Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

ÑƲƲ 21

Ɛsɔ Kewiyaɣ ɖeziɣ ko-koyindinaa

Ɛsɔ Kewiyaɣ ɖeziɣ ko-koyindinaa

ÑƲƲ KƲNƐ KƖ-TAA TƆM

Mbʋ mbʋ pɩlakɩ nɛ pɩtalɩ Armaagedɔɔ you wiye yɔ

1, 2. (a) Ɛbɛ wɩlɩɣ kaɣlaa se Ɛsɔ Kewiyaɣ paɣzɩ ka-tʋmɩyɛ pɩnaɣ 1914 taa? (b) Ɛbɛ tɔm ɖɩkaɣ yɔɔdʋʋ ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

MBƲ mbʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ laba ko-koyindinaa hɛkʋ taa nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ pɩ-tɔm nɛ pɩɖɛɛ yɔ, pɩkpazɩ ɖe-tisuu ɖoŋ pɩdɩɩfɛyɩ. (Keɣa 109:2) Ðe-wiyaʋ ñɔɔzɩ tɔm susuyaa sakɩyɛ nɛ pahaɣ pa-tɩ faaa nɛ palakɩ tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka. Ɛñalɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa nɛ ɛñɔɔzɩ-wɛ fezuu taa nɛ wezuu kɩbaŋʋ caɣʋ hɔɔlʋʋ taa. Pɩtasɩ lɛ, paa koyindinaa ɩñakɩ pana se payasɩ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, nɔɔ kʋyʋmaɣ kɩbaŋa wɛ ɖɛ-hɛkʋ taa. Kewiyaɣ labɩnɩ tʋma ana nɛ tʋma lɛɛna. Nɛ tʋma wena kalaba yɔ, awɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se kpaɣnɩ pɩnaɣ 1914 lɛ, ɖe-Wiyaʋ wɛɛ nɛ ɛtɔkɩ kewiyitu e-koyindinaa hɛkʋ taa.

2 Halɩ pɩkazɩ pazɩ Kewiyaɣ kaɣ labʋ ɖɔɖɔ piti lakasɩ sakɩyɛ. Kakaɣ ‘kɔm’ nɛ “kakaɣ tuzuu” ko-koyindinaa nɛ kɛpɛɖɩ. (Maatiyee 6:10; Danɩyɛɛlɩ 2:44) Ɛlɛ pʋcɔ nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩtalɩ lɛ, lakasɩ sɔsɔsɩ nasɩyɩ kaɣ labʋ. Lakasɩ nzɩ? Bibl taa natʋ sakɩyɛ cosuu tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ. Yele nɛ ɖɩtazɩ natʋ tɔm ndʋ tɩ-taa natʋyʋ taa nɛ ɖɩna mbʋ pɩɖaŋ-ɖʋ cee wayɩ yɔ.

Mbʋ pɩkaɣ labʋ pʋcɔ nɛ ɖezuu tudi “pɔ-yɔɔ tuda yɔ”

3. Mbʋ mbʋ ɖɩɖaŋaa se pɩlakɩ cee wayɩ yɔ pɩ-taa lɛ, ɛbɛ calɩɣ labʋ?

3 Posusuu laŋhɛzɩyɛ. Pɔɔlɩ kaama Tesalooniki mba takayaɣ lɛ, ɛyɔɔdɩ mbʋ pɩkaɣ labʋ kajalaɣ yɔ; nɛ ɖɩɖaŋ-pʋ kpam. (Kalɩ 1 Tesalooniki 5:2, 3.) Takayaɣ ŋga ka-taa, Pɔɔlɩ yɔɔdɩ “Yehowa kɔmtʋ” yaa ɛ-kɩyakʋ tɔm. Nɛ kɩyakʋ ŋgʋ kɩkaɣ paɣzʋʋ alɩwaatʋ ndʋ pakʋyʋʋ “Babilooni Sɔsɔʋ” yɔɔ yɔ. (Natʋ 17:5) Ɛlɛ pɩkazɩɣ pazɩ se Yehowa kɩyakʋ ŋgʋ kɩpaɣzɩ lɛ, ajɛɛ kaɣ yɔɔdʋʋ se “Laŋhɛzɩyɛ nɛ pɛɛyɛ nɖɩ lɛ mbʋ yɔ!” Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɛnɩ tɔm kususutu kʋyʋmtʋ yaa tɔm kususutu ndɩ ndɩ. Ɛsɔ sɛtʋ agbaa ñʋndɩnaa kaɣ ɖʋʋ pɔ-nɔɔ pɩ-taa? Pɛkɛ ɛjaɖɛ yɔɔ mba, ye mbʋ pɩtɩla pakaɣ sɩnʋʋ ajɛɛ nɛ pa-tɩŋa pɔyɔɔdʋʋ se: “Laŋhɛzɩyɛ, laŋhɛzɩyɛ.” (Yeremii 6:14; 23:16, 17; Natʋ 17:1, 2) Alɩwaatʋ ndʋ posusuu laŋhɛzɩyɛ nɛ pɛɛyɛ tɔm ndʋ lɛ, pɩwɩlɩɣ se Yehowa kɩyakʋ caɣ paɣzʋʋ. Ɛlɛ Ɛsɔ Kewiyaɣ koyindinaa ɩɩkaɣ “pɩzʋʋ palɩɩ pɩ-taa.”

