Yaa mi ní ɔ nɔ

Yaa e mi ní ɔ mi

YI 19

Tsu Mami Ní Tsumi Nɛ Woɔ Yehowa Hɛ Mi Nyami

Tsu Mami Ní Tsumi Nɛ Woɔ Yehowa Hɛ Mi Nyami

OTI NƐ NGƐ YI NƐ Ɔ MI

Je kɛ wɛ tsu mami ní tsumi ɔ yeɔ bua Matsɛ Yemi ɔ he ní tsumihi

1, 2. (a) Mɛni Yehowa sɔmɔli suɔ peemi kɛ je blema? (b) Mɛni Yehowa bua jɔ he wawɛɛ?

 KƐ JE blema nɛ Yehowa sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ kɛ bua jɔmi ma tsuhi nɛ ngɔɔ yi jemi kɛ haa lɛ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Israel bi ɔmɛ kɛ bua jɔmi ma sɔlemi we ɔ, nɛ a ngɔ níhi kɛ ba nɛ a kɛ ba ye bua ní tsumi ɔ.​—2 Mose 35:30-35; 36:1, 4-7.

2 Yehowa bui tsu mami ní ɔmɛ kaa lɔ ɔmɛ ji níhi titli nɛ woɔ e hɛ mi nyami, loo níhi nɛ a he hia lɛ wawɛɛ. (Mat. 23:16, 17) Nɔ́ nɛ Yehowa bua jɔ he wawɛɛ nɛ e woɔ e hɛ mi nyami pe nɔ́ tsuaa nɔ́ ji jami nɛ e sɔmɔli kɛ haa lɛ, kɛ a tsui mi nɛ a jee nɛ a kɛ kã tsuɔ e ní tsumi ɔ. (2 Mose 35:21; Mar. 12:41-44; 1 Tim. 6:17-19) Anɔkuale munyu nɛ ɔ he hia wawɛɛ. Mɛni he je? Ejakaa tsu hí si daa. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, bo tsu ɔ kɛ sɔlemi we ɔ be hu. Tsu nɛ ɔmɛ be mohu lɛɛ, se Yehowa hɛ ji mɔde nɛ e sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ nɛ a ma jamɛ a tsu ɔmɛ bɔ ɔ nɔ.​—Kane 1 Korinto Bi 15:58; Hebri Bi 6:10.

3. Mɛni wa maa kase ngɛ yi nɛ ɔ mi?

3 Yehowa we bi nɛ a ngɛ mwɔnɛ ɔ hu ngɛ mɔde bɔe wawɛɛ nɛ a ngɛ jami hehi babauu mae. Níhi nɛ wa nyɛ tsu ngɛ wa Matsɛ Yesu Kristo blɔ tsɔɔmi sisi ɔ sa kadimi wawɛɛ nitsɛ. E ngɛ heii kaa Yehowa jɔɔ wa mɔde bɔmi ɔ nɔ. (La 127:1) Ngɛ yi nɛ ɔ mi ɔ, wa ma susu níhi nɛ wa tsu, kɛ bɔ nɛ e wo Yehowa hɛ mi nyami ha a he. Jehanɛ hu, wa maa na níhi nɛ nihi nɛ a kɛ a he wo ní tsumi nɛ ɔmɛ a mi ɔ a ti ni komɛ de.

Matsɛ Yemi Asahi A Mami

4. (a) Mɛni he je wa hia tsuhi fuu nɛ wa ma ja Mawu ngɛ mi ɔ? (b) Mɛni he je nɛ a ngɔ asafo ní tsumi kɔni komɛ kɛ bla nɛ a pee lɛ kake ɔ? (Hyɛ daka nɛ ji, “ Wa Ma Asafo ɔ Ní Tsumi Kɔnihi Ngɛ Hiami ɔ Nya.”)

4 Kaa bɔ nɛ wa kase ngɛ Yi 16 mi ɔ, Yehowa suɔ nɛ wa bua wa he nya nɛ wa ja lɛ. (Heb. 10:25) Asafo mi kpehi woɔ wa hemi kɛ yemi mi he wami, se pi lɔ ɔ pɛ, e haa nɛ wa náa kã kɛ tsuɔ fiɛɛmi ní tsumi ɔ. Be nɛ nyagbe ɔ su si ta nɛ ɔ, Yehowa ngɛ ní tsumi ɔ fo woe. Enɛ ɔ he ɔ, daa jeha a, nihi akpehi abɔ nɛ a baa Yehowa we ɔ. (Yes. 60:22) Akɛnɛ nihi babauu ba pee Matsɛ Yemi ɔ sisi bimɛ he je ɔ, e biɔ nɛ waa ma tsuhi nɛ waa kɛ maa pee womihi kɛ ní kpahi nɛ a kɛ kaseɔ Baiblo ɔ. E he hia nɛ wa ná tsuhi nɛ wa ma ja Mawu ngɛ mi hulɔ.

