1, 2. (a) Kumbi ateŵeti aku Yehova atanja kugwira nchitu wuli kwamba kali? (b) Kumbi Yehova wawona kuti chakukhumbika ukongwa nchinthu wuli?

ATEŴETI akugomezgeka aku Yehova akwamba kali kuzenga nyumba zo zitovya kutumbika zina laki. Mwakuyeruzgiyapu, Ayisraele angugwiraku mwaphamphu nchitu yakupanga chihema ndipu angupereka ndi mtima wosi katundu yo wanguwovya pa nchitu iyi.—Chit. 35:30-35; 36:1, 4-7.

² Yehova wawona kuti nyumba izi pakuzija zakukhumbika ukongwa cha chifukwa zingamutumbika cha. (Mat. 23:16, 17) Kweni iyu wawona kuti mtima wakujipereka wo ateŵeti ŵaki alongo pa nchitu yakuzenga nyumba zenizi ndiwu uchitiska kuti iyu watumbikiki chifukwa nchigaŵa cha kusopa. (Chit. 35:21; Marko 12:41-44; 1 Tim. 6:17-19) Fundu iyi njakukhumbika ukongwa. Chifukwa wuli? Chifukwa nyumba zo tizenga zibwanganduka. Mwakuyeruzgiyapu, chihema kweniso nyumba yakusopiyamu ya m’nyengu ya Ayisraele sonu kulivi. Chinanga kuti vinthu ivi kulivi, Yehova waluwengi cha kujipereka kweniso nchitu yo ŵanthu ŵaki akugomezgeka angugwira.—Ŵerengani 1 Ŵakorinte 15:58; Ŵahebere 6:10.

3. Kumbi tisambirengenji m’mutu uwu?

³ Ateŵeti aku Yehova a mazuŵa nganu nawu agwira mwaphamphu nchitu yakuzenga malu ngakuchitiyamu maunganu. Ndipu vo tafiska mwakulongozgeka ndi Fumu yidu Yesu Khristu vakuziziswa ukongwa! Yehova watitumbika nadi. (Sumu 127:1) M’mutu uwu, tiwonengi vinyaki vo vafiskika pa nchitu iyi kweniso mo yawovye kutumbika Yehova. Tiwonengi so vo anyaki wo agwiraku nchitu yeniyi angukamba.

4. (a) Nchifukwa wuli tikhumbika malu nganandi ngakuchitiyamu maunganu? (b) Nchifukwa wuli maofesi nganyaki nga nthambi ngasazgika pamoza? (Wonani bokosi lakuti, “ Kuzenga Maofesi nga Nthambi Mwakukoliyana ndi Kusintha kwa Vinthu.”)

⁴ Nge mo tinguwone m’Mutu 16, Yehova wakhumba kuti tiwunganengi kuti timusopengi. (Ŵah. 10:25) Maunganu ngidu ngatitiwovya kuti tije ndi chivwanu chakukho pe cha, kweni ngatitiwovya so kuti tipharazgengi mwaphamphu. Chifukwa chakuti te m’mazuŵa ngakumaliya, Yehova wachitiska kuti nchitu yeniyi yigwiriki mwaliŵi. Venivi vachitiska kuti ŵanthu anandi aserengi m’gulu laki chaka chechosi. (Yes. 60:22) Pakhumbika nyumba zinandi zakusindikiziyamu mabuku ngidu  chifukwa chiŵerengeru cha ŵanthu wo awusika ndi Ufumu chilutirizga kukwera. Tikhumbika so malu nganandi ngakuchitiyamu maunganu.