4. Ðɩnɩʋ natʋ tɔm ndʋ Pɔɔlɩ yɔɔdɩ laŋhɛzɩyɛ nɛ pɛɛyɛ pɔ-yɔɔ yɔ, ɛbɛ pɩwazɩɣ-ɖʋ?

4 Ðɩnɩʋ natʋ tɔm tʋnɛ tɩ-taa yɔ, ɛbɛ pɩwazɩɣ-ɖʋ? Pɔɔlɩ yɔɔdaa se: “Ɩfɛyɩ cɩkpɛndʋʋ tɛɛ yɔ, kɩyakʋ ŋgʋ kɩɩkaɣ mɩ-yɔɔ tuduu ɛzɩ mɩlʋ yɔ.” (1 Tesalooniki 5:3, 4) Ðɩwɛ ndɩ nɛ ɛyaa lalaa; ɖa ɖɩsɩm mbʋ lakasɩ sɩnɛ sɩkaɣ tɛmnʋʋ yɔ. Natʋ tɔm ndʋ tɩyɔɔdʋʋ laŋhɛzɩyɛ nɛ pɛɛyɛ pɔ-tɔm yɔ, ɛzɩma tɩkaɣ labʋ? Pɩwɛɛ se ɖɩɖaŋ nɛ ɖɩna mbʋ pɩkaɣ labʋ ɖeyi ɖeyi cee wayɩ yɔ. Ye mbʋ “ɖɩcaɣnɩ feŋuu” nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ kpam.—1 Tesalooniki 5:6; Sofoniya 3:8.

Kʋñɔŋ sɔsɔʋ paɣzaa

5. Ɛbɛ “kʋñɔŋ sɔsɔʋ” paɣzɩɣna?

5 Pakʋyʋʋ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa yɔɔ. Tɔzɩ se Pɔɔlɩ kaamawa se: “Wiye nɖɩ ɛyaa tɔŋ se: ‘Laŋhɛzɩyɛ nɛ pɛɛyɛ nɖɩ lɛ mbʋ yɔ!’ Ðɩnɛ ɛlɛ pituduu pɔ-yɔɔ tuda.” Ye tɛʋ ɛñɩlɩsaa yɔ, pɩwɩlɩɣ se piileɖiɣ lɛ, tɛʋ pɩzɩɣ nɛ kɩnazɩ. Ye mbʋ alɩwaatʋ ndʋ pɔtɔŋ se “laŋhɛzɩyɛ nɛ pɛɛyɛ” yɔ tɩtɛŋ ca lɛ, “pituduu pɔ-yɔɔ tuda” yaa ɖezuu tuduu-wɛ tuda. Ɛbɛ pakaɣ ɖezuu kajalaɣ ɖeɖe? Kajalaɣ lɛ, peɖeziɣ “Babilooni Sɔsɔʋ” yaa cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ agbaa kɩgbɛndʋʋ; ŋgʋ payaɣ ɖɔɖɔ se: “Acɛyɛ tɩnaa ɖoo” yɔ. (Natʋ 17:5, 6, 15) Mba payaɣ pa-tɩ se Krɩstʋ mba yɔ, nɛ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ agbaa lɛɛna ɖezuu wɩlɩɣna se “kʋñɔŋ sɔsɔʋ” paɣzaa. (Maatiyee 24:21; 2 Tesalooniki 2:8) Kɩkaɣ tuduu ɛyaa sakɩyɛ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ halɩ nɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, acɛyɛ tɩnaa ɖoo kaɣ maɣzʋʋ se ɛkɛ “abiɖe” nɖɩ ɖɩɩkaɣ “tɔɔʋ kʋñɔŋ wiɖiyi kaaʋ yɔ.” Ɛlɛ pakaɣ-ɖɩ ɖezuu nɔɔ kʋyʋmaɣ yem tuda, “kɩyakʋ kʋyʋmʋʋ koŋ wiye.”—Natʋ 18:7, 8.

