Контентә кеч

Мүндәриҹаты ҝөстәр

ФӘСИЛ 20

Јеһованы шәрәфләндирән јардым иши

Јеһованы шәрәфләндирән јардым иши

МӨВЗУ

Тәбии фәлакәтләр заманы әмәлдә ҝөрүнән мәсиһчи мәһәббәти

1, 2. а) Јәһудијјәдәки мәсиһиләр һансы чәтинликлә үзләшмишдиләр? б) Јәһудијјәдә јашајан мәсиһиләрә һәмиманлылары тәрәфиндән неҹә мәһәббәт ҝөстәрилмишди?

 ЕРАМЫЗЫН тәхминән 46-ҹы илидир. Јәһудијјәдә аҹлыг һөкм сүрүр. Әрзаг од гијмәтинә олдуғундан јәһуди мәсиһиләрин аз да олса тахыл алмаға имканлары јохдур. Онлар аҹындан өлүрләр. Лакин гыса бир заманда Јеһова онлара елә бир јолла көмәк әли узадыр ки, әввәлләр Мәсиһин һеч бир шаҝирди бу ҹүр көмәк ҝөрмәмишди. Бәс нә баш вермишди?

2 Шәфгәт һиссиндән ирәли ҝәләрәк Антакја вә Суријадакы јәһуди вә гејри-јәһуди мәсиһиләр Јерусәлимдә вә Јәһудијјәдә әзијјәт чәкән јәһуди мәсиһиләр үчүн јардым топлајыр. Сонра исә өз араларындан ики нәфәр мәсул гардашы — Шаул вә Барнәбаны сечирләр ки, бу јардымы Јерусәлимдәки јығынҹағын ағсаггалларына чатдырсынлар. (Һәвариләрин ишләри 11:27—30; 12:25 ајәләрини охујун.) Тәсәввүр едирсиниз, Антакјадакы баҹы-гардашларын бу ҹүр мәһәббәт ҝөстәрмәси Јәһудијјәдә еһтијаҹ ичиндә олан мәсиһиләрә неҹә тәсир етмишди?!

3. а) Мүасир дөврдә Аллаһын халгы Антакјадакы еркән мәсиһиләрин нүмунәсини неҹә изләјирләр? Нүмунә чәкин. (Һәмчинин « Бизим ҝүнләрдә бөјүк мигјасда ҝөрүлән илк јардым иши» адлы чәрчивәјә бахын.) б) Биз бу фәсилдә һансы суаллары арашдыраҹағыг?

3 Ерамызын биринҹи әсриндә баш вермиш бу һадисә мәсиһиләрин бир әразидән диҝәр әразијә һәмиманлыларына јардым ҝөндәрмәләри барәдә гејдә алынмыш илк һадисәдир. Бу ҝүн биз Антакјадакы баҹы-гардашларын нүмунәсини изләјирик. Башга әразидә гардашларымызын тәбии фәлакәтләрдән вә ја чәтинликләрдән әзијјәт чәкдијини биләндә биз онларын көмәјинә чатырыг a. Тәбии фәлакәтләрдән әзијјәт чәкәнләрә јардым ҝөстәрмәјин хидмәтимизин диҝәр саһәләри илә неҹә әлагәли олдуғуну баша дүшмәк үчүн ҝәлин бу ишлә бағлы үч суалы нәзәрдән кечирәк. Нәјә ҝөрә јардым ҝөстәрмәк ишинә хидмәтимиз кими бахырыг? Јардым ҝөстәрмәкдә мәгсәд нәдир? Вә бу бизә һансы хејир-дуалары ҝәтирир?

Нәјә ҝөрә јардым иши мүгәддәс хидмәтдир?

4. Мәсиһи хидмәти илә бағлы Булус коринфлиләрә нә јазмышды?