5. Mɛni he je nɛ Matsɛ Yemi Asa ji biɛ nɛ sa a? (Hyɛ daka nɛ ji, “ La Ehe Sɔlemi ɔ” hulɔ.)

5 Ngɛ Baiblo Kaseli ɔmɛ a be ɔ mi ɔ, Yehowa we bi na kaa e sa nɛ a ma mɛ nitsɛmɛ a tsuhi nɛ a ma ja Mawu ngɛ mi. E maa pee kaa Baiblo Kaseli ɔmɛ ma a kekleekle jami he ɔ ngɛ West Virginia, U.S.A., ngɛ jeha 1890 ɔ mi. Benɛ e ke suu jeha 1930 ɔ, Yehowa we bi ma tsuhi loo a dla tsu momohi fuu, se a ha we jami he nɛ ɔmɛ biɛ pɔtɛɛ ko. Ngɛ jeha 1935 ɔ mi benɛ nyɛmimɛ nɛ a ngɛ Hawaii ngɛ asa ko kɛ Asafo ɔ ní tsumi kɔni ehe mae ɔ, Nyɛminyumu Rutherford ya slaa mɛ. Benɛ a bi Nyɛminyumu Rutherford kaa kɛ a tsɛ tsu ɔ kɛɛ ɔ, e de ke: “Akɛnɛ wa ngɛ Matsɛ Yemi ɔ he sane kpakpa a fiɛɛe he je ɔ, nyɛ susu we kaa e sa nɛ wa tsɛ lɛ Matsɛ Yemi Asa lo?” (Mat. 24:14) Pi jamɛ a tsu ɔ pɛ nɛ a kɛ biɛ nɛ sa nɛ ɔ ma tsɛ, mohu ɔ, a kɛ ma tsɛ tsuhi tsuo nɛ Yehowa we bi ngɛ je kɛ wɛ kpeɔ ngɛ mi kɛ jaa Mawu ɔ.

6, 7. Mɛni nɛ je Matsɛ Yemi Asahi nɛ a kɛ be kpiti ma a mi kɛ ba?

6 Benɛ e ke suu jeha 1970 ɔ, e he ba hia nɛ a ma Matsɛ Yemi Asahi fuu. Lɔ ɔ he ɔ, nyɛmimɛ nɛ a ngɛ United States ɔ to blɔ nya kpakpa nɛ a guu nɔ kɛ maa tsu nɛ ngɛ fɛu ngɛ be kpiti mi. Benɛ e ke e suu jeha 1983 ɔ, a ma Matsɛ Yemi Asahi maa pee 200 ngɛ United States kɛ Canada. Nyɛmimɛ ɔmɛ to kpokpa nɔ tsu mami he ajla toli konɛ a ní tsumi ɔ nɛ ya nɔ. Nyɛmimɛ ɔmɛ kɛ blɔ nya tomi nɛ ɔ tsu ní saminya, nɛ ngɛ jeha 1986 mi ɔ, Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ ngɔ blɔ nya tomi nɛ ɔ kɛ piɛɛ asafo ɔ blɔ nya tomi he, nɛ benɛ e ke suu jeha 1987, a to Kpokpa Nɔ Tsu Mami He Ajla Toli 60 sisi ngɛ United States. a Benɛ e ke suu jeha 1992 ɔ, a to Kpokpa Nɔ Tsu Mami He Ajla Toli ɔmɛ eko ngɛ Argentina, Australia, France, Germany, Japan, Mexico, South Africa, kɛ Spain. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, e sa nɛ wa fĩ nyɛmimɛ nɛ a maa Matsɛ Yemi Asahi kɛ Kpe Peemi Asahi nɛ a tsuɔ ní wawɛɛ nɛ ɔ a se, ejakaa ní nɛ a ngɛ tsue ɔ ji jami klɔuu ɔ fã.

