Wulu kɔ nuhua edwɛkɛ ne azo

Wulu kɔ nuninyɛne ne azo

TILE 19

Suazilɛ Gyima Mɔɔ Di Gyihova Eni

Suazilɛ Gyima Mɔɔ Di Gyihova Eni

TILE NE BODANE

Ewiade amuala suazilɛ gyima ne boa Belemgbunlililɛ gyima ne

1, 2. (a) Ɔvi tete ne, duzu a Gyihova nɔhalɛ azonvolɛ anye ɛlie ye ɛyɛlɛ nwo a? (b) Duzu a sonle bolɛ maa Gyihova a?

 ƆVI tete, Gyihova nɔhalɛ azonvolɛ ɛva anyelielɛ ɛzi azua mɔɔ maa enililɛ ka ye duma ne la. Kɛ neazo la, Yizilayɛma dule bɛ nwo manle na bɛvile bɛ ahonle nu bɛvale ninyɛne bɛboale ndanlɛ sua ne ɛzilɛ.​—Ade. 35:30-35; 36:1, 4-7.

2 Tɛ ninyɛne mɔɔ bɛfa bɛsi sua ne la a Gyihova bu ye kɛ ɔdi ye eni anzɛɛ ɔsonle bolɛ kpole ɔmaa ye a. (Mat. 23:16, 17) Ahyɛlɛdeɛ mɔɔ tɛla biala mɔɔ di Gyihova eni mɔɔ ɔ nye die nwolɛ kpalɛ la a le ɛzonlenlɛ mɔɔ ye azonvolɛ fa maa ye la, yɛɛ tunwomaa sunsum nee mɔdenle mɔɔ bɛfa bɛyɛ gyima la. (Ade. 35:21; Maake 12:41-44; 1 Tem. 6:17-19) Zɔhane edwɛkɛ ne hyia. Duzu ati ɔ? Ɔluakɛ azua sɛkye. Kɛ neazo la, ndanlɛ sua ne nee ɛzonlenlɛ sua ne ɛnle ɛkɛ bieko. Zɔhane azua ne ɛnle ɛkɛ bieko ɛdeɛ, noko Gyihova arɛle ɛtɛfile nyele nee gyima ɛsesebɛ mɔɔ ye nɔhalɛ azonvolɛ yɛle boale bɛ ɛzilɛ la.​—Bɛgenga 1 Kɔlentema 15:58; Hibuluma 6:10.

3. Duzu a yɛbazuzu nwo wɔ tile ɛhye anu a?

3 Ɛnɛ, Gyihova azonvolɛ noko bɔ mɔdenle ɛsesebɛ kɛ bɛbasisi ɛzonlenlɛ azua. Ɔlua yɛ Belemgbunli Gyisɛse Kelaese adehilelɛ zo, mɔɔ yɛhola yɛyɛ la yɛ nwanwane! Ɔda ali kɛ Gyihova ɛyila yɛ mɔdenlebɔlɛ zo. (Edw. 127:1) Wɔ tile ɛhye anu, yɛbazuzu gyima bie mɔ mɔɔ bɛyɛ nee kɛzi yemaa enililɛ ɛha Gyihova la anwo. Eza yɛbade menli mɔɔ yɛle gyima ɛhye mɔ bie la anloa nu edwɛkɛ.

Belemgbunlililɛ Asalo Ɛsisilɛ

4. (a) Duzu ati a yɛhyia nyianu azua dɔɔnwo a? (b) Duzu ati a bɛha ɔfese ngakyile dɔɔnwo bɛbɔ nu a? (Nea ɛlɛka “ Bɛtɛle Ɛsisilɛ​—Ɔdi Ngyianlɛ Ngakyile Nwo Gyima.”)

4 Kɛmɔ yɛzuzu nwo wɔ Tile 16 ne la, Gyihova kpondɛ kɛ yɛyia nu yɛsonle. (Hib. 10:25) Yɛ ayia ne mɔ maa yɛnyia diedi mɔɔ anu yɛ se na eza bɛmaa yɛnyia edwɛkɛhanlɛ gyima ne anwo anyelielɛ. Mekɛ mɔɔ awieleɛ ne ɛlɛbikye la, Gyihova ɛlɛmaa gyima zɔhane anyia anyunluhɔlɛ. Ɛhye maa menli apenle dɔɔnwo ba ye ahyehyɛdeɛ ne anu ɛvolɛ biala. (Aye. 60:22) Kɛmɔ Belemgbunlililɛ ne maanlema ɛlɛso la ati, ɛleka mɔɔ bɛbayɛ Baebolo nwo mbuluku la noko ɛrahyia. Eza yɛhyia ɛleka dɔɔnwo mɔɔ bɛyia bɛsonle la.