6. Anɩ yaa ɛbɛ kaɣ kʋyʋʋ “Babilooni Sɔsɔʋ yɔɔ”?

6 Anɩ yaa ɛbɛ kaɣ kʋyʋʋ “Babilooni Sɔsɔʋ yɔɔ”? ‘Tɛtɛgbɩnɛ’ nɖɩ ɖɩwɛnɩ “hɩŋ hiu” yɔ. Natʋ takayaɣ wɩlɩɣ se tɛtɛgbɩnɛ nɖɩ lɛ Ajɛɛ Kɩgbɛndʋʋ Ɛgbɛyɛ nɖɩ payaɣ se ONU yɔ. Hɩŋ hiu ñasɩŋnɩ politiki kewiyisi kpeekpe nzɩ sɩtɩnɩɣ “kpɩnɛ kɩsɛɛmɩyɛ cɩɩɩ” yɔɔ yɔ. (Natʋ 17:3, 5, 11, 12) Ɛzɩma lʋbɩyɛ nɖɩ ɖɩkaɣ wɛʋ ɖoŋ? Ajɛɛ wena awɛ Ajɛɛ Kɩgbɛndʋʋ Ɛgbɛyɛ taa yɔ, akaɣ mʋʋ acɛyɛ tɩnaa ɖoo ñɩm caɣ caɣ nɛ aɖɩzɩ-ɩ nɛ ‘añaɣzɩ-ɩ miŋ’ ɖɔɖɔ.—Kalɩ Natʋ 17:16. *

7. (a) Yesu yɔɔdɩ tɔm ndʋ Maatiyee 24:21, 22 taa yɔ, ɛzɩma tɩlabɩ kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa? (b) Nɛ ɛzɩma tɩkaɣ labʋ cee wayɩ?

7 Papasɩɣ kɩyakɩŋ. Ðe-wiyaʋ wɩlɩ mbʋ pɩkaɣ labʋ kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-taa yɔ. Yesu yɔɔdaa se: “mba ɛpalɩ-wɛ nɛ ɛlɩzɩ yɔ pɔ-yɔɔ lɛ, etuzi kɩyakɩŋ ɛnɩ [yaa ɛpasɩ kɩyakɩŋ ɛnɩ].” (Kalɩ Maatiyee 24:21, 22.) Yesu tɔm tʋnɛ tɩɩlabɩ pɩnaɣ 66 taa pazɩ. Yehowa yeba se alɩwaatʋ ndʋ Roma sɔɔjanaa kpakaɣ se pɔyɔkɩnɩ Yerusalɛm tɛtʋ yɔ, tɩsɩɩ tɩnaɣ. (Maarkɩ 13:20) Yehowa lakasɩ nzɩ siyebina se Krɩstʋ ñɩma mba pɛwɛ Yerusalɛm nɛ Yudee pa-taa yɔ, pehiɣ ñʋʋ yabʋ. Nɛ kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa yɔ, ɛbɛ kaɣ labʋ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ? Yehowa kaɣ yebu se alɩwaatʋ ndʋ Ajɛɛ Kɩgbɛndʋʋ Ɛgbɛyɛ kpakaɣ se ɖɩyɔkɩnɩ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa yɔ tɩsɩɩ tɩnaɣ, nɛ pataayɔkɩ nɛ pɩkpɛndɩnɩ toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ. Ye mbʋ paa pɔyɔkʋʋ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ agbaa alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa yɔ, toovenim Ɛsɔ sɛtʋ ɛgbɛyɛ ñakaɣ hiɣu ñʋʋ yabʋ. (Keɣa 95:5) Kʋñɔŋ sɔsɔʋ hɔɔlʋʋ kʋnɛ kɩ-lakasɩ tɛŋ lɛ, nzɩ tasɩɣ labʋ? Yele nɛ ɖɩyɔɔdɩ sɩ-tɔm.

Mbʋ mbʋ pɩlakɩ nɛ pɩtalɩ Armaagedɔɔ yɔ

8, 9. (a) Pɩtɩla yɔ, kawɩlɩsɩ nzɩ tɔm Yesu ñɩnaɣ yɔɔdʋʋ? (b) Nɛ ɛyaa naɣ lakasɩ nzɩ lɛ, ɛbɛ pakaɣ labʋ?

