EKONDWA 18
Ovimariva vyokuungura oviungura vyOuhona vi za pi?
1, 2. (a) Mbuti Russell wa zira vi omuhonge ngwaa vanga okutjiwa kutja oviungura vyOvakonḓonone vOmbeibela vi kayendisiwa vi? (b) Matu kakonḓonona tjike mekondwa ndi?
OTJIKANDO tjimwe, Mbuti Charles T. Russell wa purwa i omuhonge wokereka yo-Reformed kutja oviungura vyOvakonḓonone vOmbeibela vi kayendisiwa vi.
Mbuti Russell wa kahurura na tja: “Katu wongo ovimariva movandu.”
Nu omuhonge we mu pura kutja, “Ovimariva mu isa pi?”
Mbuti Russell wa zira na tja: “Tji mbe ku raera ouatjiri, ma rire ouzeu kove okukambura. Ovandu tji ve ya kozombongarero zetu, kave munu oumbamba mbu etwa ku wo kutja ve twe mo ovimariva. Posi yokutja ve muna kutja pe noviṋa mbi hepwa okusutwa. Owo ve ripura oveni kutja, ‘Okuungurisa etuwo ndi ku kosa ovimariva . . . Hapo me yenene vi okuyandja ombatero yotjimariva komaungurisiro waro?’”
Omuhonge wa tara mu Mbuti Russell e hi nokukambura mu imbi mbya hungire.
Nu Mbuti Russell we mu raera kutja, “Imbi mbi me ku raere ouatjiri. Nu owo ve ndji pura kutja, ‘Me yenene vi okuyandja okamariva okaṱiṱi kokuvatera otjiungura hi?’ Indu omundu tja munu okandjambi ngamwa akehe, u vanga okukeungurisa motjiungura tjaMuhona. Indu omundu tje hi notjimariva, ongwaye tji matu sokumuṋiṋikiza okuyandja otjimariva e hina tjo?” a
2 Mbuti Russell tjiri wa hungira “ouatjiri oukahu.” Ovakarere vaMukuru okuza ku rukuru ve tjiukwa otjovandu mbe yandja oviyandjewa vyouharupu otjomuano wokuyandja oruvara komerikotameneno wouatjiri. Mekondwa ndi matu kakonḓonona ovihorera tjiva vyOmomatjangwa ohunga notjiṋa hi, na imbi ovyoruveze rwetu. Otja tji matu konḓonona omuano ovitjitwa vyOuhona mu vi sutwa ndino, auhe wetu nge ripure omuini kutja, ‘Hapo me yenene vi okuyandja oruvara koviungura vyOuhona?’
“Auhe ngu ma vanga okutjita nao, nga ete otjiyandjewa”
3, 4. (a) Jehova u nongamburiro yatjike movakarere ve? (b) Ovaisrael va yandja vi oruvara komatungiro wondanda?
3 Jehova u nongamburiro movakarere ve ovaṱakame. Eye u tjiwa kutja tji va pewa oruveze rwokutjita nao, owo mave kara nondjoroka yokuyandja oviyandjewa vyawo nouṱakame. Ngatu tare kovihorera 2 okuza komakuruhungi wOvaisrael.
4 Jehova tja za nokupitisa Ovaisrael moEngipte, eye we ve raera kutja ngave tunge ondanda ndji mave yenene okutjindisa kutja ve rikotamenene mo. Omaunguriro wondanda ndji noviṋa moukoto wayo aavi hepa oviungurisiwa ovingi. Jehova wa rakiza Moses kutja nga yandje oruveze kovandu avehe kutja ve yandje oruvara kotjiungura hi, na tja: “Auhe ngu ma vanga okutjita nao, nga ete otjiyandjewa ku Muhona.” (Eks. 35:5) Ovandu mba za ‘moviungura vyondatumisire aihe youkarere’ mba, va raisa ongaro iṋe? (Eks. 1:14) Owo va yandja oruvara tjinene kotjiungura hi, nave yandja ongoldo yawo nosilveri noviṋa vyarwe ngahino mbi va isa kOvaengipte. (Eks. 12:35, 36) Ovaisrael va yandja oviṋa ovingi tjinene nga tji va raerwa kutja ngave ‘ise okueta ovikwao.’—Eks. 36:4-7.