7 Matsɛ Yemi Asa nɛ ɔmɛ nɛ a kɛ be kpiti ma a ye nihi odase ngɛ hehi nɛ a ma ngɛ ɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, ngɛ Spain ɔ, a ngma ngɛ adafi fiami womi ko hɛ mi ke, “Hemi kɛ Yemi Hiaa Yokuhi.” Benɛ adafi fiami womi ɔ ngɛ Matsɛ Yemi Asa a mami he munyu tue ɔ, e bi ke, “Kɛ e ba kɛɛ nɛ ngɛ je nɛ nihi foɔ mɛ pɛ a nɔ mi nɛ ɔ mi ɔ, nihi nyɛ nɛ a je kpokpa slɔɔtohi a nɔ ngɛ Spain nɛ a ngɔ a he kɛ ha, nɛ a ba Martos ba ma tsu nɛ a nɛ́ e he nɔ gblee, ngɛ be kpiti mi, nɛ a to níhi a he blɔ nya saminya a?” Adafi fiami womi ɔ ngɔ Odasefo no ko nɛ e ye bua kɛ ma tsu ɔ munyu kɛ ha heto ke: “Anɔkuale sane ji kaa wa ji nihi nɛ Yehowa tsɔɔ wɔ ní, lɔ ɔ he nɛ wa nyɛ nɛ wa pee nɔ́ ko kaa kikɛ ɔ nɛ.”

Tsu Mami Ngɛ Mahi Nɛ A Be Nɔ́ Ko Tsɔ ɔ A Nɔ

8. Ngɛ jeha 1999 ɔ mi ɔ, mɛni blɔ nya tomi ehe nɛ Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ kplɛɛ nɔ, nɛ mɛni he je?

8 Benɛ jeha 1900 jeha amɛ ma nyagbe ɔ, nihi babauu ba Yehowa asafo ɔ mi ngɛ mahi nɛ nyɛmimɛ be nɔ́ ko tsɔ ɔ a nɔ. Asafo nɛ ɔmɛ bɔ mɔde nɛ a ma tsuhi nɛ a ma ja Mawu ngɛ mi. Se ngɛ ma komɛ a nɔ ɔ, nihi yeɔ nyɛmimɛ a he fɛu akɛnɛ Matsɛ Yemi Asa amɛ ngɛ kpokploo nɛ e be kaa sɔlemi ɔmɛ a nɔ́ ɔ he je. Se ngɛ jeha 1999 ɔ mi ɔ Blɔ Tsɔɔmi Ajla Toli ɔmɛ to blɔ nya nɛ ma ha nɛ a ma Matsɛ Yemi Asahi fuu ngɛ mahi nɛ a be nɔ́ ko tsɔ ɔ a nɔ. A ngɔ sika nɛ mahi nɛ a ngɛ ní ɔ ha a kɛ ye bua mahi nɛ a be nɔ́ ko tsɔ ɔ konɛ ‘lɛ tsuo nɛ pee pɛ.’ (Kane 2 Korinto Bi 8:13-15.) Nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ a je ma kpahi a nɔ ɔ ngɔ a he kɛ ha kaa a maa ye bua kɛ tsu ní ɔ.

9. Mɛni ní tsumi nɛ e pee kaa nɔ́ nɛ e kle tsɔ̃, se mɛni a nyɛ tsu?

9 Sisije ɔ, e ba pee kaa nɔ́ nɛ ní tsumi ɔ kle tsɔ̃. Ngɛ jeha 2001 ɔ mi ɔ, a bɔ amaniɛ kaa Matsɛ Yemi Asahi nɛ hiɛ pe 18,300 he hia ngɛ mahi 88 nɛ a be nɔ́ ko tsɔ ɔ a nɔ. Ngɛ Mawu mumi ɔ kɛ Matsɛ Yesu Kristo yemi kɛ buami nya a, ní tsumi ko be nɛ e be hie tsumi. (Mat. 19:26) Maa pee jeha 15 mi, nɛ ji kɛ je jeha 1999 kɛ ba si 2013 ɔ mi ɔ, Mawu we bi ma Matsɛ Yemi Asahi 26,849 kɛ gu blɔ nya tomi nɛ ɔ nɔ. b Yehowa ngɛ fiɛɛmi ní tsumi ɔ nɔ jɔɔe, nɛ be nɛ e ke suu jeha 2013 ɔ, e he hia nɛ a ma Matsɛ Yemi Asahi 6,500 ngɛ jamɛ a ma amɛ a nɔ, nɛ amlɔ nɛ ɔ, e he hia nɛ a ma Matsɛ Yemi Asahi lafahi abɔ daa jeha.