8 Natʋ tɔm ndʋ Yesu yɔɔdɩ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ yɔɔ yɔ, tɩwɩlɩɣ lakasɩ sɔsɔsɩ nzɩ ɖɩkaɣ naʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa nɛ pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ Armaagedɔɔ yɔ. Kajalaɣ lakasɩ naalɛ nzɩ sɩ-tɔm ɖɩkaɣ yɔɔdʋʋ yɔ, pama-sɩ Maatiyee, Maarkɩ, nɛ Luka pɛ-tɛ Evaŋgilimwaa taa.—Kalɩ Maatiyee 24:29-31; Maarkɩ 13:23-27; Luka 21:25-28.

9 Ɛsɔdaa kawɩlɩsɩ. Yesu kaayɔɔdaa se: “Wɩsɩ kaɣ ɖem nɛ fenaɣ ɛɛtasɩɣ ñandʋʋ. Tɩɩnzɩ kaɣ kpɛzʋʋ ɛsɔdaa nɛ sɩtɔlɩ tataa.” Pɩtʋʋ fɛyɩ se alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, ɛyaa ɩɩtasɩɣ cɔnʋʋ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa ñʋndɩnaa cɔlɔ se peɖiyi-wɛ. Halɩ ɛyaa ɩɩtasɩɣ-wɛ kpaɣʋ se pɛkɛ ñʋndɩnaa. Ɛlɛ ɛzɩ Yesu ñɩnaɣ yɔɔdʋʋ ɖɔɖɔ se pɩkaɣ labʋ mbʋ ɛsɔdaa toovenim na? Pʋtɔma. (Iz. 13:9-11; Yowɛɛlɩ 2:1; 3:3, 4) Ɛyaa naɣ lakasɩ nzɩ sɩtɩŋa lɛ, ɛzɩma pakaɣ labʋ? Pɩlakɩ mbʋ lɛ ‘ɛyaa laŋa kaɣ lɩʋ’ nɛ “pakaɣ yotuu ɛzɩ yʋlʋmaa yɔ.” (Luka 21:25; Sofoniya 1:17) Ɛsɔ Kewiyaɣ koyindinaa tɩŋa, ‘awiya nɛ yomaa,’ “sɔɔndʋ [kaɣ-wɛ] kpaʋ pɩŋŋ nɛ kʋñɔmɩŋ weyi ɩkaɣ lɩʋ ɛjaɖɛ yɔɔ yɔ,” nɛ pañɩnɩɣ mbʋ piihuuzi pɔ-yɔɔ yɔ. Ɛlɛ, paakaɣ naʋ lone nɖɩ ɖɩ-taa papɩzɩɣ nɛ pehiɣ yɔɔ huuzuu nɛ palɩɩ Wiyaʋ pana nesi tɛɛ yɔ.—Luka 21:26; 23:30; Natʋ 6:15-17.

10. (a) Ɛbɛ Yesu kaɣ labʋ nɛ pɩwɩlɩ se ɛhʋnɩ ɛyaa tɔm? (b) Ɛzɩma Ɛsɔ Kewiyaɣ taabalaa nɛ ko-koyindinaa pa-taa paa weyi lɛ ɛkaɣ labʋ?

10 Pahʋʋnɩ ɛyaa tɔm. Paa Ɛsɔ Kewiyaɣ koyindinaa ɩsɔɔlaa yaa patɩsɔɔlɩ yɔ, pakaɣ naʋ lakasɩ lɛɛsɩ nɛ sɩkaɣ yebu nɛ sɔɔndʋ kpa-wɛ nɛ pɩkɩlɩ. Yesu yɔɔdaa se: “Pakaɣ naʋ ɛyʋ Pɩyalʋ kɔŋ ɛsɔdaa mɩndʋ yɔɔ, ɛ nɛ e-ɖoŋ sɔsɔŋ nɛ ɛ-paɣlɩka sɔsɔɔ.” (Maarkɩ 13:26) Yesu ɖoŋ wɩlʋʋ pʋnɛ, pɩwɩlɩɣ se ɛkɔm se ɛhʋʋnɩ ɛyaa tɔm. Yesu yɔɔdaɣ kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ natʋ tʋnɛ lɛ, ɛtazɩ ɖoŋlɛɛɖɛ ɛzɩma pakaɣ hʋnʋʋ ɛyaa tɔm alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa yɔ, pɩ-taa tete. Tɔm ndʋ tɩwɛ heŋ nɛ pʋŋ eduuye taa. (Kalɩ Maatiyee 25:31-33, 46.) Ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mba patɩnɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔɔ yɔ, mba pakaɣ kpaɣʋ se pɛkɛ “heŋ”. Nɛ peɖiɣziɣna se ‘pa-ñʋʋ yabɩtʋ talaa’ lɛ, ‘pakʋyʋʋ pasɩŋ nɛ pakʋsɩ pa-ñʋŋ.’ (Luka 21:28) Ɛlɛ Ɛsɔ koyindinaa paba yɔ, pakaɣ-wɛ kpaɣʋ ɛzɩ “pʋŋ” yɔ nɛ alɩwaatʋ ndʋ panaɣ se “powoki tam tam [ɖezuu] taa” yɔ lɛ, pakaɣ ‘paɣzʋʋ tɩmʋʋ.’—Maatiyee 24:30, ABT; Natʋ 1:7.