5. Indu David tja yandja oruveze kOvaisrael rwokuyandja oviyandjewa komatungiro wondjuwo ondjapuke yaMuhona, owo va toorera ko omikambo viṋe?
5 Ozombura ape 475 kombunda yanao, David wa yandja ‘ouini we omuini’ kutja u sute omatungiro wOndjuwo ondjapuke yaMuhona, oyo ndja ri oruveze orutenga orukarerere mouye auhe ovandu paave sokurikotamena. Okuzambo wa yandja oruveze kOvaisrael ovakwao kutja ve yandje nu e ve pura kutja, “Owaṋi warwe ngu ma vanga okuyandja oviyandjewa ovingi ku Muhona?” Nu owo va toorera ko omikambo kotjiṋa hi nu va ri “nombango okuyandja ku Muhona.” (1 Ekuruh. 29:3-9) Mena rokutja aa tjiwa kutja oviyandjewa mbi vya zu pi, David wa kumba ku Jehova na tja: “Otjiyandjewa atjihe tji za mOve, neṱe matu ku yarurire imbi mbi ri ovyoye.”—1 Ekuruh. 29:14.
6. Ongwaye tji tu hepa ovimariva kutja tu yenenise oviungura vyOuhona ndino, nu ku eta omapuriro yeṋe?
6 OoMoses na David, kaave hepa okuṋiṋikiza ovakarere vaMukuru kutja ve yandje. Nungwari ovandu aave yandja nomitima vyonḓero. Kundino tu tjita vi? Eṱe tu tjiwa nawa kutja oviungura vyOuhona waMukuru vi hepa ovimariva. Pe hepa oviungurisiwa ovingi okupitisa ozOmbeibela nomambo nga zikamena kOmbeibela, okutunga nokuṱiza otuveze twozombongarero zombongo mongaro ombwa notutavi twomberoo, nokuyandja ombatero kovakambure ovakwetu tji kwa tjitwa oumba. Kunao, pe nomapuriro omananḓengu wokutja, Ovimariva vyokuungura oviṋa mbi vi za pi? Nu hapo ovakongorere vOmbara ve hepa okuṋiṋikiziwa okuyandja ovimariva poo indee?
“Oko kamaa ke roro okuriheka kovandu kutja ve tu vatere”
7, 8. Ongwaye ovakarere vaJehova tji ve ha ningire ovimariva movandu?
7 Mbuti Russell novakwao mbaave ungura pamwe kaave vanga okuhorera komiano vyokuwonga ovimariva mbi ungurisiwa i ovandu mozokereka zoposyo. Kehi yorupa rwOtjiingirisa ndwi “Ove mo vanga okambo nga ‘Zion’s Watch Tower poo indee’?” ndwa ri mokambo oketjavari ko-Watch Tower, Mbuti Russell wa tja nai: “Tu kambura kutja okambo nga ‘Zion’s Watch Tower’ ke tjangwa nombatero yaJEHOVA. Nu ngunda ape ri nao oko kamaa ke roro okuriheka kovandu kutja ve tu vatere. Ingwi ngu ma tja: ‘Osilveri nongoldo aihe youye ovyo ovyandje,’ tje hi nokuyandja ovimariva mbi mavi heperwa po, okutja eṱe matu munu kutja eye ke nokuvanga kutja oviungura mbi vi kayende komurungu.” (Hag. 2:7-9) Ozombura ape 130 kombunda yanao, okambo nga The Watchtower notjira tji tji kepitisa ngamba vi kayenda komurungu!
