NDIMA YA 11
U Kunakiswa Kha Matshilele—U Sumbedza Vhukhethwa Ha Mudzimu
Ḓivhoneni ni tshi khou dzhena nga khoro muṱani wa nga nnḓa wa thembele khulwane ya Yehova ya lwa muya
1. Ndi bono ḽifhio ḽi mangadzaho ḽe Hesekiele a ḽi vhona?
NO VHA ni tshi ḓo ḓipfa hani arali ni tshenzhele zwi fanaho na zwe zwa tshenzhelwa nga muporofita Hesekiele maḓanani a ṱoḓaho u vha 25 a miṅwaha o fhiraho? Edzani u humbula hezwi: Ni khou swika tshifhaṱoni tshihulwane tshi re na thembele i penyaho. Muruṅwa wa maanḓa u henefho uri a ni sumbedze henefho fhethu hu mangadzaho! Ni gonya zwiṱepisi zwa sumbe zwine zwa ni isa kha iṅwe ya khoro tharu. Dzenedzi khoro dzi a ni mangadza. Vhunṱha dzo lapfa mithara dzi ṱoḓaho u vha 30. Khoroni ni vhona phera dza vhalinda-muṋango. Phuphu dzi re henefho dzo olwa makolo a mitshevho yo nakaho.—Hesek. 40:1-4, 10, 14, 16, 22; 41:20.
2. (a) Bono ḽa thembele ḽi imela mini? (Sedzani na ṱhaluso i re magumoni a siaṱari.) (b) Ri nga guda mini kha zwine zwa vha khoroni dza yeneyi thembele?
2 Ḽeneḽi ndi bono ḽa thembele ya muya. Hesekiele o ḽi ṱalusa nga vhuḓalo lune mafhungo awe a thoma kha ndima ya 40 u swika kha ndima ya 48 ya bugu yawe ya vhuporofita. Yeneyi thembele i imela ndugiselelo ya Yehova ya vhurabeli ho kunaho. Zwiṅwe na zwiṅwe zwi re ngomu hayo zwi amba zwiṅwe zwithu kha vhurabeli hashu kha ano maḓuvha a vhufhelo. a Khoro khulwane dzi fanyisela mini? Dzi ri humbudza uri vhane vha dzhenela vhurabeli ha Yehova ho kunaho vha fanela u tshila nga zwilinganyo zwa nṱha na zwo lugaho zwa Mudzimu. Na makolo a mitshevho a fanyisela zwi fanaho na zwenezwo, ngauri nga zwiṅwe zwifhinga Bivhilini mitshevho i shumiswa u imela u luga. (Ps. 92:12) Kamara dza vhalinda-muṋango dzi imela mini? Zwi khagala uri vhane vha kundwa u ṱhonifha zwilinganyo zwa Mudzimu a vha tendelwi u dzhena kha yeneyi nḓila yo nakaho, i ṋeaho vhutshilo ya vhurabeli ho kunaho.—Hesek. 44:9.
3. Ndi ngani vhatevheli vha Kristo vho vha vha tshi tea u bvela phanḓa na u kunakiswa?
3 Bono ḽa Hesekiele ḽo ḓadzea hani? Samusi ro zwi vhona kha Ndima ya 2 ya ino bugu, Yehova o shumisa Kristo u kunakisa vhathu vhawe nga ho khetheaho u bva nga 1914 u swika mathomoni a 1919. Naa u kunakiswa ho guma nga tshenetsho tshifhinga? Na kathihi! Ḓanani ḽo fhiraho ḽa miṅwaha, Kristo o bvela phanḓa a tshi tikedza zwilinganyo zwikhethwa zwa Yehova zwa vhuḓifari. Nga zwenezwo, zwo ṱoḓea uri vhatevheli vhawe vha bvele phanḓa vha tshi khou kunakiswa. Ndi ngani? Ngauri Kristo o ḓi bvela phanḓa a tshi kuvhanganya vhatevheli vhawe kha ḽino shango ḽi re na matshilele mavhi nahone Sathane a nga si vhuye a litsha u lingedza u vha vhuyedzedza thopheni ya u ḓifara luvhi. (Vhalani 2 Petro 2:20-22.) Kha ri ṱolisise masia mararu e Vhakriste vha ngoho vha kunakiswa nga zwiṱuku nga zwiṱuku khao. Tsha u thoma, ri ḓo ṱhogomela u kunakiswa kha matshilele, nga murahu ha zwenezwo ra ṱhogomela ndugiselelo ya ndeme ya u ita uri tshivhidzo tshi dzule tsho kuna nahone tsha u fhedza ra ṱhogomela ndugiselelo ya muṱa.
U Kunakiswa kha Matshilele Miṅwahani yo Fhiraho
4, 5. Ndi tshikwekwe tshifhio tshe Sathane a ḓi tshi shumisa u bva kale nahone ha vha na mvelelo dzifhio?