5. Duzu ati a duma Belemgbunlililɛ Asalo fɛta ɛ? (Eza nea ɛlɛka “ New Light Asɔne Ne.”)

5 Mɔlebɛbo ne wɔ ɛnɛ mekɛ ye Gyihova menli tetedwɛkɛ nu, Baebolo Sukoavoma ne nwunle ye kɛ ɔwɔ kɛ bɛnyia bɛ ti anwo nyianu azua. Ɔbayɛ kɛ wɔ 1890, bɛlumuale bɛzile ɛzonlenlɛ azua ɛhye mɔ bie wɔ West Virginia, U.S.A. Wɔ 1930 ne anu, ɛnee Gyihova menli ɛsisi anzɛɛ ɛziezie asalo dodo bie mɔ, noko ɛnee nyianu azua ɛhye mɔ ɛnlɛ duma ngakyile biala. Wɔ 1935, Adiema Rutherford hɔle Hawaii, ɛleka mɔɔ ɛnee bɛlɛsi asalo bie bɛazua ɔfese fofolɛ bie la. Mɔɔ bɛbizale Adiema Rutherford duma mɔɔ bɛbava bɛavɛlɛ sua ɛhye la, ɔhanle kɛ: “Kɛmɔ Belemgbunlililɛ edwɛkpa ne a yɛbɔ ye nolo la ati, se yɛfɛlɛ ye ‘Belemgbunlililɛ Asalo’ a ɔbayɛ boɛ ɔ?” (Mat. 24:14) Ɛnee ɔnrɛhyɛ na bɛava zɔhane duma ne mɔɔ fɛta la bɛado asalo zɔhane yɛɛ nyianu azua dɔɔnwo mɔɔ Gyihova menli yia nu wɔ ewiade amuala la.

6, 7. Duzu a ɛvi Belemgbunlililɛ Asalo mɔɔ bɛsi bɛ ndɛndɛ la anu ɛra a?

6 Ɔkadwu 1970 la, ɛnee bɛhyia Belemgbunlililɛ Asalo dɔɔnwo. Amaa bɛali ɛhye anwo gyima la, United States mediema zukoale adenle mɔɔ bɛdua zo bɛfa mekɛ ekyii bie bɛsi sua kɛnlɛma mɔɔ le kpalɛ la. Ɔkadwu 1983 la, ɛnee bɛsisi Belemgbunlililɛ Asalo ɛhye mɔ kɛyɛ 200 wɔ United States nee Canada. Amaa bɛahola bɛayɛ gyima ne la, mediema ne mɔ hyehyɛle maangyeba suazilɛ kɔmatii ngakyile. Kɛmɔ ngyehyɛleɛ ne yɛle gyima kpalɛ la ati, wɔ 1986, Neazo Eku ne liele ngyehyɛleɛ ne dole nu, na ɔkadwu 1987 la ɛnee Maangyeba Suazilɛ Kɔmatii 60 a wɔ United States a. a Ɔkadwu 1992 la, ɛnee bɛhyehyɛ maangyeba suazilɛ kɔmatii ne bie wɔ Argentina, Australia, France, Germany, Japan, Mexico, South Africa, yɛɛ Spain. Nɔhalɛ nu, mediema mɔɔ sisi Belemgbunlililɛ nee Nyianu Asalo la hyia yɛ moalɛ, ɔluakɛ gyima mɔɔ bɛlɛyɛ la boka ɛzonlenlɛ nwuanzanwuanza nwo.

