1, 2. (a) Antoy ebidensya ya manuuley lay Ari tayo manlapu nen 1914? (b) Antoy aralen tayod sayan kapitulo?

TALAGAN makapabiskeg na pananisia so impanaral tayod saray agawaan na Panarian na Dios diad ‘pegley na saray mamubusol ed satan.’ (Sal. 110:2) Angibaki so Ari tayo na dakerakel ya mabulos a managpulong. Nilinisan tan pinino toy espiritualidad tan moralidad na saray papatumbok to. Tan anggan antoy gawaen na mamubusol ed Panarian pian buyaken itayo, siansia nin nankakasakey itayo diad interon mundo. Saraya tan saray dakel nin agawaan na Panarian ya apantongtongan tayo la et ebidensya ya manlapu nen 1914, manuuley lay Ari tayo diad pegley na saray mamubusol ed Panarian.

² Magano lan manggawa so Panarian na mas makapadinayew ni ran bengatla. “Onsabi” itan pian ‘buybuyaken tan upoten’ iray mamubusol ed satan. (Mat. 6:10; Dan. 2:44) Balet antis to, wala ni ray arum ya importantin nagawa. Anto iratan? Ebatan itan na pigaran propesiya ed Biblia. Aralen tayo so pigarad saratan ya propesiya pian naamtaan no anto ni ray nagawad arapen.

3. Antoy aalagaren tayon unonan nagawa?

³ Pangiyabawag ed kareenan. Sanen nansulat si apostol Pablo ed saray taga Tesalonica, imbaga toy aalagaren tayon unonan nagawa. (Basaen so 1 Tesalonica 5:2, 3.) Diad sayan sulat, binitla toy “agew nen Jehova,” ya onggapo ed pangatakid “Makapanyarin Babilonia.” (Apo. 17:5) Balet, antis a mismo na agew nen Jehova, ibaga na saray bansa, “Kareenan tan kaligenan!” Nayarin sakey labat iyan anunsio odino mantutumbokan ya balitadon pakabat. Kasin mibiang iray lider na relihyon ed saya? Posiblin kaiba iran mangibaga ya “Walay kareenan!” ta kabiangan ira na mundo. (Jer. 6:14, NW; 23:16, 17; Apo. 17:1, 2) Sayan pangiyabawag na kareenan tan kaligenan et signal ya onggapo lay agew nen Jehova. ‘Agbalot makaliktar’ iray mamubusol ed Panarian na Dios.

4. Lapud natatalosan tayoy kabaliksan na propesiya nen Pablo nipaakar ed pangiyabawag na kareenan tan kaligenan, antoy nagunggona tayo?

 ⁴ Lapud natatalosan tayoy kabaliksan na sayan propesiya, antoy nagunggona tayo? Inkuan nen Pablo: “Anggapo kayo ed kabilungetan pian nasabian na satan ya agew a singa ed saray matakew.” (1 Tes. 5:3, 4) Aliwan singa saray totood mundo, natetebek tayo no antoy pansumpalan na saray nagagawa natan. Panoy eksakton pakasumpal na propesiya nipaakar ed kareenan tan kaligenan? Kaukolan tayoy manalagar tan nengnengen no antoy nagawa. Nepeg sirin a “mansiansia itayon aliing tan mantultuloy itayon manlikas.”​—1 Tes. 5:6; Sof. 3:8.

5. Anto so gapo na “baleg a kairapan”?

⁵ Pangatakid relihyon. Tandaan ya insulat nen Pablo: “Sano ibabaga ran: ‘Kareenan tan kaligenan!’ et tampol ya onsabi ed sikara so biglan kadederal.” Singa say kirmat ya tumbokan a tampol na laldis na karol, say pangibaga na “Kareenan tan kaligenan!” et tumbokan a tampol na “biglan kadederal.” Antoy naderal? Unona, say “Makapanyarin Babilonia,” say sankamundoan ya empiryo na palson relihyon, a tatawagen met ya “balangkantis.” (Apo. 17:5, 6, 15) Sayan kaderal na Kakristianoan tan amin ya organisasyon na palson relihyon so gapo na “baleg a kairapan.” (Mat. 24:21; 2 Tes. 2:8) Parad dakel, makapabigla iya. Akin? Lapud anggad satan a bekta, ipapasen na balangkantis ya sikatoy “reyna” ya ‘agbalot makaliknay ermen.’ Balet bigla ton namoria ya alingolingo manaya. Sikatoy maples a deralen, singa “diad sakey ya agew.”​—Apo. 18:7, 8.