4 Ndi kale vhathu vha Yehova vha tshi funa matshilele avhuḓi na vhuḓifari ho lugaho. Ndi ngazwo vho ṱanganedza nyeletshedzo i pfalaho ine ya amba nga zwenezwo zwithu. Kha ri ṱhogomele tsumbo dzi si gathi.
5 U ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani. Yehova o ita uri vhudzekani vhukati ha vhavhingani vhu vhe tshithu tshavhuḓi tsho kunaho. Sathane u takalela u shandula tshenetshi tshifhiwa tsha ndeme uri tshi vhe tshithu tsha tshika nahone a tshi shumisa u itela u linga vhathu vha Yehova Mudzimu uri a si tsha vha tonda. Sathane o bvelela musi a tshi shumisa tshenetsho tshikwekwe tshe tsha bveledza makhaulambilu misini ya Biliamu nahone u kha ḓi bvela phanḓa a tshi tshi shumisa u fhira naho hu lini kha ano maḓuvha a vhufhelo.—Num. 25:1-3, 9; Nzumb. 2:14.
6. Ndi ufhio muano we wa phaḓaladzwa nga magazini une wa pfi Watch Tower, wo shumiswa hani nahone ndi ngani wo fheleledza u songo tsha shumiswa? (Sedzani na ṱhaluso i re magumoni a siaṱari.)
6 U itela u kunda vhuḓidini ha Sathane, magazini une wa pfi Watch Tower wa ḽa 15 June, 1908 wo phaḓaladza muano u katelaho mbofho ine ya ri: “Zwifhinga zwoṱhe na fhethu hoṱhe ndi ḓo ḓifara zwavhuḓi musi ndi na muthu wa mbeu yo fhambanaho na yanga musi ri vhavhili fhedzi na musi ndi vhukati ha vhathu.” b Naho zwo vha zwi si tshikolokolo uri vhathu ite wonoyo muano, vhanzhi vho u tevhela nahone vha rumela madzina avho uri a gandiswe kha magazini une wa pfi Zion’s Watch Tower. Nga murahu ha miṅwaha, zwo ṱhogomelwa uri naho wonoyo muano wo thusa vhanzhi nga tshifhinga tshawo, wo vha wo no sokou vha ḽiambele; nga zwenezwo wa fheleledza u si tsha shuma. Naho zwo ralo, matshilele a vhuimo ha nṱha o simiwaho nga wonoyo muano o bvela phanḓa a tshi tikedzwa.
7. Nga 1935, magazini une wa pfi The Watchtower wo amba nga ha thaidzo ifhio nahone ndi tshilinganyo tshifhio tshe wa tshi ombedzela?
7 Mvutshelo dza Sathane dzo mbo ḓi tou hulela. Magazini une wa pfi The Watchtower wa ḽa 1 March, 1935 wo amba nga ho livhaho nga ha thaidzo ye ya vha i tshi khou hulela vhukuma vhukati ha vhathu vha Mudzimu. Zwi vhonala uri vhaṅwe vho vha vha tshi humbula uri u ṱanganela mushumoni wa tsimu zwo vha zwi tshi vha vhofholola kha u nambatela milayo ya Yehova ya matshilele vhutshiloni havho ha tshiphirini. Wonoyo magazini une wa pfi The Watchtower wo amba zwi tevhelaho nga ho livhaho: “Ri tea u humbula uri u ita mushumo wa u ṱanziela a si zwone fhedzi zwine zwa ṱoḓea. Ṱhanzi dza Yehova ndi vhaimeli vhawe, nahone ndi vhuḓifhinduleli havho u imela Yehova na muvhuso wawe nga nḓila yavhuḓi.” Nga murahu ha zwenezwo, yeneyo thero ya ṋea nyeletshedzo i pfalaho malugana na mbingano na vhuḓifari ha zwa vhudzekani, hu u itela u thusa vhathu vha Mudzimu uri vha ‘shavhe vhupombwe.’—1 Vhakor. 6:18.
8. Ndi ngani magazini une wa pfi The Watchtower wo ombedzela lunzhi-lunzhi nga vhuḓalo zwine ipfi ḽa Lugerika ḽa amba zwone nga ha vhuaḓa ha zwa vhudzekani?
8 Mahumini a zwenezwino a miṅwaha, magazini une wa pfi The Watchtower wo ombedzela lunzhi-lunzhi ṱhalutshedzelo yo teaho ya ipfi por·neiʹa–ipfi ḽo shumiswaho Maṅwaloni a Tshigerika, ḽine ḽa amba vhuaḓa ha zwa vhudzekani. Ṱhaluso ya ḽeneḽi ipfi a i ambi nyito ya zwa vhudzekani fhedzi. Nṱhani hazwo, ipfi por·neiʹa ḽi katela vhuḓifari ho fhamba-fhambanaho ha vhuaḓa, kanzhi ḽi katela na vhuḓifari hoṱhe vhu nengisaho vhune ha itwa fhethu hune ha dzula midzhulumba. Nga zwenezwo, vhatevheli vha Kristo vho tsireledzwa kha khombo ya vhuaḓa ha u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani he vhathu vhanzhi shangoni ṋamusi vha ḓidzhenisa khaho.—Vhalani Vhaefesa 4:17-19.