8 Ovakarere vaJehova kave ningire ovimariva movandu. Owo kave hindi oumbamba mozombongarero zawo zombongo poo okuhinda otutuu twokuningira ovimariva movandu. Owo wina kave nyanda ozombasara poo okukara nozongurova zomaimburiro otjomuano wokuwonga ovimariva. Owo ve panḓera pu imbi okambo nga o-Watch Tower mbi ka hungira ozombura ozonguru kutja, “Eṱe katu munu kutja otjiṋa otjiwa okuningira ovimariva kotjiungura tjaMuhona tjimuna ozokereka zarwe tji ze tjita . . . Eṱe tu muna kutja ovimariva mbi ningirwa momiano pekepeke mena raMuhona ouposyo, katjiṋa otjiyakurwa ku ye nu kaku eta ondaya ye ku imba mbe yandja poo koviungura mbi yenenisiwa i ovimariva vyawo.” b
“Auhe nga yandje otja punga e rivangere momutima we”
9, 10. Epu riṋe rimwe enanḓengu eṱe ndi tu yandjera oviyandjewa vyouharupu?
9 Otjovakarere vOuhona ndino, eṱe katu hepa okuṋiṋikiziwa okuyandja. Nungwari tu kara nondjoroka okuungurisa ovimariva nomauini wetu okuyandja oruvara koviungura vyOuhona. Nu hapo ongwaye tji tu kara nonḓero onene nao yokuyandja? Tara komapu 3.
10 Epu etenga, eṱe tu yandja oviyandjewa vyouharupu mena rokutja twa suvera Jehova nu tu vanga okutjita “imbi mbi tjata ku Ye.” (1 Joh. 3:22) Jehova tjiri u kara nonyuṋe movakarere ve mbe yandja nomitima vyawo avihe. Ngatu konḓonone omambo womuapostele Paulus ohunga nokuyandja kwOvakriste. (Lesa 2 Ovakorinte 9:7.) Omukriste watjiri kakeyakeya poo ka ṋiṋikiziwa okuyandja. Nungwari u yandja mena rokutja we “rivangere momutima we” okutjita nao. c Okutja u yandja tja zu nokuripura kutja mape hepwa tjike nokutja ma yenene vi okuvatera okuyenenisa mbi mavi hepwa. Jehova wa suvera omundu ngu yandja momuano mbwo, orondu Eye “wa suvera ingwi ngu yandja nouharupu.”
Ozonḓiṱona zetu moMozambique wina za suvera okuyandja
11. Otjikeṋa tji tji tu hinga kutja tu yandje oviyandjewa ovisembasemba ku Jehova?
11 Epu oritjavari, eṱe tu yandja omauini wetu nouharupu otjomuano wokuraisa ondangi yetu ku Jehova komiano mbye tu sera ondaya. Ngatu tare komurari wokurikonḓonona oveni mbwa ri mOmatwako waMoses. (Lesa Deuteronomium 16:16, 17.) Owo tjaave i komikandi 3 mbyaavi tjitwa rumwe mombura, omurumendu auhe Omuisrael aa sokuyandja “otja pomasasanekero wondaya Muhona” ndje mu pa. Okutja, komurungu wokuyenda komukandi, omurumendu auhe aa sokutara kutja Jehova we mu sera ondaya pu pe ṱeki pi nokukonḓonona omutima we nawa, okuzambo aa sokutya kutja otjiyandjewa tjiṋe otjisembasemba tji ma yenene okuyandja. Momuano otjingewo, indu tji matu ripurire komiano omingi Jehova me tu sera ondaya, ku tu hinga kutja tu mu pe otjiyandjewa otjisembasemba tji matu yenene. Tji matu yandja oviyandjewa tjimuna omauini wetu ku Jehova nomutima wetu auhe, tu raisa ondangi onene kozondaya nḓe tu sera.—2 Kor. 8:12-15.
12, 13. Oviyandjewa vyetu vyouharupu vi raisa vi kutja twa suvera Ombara, nu omundu auhe u yandja vingapi?
12 Epu oritjatatu, mokuyandja oviyandjewa vyouharupu, eṱe tu raisa kutja twa suvera Ombara Jesus Kristus. Omomuano uṋe? Ngatu tare ku imbi Jesus mbya raera ovahongewa ve mongurova ye osenina kombanda yehi. (Lesa Johanes 14:23.) Jesus wa tja: “Ingwi ngwe Ndji suvera ma ṱakamisa omahongero wandje.” “Omahongero” waJesus ngo, maye hee erakiza re rokuzuvarisa ombuze ombwa yOuhona mouye auhe. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Eṱe tu ṱakamisa “omahongero” we ngo indu tji matu tjiti avihe mbi matu yenene, tjimuna okuungurisa oruveze rwetu, omasa nomauini wetu kutja tu ryamise oviungura vyokuzuvarisa komurungu. Kunao, eṱe tu raisa kutja twa suvera Messias, Ombara yOuhona waMukuru.