5. Nchifukwa wuli zina lakuti Nyumba ya Ufumu ndakwenere? (Wonani so bokosi lakuti, “ Tchalitchi la Ukweru Wasonu.”)

⁵ Gulu laku Yehova la mazuŵa nganu lichiyamba ŵaka, Akusambira Bayibolo anguwona kuti akhumbika kuja ndi malu ngawu ngakuwunganamu. Viwoneka kuti ngamoza mwa malu ngakwamba ngakuwunganamu nganguzengeka ku West Virginia, U.S.A., mu 1890. Pakufika m’vyaka va m’ma 1930, ŵanthu aku Yehova ndipu azenga ndipuso kunozga malu ngakusopiyamu nganandi, kweni malu yanga ngengavi zina lelosi. Kweni mu 1935, M’bali Rutherford wanguluta ku Hawaii, ko kwazengekanga nyumba yakusopiyamu ndipuso ofesi ya nthambi yasonu. Wati wafumbika kuti nyumba iyi yidanikengi zina wuli, M’bali Rutherford wangumuka kuti: “Chifukwa chakuti tigwira nchitu yakupharazga uthenga wamampha wa Ufumu, kumbi muŵanaŵana kuti mphakwenere cha kuyidana kuti ‘Nyumba ya Ufumu’?” (Mat. 24:14) Zina lakwenere lenili, linguperekeka kunyumba yeniyi pe cha, chifukwa sonu pafufupi nyumba zosi zo  Akaboni aku Yehova pacharu chosi awunganamu ziziŵika ndi zina lenili.

6, 7. Kumbi Nyumba za Ufumu zo zazengekanga liŵiliŵi zinguwovya wuli?

⁶ M’vyaka va m’ma 1970, pakhumbikanga Nyumba za Ufumu zinandi. Ivi vinguchitiska kuti abali ku United States ajalikiski nthowa yakuzenge nyumba zakuwunganamu zamampha kweniso zakutowa zo zazengekanga m’mazuŵa ngamanavi. Chichifika chaka cha 1983, Nyumba za Ufumu za mtundu uwu zakukwana 200 zinguzengeka ku United States ndipuso ku Canada. Kuti nchitu iyi yiyendi umampha, abali angupanga makomiti ngakuwonere nchitu zakuzenga. Nthowa yeniyi yinguwovya ukongwa ndipu mu 1986, Wupu Wakulongozga unguyizomerezga. Mu 1987, Makomiti Ngakuwonere Nchitu Zakuzenga ku United States ngangukwana 60. * Chichifika chaka cha 1992, makomiti yanga ngangujalikiskika so ku Argentina, Australia, France, Germany, Japan, Mexico, South Africa kweniso ku Spain. Tiyeni tiyesesi kuwovya abali ŵidu wo azenga Nyumba za Ufumu kweniso Malu nga Unganu, chifukwa nchitu yo agwira mbuteŵeti wakupaturika.

⁷ Nyumba za Ufumu zenizi zo zazengekanga liŵi ukongwa zinguwovya kuchitiya ukaboni m’vigaŵa mo zazengekanga. Mwakuyeruzgiyapu, nyuzipepala yinyaki ku Spain yenga ndi nkhani yamutu wakuti, “Chivwanu Chinderezga Mapiri.” Pakukonkhoska nchitu yakuzenga Nyumba ya Ufumu yo yinguchitika m’msumba wa Martos, nyuzipepala iyi yingufumba kuti: “Nchinthu wuli cho chachitiska kuti ŵanthu akutuliya m’vigaŵa vakupambanapambana [va Spain] ajipereki kuza ku  Martos kuzizenga nyumba yo yazengeka liŵi ukongwa, yakulama, kweniso akuzenga mbakuvwanana ukongwa, chinanga kuti ŵanthu anandi mazuŵa nganu mbakujanja?” Nyuzipepala iyi yingumuka fumbu ili mwakugwiriskiya nchitu mazu ngo Kaboni munyaki yo wangujipereka kugwiraku nchitu yeniyi wangukamba. Iyu wanguti: “Ivi vachitika chifukwa chakuti isi tosi tisambizika ndi Yehova.”

