1-3. Bõe la a Zezi maan sẽn na yɩl tɩ koɛɛgã mooneg paam pãnga? Sogs-bʋs la d na n leoke?

A ZEZI moona koe-noogã Galile soolmã tõr na maan yʋʋm a yiibu. (Karm-y Matɩe 9:35-38.) A kẽnga tẽn-bõones la tẽn-bɛdẽ, n taas Rĩungã koe-noogã, la a zãms nebã zʋɩf rãmbã karen-dotẽ. A sẽn ta zĩig ning fãa, nebã ra kaoogd n wata a nengẽ. Rẽ kɩtame t’a yeel woto: “Tigsg yaa wʋsgo, la tigisdbã yaa bilfu.”

² A Zezi maana bũmb sẽn na yɩl tɩ tʋʋmdã paam pãnga. Bõe la a maan-yã? A tʋma a tʋm-tʋmdb 12 “tɩ b tɩ moon Wẽnnaam soolem koɛɛga.” (Luk 9:1, 2) Tõe tɩ tʋm-tʋmdbã ra sokda b mens b sẽn segd n tʋm tʋʋmdã to-to. La nand tɩ b looge, a Zezi maana bũmb a Ba wã me sẽn maan ne yẽ. A gesame tɩ b paam zãmsgo.

³ La yaa bõe la a Zeova zãms a Zezi? Bõe la a Zezi me zãms a tʋm-tʋmdbã? Rũndã-rũndã, Mesi wã sẽn lebg Rĩmã getame t’a nin-buiidã paamd zãmsg sẽn na yɩl n tʋm b tʋʋmdã. Wãn to la a maand dẽ?

4. Wakat bʋg la a Zezi paam t’a Ba wã zãms-a, la yɩɩ yɛɛnẽ?

⁴ A Zezi wilga vẽeneg t’a paama zãmsg a Ba wã nengẽ. A sẽn wa n be tẽngã zugã, a yeelame: “Yaa m Ba sẽn zãms maam bũmb ningã la m gomda.” (Zã 8:28) Yɩɩ wakat bʋg la a Zezi paam t’a Ba wã zãms-a, la yɩɩ yɛɛnẽ? Yaa vẽeneg tɩ yaa a Zeova sẽn naan a Bi-kãsengã poor bal la a sɩng a zãmsgo. (Kol. 1:15) Na maan yʋʋm sẽn kõn bãng n sõde, Biigã zĩnda ne a Ba wã sẽn yaa Karen-saamb sẽn ka to wã, n kelgd-a la a get a sẽn maandã fãa. (Ezai 30:20) Rẽ kɩtame tɩ Biigã paam zãmsg sõmblem sẽn ka to, n bãng a Ba wã tʋʋmã, a zʋgdã fãa sẽn yaa sõma wã, la a raabã.

5. Tʋʋmd ning Biigã sẽn na n wa tʋm tẽng zugã wɛɛngẽ, bõe la Ba wã wilg-a?

⁵ Wakat n zĩnd t’a Zeova zãms a Biigã a sẽn na n tʋm a tʋʋmdã to-to, a sã n wa tẽngã zugu. Bũmb la Biiblã togs-yã, tɩ wilgd t’a Zeova sẽn yaa Karen-saamb sẽn ka to wã sɩd zãmsa a Biigã sõma. (Karm-y Ezai 50:4, 5.)  B yeelame tɩ “yibeoog fãa,” a Zeova yokda a Zezi tʋbre. Gom-kãensã bilgda karen-saamb sẽn nekd a karen-biig tõd-beoog fãa, n na n zãms-a bũmbu. Sebr a yembr sẽn wilgd Biiblã gom-biis võor yeela woto: “A Zeova . . . maana wa lekoll karen-saamb sẽn maand to-to ne a karen-biigã, n zãms a Biigã koɛɛg ning a sẽn tog n moonã, la a sẽn na n moon to-to.” Woto fãa yɩɩ saasẽ. Yaa be la a Zeova wilg a Biigã ‘bũmb nins a sẽn na n togsã, la a sẽn na n gomã.’ (Zã 12:49) Ba wã leb n wilga a Biigã a sẽn tog n zãms nebã to-to. * A Zezi sẽn wa tẽngã zugã, a tũu a Zeova sẽn zãms-a bũmb ningã sõma yẽ mengã tʋʋmdã pʋgẽ. A leb n tũu a Zeova sẽn zãms-a bũmb ningã, n tõog n zãms a karen-biisã bãmb me sẽn tog n tʋm b tʋʋmdã to-to.

6, 7. a) Bõe la a Zezi zãms a tʋm-tʋmdbã, la rẽ kɩtame tɩ b tõog n maan bõe? b) A Zezi sõngda tõnd rũndã-rũndã tɩ d paamd zãmsg sẽn na yɩl n tõog n maan bõe?