6. Siopa odino anto so mangatakid “Makapanyarin Babilonia”?

⁶ Siopa odino anto so mangatakid “Makapanyarin Babilonia”? Sakey ya “atap ya ayep” a walaay “samploran saklor.” Ipapaimano na Apocalipsis a say atap ya ayep et say United Nations (UN). Irerepresenta na samploran saklor so amin ya kaplesan a politikal a pakayari ya onsusuportad sayan “ambalbalangan atap ya ayep.” (Apo. 17:3, 5, 11, 12) Panon kagrabe itan a pangataki? Upoten na saray bansan membro na UN so kayamanan na balangkantis, sikatoy deralen tan “sigpot dan poolan.”​—Basaen so Apocalipsis 17:16. *

7. Panon ya asumpal nen 66 C.E. imay imbaga nen Jesus ed Mateo 24:21, 22, tan panon iyan nasumpal ed arapen?

⁷ Napatikeyan iray agew. Impaamta na Ari tayo no antoy nagawa diad satan a parte na baleg a kairapan. Inkuan nen Jesus: “Nisengeg ed saramay pinili, saratan ya agew so napatikeyan.” (Basaen so Mateo 24:21, 22.) Nen 66 C.E., walay limitadon kasumpalan na sayan imbaga nen Jesus sanen “pinatikeyan” nen Jehova so inyataki ed Jerusalem na saray Romanon sundalo. (Mar. 13:20) Kanian, akaliktar iray Kristiano diad Jerusalem tan Judea. Anto balet so baleg a kasumpalan na saya sano onsabi lay baleg a kairapan?  ‘Patikeyen’ nen Jehova, panamegley na Ari tayo, so pangataki na United Nations ed relihyon pian agnapilanor so tuan relihyon sano deralen so palson relihyon. Kanian, anggaman naderal so amin ya organisasyon na palson relihyon, makaliktar so saksakey ya tuan relihyon. (Sal. 96:5) Amtaen tayo natan no anto ray nagawa kayari na sayan parte na baleg a kairapan.

8, 9. Anton pakelaw ed tawen so nayarin tutukoyen nen Jesus, tan antoy reaksion na totoo ed naimatonan da?

⁸ Ipapaimano na propesiya nen Jesus nipaakar ed kaunoran iran agew ya wala ray importantin nagawa ya mansumpal ed Armagedon. Say unonan duaran nagawa ya pantongtongan tayo et walad Ebanghelyo nen Mateo, Marcos, tan Lucas.​—Basaen so Mateo 24:29-31; Mar. 13:23-27; Luc. 21:25-28.

⁹ Saray makapakelaw a bengatla ed tawen. Impasakbay nen Jesus: “Ombilunget so agew, tan agla onliwawa so bulan, tan napelag manlapud tawen iray bitewen.” Seguradon agla onla iray totoo ed saray lider na relihyon pian manpaigiya​—agda la ra ipasen ya lapuan na liwawa. Kasin tutukoyen met nen Jesus ed saya iray makapakelaw ya nanengneng ed tawen? Nayarin ontan. (Isa. 13:9-11; Joel 2:1, 30, 31) Antoy reaksion na totoo ed naimatonan da? “Nagulo” ira ta “agda amta so pawayan da.” (Luc. 21:25; Sof. 1:17) On, saray mamubusol ed Panarian na Dios, manlapud ‘saray arari anggad saray ariripen,’ et “onkapuy lapud takot tan pantatalaran da ed saray nagawa” tan onamot ira. Balet ta anggapoy maligen a pasen ya napanamotan da pian nibatikay sanok na Ari tayo.​—Luc. 21:26; 23:30; Apo. 6:15-17.

10. Anton panangukom so ipaamta nen Jesus, tan antoy reaksion na saray onsusuporta tan onsusumpad Panarian na Dios?

¹⁰ Pangipaamtad panangukom. Napilitan lad satan so amin ya mamubusol ed Panarian na Dios ya natasian so bengatlan lalon pakagiwgiwan da. Inkuan nen Jesus: “Nanengneng da so Anak na too ya onsasabi a walad saray lurem tekep na baleg a pakapanyari tan gloria.” (Mar. 13:26) Sayan makapakelaw a pangipanengneng na pakapanyari so signal ya sinmabi lay Jesus pian ipaamtay panangukom. Diad sananey a parte na saya lanlamang a propesiya nipaakar ed kaunoran iran agew, mas indetalye nen Jesus so nipaakar ed panangukom ya ipaamtad satan a panaon. Nabasa tayo itan ya impormasyon diad samay parabolo nipaakar ed karnero tan kanding. (Basaen so Mateo 25:31-33, 46.) Saray matoor ya onsusuportad Panarian na Dios et ipaamta ya “karnero” tan ‘itangwa day ulo ra’ lapud amta ran “asingger lay kililiktar” da. (Luc. 21:28) Balet, saray onsusumpad Panarian et ukomen bilang “kanding” tan “tapoktapoken day pagew  da ed pantagleey” ta amta ran magano lay “andi-anggaan a kadederal” da.​—Mat. 24:30; Apo. 1:7.