9, 10. (a) Ndi mafhungo afhio nga ha matshilele e a takuswa nga magazini une wa pfi The Watchtower nga 1935? (b) Ndi afhio mavhonele o linganyiselwaho a Bivhili nga ha u nwa halwa?
9 U nwesa halwa. Magazini une wa pfi The Watchtower wa ḽa 1 March, 1935, wo takusa maṅwe mafhungo nga ha matshilele, wo ri: “Ho dovha ha ṱhogomelwa uri vhaṅwe vha ya tshumeloni ya tsimu na u ita miṅwe mishumo ndanguloni vho nwa [halwa]. Maṅwalo a tendela u nwa waini nga fhasi ha zwiimo zwifhio? Naa zwi nga vha zwo tea uri muthu a nwe waini u swika kha vhuimo vhune zwa nga kwama tshumelo yawe ndanguloni ya Murena?”
10 Phindulo yo haseledza mavhonele o linganyiselwaho a wanalaho kha Ipfi ḽa Mudzimu malugana na zwinwiwa zwi kambaho. Bivhili a i lwisani na u nwa waini na zwiṅwe zwinwiwa zwi kambaho nga nḓila yo linganyiselwaho, fhedzi i sasaladza vhukuma u kambiwa. (Ps. 104:14, 15; 1 Vhakor. 6:9, 10) Kha mafhungo a u ita tshumelo khethwa muthu o nwa halwa, vhashumeli vha Mudzimu vho humbudzwa u bva kale nga ha mafhungo a vharwa vha Aroni, vhe Mudzimu a vha vhulaha nge vha ṋekedza mulilo u sili we vha si laedzwe uri vha u ḓise kha aletare ya Mudzimu. Nga murahunyana ha zwenezwo, eneo mafhungo a dzumbulula zwe zwa ita uri vhenevho vhanna vha ite zwithu zwi songo teaho, ngauri Mudzimu o ṋea mulayo une wa dzivhisa vhotshifhe vhoṱhe uri vha si nwe halwa musi vha tshi khou ita mishumo yavho mikhethwa. (Lev. 10:1, 2, 8-11) Vhatevheli vha Kristo vha shumisa eneo maitele ṋamusi, vha iledza u ita tshumelo yavho khethwa vho nwa halwa.
11. Ndi ngani zwo vha phaṱhutshedzo kha vhathu vha Mudzimu u wana pfeseso yo engedzeaho malugana na dzema ḽa u nwesa halwa?
11 Mahumini a zwenezwino a miṅwaha, vhatevheli vha Kristo vho fhaṱutshedzwa nga pfeseso yo engedzeaho malugana na dzema ḽa u nwesa halwa. Zwiḽiwa zwa muya zwi re tshifhingani zwo ita uri vhanzhi vha kone u kunda honovhu vhuimo na u langa vhutshilo havho. Vhaṅwe vhanzhi vho thusiwa uri vha iledze tshoṱhe yeneyo thaidzo. Hu songo vha na vhane vha tendela u nwesa halwa zwi tshi tsitsa tshirunzi tshavho, tsha muṱa wavho zwihuluhulu ndugelo yavho ya u ṱanganela kha vhurabeli ho kunaho ha Yehova.
“Ri nga si vhuye ra vhona Murena washu nga iṱo ḽa muhumbulo a tshi khou nukha vhutsi ha fola kana a tshi khou vhea mulomoni zwithu zwi tshikafhadzaho.”—C. T. Russell
12. Vhashumeli vha Kristo vho vha vha tshi dzhia hani fola na musi hu sa athu u thoma maḓuvha a vhufhelo?
12 U daha fola. Vhashumeli vha Kristo vho thoma u sasaladza u daha fola na maḓuvha a vhufhelo a sa athu u thoma. Miṅwahani minzhi yo fhiraho, wahashu we a vha e mulala, Charles Capen, u kha ḓi humbula musi a tshi ṱangana lwa u tou thoma na Charles Taze Russell mafheloni a ḓana ḽa vhu-19 ḽa miṅwaha. Capen, we nga tshenetsho tshifhinga a vha e na miṅwaha ya 13, e na mukomana na vharathu vhawe vhavhili, vho vha vhe zwiṱepisini zwa Bible House ngei Allegheny, Pennsylvania. Musi Russell a tshi fhira tsini havho, a vhudzisa a ri: “Naa vhoiwe vhatukana ni khou daha? Ndi khou pfa munukho wa fola.” Vha mu khwaṱhisedza uri a vha khou daha. Vhukuma vho kona u vhona nḓila ine a dzhia ngayo u daha. Kha magazini une wa pfi Watch Tower wa ḽa 1 August, 1895, Wahashu Russell o amba nga ha 2 Vhakorinta 7:1, a ri: “A thi vhoni zwi tshi nga ṋea Mudzimu vhugala, kana zwi tshi nga vhuyedza Mukriste naho e ufhio u shumisa fola nga nḓila naho i ifhio. . . . Ri nga si vhuye ra vhona Murena washu nga iṱo ḽa muhumbulo a tshi khou nukha vhutsi ha fola kana a tshi khou dzhenisa mulomoni zwithu zwi tshikafhadzaho.”