11. Ðɩɩtazɩɣ mbʋ pɩkaɣ labʋ yɔ pɩ-taa lɛ, ɛbɛ yɔɔ pɩmʋnaa se ɖɩtaasɔɔ?

11 Yesu tɛŋ “ajɛɛ kpeekpe” tɔm hʋnʋʋ lɛ, ɖɩkaɣ naʋ lakasɩ lɛɛsɩ pʋcɔ nɛ Armaagedɔɔ paɣzɩ. (Maatiyee 25:32) Ðɩyɔɔdɩ lakasɩ nzɩ sɩ-taa naalɛ tɔm: You ŋgʋ Gɔɔgɩ kaɣ labʋ yɔ, nɛ patam numwaa kpeɣluu. Ðɩɩyɔɔdʋʋ lakasɩ nzɩ sɩ-naalɛ sɩ-tɔm lɛ, ɖɩtaasɔɔ se Ɛsɔtɔm tɩyɔɔdɩ alɩwaatʋ ɛzɩma sɩ-taa paa ŋga lɛ kakaɣ leɖuu yɔ. Halɩ pɩwɛ ɛzɩ sɩ-naalɛ sɩkaɣ caʋ ɖama taa yɔ.

12. Kɛdɛzaɣ you ŋgʋ Sataŋ kaɣ labʋ nɛ Ɛsɔ Kewiyaɣ?

12 Ɛyaa yɔɔ kʋyʋʋ kɛdɛzaɣ ñɩmbʋ. Gɔɔgɩ weyi ɛlɩnɩ Maagɔɔgɩ yɔ, ɛkaɣ kʋyʋʋ patam numwaa nɛ pa-taabalaa pɔ-yɔɔ se eɖezi-wɛ. (Kalɩ Ezekɩyɛɛlɩ 38:2, 11.) Ðooo pɔɖɔɔnʋʋ Sataŋ nɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛwɛɛ nɛ ɛlʋkɩnɩ patam numwaa. Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa you ŋgʋ, kɩkaɣnɩ kɛʋ Sataŋ kɛdɛzaɣ you ŋgʋ ɛlakɩnɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔ. (Natʋ 12:7-9, 17) Alɩwaatʋ ndʋ papaɣzɩ kpeɣluu patam numwaa Krɩstʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ, Sataŋ ñaɣ pana kpem se ɛwɛɛkɩ fezuu taa pɛɛyɛ ŋgʋ pɛwɛna yɔ, ɛlɛ ɛtɩpɩzɩ. (Maatiyee 13:30) Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa peɖeziɣ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ tɩŋa nɛ pana se Yehowa sɛyaa caɣaa nɛ pɛwɛɛ ɛzɩ “koloŋa fɛyɩ, pɛfɛyɩnɩ kɩɩnɖaŋ nɛ taya” yɔ lɛ, Sataŋ kaɣ maɣzʋʋ se ɛkʋyɩnɩ ɖom yɔɔ nɛ ehiɣ caaveɖe. Ɛkaɣ tuzuu ɛ-ɛyaa se pa-tɩŋa pakʋyɩ nɛ peɖezi mba patɩnɩɣ Ɛsɔ Kewiyaɣ yɔɔ yɔ.

13. Ɛbɛ Yehowa kaɣ labʋ se ehuuzi ɛ-samaɣ yɔɔ?

13 Ezekɩyɛɛlɩ yɔɔdɩ mbʋ pɩkaɣ labʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa yɔ. Natʋ tɔm ndʋ, tɩyɔɔdɩ Gɔɔgɩ yɔɔ se: “Ŋkaɣ kɔm nɛ poliŋ ɛjaɖɛ taa, ɖooo hayo kiŋ kamaɣ yɔɔ, ña nɛ ñɛ-ɛyaa samasɩ sakɩyɛ, kpaŋnaŋ yɔɔ caɣyaa kpeekpe, kazɩɣa sɔsɔɔ nɛ sɔɔjanaa sɔdɩŋ. Nɛ ŋkaɣ kpaʋ nɛ ŋwadɩ mɛ-ɛyaa samaɣ . . . yɔɔ, ɛzɩ mɩndʋ yɔ, se ŋhuuzi tɛtʋ” yɔɔ. (Ezekɩyɛɛlɩ 38:15, 16) Ɛbɛ Yehowa kaɣ labʋ alɩwaatʋ kaɖɛ ñɩndʋ ndʋ tɩ-taa? Ɛtɔm se: “Man-pana kaɣ mʋʋ miŋ. Mankaɣ yaʋ . . . laɣɖɛ ɛ-yɔɔ.” (Ezekɩyɛɛlɩ 38:18, 21; kalɩ Zekariya 2:12.) Yehowa kaɣ lʋbʋ ɛ-sɛyaa yɔɔ. Peeɖe Armaagedɔɔ you paɣzɩɣ.