Matsɛ Yemi Asahi a mami ngɛ mahi nɛ a be nɔ́ ko tsɔ ɔ a mi ɔ be gbɔjɔɔ

10-12. Mɛni blɔ nɔ Matsɛ Yemi Asahi a mami wo Yehowa hɛ mi nyami ngɛ?

10 Mɛni blɔ nɔ Matsɛ Yemi Asa nɛ a ngɛ mae ɔ woɔ Yehowa biɛ ɔ hɛ mi nyami ngɛ? Asafo ɔ ní tsumi kɔni nɛ ngɛ Zimbabwe ɔ bɔ amaniɛ ke: “Ke a ma Matsɛ Yemi Asa ehe ɔ, ngɛ nyɔhiɔ kake se ɔ, nihi nɛ baa asafo mi kpehi ɔ bɔɔ he totoe enyɔ.” Ngɛ mahi fuu a nɔ ɔ, e ngɛ kaa nɔ́ nɛ nihi toɔ tsle kaa a kɛ wɔ maa ya asafo mi kpehi kɛ ya si be nɛ wa ma ná jami he nɛ sa. Se ke a ma Matsɛ Yemi Asa ko ta a, e kɛ we nɛ e hyiɔ, kɛkɛ e sa nɛ a ma ekpa. Se pi bɔ nɛ tsu ɔ ngɛ fɛu ha a pɛ nɛ gblaa nihi kɛ baa Yehowa ngɔ. Suɔmi nɛ nihi nɛ a ngɛ tsuɔ mae ɔ jeɔ kpo ɔ saa bɔ nɛ nihi naa wa asafo ɔ ha a he. Nyɛ ha nɛ wa susu nɔ hyɛmi ní komɛ a he nɛ waa hyɛ.

11 Indonesia. Benɛ nyumu ko na kaa nihi nɛ a ngɛ Matsɛ Yemi asa a mae ɔ ngɔ a he kɛ ha faa a, e de ke: “Nyɛ he ngɛ nyakpɛ! E ngɛ mi kaa a wui nyɛ hiɔ mohu lɛɛ, se i na kaa nyɛ ti nɔ tsuaa nɔ je e tsui mi nɛ e tsu ní kɛ bua jɔmi. E peeɔ mi kaa jami ko be nɛ e ngɛ kaa nyɛ nɔ́ ɔ!”

12 Ukraine. Yo ko nɛ e pɔɔ bemi ngɛ he nɛ a ngɛ Matsɛ Yemi Asa ko mae ngɛ ɔ yɔse kaa ní tsuli ɔmɛ ji Yehowa Odasefohi. E de ke: “Ye nyɛmiyo ko nɛ e ba pee Odasefo no ɔ tu Yehowa Odasefohi a he munyu kɛ tsɔɔ mi. Be nɛ i na bɔ nɛ nyɛ ngɛ tsu nɛ ɔ mae ha a, e ha nɛ i mwɔ ye yi mi kpɔ kaa ma piɛɛ mumi mi weku nɛ ɔ he. I na bɔ nɛ nyɛ je suɔmi kpo ha.” Yo nɛ ɔ ha nɛ a kɛ lɛ kase Baiblo ɔ, nɛ a baptisi lɛ ngɛ jeha 2010 mi.

13, 14. (a) Mɛni o kase ngɛ bɔ nɛ nyumu ko kɛ e yo pee a ní ha benɛ a na Matsɛ Yemi Asa ko nɛ a ngɛ mae ɔ mi? (b) Mɛni o ma nyɛ maa pee konɛ he nɛ o jaa Yehowa ngɛ ɔ nɛ wo e hɛ mi nyami?

13 Argentina. Nɔ ko kɛ e yo ya Nyɛminyumu nɛ ngɛ Matsɛ Yemi Asa mami ko nɔ hyɛe ɔ ngɔ. Nyumu ɔ de nyɛminyumu ɔ ke, “Wa ngɛ bɔ nɛ nyɛ ngɛ tsu ɔ mae ha a hyɛe, nɛ . . . wa mwɔ wa yi mi kpɔ kaa wa maa kase Mawu he ní ngɛ hiɛ ɔ.” Kɛkɛ nɛ a bi Nyɛminyumu ɔ ke, “Mɛni e sa kaa waa pee konɛ wa nyɛ nɛ waa ba kpe ngɛ hiɛ ɔ?” Nyumu ɔ kɛ e yo ɔ kplɛɛ nɔ kaa a kɛ mɛ nɛ ba kase Baiblo ɔ, se a tsɔɔ kaa a maa suɔ nɛ a weku ɔ mi bi tsuo nɛ kase. Nyɛmimɛ ɔmɛ kplɛɛ nɔ ha mɛ.