13. Ndi hufhio u kunakiswa ha matshilele ho vhaho hone nga 1973?
13 Nga 1935, magazini une wa pfi Watchtower wo vhidza fola “tsheṋe yo tshikafhalaho” nahone wa amba uri ane a ḽi ṱafuna kana u ḽi daha a nga si fanelee u vha muraḓo wa muṱa wa Bethele kana u shuma sa muimeli wa ndangulo ya Mudzimu mushumoni wa vhuvulanḓila kana mushumoni wa u dalela zwivhidzo. Huṅwe u kunakiswa ha matshilele ho vha hone nga 1973. Magazini une wa pfi The Watchtower wa ḽa 1 June wo ṱalutshedza uri a hu na Ṱhanzi ya Yehova ine ya nga vha na vhuimo havhuḓi tshivhidzoni tsha Vhukriste ngeno i tshi khou bvela phanḓa na eneo maitele a vhulayaho, a tshikafhadzaho na a sa sumbedzi u humbulela vhaṅwe vhathu. Vhe vha hana u litsha u daha fola vho vha vha tshi fanela u bviswa tshivhidzoni. c Kristo o vha o dzhia vhuṅwe vhukando ha ndeme ha u kunakisa vhatevheli vhawe.
14. Ndi afhio maitele a Mudzimu malugana na malofha nahone zwo ḓa hani uri u shelwa ha malofha zwi vhe nḓowelo?
14 U shumiswa luvhi ha malofha. Misini ya Noaxe, Mudzimu o amba uri u ḽa malofha zwo khakhea. O khwaṱhisedza zwenezwo kha Mulayo we a u ṅwalela lushaka lwa Isiraele nahone a dovha a livhisa tshivhidzo tsha Vhukriste uri tshi ‘ile malofha.’ (Mish. 15:20, 29; Gen. 9:4; Lev. 7:26) A zwi mangadzi uri musalauno Sathane o wana nḓila ya u ita uri vhanzhi vha si thetshelese tshenetshi tshilinganyo tsha Mudzimu. Ḓanani ḽa vhu-19 ḽa miṅwaha, madokotela vho vha vha tshi khou lingedza u alafha vhathu nga u vha shela malofha, fhedzi musi ho no tumbulwa uri hu na mifuda ya malofha, u shelwa ha malofha ho mbo ḓi thoma u engedzea. Nga 1937, malofha o thoma u kuvhanganywa kha zwiko zwa hone nahone u shelwa ha malofha ha engedzea vhukuma nga ṅwambo wa Nndwa ya Shango ya Vhuvhili. U shelwa malofha ho mbo ḓi phaḓalala u mona na shango ḽoṱhe.
15, 16. (a) Ṱhanzi dza Yehova vho dzhia maga afhio malugana na u shelwa malofha? (b) Ndi ifhio thikhedzo ye ya ṋewa vhatevheli vha Kristo malugana na u shelwa malofha na ngalafho i sa shumisi malofha nahone ho vha na mvelelo dzifhio?
15 U thoma nga 1944, magazini une wa pfi The Watchtower wo sumbedza uri u shelwa malofha ndi iṅwe nḓila ya u ḽa malofha. Nga ṅwaha we wa tevhela, honoho vhuimo ha Maṅwalo ha khwaṱhisedzwa na u bviselwa khagala. Nga 1951, mutevhe wa dzimbudziso na dziphindulo wa phaḓaladzwa hu u itela u thusa vhathu vha Mudzimu uri vha kone u ambedzana na vha zwa ngalafho. U mona na shango ḽoṱhe, vhatevheli vha Kristo vha fulufhedzeaho vho ima vho khwaṱha, kanzhi vho zwi ita musi vha tshi holedzwa, u semiwa na u tovholwa nga ho livhaho. Fhedzi Kristo o bvela phanḓa a tshi ita uri ndangulo yawe i ṋekedze thikhedzo i ṱoḓeaho. Ho gandiswa bugwana na thero dzi re na zwidodombedzwa na ṱhoḓisiso yo itwaho nga vhuronwane malugana na u shelwa malofha.