14, 15. Sataŋ kɛdɛzaɣ you paɣzɩɣ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, ɛbɛ kaɣ labʋ?

14 Pʋcɔ nɛ ɖiwobini ɛzɩdaa nɛ ɖɩna ɛzɩma Yehowa kaɣ huuzuu ɛ-sɛyaa yɔɔ Armaagedɔɔ you taa yɔ lɛ, ɖɩsɩŋ pazɩ nɛ ɖɩyɔɔdɩ lakasɩ sɔsɔsɩ nasɩyɩ tɔm. Sataŋ ajɛɛ kaɣ kʋyʋʋ Ɛsɔ samaɣ yɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, lakasɩ nzɩ sɩkaɣ labʋ. Ɛlɛ sɩlakɩ pʋcɔ nɛ Armaagedɔɔ paɣzɩ. Ɛzɩ ɖɩɩyɔɔdʋʋ tayʋʋ 11 taa yɔ, lakasɩ naalɛ nzɩ, sɩ-taa lɛɛka lɛ patam numwaa kpeɣluu.

15 Patam numwaa kpeɣluu. Maatiyee nɛ Maarkɩ pa-naalɛ pamanɩ tɔm ndʋ Yesu yɔɔdɩ “ɛyaa kiɖeɖema” yaa patam numwaa yɔɔ yɔ. Nɛ patam numwaa yɔɔ tɔm ndʋ, tɩwɛ lakasɩ nzɩ sɩkaɣ labʋ nɛ pɩtalɩ Armaagedɔɔ yɔ sɩ-taa. (Cɔnɩ tayʋʋ 7.) Yesu yɔɔdaɣ ɛ-maɣmaɣ ɛ-tɔm se ɛkɛ Wiyaʋ lɛ, ɛtɔm se: “Ɛkaɣ tiyuu e-tiyiyaa nɛ peketi ɛ-ɛyaa kiɖeɖema ɛjaɖɛ hɔɔlɩŋ naanza taa, ɖooo tɛtʋ kamaɣ yɔɔ nɛ ɛsɔdaa kamaɣ yɔɔ.” (Maarkɩ 13:27; Maatiyee 24:31) Ketuu mbʋ tɔm Yesu yɔɔdʋʋ cɩnɛ? Ɛyɔɔdʋʋ alɩwaatʋ ndʋ patam numwaa mʋʋ pɛ-kɛdɛzaɣ mayaɣ yɔ, tɩ-tɔm na. Pɩkazɩɣ pazɩ yem se kʋñɔŋ sɔsɔʋ ɛpaɣzɩ lɛ, pamʋʋ mayaɣ ŋga. (Natʋ 7:1-3) Ɛlɛ lakasɩ nzɩ Yesu yɔɔdʋʋ sɩ-tɔm cɩnɛ yɔ, sɩkaɣ labʋ kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa na. Ye mbʋ pɩwɩlɩɣ se pɩtɩla yɔ, Sataŋ ajɛɛ kaɣ kʋyʋʋ Ɛsɔ samaɣ yɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, peketiɣ patam numwaa mba pakazɩ tɛtʋ yɔɔ yɔ nɛ pekpeɣli-wɛ ɛsɔdaa.