11. Antoy nepeg tayon tandaan legan tayon aaralen iray nagawa ed arapen?

¹¹ Kayarin ipaamta nen Jesus so pangukom tod “amin a nasyones,” wala ni ray pigaran importantin nagawa antis ya onggapoy Armagedon. (Mat. 25:32) Pantongtongan tayoy duara ed saratan: say iyataki nen Gog tan say panipon ed saray alanaan. Legan tayon aaralen iratan, tandaan tayo ya ag-ipapaamta na Salitay Dios no kapigay eksakton pakagawa na saratan. Diad tua, ompan man-overlap ni ingen iratan.

12. Panon ya iyupo-upot nen Satanas ya atakien so Panarian?

¹² Iyupo-upot a Pangataki. Atakien nen Gog na Magog iray nakekeran alanaan tan say kaiba ran arum a karnero. (Basaen so Ezequiel 38:2, 11.) Sayan iyatakid niletneg lan uley na Panarian so unor lan pilaban nen Satanas ed nakekeran alanaan manlapu nen pinaekal ed tawen. (Apo. 12:7-9, 17) Sanen ginmapon tinipon ed alinisan ya Kristianon kongregasyon iray alanaan, lalon nansagpot si Satanas ya deraley iyaaligwas dad espiritual, pero anggapoy agawaan to. (Mat. 13:30) Balet nasabi panaon sano naandi lay amin ya organisasyon na palson relihyon tan saray totoo na Dios et singa manaayam ya ‘andian na saray bakor, balewet odino puerta,’ nanengneng nen Satanas ya pankanawnawa to lay onataki. Sugsogan to ray mauges a kakomplot to ya iyupo-upot da lay pangataki rad saray onsusuportad Panarian.

13. Panon ya iyagel nen Jehova iray totoo to?

¹³ Impasakbay nen Ezequiel no antoy nagawa. Inkuan to nipaakar ed si Gog: “Onsabi ka naani a manlapu ed pasen mo ya ompaway ed saray kasampotan a gaton na amianen, sika, tan dakel a balbaley a niulop ed sika, ya amin da de-kabayoan ira sakey a baley ya ulop tan sakey a mabiskeg ya inayuraan; et ontatdang ka naani a sumpa ed baley ko ya Israel, a singa sakey a lurem a manakbong na dalin.” (Eze. 38:15, 16) Antoy reaksion nen Jehova ed sayan singa agnapatundan iyataki? “Ondalang so baleg a sanok ko,” kuan nen Jehova. “Tawagen koy sakey ya espada.” (Eze. 38:18, 21, NW; basaen so Zacarias 2:8.) Iyagel to ray lingkor to diad dalin. Satan ya pangiyagel et say guerra ya Armagedon.

14, 15. Anto ni sakey ya nagawa sano ginmapo lay inyupo-upot a pangataki nen Satanas?

¹⁴ Antis tayon pantongtongan no panon ya protektaan nen Jehova iray totoo to diad Armagedon, pantongtongan tayoy sakey nin importantin nagawa diad baetan na igapoy inyupo-upot a pangataki nen Satanas tan say igapo na pangiyagel nen Jehova ed totoo to diad Armagedon. Singa impaimanod parapo 11, sayan komaduan nagawa et say panipon ed nakekeran alanaan.

¹⁵ Panipon ed saray alanaan. Insulat di Mateo tan Marcos ya samay imbaga nen Jesus nipaakar ed ‘saray pinili,’ saray Kristianon nilanaan na espiritu, et kabiangan na saray  mantutumbokan ya nagawa antis ya onggapoy Armagedon. (Nengnengen so parapo 7.) Oniay impropesiya nen Jesus nipaakar ed sarili to bilang Ari: “Insan ibaki to iray anghel to pian tiponen da iray pinili to manlapud apatiran dagem, manlapud sampot na dalin angga ed sampot na tawen.” (Mar. 13:27; Mat. 24:31) Antoy tutukoyen nen Jesus dia ya tiponen? Agto tutukoyen so permanentin pantatak ed saray akeran alanaan, ya nagawa antis a mismo na igapoy baleg a kairapan. (Apo. 7:1-3) Imbes, say tutukoyen to et say nagawa legan na baleg a kairapan. Kanian, ompapatnag ya walay panaon sano ginmapo lay inyupo-upot a pangataki nen Satanas ed totoo na Dios ya nitipon ed tawen iray alanaan ya wadia nid dalin.