16 Nga 1979, vhaṅwe vhahulwane vho thoma u dalela vhuongelo u itela u thusa madokotela uri vha pfesese khwine vhuimo hashu, zwiitisi zwo thewaho Maṅwaloni nga ha malofha, na u vha hone ha ngalafho dzi sa shumisi malofha. Nga 1980, vhahulwane ḓoroboni dza 39 ngei United States vho gudiswa nga ho khetheaho u ita wonoyu mushumo. Nga u ya ha tshifhinga, Tshigwada tshi Langaho tsha ṋea thendelo ya uri hu vhumbiwe Komiti dza Vhulamukanyi ha Vhuongelo shangoni ḽoṱhe. Naa honovhu vhuḓidini ho no ita mvelaphanḓa musi miṅwaha i tshi khou ḓi ṱanḓulukana i tshi ya? Ṋamusi, vhunzhi ha vha zwa ngalafho—u katela na madokotela, vhaari na vhadzidzivhadzi—vha khou shumisana na vhalwadze vha Dziṱhanzi, vha ṱhonifha khetho yashu ya u alafhiwa hu sa shumiswi malofha. Vhuongelo vhunzhi a vhu shumisi malofha musi vhu tshi alafha nahone vhaṅwe vha dzhia enea maitele e ngalafho ya vhuimo ha nṱha. Naa a zwi takadzi u humbula nḓila dze Yesu a tsireledza ngadzo vhatevheli vhawe kha vhuḓidini ha Sathane ha u vha tshikafhadza?—Vhalani Vhaefesa 5:25-27.
Vhuongelo vhunzhi a vhu shumisi malofha musi vhu tshi alafha nahone vhaṅwe vha dzhia enea maitele e ngalafho ya vhuimo ha nṱha
17. Ri nga sumbedza hani uri ri a dzhiela nṱha nḓila ine Kristo a khou kunakisa vhatevheli vhawe ngayo?
17 Ndi zwavhuḓi u ḓivhudzisa uri, ‘Naa ri a dzhiela nṱha nḓila ye Kristo a vha a tshi khou kunakisa ngayo vhatevheli vhawe, a tshi ri gudisa u farelela kha zwilinganyo zwa nṱha zwa Yehova zwa matshilele?’ Arali zwo ralo, kha ri dzule ri tshi humbula uri Sathane u khou ṱoḓa u ri fhandekanya na Yehova na Yesu nga u ri ita uri ri si tsha ṱhonifha milayo ya Mudzimu ya matshilele. U itela u lwisana na ṱhuṱhuwedzo dzenedzo, ndangulo ya Yehova i dzula i tshi ri sevha nga lufuno na u ri humbudza nga ha nḓila dza vhuaḓa dza ḽino shango. Kha ri dzule ro fhaṱuwa, ri aravhe na u thetshelesa yeneyo nyeletshedzo i thusaho.—Mir. 19:20.
U Tsireledza Tshivhidzo Kha Matshilele Ane A Nga Ḓisa Samba
18. Ri wana khumbudzo ifhio i pfalaho kha bono ḽa Hesekiele malugana na vhane vha shandukela zwilinganyo zwa Mudzimu nga khole?
18 Sia ḽa vhuvhili ḽa u kunakiswa kha matshilele ḽi katela vhukando he ha dzhiiwa u itela uri tshivhidzo tshi dzule tsho kuna. Zwi ṱungufhadzaho ndi uri vhaṅwe vhe vha ṱanganedza zwilinganyo zwa Yehova zwa vhuḓifari nahone vha ḓiṋekedza kha Mudzimu, a vho ngo nambatela phetho yavho. Vhaṅwe vha fheleledza vho shandula mavhonele avho nahone vha shandukela zwenezwo zwilinganyo nga khole. Ndi mini zwine zwa fanela u itwa nga vhathu vho raloho? Ri wana phindulo kha bono ḽa Hesekiele ḽa thembele ya muya ḽo haseledzwaho mathomoni a yeneyi ndima. Naa ni kha ḓi dzi humbula dziḽa khoro khulwane? Khoroni iṅwe na iṅwe, ho vha hu na phera dza vhalindi. Vhalindi vho vha vha tshi linda thembele, hu u itela uri hu songo dzhena vha “songo rubaho mbilu.” (Hesek. 44:9) Yeneyo ndi khumbudzo i pfalaho ya uri vhurabeli ho kunaho ndi ndugelo yo ṋewaho fhedzi vhane vha lwela u tshila nga zwilinganyo zwo kunaho zwa Yehova zwa vhuḓifari. Nga nḓila i fanaho, ndugelo ya u konana na Vhakriste nga riṋe vhurabelini a si ya vhathu vhoṱhe.
19, 20. (a) Kristo o thusa hani vhatevheli vhawe nga zwiṱuku nga zwiṱuku u pfesesa nḓila ine vha fanela u dzudzanya ngayo vhukhakhi vhuhulwane? (b) Ndi zwifhio zwiitisi zwiraru zwa u bvisa tshivhidzoni vhaitazwivhi vha sa rembuluwi?