4 Һәвари Булус коринфлиләрә јаздығы икинҹи мәктубунда мәсиһиләрин хидмәтинин ики саһәсини вурғуламышды. Булус бу мәктубу мәсһ олунмуш мәсиһиләрә үнванласа да, бу ҝүн һәмин сөзләр Мәсиһин јер үзүндә јашамаг үмидинә малик олан давамчыларына да аиддир (Јәһја 10:16). Хидмәтимизин бир саһәси «барышыг [хидмәти]», јәни тәблиғ етмәк вә тәлим вермәк ишидир (2 Кор. 5:18—20; 1 Тим. 2:3—6). Диҝәр саһәси исә һәмиманлыларымызын хејринә хидмәт етмәјимиздир. Булус буну «мүгәддәсләрә јардым [иши]» адландырыр (2 Кор. 8:4). «Барышыг [хидмәти]» вә «јардым [иши]» ифадәләриндә истифадә олунан һәм «хидмәт», һәм дә «иш» сөзү јунанҹа диакониа сөзүнүн тәрҹүмәсидир. Бу нәјә ҝөрә белә әһәмијјәтлидир?

5. Булусун јардым етмәк ишини хидмәт адландырмасы нәји ҝөстәрир?

5 Булус һәр ики иш үчүн ејни јунан сөзүндән истифадә етмәклә јардым ишинин мәсиһи јығынҹағында һәјата кечирилән хидмәт нөвү олдуғуну ҝөстәрир. О, бундан бир аз әввәл демишди: «Хидмәт нөвләри дә мүхтәлифдир, амма Аға бирдир. Фәалијјәтләр дә мүхтәлифдир... Бүтүн бу ишләри һәјата кечирән ејни мүгәддәс руһдур» (1 Кор. 12:4—6, 11). Әслиндә, Булус јығынҹагда ҝөрүлән мүхтәлиф хидмәт нөвләрини «мүгәддәс [хидмәтлә]» әлагәләндирир b (Ром. 12:1, 6—8, һаш.). Буна ҝөрә дә онун нәјә ҝөрә вахтынын бир һиссәсини «мүгәддәсләрә хидмәт [етмәјә]» ајырмасы тәәҹҹүблү дејил (Ром. 15:25, 26).

6. а) Булусун изаһатына әсасән, нәјә ҝөрә јардым етмәк ибадәтимизин бир һиссәсидир? б) Јардым ишини дүнја мигјасында неҹә һәјата кечирдијимизи тәсвир един. (214 вә 215-ҹи сәһифәләрдәки « Тәбии фәлакәтләр баш верәндә» адлы чәрчивәјә бахын.)

6 Булус Коринфдәки мәсиһиләрә нәјә ҝөрә јардым ишинин хидмәтләринин вә Јеһоваја ибадәтләринин бир һиссәси олдуғуну ҝөрмәјә көмәк етди. Ҝәлин онун неҹә мүлаһизә јүрүтдүјүнә диггәт јетирәк. Јардым ишиндә иштирак едән мәсиһиләр «Мәсиһ һаггындакы хош хәбәрә табе [олурлар]» (2 Кор. 9:13). Онлар Мәсиһин тәлимләринә әмәл етмәк истәјиндән ирәли ҝәләрәк һәмиманлыларына көмәк едирләр. Онларын баҹы-гардашлар үчүн ҝөрдүкләри ишләр исә, Булусун сөзләринә әсасән, «Аллаһын... һәдсиз [лүтфүнүн]» тәзаһүрүдүр (2 Кор. 9:14; 1 Бут. 4:10). Буна ҝөрә дә јардым иши дә дахил олмагла, еһтијаҹ ичиндә олан баҹы-гардашларымыза хидмәтлә бағлы «Ҝөзәтчи гүлләси» журналынын 1975-ҹи ил 1 декабр сајында бирбаша дејилирди: «Ҝәлин Јеһова Аллаһын вә Иса Мәсиһин хидмәтин бу нөвүнә хүсуси дәјәр вердикләринә һеч вахт шүбһә етмәјәк». Бәли, јардым етмәк иши мүгәддәс хидмәтин ваҹиб бир һиссәсидир (Ром. 12:1, 7; 2 Кор. 8:7; Ибр. 13:16).

Јардым етмәјимизин конкрет мәгсәди вар

7, 8. Јардым ишимизин биринҹи мәгсәди нәдир? Изаһ един.

7 Јардым ишимизин мәгсәди нәдир? Булус бу суалы коринфлиләрә јаздығы икинҹи мәктубунда ҹавабландырыр. (2 Коринфлиләрә 9:11—15 ајәләрини охујун.) О, бу ајәләрдә јардым иши илә наил олдуғумуз үч әсас мәгсәди вурғулајыр. Ҝәлин бунлара бир-бир нәзәр салаг.