7 Belemgbunlililɛ Asalo ɛhye mɔ mɔɔ bɛsi bɛ ndɛndɛ la di menli dɔɔnwo daselɛ. Kɛ neazo la, edwɛkɛtile “Faith Moves Mountains” (“Diedi Tudu Awoka”) rale Spain adwelie kɛlata bie anu. Kɛlata ne ka Belemgbunlililɛ Asalo bie mɔɔ bɛzile ye wɔ Martos anwo edwɛkɛ la, ɔbizale kɛ: “Kɛzi ɔkola ɔba ye kɛ wɔ ewiade ɛhye mɔɔ angomedi ɛbu nu la anu, tunwomaama mɔɔ vi maanzinli ngakyile mɔɔ wɔ [Spain] anu la fi bɛ ɛhulolɛ nu tu adenle kɛ bɛba bɛarazi sua mɔɔ ɛlie duma wɔ Martos kɛ bɛzile ye ndɛ, ɔdi munli na bɛyɛ debie biala pɛpɛɛpɛ la ɛ?” Adwelie kɛlata ne vale Dasevolɛ bie mɔɔ boale gyima ne la edwɛkɛ buale kpuyia ne kɛ: “Mɔɔ boa yɛ la a le kɛ yɛle menli mɔɔ Gyihova a kilehile yɛ a.”

Maanle Mɔɔ Bɛnlɛ Ezukoa Dɔɔnwo La Anu Suazilɛ

8. Ngyehyɛleɛ fofolɛ boni a Neazo Eku ne liele dole nu wɔ 1999 a, na duzu ati ɔ?

8 Mɔɔ ɛvoya 20 ne ɛlɛba ye awieleɛ la, menli dɔɔnwo rale Gyihova ahyehyɛdeɛ ne anu wɔ maanle mɔɔ mediema ne mɔ ɛnlɛ ezukoa dɔɔnwo la anu. Mediema ne mɔ bɔle mɔdenle kɛ bɛbazi nyianu azua. Noko wɔ maanle bie mɔ anu, ɛnee ɔwɔ kɛ bɛgyinla agolobɛnwo nloa ɔluakɛ saa ɛfa bɛ Belemgbunlililɛ Asalo ne ɛtoto asɔne azua mɔɔ ɛha la anwo a bɛ ɛdeɛ ne ɛkpa nwo. Neazo Eku ne liele ngyehyɛleɛ mɔɔ bamaa bɛazi Belemgbunlililɛ Asalo ndɛndɛ wɔ maanle mɔɔ bɛtɛnyianle anyuhɔlɛ dɔɔnwo anu la dole nu na bɛbɔle ɔ bo wɔ 1999. Amaa debie biala ayɛ “sɛsɛ” la, maanle ngakyile mɔɔ lɛ ezukoa la vale ezukoa boale. (Bɛgenga 2 Kɔlentema 8:13-15.) Mediema mrenya nee mraalɛ vi maanle gyɛne zo dule bɛ nwo manle boale gyima ne.

9. Gyima boni a ɔzɔho kɛ ɛnee ɔzonle a, na duzu a bɛholale bɛyɛle a?

9 Mɔlebɛbo ne, ɛnee ɔzɔho kɛ gyima ne zonle. Wɔ 2001, amaneɛbɔlɛ bie manle ɔlale ali kɛ bɛhyia Belemgbunlililɛ Asalo mɔɔ bo 18,300 la wɔ maanle 88 mɔɔ bɛtɛnyianle anyuhɔlɛ dɔɔnwo la anu. Ɔlua Nyamenle sunsum ne nee yɛ Belemgbunli Gyisɛse Kelaese moalɛ zo, gyima biala ɛnyɛ se. (Mat. 19:26) Wɔ ɛvolɛ kɛyɛ 15 anu, ɔvi 1999 badwu 2013, Nyamenle menli ɛlua ngyehyɛleɛ ɛhye azo ɛzi Belemgbunlililɛ Asalo 26,849. b Gyihova ɛlɛkɔ zo ayila edwɛkɛhanlɛ gyima ne azo, yemɔti ɔkadwu 2013 la, ɛnee yɛtɛkyia Belemgbunlililɛ Asalo kɛyɛ 6,500 wɔ maanle zɔhane mɔ anu, na kɛkala eza bɛhyia dɔɔnwo anwo ɛvolɛ biala.

Belemgbunlililɛ Asalo mɔɔ bɛsisi wɔ maanle mɔɔ bɛnlɛ ezukoa dɔɔnwo anu la lɛ ye ngyegyelɛ

10-12. Kɛzi Belemgbunlililɛ Asalo mɔɔ bɛlɛsisi la ɛli Gyihova duma ne eni ɛ?