14 Eko ɔ, o piɛɛ we he nɛ a ma nyɛ Matsɛ Yemi Asa a, se kɛ̃ ɔ, o ma nyɛ maa ye bua konɛ nyɛ Asa a nɛ wo Yehowa hɛ mi nyami. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, o ma nyɛ maa fɔ o Baiblo mi ní kaseli, nihi nɛ o kpale ya slaa mɛ ngɛ fiɛɛmi mi, kɛ ni kpahi nine kɛ ba kpe ngɛ Matsɛ Yemi Asa a nɔ. Jehanɛ hu, o ma nyɛ maa ye bua kɛ dla he nɛ nyɛ jaa Mawu ngɛ ɔ. Ke o to blɔ nya nɛ o ha yemi kɛ buami ɔ, e maa ye bua konɛ a dla Matsɛ Yemi Asahi nɛ a ma momo ɔ loo a kɛ ma ehe. (Kane 1 Korinto Bi 16:2.) Ní tsumi nɛ ɔmɛ tsuo ngɔɔ yi jemi kɛ ba haa Yehowa.

Ní Tsuli Nɛ Ngɔ A He Kɛ “Ha Ngɛ Mɛ Nitsɛmɛ A Suɔmi Nya”

15-17. (a) Ngɛ tsu mami ní tsumi ɔ mi ɔ, mɛnɔmɛ nɛ a tsuɔ ní tsumi ɔ titli? (b) Mɛni o kase ngɛ níhi nɛ nyɛmimɛ nyumuhi komɛ kɛ a yihi nɛ a ye bua tsu mami ní tsumihi ngɛ ma se ɔ de ɔ mi?

15 Nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ a ngɛ he nɛ a ngɛ Matsɛ Yemi Asahi, Kpe Peemi Asahi kɛ Asafo ɔ Ní Tsumi Kɔnihi mae ngɛ ɔ nɛ a tsuɔ ní tsumi ɔ titli. Behi fuu ɔ, nyɛmimɛ nɛ a je ma kpahi a nɔ nɛ a ngɛ tsu mami he nile kɛ níhi a si kpami ba yeɔ bua mɛ. Nyɛmimɛ nɛ ɔmɛ toɔ blɔ nya konɛ a nyɛ nɛ a ya ye bua ngɛ ní tsumi nɛ ɔmɛ a mi ngɛ ma se be bɔɔ. Ni komɛ kɛ a he ha jehahi babauu konɛ a nyɛ nɛ a ye bua kɛ tsu ní tsumi nɛ ɔ ngɛ he slɔɔtohi.

Timo kɛ Lina Lappalainen (Hyɛ kuku 16)

16 Nihi nɛ a kɛ a he ha nɛ a maa tsu ngɛ ma kpahi a nɔ ɔ nɛ́ lɛ gbɔjɔɔ, se a bua jɔɔ. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, Timo kɛ Lina hia blɔ kɛ ya mahi fuu a nɔ ngɛ Asia, Europa, kɛ Amerika Wo Yi Je konɛ a ye bua kɛ ma Matsɛ Yemi Asahi, Kpe Peemi Asahi kɛ Asafo ɔ Ní Tsumi Kɔnihi. Timo de ke, “Ngɛ jeha 30 nɛ be ɔ mi ɔ, daa jeha enyɔ ɔ, a jeɔ mi kɛ yaa he kpa.” Lina, nɛ e kɛ Timo sɛ gba si himi mi jeha 25 ji nɛ ɔ de ke: “I kɛ Timo wa sɔmɔ ngɛ ma slɔɔtohi nyɔngma nɔ. E heɔ be loko o ma nyɛ maa le ma ko nɔ si himi, nɛ o kase gbi, nɛ o ye ma a nɔ ní, loo o fiɛɛ ngɛ zugba kpɔ ehe mi, nɛ o ná huɛmɛ ehe.” c Anɛ se nami ko je a mɔde bɔmi ɔ mi kɛ ba lo? Lina de ke, “E ngɛ mi kaa waa kɛ haomihi kpe mohu lɛɛ, se wa ná jɔɔmi babauu. Wa nyɛmimɛ je suɔmi kpo kɛ tsɔɔ wɔ, a pee wɔ nibwɔ, nɛ wa na bɔ nɛ Yehowa je suɔmi mi kɛ ngɛ wa nɔ hyɛe ha a. Jehanɛ hu, wa na bɔ nɛ Yesu si womi nɛ ngɛ Marko 10:29, 30 ɔ ba mi ha. Wa ná mumi mi nyɛminyumuhi, kɛ nyɛmiyihi, kɛ nyɛmɛ kɛ bɔ he totoe lafa.” Timo de ke, “Wa bua jɔɔ wawɛɛ kaa waa kɛ nile nɛ wa ngɛ ɔ ngɛ ní tsue konɛ Matsɛ ɔ ní tsumi ɔ nɛ ya hɛ mi.”