8 Биринҹиси, етдијимиз јардым Јеһова Аллаһа иззәт ҝәтирир. Диггәт јетирәк ки, јухарыда ҝәтирилән беш ајәдә Булус өз гардашларынын диггәтини тез-тез Јеһова Аллаһа јөнәлдир. Һәвари онлара «Аллаһа шүкран» етмәк барәдә хатырладыр (11 вә 12-ҹи ајә). О вурғулајыр ки, јардым ҝөстәрилән мәсиһиләр «Аллаһы мәдһ [етмәјә]» вә ҝөстәрдији «һәдсиз лүтф»ә ҝөрә Она һәмд етмәјә тәшвиг олунурлар (13 вә 14-ҹү ајә). Булус сонда јардым иши илә бағлы хидмәт барәдә сөһбәтинә: «Аллаһа шүкүрләр олсун!» — сөзләри илә јекун вурур (15-ҹи ајә; 1 Бут. 4:11).

9. Јардым иши инсанларын бизә олан мүнасибәтини неҹә дәјишә биләр? Нүмунә чәкин.

9 Булус кими, Аллаһын мүасир хидмәтчиләри дә јардым ишинә Јеһоваја иззәт ҝәтирмәк вә Онун тәлимләрини бәзәмәк имканы кими бахырлар (1 Кор. 10:31; Тит. 2:10). Һәгигәтән дә, јардым етмәк иши Јеһова вә Онун Шаһидләри һаггындакы мәнфи фикирләри дәјишмәкдә ваҹиб рол ојнајыр. Бир нүмунәјә нәзәр салаг: гасырға баш вермиш әразидә јашајан бир гадын гапысына: «Хаһиш олунур Јеһованын Шаһидләри нараһат етмәсинләр», — сөзләри јазылмыш лөвһә асмышды. Бир ҝүн о, көнүллүләрин гаршыдакы күчәдә дағылмыш бир еви бәрпа етдикләрини ҝөрдү. Бир нечә ҝүн бу меһрибан ишчиләри мүшаһидә етдикдән сонра ҝедиб онларын ким олдугларыны сорушду. Бу көнүллүләрин Јеһованын Шаһидләри олдугларыны биләндә гадын чох тәәҹҹүбләнди. О деди: «Мән неҹә дә јанылмышам». Бундан сонра о, гапынын үстүндәки лөвһәни ҝөтүрдү.

10, 11. а) Јардым етмәк ишинин икинҹи мәгсәдинә наил олдуғумузу һансы нүмунәләр ҝөстәрир? б) Һансы нәшр јардым иши илә мәшғул оланлара көмәк едир? (« Көнүллүләрә көмәк» адлы чәрчивәјә бахын.)

10 Икинҹиси, јардым иши һәмиманлыларымызын «еһтијаҹларыны там [өдәјир]» (2 Кор. 9:12а). Фәлакәт баш верән заман биз баҹы-гардашларымызын ән зәрури еһтијаҹларыны өдәмәјә вә онларын дәрдләрини јүнҝүлләшдирмәјә тәләсирик. Чүнки мәсиһи јығынҹағынын үзвләри бир бәдәндирләр вә «бәдәнин бир үзвү әзијјәт чәкирсә, онунла бирликдә бүтүн үзвләр дә әзијјәт чәкир» (1 Кор. 12:20, 26). Бу ҝүн мәһәббәт вә шәфгәт һиссиндән ирәли ҝәләрәк бир чох баҹы-гардашлар әлләриндәки иши јарымчыг гојараг өз аләтләрини ҝөтүрүб тәбии фәлакәт зонасындакы һәмиманлыларынын көмәјинә ҝедирләр (Јаг. 2:15, 16). Мәсәлән, 2011-ҹи илдә Јапонијада баш вермиш сунамидән сонра Бирләшмиш Штатлардакы филиал АБШ-дакы Реҝионал тикинти комитәләринә мәктуб ҝөндәриб дағылмыш ибадәт евләрини бәрпа етмәк үчүн Јапонијаја «бир нечә тәҹрүбәли гардаш» ҝөндәриб-ҝөндәрә билмәјәҹәкләрини сорушду. Гардашлар бу хаһишә неҹә һај вердиләр? «Һеч белә нәтиҹә ҝөзләмирдик», — дејә Бирләшмиш Штатларын филиалы хәбәр верир. Бир нечә һәфтәнин ичиндә көмәк етмәк истәјәнләрин сајы 600-ә чатды вә онлар өз һесабларына Јапонијаја ҝетмәјә разы олдулар. Хариҹдән ҝәлән көнүллүдән ора ҝәлмәјә ону нәјин тәшвиг етдијини сорушанда о белә демишди: «Јапонијадакы гардашларла биз бир бәдәнин үзвләријик. Онларын дәрди бизим дәрдимиздир». Фәдакар мәһәббәт көнүллү ишчиләри, бәзән тәһлүкәли олса белә, һәмиманлыларына көмәк етмәјә тәшвиг едир c (1 Јәһ. 3:16).