10 Kɛzi Belemgbunlililɛ Asalo fofolɛ zɔhane mɔ ɛli Gyihova duma ne eni ɛ? Zimbabwe ɔfese ne bɔle amaneɛ kɛ: “Bɛzile Belemgbunlililɛ Asalo fofolɛ ne la ye siane ko anu, menli mɔɔ ba debiezukoalɛ la bule bɔle nwo.” Wɔ maanle dɔɔnwo anu, ɔzɔho kɛ menli ɛyɛ bɛ adwenle kɛ saa yɛtɛnyianle ɛzonlenlɛ sua kpalɛ a bɛ nee yɛ ɛnrɛzonle. Yemɔti saa bɛsi belemgbunlililɛ asalo bie bɛwie a ɔngyɛ ɛnee yeyi na ɔwɔ kɛ bɛsi fofolɛ. Noko, tɛ kɛzi zɛhae azua ne mɔ de la angomekye a twe menli bikye Gyihova a. Nɔhalɛ Keleseɛnema ɛlɔlɛ mɔɔ zɔhane suasivoma ne da ye ali la eza ka kɛzi menli bu ye ahyehyɛdeɛ ne la. Suzu neazo bie mɔ anwo nea.

11 Indonesia. Mɔɔ nrenya bie mɔɔ ɛnee ɔlɛnea Belemgbunlililɛ Asalo bie mɔɔ bɛlɛsi la nwunle ye kɛ gyimayɛvoma ne ɛdu bɛ nwo ɛmaa la, ɔhanle kɛ: “Bɛyɛ deɛ kpalɛ! Menwu kɛzi awie biala fi ye ahonle nu fa anyelielɛ yɛ gyima, ɔnva nwo kɛ bɛndua bɛ kakɛ la. Ɛzonlenlɛ nu ahyehyɛdeɛ biala ɛnle ɛkɛ mɔɔ le kɛ bɛ ɛdeɛ ne a!”

12 Ukraine. Raalɛ bie mɔɔ dahuu fa ɛleka mɔɔ bɛlɛsi Belemgbunlililɛ Asalo bie la hanle kɛ gyimayɛvoma ne le Gyihova Alasevolɛ na sua ne bayɛ Belemgbunlililɛ Asalo. Ɔhanle kɛ: “Me diema raalɛ ko mɔɔ rayɛle Gyihova Dasevolɛ la a manle mendele bɛ nwo edwɛkɛ a. Suazilɛ gyima ɛhye mɔɔ menwu ye la ɛmaa mezi kpɔkɛ kɛ mebaboka sunsum nu abusua ɛhye anwo. Bɛda ɛlɔlɛ ali wɔ ɛke.” Raalɛ ɛhye zukoale Baebolo ne na bɛzɔnenle ye wɔ 2010.

13, 14. (a) Duzu a wɔzukoa wɔvi kɛzi agyalɛma bie yɛle bɛ nyɛleɛ wɔ mɔɔ bɛnwunle ye wɔ ɛleka mɔɔ bɛlɛsi Belemgbunlililɛ Asalo bie la anu a? (b) Duzu a ɛbahola wɔayɛ wɔaboa wɔamaa ɛleka mɔɔ bɛyia bɛsonle la ali Gyihova duma ne eni ɛ?

13 Argentina. Agyalɛma bie hɔle adiema ne mɔɔ ɛlɛnea Belemgbunlililɛ Asalo ne ɛzilɛ zo la ɛkɛ. Kunli ne hanle kɛ, “Ɛnee yɛlɛnea bɛ sua ɛzilɛ ne kpalɛ, na . . . yɛzi kpɔkɛ kɛ yɛkulo kɛ yɛsukoa Nyamenle anwo debie wɔ ɛke.” Akee ɔbizale kɛ, “Duzu a ɔwɔ kɛ yɛyɛ na yɛahola yɛara debiezukoalɛ wɔ ɛke a?” Agyalɛma ne hanle kɛ bɛkulo kɛ bɛ nee bɛ abusua ne amuala sukoa Baebolo ne. Mediema ne mɔ liele dole nu.