17 Darren kɛ Sarah, nɛ a ye bua kɛ ma tsuhi ngɛ Afrika, Asia, Central America, Europe, South America, kɛ South Pacific ɔ, na kaa a ná ní nɛ a ya tsu ɔ he se pe níhi nɛ a kɛ sã afɔle. Darren de ke: “Ngɛ haomihi nɛ waa kɛ kpe ɔ tsuo se ɔ, e ji he blɔ nɛ wa ná kaa waa kɛ nyɛmimɛ nɛ a je ma slɔɔtohi a nɔ ɔ ma bla kɛ tsu ní. I na kaa suɔmi nɛ wa ngɛ kɛ ha Yehowa a ha nɛ wa pee kake.” Sarah de ke: “I kase níhi fuu kɛ je nyɛmimɛ nyumuhi kɛ yihi nɛ a je ma slɔɔtohi a mi ɔ a ngɔ! Ke i hyɛ níhi nɛ a kɛ sã afɔle bɔ nɛ pee nɛ a nyɛ nɛ a sɔmɔ Yehowa a, e woɔ mi he wami konɛ ma ya nɔ nɛ ma pee nɔ́ nɛ ma nyɛ ngɛ Yehowa sɔmɔmi mi.”

18. Mɛni blɔ nɔ gbami nɛ ngɛ La 110:1-3 ɔ ngɛ mi bae ngɛ?

18 E ngɛ mi kaa Matsɛ David gba kɛ fɔ si kaa Mawu Matsɛ Yemi ɔ sisi bimɛ kɛ haomihi maa kpe mohu lɛɛ, se a “maa ngɔ a he kɛ ha ngɛ mɛ nitsɛmɛ a suɔmi nya” konɛ a fĩ Matsɛ Yemi ɔ se. (Kane La 110:1-3.) Nihi tsuo nɛ a tsuɔ ní kɛ fĩɔ Matsɛ Yemi ɔ se ɔ ha nɛ jamɛ a gbami ɔ ngɛ mi bae. (1 Kor. 3:9) Asafo ɔ ní tsumi kɔnihi, Kpe Peemi Asahi lafahi abɔ, kɛ Matsɛ Yemi Asahi babauu nɛ ngɛ je ɔ mi ɔ ji odase nɛ tsɔɔ kaa Matsɛ Yemi ɔ ji nɔ́ nitsɛ, nɛ e ngɛ nɔ yee. E ji he blɔ ngua nɛ wa ná kaa wa ji Matsɛ Yesu Kristo se nyɛɛli, nɛ wa ngɛ ní tsumi nɛ kɛ yi jemi haa Yehowa a tsue!

a Ngɛ jeha 2013 ɔ mi ɔ, nihi nɛ a he hiɛ pe 230,000 kɛ Kpokpa Nɔ Tsu Mami He Ajla Toli a kuuhi 132 ngɛ United States ɔ tsu ní. Daa jeha a, kuu nɛ ɔmɛ hyɛɛ nɛ a maa Matsɛ Yemi Asa ehehi maa pee 75, nɛ a ye bua kɛ dla Matsɛ Yemi Asahi maa pee 900 ngɛ jamɛ a ma a mi.

b Matsɛ Yemi Asahi babauu nɛ a ma ngɛ mahi nɛ a piɛɛ we blɔ nya tomi nɛ ɔ he ɔ piɛɛ we yibɔ nɛ ɔ he.

c Ma se sɔmɔli ngɔɔ be babauu kɛ tsuɔ ní ngɛ he nɛ a ngɛ ní tsue ngɛ ɔ, a kɛ asafo nɛ ngɛ he nɛ a ngɛ ní tsue ngɛ ɔ yaa fiɛɛmi Hɔ kɛ Hɔgba loo gbɔkuɛ gbɔkuɛ.