11 Ҝөстәрилән јардымы Јеһованын Шаһиди олмајан инсанлар да гијмәтләндирир. Мәсәлән, 2013-ҹү илдә Арканзасда (АБШ) баш верән тәбии фәлакәтдән сонра бир гәзетдә Јеһованын Шаһиди олан көнүллүләрин дәрһал һәрәкәтә кечмәси барәдә белә сөзләр јазылмышды: «Јеһованын Шаһидләри көнүллүләрин ишини елә јахшы тәшкил едирләр ки, онлар тәбии фәлакәтләр заманы дәрһал һәрәкәтә кечәрәк мәһарәтлә вә еффектив шәкилдә ишләринин өһдәсиндән ҝәлирләр». Һәгигәтән дә, һәвари Булусун дедији кими, бизим ҝөстәрдијимиз көмәклик баҹы-гардашларымызын еһтијаҹларыны там өдәјир.

12—14. а) Нәјә ҝөрә јардым ишимизин үчүнҹү мәгсәди олдугҹа ваҹибдир? б) Һансы сөзләр даим руһани ишләрлә мәшғул олмағын ваҹиблијини вурғулајыр?

12 Үчүнҹүсү, биз тәбии фәлакәтдән әзијјәт чәкәнләрә руһани ишләрини саһмана салмаға көмәк едирик. Бу нәјә ҝөрә ваҹибдир? Булус гејд етмишди ки, јардым аланлар Аллаһа бол-бол шүкүрләр етмәјә тәшвиг олунурлар (2 Кор. 9:12б). Тәбии фәлакәтдән әзијјәт чәкәнләрин Јеһоваја миннәтдарлыгларыны билдирмәләринин ән јахшы јолу мүмкүн гәдәр тез бир заманда руһани ишләрини саһмана салмагдыр (Филип. 1:10). 1945-ҹи илдә «Ҝөзәтчи гүлләси»ндә дејилирди: «Булус ианә јығмаг ишини дәстәкләјирди,.. чүнки бунун сајәсиндә еһтијаҹы олан... мәсиһи баҹы-гардашлар мүәјјән мадди јардым ала вә Јеһова һаггында даһа сәрбәст вә шөвглә шаһидлик едә биләрдиләр». Бу ҝүн бизим мәгсәдимиз дә дәјишмәз олараг галыр. Јенидән тәблиғ фәалијјәтинә башламагла гардашларымыз тәкҹә тәбии фәлакәтдән әзијјәт чәкән јахынларыны јох, һәм дә өзләрини мөһкәмләндирмиш олурлар. (2 Коринфлиләрә 1:3, 4 ајәләрини охујун.)

13 Ҝәлин алдыглары көмәк сајәсиндә хидмәтләрини бәрпа етмиш вә јенидән руһән мөһкәмләнмиш бәзи баҹы-гардашларын шәрһләрини охујаг. Бир гардаш бөлүшүр: «Хидмәтдә олмаг аиләмиз үчүн әсил хејир-дуа иди. Башгаларына тәсәлли вермәјә чалышанда, аз да олса, дәрд-сәримизи унудурдуг». Бир баҹы дејир: «Руһани ишләрлә мәшғул оланда диггәтим әтрафымда баш верән гарма-гарышыглыгдан јајынырды. Өзүмү тәһлүкәсизликдә һисс едирдим». Башга бир баҹы исә белә дејир: «Бир чох шејләр биздән асылы олмаса да, хидмәтдә олмаг аиләмизә дүзҝүн истигамәт верирди. Јени дүнја илә бағлы үмидимизи башгалары илә бөлүшәндә һәр шејин јениләшәҹәјинә әминлијимиз артырды».