19 Kale nga 1892, magazini une wa pfi Watch Tower wo amba uri “ndi vhuḓifhinduleli hashu (sa Vhakriste) u bvisa tshivhidzoni vhane vha hanedza, nga ho livhaho kana nga hu songo livhaho, uri Kristo o ḓikumedzela u vha tshirengululi [mutengo u linganaho] a tshi itela vhoṱhe.” (Vhalani 2 Yohane 10.) Nga 1904, bugu The New Creation yo amba uri vhane vha bvela phanḓa na u ḓifara nga nḓila i si yavhuḓi vha nga tshinya tshivhidzo. Nga tshenetsho tshifhinga, tshivhidzo tshoṱhe tsho vha tshi tshi shela mulenzhe kha “tsengo dza kereke” u ṱolisisa milandu ya zwivhi zwihulwane. Naho zwo ralo, zwenezwo zwiitea zwo vha zwi songo anda. Nga 1944, magazini une wa pfi The Watchtower wo sumbedza uri eneo mafhungo a fanela u dzudzanywa fhedzi nga vhahashu vha tshinnani vha re na vhuḓifhinduleli. Nga 1952, maitele o thewaho Bivhilini a u dzudzanya mafhungo a khaṱulo a gandiswa kha magazini une wa pfi The Watchtower, a ombedzela tshiitisi tshihulwane tsha u bvisa tshivhidzoni vhathu vha sa rembuluwi—uri tshivhidzo tshi dzule tsho kuna.
20 Mahumini a miṅwaha u bva tsheetsho, Kristo o thusa vhatevheli vhawe uri vha bvisele khagala na u khwinisa nḓila ine milandu ya zwivhi zwihulwane ya fanela u dzudzanywa ngayo. Vhahulwane vha Vhakriste vha gudiswa nga vhuronwane u dzudzanya mafhungo a khaṱulo nga nḓila ya Yehova, vha tshi sumbedza khaṱulokwayo na tshilidzi nga nḓila yo linganyiselwaho. Ṋamusi hu na zwiitisi zwiraru zwine zwa ita uri muitazwivhi a sa rembuluwi a bviswe tshivhidzoni: (1) uri dzina ḽa Yehova ḽi si vhe na samba, (2) u tsireledza tshivhidzo uri tshi si tshikafhadzwe nga tshivhi tshihulwane, na (3) u thusa muitazwivhi uri a rembuluwe arali zwi tshi konadzea.
21. Ndugiselelo ya u bvisa muthu tshivhidzoni yo vhuyedza hani vhathu vha Mudzimu?
21 Naa ni a vhona nḓila ye ndugiselelo ya u bvisa vhathu tshivhidzoni ya vhuyedza ngayo vhatevheli vha Kristo ṋamusi? Isiraele ḽa kale, kanzhi vhaitazwivhi vho vha na ṱhuṱhuwedzo mmbi kha lushaka, nga zwiṅwe zwifhinga vho vha vhe vhanzhi u fhira vha funaho Yehova na vhane vha ṱoḓa u ita zwo lugaho. Nga zwenezwo, lushaka lwo vha lu tshi anzela u nyadzisa dzina Yehova nahone lwa si tsha tondwa nga Mudzimu. (Yer. 7:23-28) Fhedzi ṋamusi Yehova u shumisana na tshitshavha tsha vhanna na vhafumakadzi vha lwa muya. Ngauri vhaitazwivhi vha a bviswa vhukati hashu, a vha tendelwi u vha zwihali zwine zwa nga shumiswa nga Sathane u itela u tshinya vhuimo ho kunaho ha tshivhidzo. Nṱhani hazwo, ṱhuṱhuwedzo dzavho dzi a kaṱudzwa. Ri a khwaṱhisedzwa sa tshigwada uri Yehova u ḓo dzula a tshi ri tonda. Humbulani uri Yehova o fulufhedzisa uri: “Mafumo oṱhe a fúlelwaho u lwa na iwe ha nga koni tshithu.” (Yes. 54:17) Naa ri a tikedza vhahulwane vhane vha hwala vhuḓifhinduleli vhuhulwane ha u dzudzanya mafhungo a khaṱulo?
U Renda Ane Muṱa Muṅwe Na Muṅwe Wa Vhidzwa Nga Dzina Ḽawe
22, 23. Ndi ngani ri tshi livhuha vhukuma Vhakriste nga riṋe vha mathomoni a ḓana ḽa vhu-20 ḽa miṅwaha, fhedzi ndi vhuṱanzi vhufhio vhu sumbedzaho uri ho vha hu tshi kha ḓi ṱoḓea u linganyisela huhulwane musi zwi tshi ḓa kha muṱa?
22 Sia ḽa vhuraru ḽe vhatevheli vha Kristo vha vhuyelwa nga u bvela phanḓa vha tshi kunakiswa ḽi tshimbidzana na mbingano na vhutshilo ha muṱa. Naa nḓila ine ra dzhia ngayo muṱa yo kunakiswa kha yeneyi miṅwaha yo fhiraho? Ee. Sa tsumbo, musi ri tshi vhala nga ha vhashumeli vha Mudzimu vha mathomoni a ḓana ḽa vhu-20 ḽa miṅwaha, ri a ṱuṱuwedzwa na u mangadzwa nga muya wavho wa u ḓidzima zwiṅwe zwithu. Ri a livhuha vhukuma nḓila ye vha vhea ngayo tshumelo yavho khethwa u thoma u fhira zwithu zwoṱhe vhutshiloni havho. Naho zwo ralo, ri a kona u vhona uri zwo vha zwi tshi ṱoḓea vhukuma uri vha linganyisele. Ndi ngani ri tshi ralo?