16. Tʋmɩyɛ nɖɩ patam numwaa kaɣ labʋ Armaagedɔɔ you taa?

16 Nɔɔ kʋyʋmaɣ ŋga wɛ patam numwaa kpeluu nɛ mbʋ pɩkɔŋ pʋwayɩ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se Armaagedɔɔ, pɛ-hɛkʋ taa? Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa paɖʋwa se pekpeɣliɣ patam numwaa yɔ, tɩwɩlɩɣ se Armaagedɔɔ kaapaɣzɩɣ lɛ, patam numwaa tɩŋa tɛm wɛʋ ɛsɔdaa. Pakaɣ ɖoŋ haʋ Krɩstʋ nɛ ɛ-tɛ awumbiya 144 000 se papʋʋtɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ koyindinaa nɛ “ñɩɣyʋʋ ɛgbazɩyɛ.” (Natʋ 2:26, 27) Peeɖe pa nɛ Ɛsɔ tiyiyaa pakaɣ sɩnʋʋ Wiyaʋ You Laɖʋ Sɔsɔ Yesu, nɛ peɖezi “sɔɔjanaa sɔdɩŋ” alɩwaatʋ ndʋ paba ñɩnɩɣ se papʋʋtɩ Yehowa samaɣ yɔ. (Ezekɩyɛɛlɩ 38:15) You ŋgʋ kɩpaɣzɩɣ lɛ, pɩwɩlɩɣ se Armaagedɔɔ paɣzɩnɩ mbʋ yɔ.—Natʋ 16:16.

Kʋñɔŋ sɔsɔʋ tɛ kɛdɛzaɣ lakasɩ

Armaagedɔɔ you paɣzaa!

17. Ɛbɛ kaɣ “pʋŋ” talʋʋ Armaagedɔɔ taa?

17 Peɖeziɣ mba pakʋ pɔ-tɔm yɔ. Kʋñɔŋ sɔsɔʋ tɛzɩɣnɩ Armaagedɔɔ na. Pɩtalɩɣ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Yesu tasɩɣ nabʋyʋ labʋ ɖɔɖɔ. Ɛnʋ kɛnɩ “ajɛɛ kpeekpe” Tɔm Hʋyʋ, nɛ ɛkaɣ ɖezuu ajɛɛ ana, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ajɛɛ wena paatɛm hʋʋ a-tɔm nɛ pɔtɔ se akɛ “pʋŋ” yɔ. (Maatiyee 25:32, 33) Ðe-Wiyaʋ kpakɩɣ ‘sɩɣa sɔsɔɔ nakɛyɛ, kɛwɛ lɔŋ manamana, ŋga eɖeziɣni ajɛɛ’ kpeekpe. Mba payɩ pɔyɔɔdɩ pɔ-tɔm se pɛkɛ pʋŋ yɔ, kpaɣnɩ “awiya” nɛ piwolo “yomaa”, pakaɣ ɖɛʋ “tam tam [ɖezuu] taa.”—Natʋ 19:15, 18; Maatiyee 25:46.

18. (a) Ɛbɛ pɩkaɣ tɛmnʋʋ mba pɛkɛ “heŋ” yɔ? (b) Ɛbɛ Yesu lakɩ nɛ pɩwɩlɩ se ɛtɛzɩ wabʋ?

18 Mba Yesu hʋʋ pɔ-tɔm nɛ ɛtɔ se pɛkɛ “heŋ” yɔ, pakaɣ tisuu fezuu fʋʋʋ! Sataŋ sɔɔjanaa sakɩyɛ yaa “pʋŋ” ñɩnaɣ se ɩmɩtɩ Yehowa samaɣ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pamaɣzaɣ se kɛfɛyɩnɩ yɔɔ huuziyu nɔɔyʋ; ɛlɛ “samaɣ sɔsɔɔ” nakɛyɛ kaɣ hiɣu ñʋʋ yabʋ you sɔsɔʋ ŋgʋ kɩ-taa, nɛ kakaɣ lɩnʋʋ “kʋñɔŋ sɔsɔʋ taa.” (Natʋ 7:9, 14) Yesu tɛŋ Ɛsɔ koyindinaa tɩŋa tɔyɩtʋʋ lɛ, ɛkpakɩɣ Sataŋ nɛ aleewaa nɛ ɛpɛɖɩ pɔʋ sɔsɔʋ taa. Pɔʋ ŋgʋ kɩ-taa lɛ, pɛwɛɣ ɛzɩ sɩɖaa yɔ, paapɩzɩɣ nɛ patasɩ nabʋyʋ labʋ pɩnzɩ kudoku.—Kalɩ Natʋ 6:2; 20:1-3.

Ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩñɔɔzɩ ɖa-tɩ yɔ

19, 20. Lɔŋ weyi Izaayii 26:2030:21 kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ yɔ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖɔ ɩ-yɔɔ?