14 Тәбии фәлакәтләрдән әзијјәт чәкән һәмиманлыларымызын мүмкүн гәдәр тез бәрпа етмәли олдуглары диҝәр руһани фәалијјәт јығынҹагда иштирак етмәкдир. Ҝәлин ҝөрәк 60-а јахын јашы олан Кијоко адлы баҹынын башына нәләр ҝәлиб. Сунамидә әјниндәки палтарындан вә ајаггабысындан башга һәр шејини итирән бу баҹы һәјатына неҹә давам едәҹәјини билмирди. Бир ағсаггал она нөвбәти јығынҹаг ҝөрүшүнү машында кечирәҹәкләрини деди. Кијоко баҹы бөлүшүр: «Ағсаггал, һәјат јолдашы, мән вә башга бир баҹы машында отуруб јығынҹаг ҝөрүшү кечирдик. Ҝөрүш садә шәкилдә кечди, буна бахмајараг, бир мөҹүзә кими, сунаминин хатирәләрини мәндән узаглашдырды. Үрәјимә раһатлыг ҝәлди. Бу ҝөрүш мәнә мәсиһи үнсијјәтинин нә дәрәҹәдә бөјүк гүввәјә малик олдуғуну ҝөстәрди». Башга бир баҹы тәбии фәлакәтдән сонра ҝетдији јығынҹаг ҝөрүшү барәдә дејир: «Бу ҝөрүшләр мәним үчүн әсил хилас јери олду!» (Ром. 1:11, 12; 12:12).

Јардым иши әбәди хејир-дуалар ҝәтирир

15, 16. а) Јардым ишиндә иштирак етмәк Коринфдә вә башга әразиләрдә јашајан мәсиһиләрә һансы фајданы ҝәтирирди? б) Јардым ишиндә иштирак етмәк бизә һансы хејир-дуалары ҝәтирир?

15 Һәвари Булус јардым иши барәдә данышаркән һәмчинин коринфлиләрә бу ишдә иштирак етмәјин онлара вә диҝәр мәсиһиләрә чохлу хејир-дуалар ҝәтирәҹәјини изаһ едәрәк демишди: «Онлар [көмәк алан Јерусәлимдәки јәһуди мәсиһиләр] Аллаһын сизә ҝөстәрдији һәдсиз лүтфә ҝөрә сиздән өтрү ҝеҹә-ҝүндүз дуа едир, сизи севдикләрини билдирирләр» (2 Кор. 9:14). Бәли, коринфлиләрин сәхавәтлилији Мәсиһин јәһудиләрдән олан давамчыларыны Коринфдән олан јәһуди вә гејри-јәһуди гардашлары үчүн дуа етмәјә тәшвиг етди вә онлара олан мәһәббәтләрини даһа да аловландырды.

16 «Ҝөзәтчи гүлләси» журналынын 1945-ҹи ил 1 декабр сајында Булусун јардым ишинин ҝәтирдији фајда илә бағлы дедији сөзләри бизим ҝүнләрә тәтбиг олунараг дејилирди: «Мәсиһиләрин дүнјанын бир һиссәсиндән диҝәр һиссәсинә — еһтијаҹы олан һәмиманлыларына јардым ҝөндәрмәсинин Аллаһын һәср олунмуш халгыны неҹә бирләшдирдијини бир тәсәввүр един!» Бу ҝүн јардым ишиндә иштирак едәнләр буну өз тәҹрүбәләриндән ҝөрүрләр. Дашгын олан әразидә көмәклик ҝөстәрән бир ағсаггал дејир: «Јардым ишиндә иштирак етмәк гардашларла мүнасибәтләрими даһа да мөһкәмләндирди». Һәмиманлыларындан јардым алмыш бир баҹы исә өз миннәтдарлығыны бу сөзләрлә ифадә едир: «Бизим гардашлығымыз јерүзү Ҹәннәтин бир һиссәсидир». (Мәсәлләр 17:17 ајәсини охујун.)