23 Zwo vha zwo ḓowelea uri vhahashu vha tshinnani vha ite mishumo ya vhuḓinḓa kana mushumo wa u dalela we wa vha u tshi vha isa kule na hayani lwa miṅwedzi minzhi. Naho Maṅwalo a tshi ṱuṱuwedza u sa vha mbinganoni, nga zwiṅwe zwifhinga u sa vha mbinganoni zwo vha zwi tshi ṱuṱuwedzwa nga nḓila yo kalulaho, ngeno hu sa ambiwi zwinzhi nga ha u fhaṱa miṱa yo khwaṱhaho ya Vhukriste. Naa hu tshee na vhuimo ho raliho vhukati ha vhatevheli vha Kristo ṋamusi? Na kathihi!
Muthu ho ngo fanela u tovhola mishumo ya lwa ṱaḓulu lune a vho litshelela u hwala vhuḓifhinduleli ha muṱa
24. Kristo o thusa hani vhathu vhawe vha fulufhedzeaho uri vha vhe na mavhonele o linganyiselwaho nga ha mbingano na muṱa?
24 Ṋamusi, muthu ho ngo fanela u tovhola mishumo ya lwa ṱaḓulu lune a vho litshelela u hwala vhuḓifhinduleli ha muṱa. (Vhalani 1 Timotheo 5:8.) Zwiṅwe hafhu, Kristo o khwaṱhisedza uri vhatevheli vhawe vha fulufhedzeaho kha ḽifhasi vha bvele phanḓa vha tshi wana nyeletshedzo i thusaho, yo linganyiselwaho ya Maṅwalo malugana na mbingano na vhutshilo ha muṱa. (Vhaef. 3:14, 15) Nga 1978, ho bviswa bugu U Ita Uri Vhutshilo ha Muṱa Waṋu Vhu Takadze. Nga murahu ha miṅwaha i ṱoḓaho u vha 18 ha bviswa bugu Tshiphiri tsha Dakalo ḽa Muṱa. Zwiṅwe hafhu, magazini une wa pfi Tshiingamo wo bvisa thero nnzhi dzo itelwaho u thusa vhavhingani uri vha shumise maitele a Maṅwalo kha mbingano yavho.
25-27. Zwishaiwa zwa vhana vha mirole i sa fani zwo ṱhogomelwa hani musi miṅwaha i tshi khou ḓi ṱanḓulukana i tshi ya?
25 Vhana vho thuswa hani? Musi miṅwaha i tshi khou ḓi ṱanḓulukana i tshi ya, vho ṋewa thuso ine vha i shaya. Ndi kale ndangulo ya Yehova i tshi ṋea vhana zwithu zwavhuḓi u ya nga mirole yavho, fhedzi zwe zwa vha zwi tshi nga shotha ḽa maḓi zwo mbo ḓi vha mulambo wo ḓalaho, u elelaho. Sa tsumbo, thero “Pfunzo ya Bivhili ya Vhana” yo gandiswa kha magazini une wa pfi The Golden Age u bva nga 1919 u swika nga 1921. Nga murahu ha zwenezwo ha bviswa bugwana The Golden Age ABC nga 1920 nahone nga 1941 ha bviswa bugu Children. Nga vho-1970, ho bviswa dzibugu U Thetshelesa kha Mufunzi Muhulu, Vhuswa Haṋu—U Wana zwa Khwine-khwine Khaho, na Bugu Yanga ya Mafhungo a Bivhili. Nga 1982, kha magazini wa Awake! ha thoma u bviswa mutevhe wa thero i re na tshiṱoho tshine tsha ri “Vhaswa Vha A Vhudzisa,” ha tevhela bugu Mbudziso Dzine Vhaswa Vha Dzi Vhudzisa—Phindulo Dzi Shumaho, ye ya gandiswa nga 1989.
Bugwana Ngudo Dzanga Dza Bivhili yo ṱanganedzwa nga dakalo kha heḽi buthano ḽe ḽa vha ḽo farelwa ngei Dzheremane
26 Ṋamusi, ri na volumu mbili dzi re tshifhingani dza bugu Vhaswa Vha A Vhudzisa, ngeno mutevhe wa thero dzo bulwaho kha phara yo fhiraho u tshi khou ḓi bvela phanḓa kha Web site yashu ya jw.org. Ri dovha ra vha na bugu Gudani Kha Mufunzi Muhulu. Web site yashu i na zwithu zwinzhi zwo itelwaho vhana, u katela na garaṱa dza vhabvumbedzwa vha Bivhilini, zwithu zwine zwa itwa kha pfunzo ya Bivhili u itela vhathu vhahulwane na vhana vhaṱuku, dzi-puzzle, dzividio, na nganea dza Bivhili dzi re na zwifanyiso, kathihi na ngudo dza Bivhili dza vhana vha re na miṅwaha i sa fhiri miraru. Zwi khagala uri nḓila ine Kristo a dzhia ngayo vhana a yo ngo shanduka u bva tshifhingani tsha musi a tshi a kuvhanganya vhana vhaṱuku a vha kuvhatedza ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha. (Marko 10:13-16) U ṱoḓa vhana vhaṱuku vha tshi pfa vha tshi funiwa na u kanzwiwa muyani.