8. Kumbi Wupu Wakulongozga ungujalikiska ndondomeku wuli mu 1999, nanga nchifukwa wuli?

⁸ Chakukumaliya kwa vyaka va m’ma 1990, ŵanthu anandi m’vyaru vo vikwera ŵaka sonu angundonde m’gulu laku Yehova. Mipingu yinandi yinguyesesa kuzenga malu ngakuwunganamu. Kweni m’vyaru vinyaki, abali anyozekanga chifukwa Nyumba za Ufumu zo zazengekanga zenga zambula kuwoneka umampha kuyeruzgiya ndi matchalitchi nganyaki. Kweni kutuliya mu 1999, Wupu Wakulongozga, ungujalikiska ndondomeku yakovya kuti Nyumba za Ufumu zinandi zizengeki mwaliŵi m’vyaru vo vikwera ŵaka sonu pa chuma. Ndalama zakutuliya m’vyaru vakukhupuka, zingwamba kugwiriskikiya nchitu kuti paŵi “kuyanana.” (Ŵerengani 2 Ŵakorinte 8:13-15.) Kweniso abali ndi azichi akutuliya m’vyaru vinyaki atijipereka kuti awovyi pa nchitu yeniyi.

9. Kumbi ndi nchitu wuli yo yawonekanga kuti njikulu ukongwa, nanga ndi vinthu wuli vo vingufiskika?

⁹ Pakwamba, nchitu iyi yawonekanga kuti njikulu ukongwa. Lipoti linyaki mu 2001, lingulongo kuti pakhumbikanga Nyumba za Ufumu zakujumpha 18,300 m’vyaru 88 vo vakweranga ŵaka sonu. Kweni palivi nchitu yo yingatitonda chifukwa titovyeka ndi mzimu waku Chiuta kweniso Fumu yidu Yesu  Khristu. (Mat. 19:26) M’vyaka pafufupi 15 pe, kutuwa mu 1999 mpaka mu 2013, ŵanthu aku Chiuta anguzenga Nyumba za Ufumu zakukwana 26,849 pa ndondomeku yeniyi. * Chifukwa chakuti Yehova walutirizga kutumbika nchitu yakupharazga, Nyumba za Ufumu pafufupi 6,500 zakhumbikanga mu 2013. Ndipu chaka chechosi pakhumbika so Nyumba za Ufumu mahandirendi nganandi.

10-12. Kumbi nchitu yakuzenga Nyumba za Ufumu yawovya wuli kuti zina laku Yehova litumbikiki?

¹⁰ Kumbi nchitu yakuzenga Nyumba za Ufumu yitumbika wuli Yehova? Ofesi ya nthambi ya ku Zimbabwe yingukamba kuti: “Asani pajumpha ŵaka mwezi umoza kutuliya po Nyumba ya Ufumu yazengeke, chiŵerengeru cha ŵanthu wo asanirika pa maunganu chikwera ukongwa.” Viwoneka kuti m’vyaru vinandi, ŵanthu akhumba cha kuwungana nasi mpaka po tazenge Nyumba ya Ufumu yamampha. Asani Nyumba ya Ufumu yazengeka ŵaka, yiswera cha kuzaza vo vichitiska kuti pakhumbiki so yinyaki. Kweni nkhawonekeru ka Nyumba ya Ufumu pe cha ko kaguziya ŵanthu m’gulu laku Yehova. Chanju chachikhristu cho ŵanthu wo azenga nyumba zenizi alongo, chichitiska so ŵanthu kusintha mo awone gulu lidu. Wonani vakuyeruzgiyapu ivi.

¹¹ Indonesia. Munthurumi munyaki yo wawonanga mo nchitu yakuzenga Nyumba ya Ufumu yayendiyanga, wati waziŵa kuti ŵanthu wo agwiranga nchitu iyi angujipereka ŵaka wangukamba kuti: “Mwaŵanthu yimwi mwe akuziziswa ukongwa! Ndawona kuti weyosi waku yimwi wagwira nchitu ndi mtima wosi kweniso mwalikondwa, chinanga kuti muhola ndalama cha. Ndiwona kuti palivi so chisopa chinyaki chakuyanana ndi chinu!”