17. а) Әшија 41:13 ајәсиндәки сөзләри јардым ишинә неҹә тәтбиг етмәк олар? б) Јардым ишинин Јеһоваја неҹә иззәт ҝәтирдијини вә бирлијимизи мөһкәмләндирдијини ҝөстәрән бәзи нүмунәләр чәкин. (Һәмчинин « Бүтүн дүнјада јардым ишиндә иштирак едән көнүллүләр» адлы чәрчивәјә бахын.)

17 Көнүллүләр тәбии фәлакәтдән әзијјәт чәкән баҹы-гардашларымызын көмәјинә ҝәләндә онлар Аллаһын Әшија пејғәмбәр васитәсилә вердији вәдин һәгигәт олдуғуну хүсусилә һисс едирләр: «Мән, Аллаһын Јеһова сәнин сағ әлиндән тутмушам, сәнә дејирәм: “Горхма! Сәнә көмәк едәҹәјәм”» (Әшј. 41:13). Тәбии фәлакәтдән сонра бир баҹы белә дејир: «Әтрафда баш верән дағынтылара баханда өзүмү лап чарәсиз һисс едирдим, анҹаг Јеһова мәни дарда гојмады. Гардашларын мәнә ҝөстәрдикләри көмәјин нә гәдәр дәјәрли олдуғуну сөзлә ифадә едә билмирәм». Тәбии фәлакәт заманы виран галмыш әразидә хидмәт едән ики ағсаггал јығынҹагларынын адындан јазмышды: «Зәлзәлә чохлу әзаб-әзијјәтә сәбәб олду, анҹаг Јеһова гардашларымыз васитәсилә дадымыза чатды. Әввәлләр биз јардым иши барәдә садәҹә охујурдуг, инди исә бу көмәји һисс едирик».

Сиз дә көмәјинизи әсирҝәмәјин!

18. Әҝәр јардым ишиндә иштирак етмәк истәјирсинизсә, нә едә биләрсиниз? (Һәмчинин « Бу, онун һәјатына истигамәт верди» адлы чәрчивәјә бахын.)

18 Сиз дә јардым ишинин ҝәтирдији севинҹи дадмаг истәјәрдинизми? Әҝәр беләдирсә, унутмајын ки, бу ишдә иштирак едәнләр чох вахт ибадәт евләринин тикинтисиндә иштирак едәнләрин арасындан сечилир. Буна ҝөрә дә јығынҹағынызын ағсаггалларына әризә долдурмаг истәдијинизи билдирин. Бундан әлавә, јардым ишиндә тәҹрүбәси олан бир ағсаггалын сөзләринә гулаг асмаға дәјәр. О дејир: «Анҹаг Тәбии фәлакәтдән зәрәр чәкәнләрә јардым комитәсиндән рәсми дәвәт алдыгдан сонра һадисә јеринә ҝетмәк олар». Беләҹә, ҝөрдүјүмүз јардым иши низам-интизамла һәјата кечириләҹәк.

19. Көнүллүләрин хидмәти неҹә сүбут едир ки, биз Мәсиһин әсил давамчыларыјыг?

19 Һәгигәтән дә, јардым ишиндә иштирак етмәк Мәсиһин «бир-биринизи севин» әмринә табе олмағын ән ҝөзәл јолудур. Бу ҹүр мәһәббәт тәзаһүр етдирмәклә Мәсиһин әсил шаҝирдләри олдуғумузу сүбут едирик (Јәһ. 13:34, 35). Аллаһын Падшаһлығынын садиг тәбәәләринин көмәјинә ҝәлмәклә Јеһоваја иззәт ҝәтирән бу гәдәр көнүллүләрин олмасы, сөзүн әсил мәнасында, бөјүк хејир-дуадыр!

a Бу фәсилдә сөһбәт һәмиманлыларымыза ҝөстәрдијимиз јардым ишиндән ҝедир, анҹаг чох вахт бизим ҝөстәрдијимиз бу јардымдан Јеһованын Шаһидләри олмајан инсанлар да фајдаланыр (Гал. 6:10).

b Булус диаконос (хидмәтчи) сөзүнү ҹәмдә ишләтмәклә «јығынҹаг [хидмәтчиләрини]» тәсвир етмишди (1 Тим. 3:12).

c «Ҝөзәтчи гүлләси» журналынын 1994-ҹү ил 1 нојабр сајынын 23—27 сәһифәләриндә јерләшән «Боснијада олан һәмиманлыларымыза јардым» адлы мәгаләјә (рус.) бахын.