13 Okutja otjovakarere ovaṱakame vOuhona waMukuru, eṱe matu sokukara nonḓero yokuyandja oruvara kOuhona waMukuru nomutima wetu auhe, mokuyandja ombatero yotjimariva. Nu hapo tu sokuyandja ovimariva vingapi? Omundu auhe ma sokutya omuini kutja ma yandja vingapi. Omundu auhe u yandja pu ma yenene. Posi yokutja ovakambure ovakwetu ovengi kave novingi okuyandja. (Mat. 19:23, 24; Jak. 2:5) Nungwari okutjiwa kutja Jehova nOmuna we ve vara okandjambi okaṱiṱi ngamwa akehe ku mave yandja okuza komitima vyawo pondondo yokombanda, ku ve huhumiṋa tjinene.—Mar. 12:41-44.
Ovimariva vi za pi?
14. Oure wozombura ozengi, Ovahongonone vaJehova aave yandja vi omambo wawo?
14 Oure wozombura ozengi Ovahongonone vaJehova kaave yandja omambo wawo nokuhina okupura ondjambi. Ondjambi ndjaai purwa ya ri onḓiṱi nawa kutja nandarire ovandu mbe hi novimariva ovingi ve yenene okumuna omambo nga zikamena kOmbeibela ngo. Otjiperi kutja, indu omunionganda tji ma raisa onḓero nu ke notjimariva okuyandja komambo ngu ma hepa, ovazuvarise vOuhona va ri nonḓero tjinene okumupa omambo. Onḓero yawo onene ya ri oyokuyandja omambo kovandu vomitima omiwa mbu mave yenene okuyelesa nokumuna ombatero ndji za mu wo.
15, 16. (a) Mombura ndji 1990, Orutu Orunane rwa tjita omarundurukiro yeṋe momuano wokuyandja omambo wetu? (b) Ovimariva mbi yandjwa kotjiungura tjOuhona vi hindwa vi? (Wina tara kokaongo nga “ Ovimariva vyetu vi ungirisiwa vi?”)
15 Mombura ndji 1990, Orutu Orunane rwa tjita omarundurukiro komuano mbu matu sokuyandja omambo wetu. Okuza kombura ndjo mOmahi Omakutasane waAmerika, omambo aehe ya uta okuyandjwa uriri kovandu nandarire imba mbe hi notjimariva. Pa hindwa orutuu kozombongo azehe ndwa tja: “Oumbo nomambo maye yandjwa kovazuvarise na kovandu varwe nokuhina okupura otjisuta poo nandarire okupanḓa okuyandja omambo kovandu mena rokutja kave notjimariva tjokuyandja. . . . Ngamwa auhe ngu ma vanga okuyandja otjimariva otjomuano wokuyandja oruvara kotjiungura tjetu ma yenene okutjita nao, nungwari omambo wetu ngaye yandjwe kovandu avehe, kutja va yandja otjisuta poo indee.” Ondyero ndjo ya raisa kutja katu ungura mena rotjimariva nokutja oviungura vyetu vya zikamena kOmbeibela. Oyo wina ya kahurura kutja “katu ri otja ovandu ovengi mbe muna otjimariva mokuzuvarisa embo raNdjambi.” (2 Kor. 2:17) Kombunda, ondyero ndji ya uta okuungurisiwa motutavi atuhe mouye.
16 Ovimariva mbi yandjwa kotjiungura tjOuhona vi hindwa vi? MOmatuwo wOmerikotameneno wOvahongonone vaJehova mwa tuwa oukesa wovimariva. Omundu auhe ma yenene okutwa ovimariva moukesa mbwi poo okuhinda osemba korupa rwokotjiveta ndu ungurisiwa i Ovahongonone vaJehova. Mombura aihe mu kara otupa mokambo nga The Watchtower tu tu kahurura kutja mo yenene vi okuhinda ovimariva momuano mbwo.