⁶ Masã, bɩ d bao n bãng a Zezi sẽn zãms a tʋm-tʋmdbã bũmb ningã. B wilga Matɩe sak 10 pʋgẽ t’a Zezi kõ-b-la noy takɩ. Wala makre, a wilga zĩig ning b sẽn segd n moonã (vɛrse a 5, 6), koɛɛg ning b sẽn segd n moonã (vɛrse a 7), la a wilg tɩ yaa tɩlae tɩ b teeg a Zeova (vɛrse a 9, 10). A leb n wilga b sẽn na n sɩng to-to b sã n kẽ zakẽ (vɛrse 11-13), la b sẽn tog n maane, ned sã n pa sak n kelge (vɛrse 14, 15), n paas b sẽn segd n maanega, nebã sã n wa namsd-ba (vɛrse 16-23). * A Zezi sẽn togs-b woto vẽenegã kɩtame tɩ b tõog n moon koe-noogã sõma bãmb wakatã.

⁷ La rũndã-rũndã yẽ? A Zezi sẽn yaa Wẽnnaam Rĩungã Rĩmã kõo kiris-nebã tʋʋmd sẽn tar yõod wʋsgo. A yeelame tɩ b moon ‘Wẽnnaam soolem koe-noogã dũniyã tɛk fãa tɩ yɩ kaset buud fãa yĩnga.’ (Mat. 24:14) La rẽ yĩnga, d Rĩmã sõngda tõnd tɩ d paamd minim sẽn na yɩl n tʋm tʋʋm-kãngã sẽn tar yõod wʋsgã bɩ? Hakɩka, a sõngda tõndo! Rĩmã sẽn be saasẽ wã getame tɩ d paamd zãmsgo, n tõe n taas nebã koɛɛgã la d tʋm tʋʋm a taab tigingã pʋgẽ.

8, 9. a) Sẽn yɩɩd fãa, yaa bõe yĩng la b sẽn lugl Wẽnnaam tʋʋmdã lekollã? b) Bõe la lekol-kãngã sõng yãmb tɩ y tõe n maane?

⁸ Hal pĩnd n tãag masã, a Zeova siglgã tũnugda ne tigis-kãsemsã la tigissã, n zãmsd a nin-buiidã tɩ b paamd minim koɛɛgã mooneg pʋgẽ. Wala makre, Tʋʋmdã tigsgã sõngda tõnd wʋsgo. Yʋʋmd 1940 tɛka, siglgã taoor-lʋɩtb sɩngame n sigind lekoll toɛy-toɛya, Wẽnnaam nin-buiidã zãmsg yĩnga.

⁹ Wẽnnaam tʋʋmdã lekollã: Wa d sẽn yeel sak ning sẽn loogã pʋgã, yɩɩ yʋʋmd 1943 la b sɩng lekol-kãngã. Pa sẽn na yɩl tɩ karen-biisã paam minim n tõe n wɛgs sõss tigimsã pʋsẽ bal ye. Sẽn yɩɩd fãa, yaa sẽn na yɩl tɩ  Wẽnnaam nin-buiidã paam minim, n tõog n pẽg a Zeova sõma koɛɛgã mooneg pʋgẽ. (Yɩɩl 150:6) F yaa rao tɩ f yaa paga, f sã n kẽ lekol-kãngã, sõngdame tɩ f tõe n moon koɛɛgã tɩ wom biisi.

10, 11. Masã, ãnd rãmb n tõe n kẽng Gileyaad lekollã, la a yõodã yaa bõe?

¹⁰ Gileyaad lekollã: B sẽn boond lekoll ning masã tɩ Gileyaad lekollã sɩnga yʋʋmd 1943 wao-fugdg kiuug pipi daarã. Yɩɩ tẽne daare. Sɩngrẽ wã, ra yaa sẽn na yɩl tɩ so-pakdbã la neb a taab sẽn kẽes b mens zãng-zãng Wẽnnaam tʋʋmdã pʋgẽ wã paam zãmsgo, n tõog n lebg misioneer dãmba, tɩ b tõe n tʋm-b zĩig fãa. La yʋʋmd 2011 zĩ-likr kiuugã tɛka, yaa sẽn zoe n yaa-b zall so-pakdba, tigims sul yel-gɛtba, Betɛll tʋm-tʋmdb bɩ misioneer dãmb sẽn nan pa kẽng lekol-kãngã n tõe n kẽnge.

¹¹ Gileyaad lekollã yõod yaa bõe? Saam-biig a ye sẽn yaa lekol-kãng karen-saamb hal sẽn kaoos yeelame: “Yaa sẽn na yɩl n zãms karen-biisã Wẽnnaam Gomdã sõma tɩ keng b tẽebã, la sõng-b me tɩ b paam zʋg-sõma sẽn na n kɩt tɩ b tõog toog b tʋʋmdã pʋgẽ. Sẽn paase, yaa sẽn na yɩl tɩ b tʋll ne b sũy fãa n moon koɛɛgã.”—Ef. 4:11.