27 Yesu u dovha a ṱoḓa vhana vha tshi tsireledzwa. Samusi matshilele a ḽeneḽi shango a tshi khou ṋaṋa u vha mavhi, u tambudzwa ha vhana ho no tou vha tshiwo tshihulwane. Nga zwenezwo, ho gandiswa mafhungo a pfalaho na o livhaho u itela u thusa vhabebi uri vha kone u tsireledza vhana vhavho kha enea maitele a tshiṱuhu. d
28. (a) Hu ṱoḓea mini arali ri tshi ṱoḓa u ṱanganela kha vhurabeli ho kunaho, samusi zwo sumbedzwa kha bono ḽa Hesekiele ḽa thembele? (b) No ḓiimisela u ita mini?
28 Naa a zwi takadzi u humbula nḓila ye Kristo a bvela ngayo phanḓa a tshi kunakisa vhatevheli vhawe, nga u vha gudisa u ṱhonifha, u tshila na u vhuyelwa nga zwilinganyo zwa nṱha zwa Yehova zwa matshilele? Dovhani ni humbule nga ha thembele ye Hesekiele a i vhona kha bono. Humbulani nga ha dziḽa khoro khulwane. Ndi ngoho uri yeneyo thembele a si ya vhukuma, fhedzi ndi ya lwa muya. Naho zwo ralo, naa ri a i dzhia i ya vhukuma? A ri dzheni khayo nga u sokou ya Holoni ya Muvhuso kana nga u vhala Bivhili kana nga u ya tsimuni. Heyo ndi mishumo ya lwa ṋama ine ra kona u i vhona. Mudzia-muhoyo a nga ita zwenezwo zwithu a siho ngomu thembeleni ya Yehova. Naho zwo ralo, arali ra ita zwenezwo zwithu ngeno ri tshi khou tshila nga zwilinganyo zwa Yehova zwa nṱha nahone ri kha vhurabeli ho kunaho ri na mbilu dzavhuḓi, ri ḓo vha ro dzhena nahone ri tshi khou shuma henefho fhethu hukhethwa-khethwa—kha ndugiselelo ya Yehova Mudzimu ya vhurabeli ho kunaho! Kha ri dzule ri tshi takalela yeneyo ndugelo yo khetheaho. Kha ri bvele phanḓa ri tshi ita zwi re maanḓani ashu u sumbedza vhukhethwa ha Yehova nga u tikedza zwilinganyo zwawe zwo lugaho!
a Nga 1932, Volumu 2 ya bugu Vindication yo sumbedza lwa u thoma uri vhuporofita ha Bivhili vhune ha livhisa ṱhogomelo kha u vhuyedzedzwa ha vhathu vha Mudzimu kha shangohaya ḽavho ho ḓadzea musalauno, hu si kha Isiraele wa ṋama, fhedzi kha Isiraele wa muya. Honoho vhuporofita vhu amba nga ha u vusuluswa ha vhurabeli ho kunaho. Magazini une wa pfi The Watchtower wa ḽa 1 March, 1999, wo ṱalutshedza uri bono ḽa Hesekiele ḽa thembele ndi vhuporofita vhune ha amba nga honoho u vusuluswa nahone ḽi ḓadzea nga nḓila ya ndeme nga lwa muya kha ano maḓuvha a vhufhelo.
b Wonoyo muano wo vha u tshi ṱoḓa uri munna na mufumakadzi vha vule vothi ḽi tou aṱama arali vhe vhavhili fhedzi nḓuni—nga nnḓa ha musi vhe vhavhingani kana vhe miraḓo ya muṱa. Lwa miṅwaha yo vhalaho, wonoyu muano wo vha u tshi bulwa ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe kha mbekanyamushumo ya Vhurabeli ha nga Matsheloni Bethele.
c U shumisa luvhi fola zwi katela u ḽi daha, u ḽi ṱafuna kana u ḽi ṱavha u itela u ḽi shumisela zwenezwo zwithu.
d Sa tsumbo, sedzani ndima ya 32 ya bugu Gudani Kha Mufunzi Muhulu; ni sedze na masiaṱari 3-11 a Awake! ya ḽa October 2007.
You May Also Like
TSHIINGAMO—TSHI GUDWAHO
Zwine Zwa Fanela U Ita Uri Ri Vhe Vhakhethwa
Naa no no vhuya na kanganyiswa kana u sa takadzwa nga bugu ya Bivhili ya Levitiko? Mafhungo a lwa muya a bvaho buguni ya Levitiko a nga ni thusa u vha mukhethwa vhurabelini haṋu.