14 Bie a wɔannyia adenle wɔamboa wɔ bɛ Belemgbunlililɛ Asalo ne ɛzilɛ nu, noko ɛbahola wɔayɛ dɔɔnwo wɔaboa ɛleka mɔɔ bɛyia bɛsonle la amaa yeali Gyihova duma ne eni. Kɛ neazo la, ɛbahola wɔava anyelielɛ wɔavɛlɛ wɔ Baebolo sukoavoma nee menli gyɛne kɛ bɛmaa bɛhɔ debiezukoalɛ. Eza ɛlɛ adenle kɛ ɛbaboa wɔamaa bɛaziezie ɛleka mɔɔ ɛkɔ debiezukoalɛ la. Saa ɛyɛ ngyehyɛleɛ kpalɛ a, ɛbahola wɔaye ndoboa wɔaboa Belemgbunlililɛ Asalo ne mɔɔ ɛkɔ nu la ɛziezielɛ nee Belemgbunlililɛ Asalo mɔɔ bɛlɛsisi wɔ ewiade ɛleka ngakyile la. (Bɛgenga 1 Kɔlentema 16:2) Gyima ɛhye mɔ kɔsɔɔti di Gyihova duma ne eni.

Gyimayɛvoma Mɔɔ ‘Tu Bɛ Nwo Maa’

15-17. (a) Nwane mɔ a yɛ suazilɛ ne anwo gyima dɔɔnwo a? (b) Duzu a wɔzukoa wɔvi edwɛkɛ mɔɔ agyalɛma ne mɔɔ yɛle maanle maanle avinli suazilɛ gyima ne bie la hanle la anu a?

15 Mediema mrenya nee mraalɛ a yɛ gyima dɔɔnwo ne ala mɔɔ kɔ zo wɔ Belemgbunlililɛ Asalo, Nyianu Asalo nee ɔfese ngakyile mɔɔ bɛsisi wɔ ɛleka mɔɔ bɛde la a. Noko ɔyɛ a mediema mrenya nee mraalɛ mɔɔ lɛ suazilɛ nwo anwubielɛ la vi maanle gyɛne zo baboa. Mediema bie mɔ hyehyɛ bɛ mekɛ amaa bɛahola bɛava dapɛne dodo bie bɛayɛ gyima wɔ maanle gyɛne zo. Bie mɔ ɛdu bɛ nwo ɛmaa kɛ bɛfa ɛvolɛ dɔɔnwo bɛazonle wɔ sua ɛzilɛ gyima ne anu wɔ ɛleka ngakyile.

Timo nee Lina Lappalainen (Nea ɛdendɛkpunli 16)

16 Maanle maanle avinli sua ɛzilɛ gyima ne lɛ ye ngyegyelɛ, noko ahunlundwolɛ wɔ nu. Kɛ neazo la, Timo nee Lina ɛdu adenle ɛhɔ maanle ngakyile mɔɔ wɔ Asia, Europe, nee South America la azo kɛ bɛkaboa Belemgbunlililɛ Asalo, Nyianu Asalo nee ɔfese ngakyile ɛzilɛ. Timo ka kɛ, “Wɔ ɛvolɛ 30 mɔɔ ɛze ɛhɔ la anu asɛɛ ɛvolɛ nwiɔ biala bɛkakyi me gyima ne.” Lina mɔɔ gyale Timo ɛvolɛ 25 mɔɔ ɛze ɛhɔ la ka kɛ: “Me nee Timo ɛyɛ gyima wɔ maanle ngakyile bulu azo. Ɔhyia anwosesebɛ nee mekɛ na ɛ nye alie aleɛ, tɛnlabelɛ, aneɛ, azɛlɛsinli yɛɛ agɔnwolɛ fofolɛ nwo.” c Asoo nvasoɛ ɛra mɔdenlebɔlɛ ne azo? Lina ka kɛ: “Ngyegyelɛ ne mɔ ɛmaa yɛnyia nyilalɛ kpole kpalɛ. Yɛnwu Keleseɛne ɛlɔlɛ nee ɛyɛvolɛyɛlɛ subane yɛɛ kɛzi Gyihova fi ɛlɔlɛ nu nea yɛ la. Eza ɛwɔkɛ ne mɔɔ Gyisɛse bɔle ye ɛdoavolɛma mɔɔ wɔ Maake 10:29, 30 la ɛra nu wɔ yɛ ɛbɛlabɔlɛ nu. Yɛnyia sunsum nu mediema nee ninlima ɛya dɔɔnwo.” Timo ka kɛ, “Yɛ nrɛlɛbɛ mɔɔ yɛlɛfa yɛaboa yɛadɛlɛ Belemgbunli ne ninyɛne nu, debie mɔɔ hyia kpalɛ la, maa yɛ kunlu dwo yɛ nwo.”