12, 13. Bõe la b tõog n maan Gileyaad lekollã maasem yĩnga? Kõ-y makre.

¹² Wãn to la Gileyaad lekollã sõng koɛɛgã mooneg wɛɛngẽ? Yʋʋmd 1943 wã tɛka, yaa sẽn yɩɩd neb 8500 n paam zãmsg lekol-kãng pʋgẽ, * tɩ b tʋm-b dũniyã kɩrems fãa, tẽns sõor sẽn yɩɩd 170 pʋgẽ. Misioneer dãmbã tũuda b sẽn zãms bũmb ninsã sõma, n moond koɛɛgã ne yẽesem la b zãmsd neb a taabã tɩ bãmb me tõe n dɩk b togs-n-taare. Zĩis wʋsgo, yaa misioneer dãmbã n lʋɩ taoor n sõng tɩ b moon koɛɛgã koe-moondb sẽn da ka waoogẽ bɩ sẽn da pʋd n kaẽ.

¹³ Bɩ d ges bũmb ning sẽn maan Zapõ tẽngã. Dũni gill zabr a yiib-n-soabã sasa tɩ Zapõ tẽngã pʋgẽ, koɛɛgã mooneg yalsame la bala. Yʋʋmd 1949 sa-sik kiuugã tɩ koe-moondbã ra pa ta neb piig ye. Yʋʋmdã ne a sa tɩ yaa misioneer dãmb 13 la b tʋm beenẽ tɩ b moond koɛɛgã. Rẽ poore, b tʋma misioneer dãmb a taaba. Misioneer dãmbã reng n wɩnga ne tẽn-bɛdã pʋsẽ moonego, n yaool n kẽ tẽn-bõonesã. B sagla b Biibl karen-biisã la tigingã neb a taabã tɩ b modg n lebg so-pakdba. Misioneer dãmbã modgrã woma biis hal sõma. Rũndã-rũndã, Zapõ koe-moondbã sõor yɩɩda 216000, hal tɩ sẽn yɩɩd neb 86000 yaa so-pakdba. *

14. B sẽn sigl lekoll toor-toorã wilgda bõe? (Ges-y seb-neng 188 zĩ-gũbrã sẽn yet tɩ “ Lekoll dãmb sẽn sõngd Rĩungã poorẽ dãmba.”)

¹⁴ Lekoll dãmb a taabã: So-pakrã tʋʋmd lekolle, Biiblã zãmsg lekoll sẽn kẽ-b kãadmã yĩnga, la Biiblã zãmsg lekoll  rakõapã yĩngã sõngda saam-biisã tɩ b paamd tẽeb sẽn tar pãnga, la sõngd-b me tɩ b tall yẽesem, n tõog n lʋɩ taoor koɛɛgã mooneg pʋgẽ. * Lekol-kãensã fãa yaa kaset tɩ d Rĩmã sõngda a nin-buiidã tɩ b paamd zãmsg sẽn na yɩl n tʋm b tʋʋmdã neere.—2 Tɩm. 4:5.

15. Rap nins b sẽn bobl tigingã tʋʋmã tʋllame n dɩk a Zezi togs-n-taar n tõog n maan bõe?

¹⁵ Tẽeg-y a Ezai sebrã sẽn wilg t’a Zezi paama zãmsg sõma Wẽnnaam nengẽ wã. Zãmsg ning Biigã sẽn paam saasẽ wã sõng-a lame t’a ‘bãng goam nins a sẽn tog n leok ned ning pãng sẽn sɛ wã.’ (Ezai 50:4) A Zezi sẽn wa tẽngã zugã, a tũu bũmb nins a sẽn zãmsã. A goamã ra belsda neb nins “sẽn yɛ la sẽn tʋkd zɩɩb sẽn yaa zɩsgã.” (Mat. 11:28-30) Rap nins b sẽn bobl tigingã tʋʋmã tʋllame n dɩk a Zezi togs-n-taare, sẽn na yɩl tɩ b goamã la b manesmã kengd tigingã neb raoodo. Rẽ n so tɩ siglgã lugl lekoll toɛy-toɛy sẽn sõngd-b tɩ b tõe n bãng n ges b tẽed-n-taasã yell sõma.

16, 17. Rĩungã tʋʋmd lekollã yõod yaa bõe? (Ges-y vẽnegrã me.)