Ovimariva mbi vi ungurisiwa vi?
17-19. Kahurura kutja ovimariva mbi yandjwa vi ungurisiwa vi (a) koviungura vyouye auhe, (b) komatungiro womatuwo womerikotameneno mouye na (c) kokusuta oviṋa vyombongo.
17 Oviungura vyOuye Auhe. Ovimariva vi ungurisiwa okusuta oviṋa ngamwa avihe mbi mavi tjama noviungura vyokuzuvarisa. Ovyo vi kamburira mo oviṋa tjimuna okurongerisa omambo nge handjaurwa mouye auhe, okutunga nokuṱuna otutavi twomberoo nokukayendisa ozoskole pekepeke nḓe honga ovakarere vaJehova. Ovimariva wina vi ungurisiwa okuvatera ovahindwa, ovatarere mbe varura ozombongo novakandjira vapeke. Ovimariva mbi yandjwa, wina vi ungurisiwa okuyandja ombatero kovakambure ovakwetu mba wirwa i oumba. d
18 Omatungiro wOmatuwo wOmerikotameneno mOuye. Ovimariva vi ungurisiwa okuvatera ozombongo nḓu maze hepa okutunga poo okuṱuna Omatuwo wazo wOmerikotameneno. Pe kara ovimariva mbya yenene okuvatera ozombongo zarwe, otja ovandu pu mave yandja oviyandjewa vyouharupu. e
19 Okusuta Oviṋa vyOmbongo. Ovimariva vi suta omaungurisiro wEtuwo rOmerikotameneno. Ovanene vombongo mave yenene okutya kutja ovimariva tjiva vi hindwe korutavi rwomberoo yopopezu poo indee, kutja vi ungurisiwe okuvatera oviungura vyokuzuvarisa vyouye auhe. Mozongaro otja inḓo ovanene vombongo ve lesera ombongo ondyero yawo ndjo. Ondyero ndjo tji ya yakurwa, ovimariva mbyo vi hindwa korutavi rwomberoo. Omueze auhe, omurumendu omukambure ngu ungura novimariva vyombongo u rongerisa ombapira ndji tjivisa ombongo ohunga nomaungurisiro wovimariva, noyo i leserwa ombongo.
20. Mo yenene vi okuyozika Jehova ‘novitengakuhora vyovihape’ vyoye?
20 Tji matu ripurire koviṋa avihe mbi yenenisiwa i okukara norupa moviungura vyOuhona notjiungura tjokuzuvarisa mouye auhe, ku tu hinga ‘okuyozika Muhona mokumupunguhira ovitengakuhora vyovihape’ vyetu avihe. (Omiano 3:9, 10) Ovitengakuhora vyetu mbi vi kamburira mo omasa wetu, ozondunge zetu nondjiviro ndji tu na yo ohunga noviṋa mbi mavi tjama noupanga wetu kuna Jehova. Matu sokuungurisa oviyandjewa vyetu mbi mokuryamisa oviungura vyOuhona komurungu. Nungwari ngatu tjiwe kutja ovitengakuhora vyetu wina vi kamburira mo omauini wetu. Ngatu rimanene okuyandja pu matu yenene. Oviyandjewa vyetu vi yozika Jehova nu vi raisa kutja tu yandja oruvara kOuhona waMukuru mbu honaparerwa i Messias.
a Okambo nga The Watch Tower, komayuva 15 ku Suramazeva 1915, pomukuma 218-219.
b Okambo nga o-Watch Tower, 1 raKatjose 1899, pomukuma 201.
c Omuhongwa umwe wa tja embo rOtjigrike nda toroka embo ndi ‘okurivangera’ “ri heya okurirongerisa komurungu woruveze.” Eye komurungu wa tja: “Nandarire kutja okuyandja ku tu pa ondjoroka, okwo ngunda otjiṋa tji tji hepa okurongerisiwa nokutyewa nawa.”—1 Kor. 16:2.
d Tji mo vanga ondjiviro yokomurungu ohunga notjiungura tjokuvatera ovandu, tara kEkondwa 20.
e Tji mo vanga okutjiwa kutja Etuwo rOmerikotameneno ri tungwa vi, tara kEkondwa 19.