17 Darren nee Sarah mɔɔ boale suazilɛ gyima mɔɔ hɔle zo wɔ Africa, Asia, Central America, Europe, South America, nee South Pacific la te nganeɛ kɛ bɛnyia nvasoɛ dɔɔnwo bɛdɛla mɔɔ bɛva bɛmaa la. Ɔnva nwo ngyegyelɛ mɔɔ bɛyiale la, Darren ka kɛ: “Ɔle nwolɛ adenle kpole kɛ ɛ nee mediema mɔɔ vi ewiade ɛleka ngakyile la kɛyɛ gyima. Menwu kɛ ɛlɔlɛ mɔɔ yɛlɛ yɛmaa Gyihova la le kɛ nyɛma mɔɔ bɔ ewiade ne anwo mgbɔlɔka yia la, ɔmaa yɛyɛ ko.” Sarah ka kɛ: “Mezukoa ninyɛne dɔɔnwo mevi mediema mɔɔ vi maanle ngakyile nu la ɛkɛ! Afɔle mɔɔ menwu kɛ bɛbɔ amaa bɛahola bɛazonle Gyihova la maa me anwosesebɛ ɔmaa meyɛ mɔɔ mebahola la.”

18. Kɛzi ngapezo mɔɔ wɔ Edwɛndolɛ 110:1-3 la ɛpe zo ɛ?

18 Belemgbunli Devidi hanle dole ɛkɛ ne kɛ ɔnva nwo ngyegyelɛ mɔɔ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne maanlema bayia la, bɛbadu ‘bɛ nwo bɛamaa’ na bɛayɛ Belemgbunlililɛ gyima ne. (Bɛgenga Edwɛndolɛ 110:1-3.) Awie biala mɔɔ ɛlɛyɛ Belemgbunlililɛ gyima ne bie la ɛlɛmaa zɔhane ngapezo edwɛkɛ ne ape zo. (1 Kɔl. 3:9) Ɔfese azua, Nyianu Asalo ɛya dɔɔnwo yɛɛ Belemgbunlililɛ Asalo apenle dɔɔnwo ne mɔɔ wɔ ewiade amuala la di daselɛ bɔkɔɔ kɛ Nyamenle Belemgbunlililɛ ne wɔ ɛkɛ na ɔlɛdi tumi. Nea nwolɛ adenle mɔɔ yɛlɛ kɛ yɛbazonle Belemgbunli Gyisɛse Kelaese wɔ gyima mɔɔ di Gyihova eni la anu a!

a Wɔ 2013, bɛmanle tunwomaama mɔɔ bo 230,000 la adenle kɛ bɛ nee maangyeba suazilɛ kɔmatii 132 ne mɔɔ wɔ United States la ɛyɛ gyima. Wɔ zɔhane maanle ne anu, zɔhane kɔmatii ne nleanle manle bɛsisile Belemgbunlililɛ Asalo fofolɛ kɛyɛ 75 na bɛboale bɛmanle bɛzieziele anzɛɛ bɛyɛle asalo kɛyɛ 900 boɛ ɛvolɛ biala.

b Belemgbunlililɛ Asalo dɔɔnwo ne mɔɔ bɛsisile wɔ maanle mɔɔ bɛ aluma ɛmboka ngyehyɛleɛ ne anwo la ɛmboka kɛlɛtokɛ ɛhye anwo.

c Maanle maanle avinli azonvolɛ nee tunwomaama fa mekɛ dɔɔnwo yɛ gyima wɔ ɛleka mɔɔ bɛlɛsi sua ne la, noko dapɛne awieleɛ anzɛɛ nɔsolɛ nu bɛboa asafo ne mɔɔ wɔ ɛkɛ ne la wɔ edwɛkɛhanlɛ gyima ne anu.