16. Diad Armagedon, antoy gawaen na saray pinaolin alanaan?

¹⁶ Antoy koneksion na panipon ed saray nakekeran alanaan ed onsublay ya nagawa, say Armagedon? Ipapanengneng na timing na panipon ya amin ya alanaan et wala lad tawen antis ya onggapo so Armagedon. Diad tawen, saray 144,000 a manuley kaibay Kristo et makaawat na autoridad pian mangusar na “balatyang a baston” a maneral ed amin ya mamubusol ed Panarian na Dios. (Apo. 2:26, 27) Insan, kaiba iray makapanyarin anghel, tumboken na saray pinaolin alanaan so Kristo, say Sundalon-Ari. Sikatoy onlusob ed “baleg a puersa militar” na saray kalaban ya manasingger lad biktima ra​—saray totoo nen Jehova. (Eze. 38:15, NW) Sano nagawa la itan ya ampetang a komprontasyon, Armagedon la!​—Apo. 16:16.

17. Antoy nagawad “saray kanding” diad Armagedon?

¹⁷ Pangipaakseb ed Panangukom. Say Armagedon so sampot ya parte na baleg a kairapan. Diad satan a panaon, wala ni gawaen nen Jesus. Likud ed pagmaliw ya Ukom ed “amin a nasyones,” sikato met so Mangipaakseb na panangukom ed saray nasyon, saray totoo ya akauna to lan inukom bilang “kanding.” (Mat. 25:32, 33) Panamegley na “makdem tan andukey ya espada,” ‘kabilen na Ari tayo iray nasyon.’ On, amin ya naukom bilang kanding, manlapud “saray arari” anggad “saray aripen,” et “managmak na andi-anggaan a kadederal.”​—Apo. 19:15, 18; Mat. 25:46.

18. (a) Panon ya nauman so situasyon na saray “karnero”? (b) Panon ya sumpalen nen Jesus so panatalo to?

¹⁸ Talagan nauman so situasyon na saray impasen nen Jesus ya “karnero”! Imbes ya gatin-gatinan na dakerakel ya armadan “kanding” nen Satanas so singa anggapoy kalabanlaban ya “karnero,” makaliktar ed panangataki na kalaban so “baleg ya ulop” a “nanlapud baleg ya irap.” (Apo. 7:9, 14) Kayarin taloen tan deralen nen Jesus so amin ya totoon mamubusol ed Panarian na Dios, ibasileng toy Satanas tan  saray demonyo ed kaaralman. Ditan et magmaliw iran singa inatey, inaktibo diad loob na sanlibon taon.​—Basaen so Apocalipsis 6:2; 20:1-3.

19, 20. Panon tayon niyaplika so leksion ya nabasad Isaias 26:20 tan 30:21?

¹⁹ Panon itayon makapanparaan ed saray makapakebbiew a nagawa? Oniay inkuan na Say Panag-bantayan pigay taon lay apalabas: “Akadepende so kilalaban ed katutulok.” Akin? Naamtaay ebat ed samay pasakbay nen Jehova ed saray naaripen ya Judio diad Babilonia. Impasakbay nen Jehova ya natalo so Babilonia, balet antoy gawaen na totoo na Dios pian makapanparaan ira? Inkuan to: “La kayo, sikayo ran totook, loob kayo ed saray kuarto yo, tan ikapot yo iray puerta. Amot kayon magano anggad onlabas so sanok na Dios.” (Isa. 26:20, NW) Imanoen iray salita ed sayan bersikulo: “la kayo,” “loob,” “ikapot,” “amot”​—amin iraya et ganggan. Saray Judion tinmulok ed sayan ganggan et nansiansiad kaabungan da, anggapo rad karsada ya kulaan na saray onlulusob ya sundalo. Kanian, akadepende so inkiliktar da diad intulok dad instruksion nen Jehova. *

²⁰ Antoy naaralan tayod saya? Singa saray lingkor nen Jehova nensaman, akadepende met so kiliktar tayo diad itulok ed saray instruksion nen Jehova. (Isa. 30:21) Saratan ya instruksion et ipapasabid sikatayo panamegley na kongregasyon. Kanian, labay tayon aralen so impapuson katutulok ed saray simbawad sikatayo. (1 Juan 5:3) No gagawaen ti la ’tan natan, mas mabulos itayon ontulok ed arapen, diad ontan et protektaan itayo na Ama tayo, si Jehova, tan say Ari tayo, si Jesus. (Sof. 2:3) Lapud satan ya proteksion na Dios, nanengneng tayon mismo no panon a sigpot ya deralen na Panarian iray mamubusol ed satan. Talagan ag-itan nalinglingwanan!