 ¹⁶ Rĩungã tʋʋmd lekolle: Yɩɩ yʋʋmd 1959 tʋʋlg kiuug rasem a 9 wã la b sɩng Rĩungã tʋʋmd lekolle. Yɩɩ South Lansing sẽn be Niuyorkã. Yaa tigims sul yel-gɛtbã, n paas tigimsã sõgen-dãmbã n da kẽnd lekol-kãngã. Ra kaoosda kiuugu. Sɩnga ne ãngilindi, la wa n bee ne buud-goam a taab me, hal tɩ b maand-a dũniyã gill zug masã. *

¹⁷ Yʋʋmd 1962 aniyɛɛrã pʋgẽ, b togsa Rĩungã tʋʋmd lekollã yõodo. B yeelame: “Vɩɩmã sẽn lebg toog dũni-kãngã pʋgẽ wã yĩnga, segdame t’a Zeova Kaset rãmbã tigimsã yel-gɛtb yɩ rap sẽn tõe n sigl b tʋʋmã fãa sõma, n tõog n get ned kam fãa yell neere, tɩ tigimsã neb sũy yɩ noogo. La tigingã tʋʋm pa segd n kɩt tɩ b pa get b zakã rãmb yell sõma ye. Togame tɩ b maan gũusgu. Dũniyã gill zugu, tigimsã sõgen-dãmbã sẽn yekd taab n paamd zãmsgã yaa bark tɛkẽ! Rĩungã tʋʋmd lekollã sõngd-b lame tɩ b maand Biiblã sẽn wilg tɩ yel-gɛt tog n maaname wã.”—1 Tɩm. 3:1-7; Tɩt 1:5-9.

18. Bõe yĩng tɩ d yetẽ tɩ Wẽnnaam nin-buiidã fãa rɩta Rĩungã tʋʋmd lekoll yõodo?

 ¹⁸ Wẽnnaam nin-buiidã fãa rɩta Rĩungã tʋʋmd lekollã yõodo. Bõe yĩng tɩ d yet woto? Kãsem-dãmbã ne kãsemb-sõngdbã sã n tũud b sẽn zãms bũmb nins lekol-kãngã pʋgẽ wã, wa a Zezi, bãmb me goamã la b manesmã na n kenga b tẽed-n-taasã raoodo. Yãmb tigingã kãsem-soab bɩ kãsemb-sõngd sã n gom goam sẽn kengd y raoodo, bɩ a sã n kelg-y neere, wall a sã n wa kaag-yã, pa noom-y sɩda? (1 Tes. 5:11) Hakɩka, b sẽn be d sʋkã yaa bark tɛkẽ!

19. Sõdg-y lekoll a taab siglgã sull ning sẽn get nebã zãmsg yellã sẽn lugli, la y wilg b yõodã.

¹⁹ Lekoll dãmb a taabã: Siglgã sull ning sẽn get nebã zãmsg yellã lugla lekoll a taaba, sẽn na yɩl n sõng rap kẽer b sẽn bobl tʋʋm sãnda. Lekol-kãens sõngda kãsem-dãmbã ne tigims sul yel-gɛtbã, n paas Betɛll dãmbã taoor-lʋɩtbã, tɩ b paamd minim n tõe n tʋm b tʋʋmã sẽn yaa wʋsgã. Zãmsg ning b sẽn paamdã tika Biiblã zugu. Yaa sẽn na yɩl tɩ saam-bi-kãensã tõog n keng b tẽebã sõma, la b tũ Biiblã sẽn yetã, n bãng n ges a Zeova piisã a sẽn bobl-bã yell neere.—1 Pɩɛ. 5:1-3.

20. Bõe yĩng t’a Zezi ra tõe n sɩd yeel tɩ d fãa “paama zãmsg Wẽnnaam nengẽ”? Bõe la yãmb dat n nang pãng n maane?

²⁰ Yaa vẽeneg tɩ Mesi wã sẽn yaa d Rĩmã gesame t’a nin-buiidã paam zãmsg sõma. Bãngrã d sẽn paamdã fãa yita a Zeova nengẽ. Bala yaa a Zeova n zãms a Biigã, tɩ yẽ me zãmsd a nin-buiidã. Dẽnd a Zezi bee bʋʋm la a sẽn yeel tɩ d fãa “paama zãmsg Wẽnnaam nengẽ” wã. (Zã 6:45; Ezai 54:13) Bɩ ned kam fãa maan a sẽn tõe, n dɩ zãmsg ning d sẽn paamd d Rĩmã nengẽ wã yõodo. Yaa Wẽnnaam tʋʋmdã lekoll sẽn zãmsd tõnd bũmb ninsã, tɩ yaa zãmsg nins d sẽn paamd tigiss a taabã wakatã, pa rẽ bɩ yaa lekoll dãmb a taabã d sẽn sõdgã la d paam n kẽnge, bɩ d rɩ b yõod tɩ pidi. La d tẽeg tɩ zãmsgã d sẽn paamdã yaa sẽn na n sõng tɩ d kell n tall tẽeb sẽn tar pãnga, n tõog n tʋm d tʋʋmdã neere.