¹² Ukraine. Munthukazi munyaki yo zuŵa lelosi wajumphanga po azenganga Nyumba ya Ufumu, wanguziŵa kuti wo agwiranga nchitu iyi ŵenga Akaboni aku Yehova ndipu nyumba iyi yenga Nyumba ya Ufumu. Iyu wangukamba kuti: “Mvurwa wangu yo sonu ndi Kaboni, ndiyu wangundikambiyapu vakukwaskana ndi Akaboni aku Yehova. Po ndawone nchitu yakuzenga nyumba iyi, nani ndikhumba kusere m’gulu ili. Pa nchitu iyi ndawona muchilongorana chanju.” Munthukazi uyu wangwamba kusambira Bayibolo ndipu wangubatizika mu 2010.

13, 14. (a) Kumbi mwasambiranji pa vo banja linyaki linguchita pavuli pakuwona mo nchitu yakuzenga Nyumba ya Ufumu yayendiyanga? (b) Kumbi mungachitanji kuti malu nginu ngakusopiyamu ngatumbikengi zina laku Yehova?

¹³ Argentina. Munthurumi ndi munthukazi munyaki wo ŵenga akutorana anguluta kwachiwonana ndi m’bali yo wawoneriyanga nchitu yakuzenga Nyumba ya Ufumu. Munthurumi wangukamba kuti, “Isi taja tichiwona mo nchitu yinu yakuzenga yitende, ndipu . . . nasi tasankha kuti tizisambiri vakukwaskana ndi Chiuta m’nyumba yeniyi.” Iyu wangufumba kuti, “Kumbi titenere kuchitanji kuti nasi tiziwunganengi m’nyumba iyi?” Yiwu anguzomera kusambira Bayibolo, kweni angupempha kuti banja lawu losi lizisambirengi. Abali anguzomerezga vo banja ili lingupempha.

 ¹⁴ Panyaki mwengavi mwaŵi wakugwiraku nchitu yakuzenga Nyumba ya Ufumu yo muwunganamu, kweni mungawovya mbwenu kuti malu nginu ngakusopiyapu ngatumbikengi zina laku Yehova. Mwakuyeruzgiyapu, mungadana ŵanthu wo musambira nawu Bayibolo, wo mwaŵapharazgiya kweniso ŵanthu anyaki kuti azivwisiyi namwi maunganu ku Nyumba ya Ufumu. Mungawovya so pa nchitu yakunozga kweniso kuphwere malu nginu ngakuwunganamu. Mungapereka so vawanangwa vo vingawovya pakuphwere Nyumba ya Ufumu yo muwunganamu kweniso pakuzenga nyumba zinyaki. (Ŵerengani 1 Ŵakorinte 16:2.) Nchitu zosi izi zitovya kuti zina laku Yehova litumbikiki.

15-17. (a) Kumbi nchitu zinandi zo zichitika pakuzenga zigwirika ndi yani? (b) Kumbi mwasambiranji pa vo mabanja ngakutuliya m’vyaru vakupambanapambana ngo ngagwirapu nchitu zakuzenga ngangukamba?

¹⁵ Nchitu zinandi zo zichitika pakuzenga Nyumba za Ufumu, Malu Ngakuchitiyapu Unganu kweniso maofesi nga nthambi zigwirika ndi abali a m’charu cho kuzengeka vinthu venivi. Kweni kanandi atovyeka ndi abali kweniso azichi a m’vyaru vinyaki wo aziŵa umampha nchitu zakuzenga. Anyaki mwa ŵanthu ŵenaŵa asintha vinthu pa umoyu wawu kuti akaje nyengu yitaliku ku vyaru vakutali. Anyaki atijipereka kuti ateŵetiyengi kwa vyaka vinandi ndipu atendatenda malu ngakupambanapambana kuti awovyi pa nchitu zenizi.