19 Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩñɔɔzɩ ɖa-tɩ nɛ ɖɩɖaŋ lakasɩ sɔsɔsɩ nzɩ siɖiɣni kɔm yɔ? Pɩlakɩ pɩnzɩ cabɩ yɔ, Feŋuu Tilimiye kaayɔɔdaa se: “Ñamtʋ kaɣnɩ yebu nɛ ɖihiɣ ñʋʋ yabʋ.” Nɔɔ kʋyʋmaɣ ŋga wɛ ñamtʋ nɛ ñʋʋ yabʋ pɛ-hɛkʋ taa? Yehowa kaapaɣ Izrayɛɛlɩ piya alɩwaatʋ ndʋ sɩɩkɛ yomaa Babilooni yɔ nɛ eheyi-sɩ tɔm natʋyʋ; tɔm ndʋ tɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖicosi tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ. Yehowa kaayɔɔdaa se pakaɣ Babilooni yɔkʋʋ, ɛlɛ ɛbɛ pɩɩwɛɛ se Yehowa samaɣ ɛla nɛ kɔñɔɔzɩ ka-tɩ nɛ kaɖaŋ? Yehowa kaayɔɔdaa se: “Wolo, man-samaɣ, nɛ ŋsʋʋ ño-kuduyuŋ tɛɛ nɛ ŋɖɩɣ ñɔ-yɔɔ taya, mɛsɩ ña-tɩ alɩwaatʋ pazɩ nɛ pana kɔɔ aɖɛɛ.” (Iz. 26:20) Ɩyʋsaa se tɔm pee “wolo,” “ŋsʋʋ,” “ŋɖɩɣ,” nɛ “mɛsɩ ña-tɩ” kɛ paɣtʋ ɖʋʋ tɔm pee na? Ye mbʋ pɩwɩlɩɣ se paɣtʋ Yehowa ɖʋwaɣ Yuda mba. Yuda ñɩma mba paaɖɔm paɣtʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ yɔ, paacaɣ pa-ɖɩsɩ taa. Mbʋ yebina nɛ sɔɔjanaa mba paakɔm tɛtʋ yɔkʋʋ yɔ, patɩpɩzɩ nɛ pehiɣ-wɛ. Pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se pʋcɔ nɛ pehiɣ ñʋʋ yabʋ lɛ, pɩɩwɛɛ se paña paɣtʋ ndʋ Yehowa ɖʋwa yɔ. *

20 Ɛbɛ tɔm tʋnɛ tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Ɛzɩ pɩɩlabʋ caanaʋ taa yɔ, ye ɖɩñaŋ Yehowa paɣtʋ yɔ, mbʋ kaɣnɩ yebu nɛ ɖihiɣ ñʋʋ yabʋ mbʋ pɩkaɣ labʋ cee wayɩ yɔ, pɩ-taa. (Iz. 30:21) Ða-agbaa yɔɔ patɩŋɩɣna nɛ pawɩlɩɣ-ɖʋ paɣtʋ ndʋ. Ye mbʋ pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩɖɔŋ paɣtʋ ndʋ paɖʋʋ-ɖʋ yɔ, tɩ-yɔɔ. (1 Yohanɛɛsɩ 5:3) Ye ɖɩlakɩ mbʋ sɔnɔ yɔ, cee wayɩ ɖɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɖɩla mbʋ kɛlɛʋ, nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim. Piyeki nɛ ɖa-Caa Yehowa nɛ ɖe-Wiyaʋ Yesu pohuuzi ɖɔ-yɔɔ. (Sofoniya 2:3) Pɩhaɣ-ɖʋ waɖɛ nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ɖɩnanɩ ɖɛ-ɛza ɛzɩma Ɛsɔ Kewiyaɣ kaɣ ko-koyindinaa tɔyɩtʋʋ yɔ. Nɛ ɖɩɩkaɣ sɔʋ lakasɩ nzɩ sɩ-yɔɔ wiɖiyi kaaʋ!

^ tay. 6 Pɩwɛ ɛzɩ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa pakaɣ ɖezuu nɛ pɔtɔŋ se peɖezi “Babilooni Sɔsɔʋ,” ɛlɛ pɩtɩkɛ agbaa ana a-taa ɛyaa tɩŋa pakaɣ ɖezuu. Paakaɣ ɛyaa mba pa-taa sakɩyɛ ɖezuu alɩwaatʋ ndʋ pɔyɔkʋʋ Babilooni Sɔsɔʋ yɔ, nɛ ɛzɩ Zekariya 13:4-6 yɔɔdʋʋ yɔ, pɩtɩla pakaɣ ñɩnʋʋ ɛza yɔɔ se pese pɛ-Ɛsɔ sɛtʋ agbaa.

^ tay. 19 Ye ŋñɩnɩɣ se ŋtɩlɩ nɛ pɩkɩlɩ yɔ, kalɩ takayaɣ ŋga payaɣ se La prophétie d’Isaïe, lumière pour les humains (volume 1) yɔ; hɔɔlɩŋ 282-283.