¹⁶ Ateŵeti akutuliya m’vyaru vinyaki wo agwira nchitu zakuzenga akumana ndi masuzgu kweni atumbikika so. Mwakuyeruzgiyapu, Timo ndi Lina, ateŵetiyapu m’vyaru va ku Asia, Europe, ndi South America ko awovyanga pa nchitu yakuzenga Nyumba za Ufumu, Malu Ngakuchitiyapu Unganu kweniso maofesi nga nthambi. Timo wangukamba kuti, “M’vyaka 30 vo vajumpha, malu ngangu ngakugwiriyaku nchitu ngaja ngachisinthasintha pafufupi vyaka viŵi vevosi.” Lina yo wakutorana ndi Timo vyaka  25 kuvuli uku wangukamba kuti: “Ini ndi Timo tateŵetiyapu m’vyaru 10. Nchipusu cha kuti munthu uziŵiriyi chakurya cho undaryepu kali, malu ngasonu, chineneru chachilendu, chigaŵa chasonu chakupharazgamu kweniso kuti usaniya mabwezi ngasonu.” * Kumbi kukunthiyapu masuzgu ngenanga kwe ndi chanduru chechosi? Lina wangukamba kuti: “Masuzgu ngo tikumana nangu ngatitiwovya kuti tisaniyi vitumbiku vinandi. Abali atitilongo chanju kweniso atitiwovya, ndipu Yehova nayu watiwovya ukongwa. Tawona so kufiskika kwa mazu ngo Yesu wangulayizga akusambira ŵaki ngo ngakulembeka pa Marko 10:29, 30. Tasaniya abali, azichi kweniso anyinafwi mahandirendi nganandi.” Timo wangukamba kuti, “Tikondwa ukongwa kugwiriskiya nchitu malusu ngidu pa nchitu yakukhumbika ukongwa yakulutiska panthazi chuma cha Fumu yidu.”

¹⁷ Darren ndi Sarah, wo agwirapu nchitu zakuzenga ku Africa, Asia, Central America, Europe, South America ndi ku South Pacific, angukamba kuti Yehova waŵatumbika ukongwa pa uteŵeti wawu. Chinanga kuti akumananga ndi masuzgu, Darren wangukamba kuti: “Wenga mwaŵi ukulu ukongwa kugwiriya limoza nchitu ndi abali a m’vyaru vakupambanapambana. Ndawona kuti chanju cho tilongo pakuteŵete Yehova, chenge chingwi cho chizunguliza charu ndipu chititimangiriya pamoza.” Sarah wangukamba kuti: “Ndasambira vinandi kutuliya kwa abali ndi azichi amitundu yakupambanapambana! Kuwona vinthu vinyaki vo abali asintha pa umoyu wawu kuti ateŵete Yehova, kutindichiska kuti nani ndiyesesengi kuchita vo ndingafiska.”

18. Kumbi uchimi wa pa Sumu 110:1-3, ufiskika wuli?

¹⁸ Fumu Davidi, yingukambiya limu kuti ŵanthu wo awusika ndi Ufumu waku Chiuta ‘azakujipereka ndi mtima’ wosi pa nchitu za Ufumu chinanga kuti azamukumana ndi masuzgu. (Ŵerengani Sumu 110:1-3.) Wosi wo agwiraku nchitu za Ufumu atovya kufiska uchimi wenuwu. (1 Ŵakor. 3:9) Maofesi nga nthambi, Malu Ngakuchitiyapu Unganu kweniso Nyumba za Ufumu zo ze pacharu chosi, mbukaboni wakuwoneke limu wakuti Ufumu waku Chiuta uliku nadi ndipu uwusa. Te ndi mwaŵi ukulu ukongwa wakuteŵete Fumu Yesu Khristu pa nchitu yo yipereka vitumbiku vakwenere kwaku Yehova!