1, 2. (1) ¿Imakuna ruwasqanwantaq cuentata qukunchik 1914 watamantapacha Jesucristo kamachimuwasqanchikta? (2) ¿Imamantam kay yachachikuypi yachasunchik?

 DIOSPA contranpi enemigonkuna sayariptinkupas Jesucristom kamachimuspan Diospa llaqtanpi tukuy imata ruwachkan, kay tiempopi chay ruwasqankunamanta yachasqanchikmi iñiyninchikpi anchata kallpancharuwanchik (Sal. 110:2). Chiqniwaqninchikkuna kaptinpas kamachiwaqninchik Jesucristom Diosmanta tukuy sunqunkuwan willakuqkunata huñuruwanchik, hinaspam Diosta yupaychayninchikpi chaynataq imayna kawsayninchikpi chuyanchawaspanchik enteron allpa pachapi huk sunqulla kananchikpaq yanapawachkanchik. Chaykunamanta hinaspa huk willakuykunamantapas yachasqanchikwanmi cuentata qukunchik, Jesucristoqa enemigonkunapa chawpimpi 1914 watamantapacha kamachimusqanta.

² Kamachiwaqninchik Jesucristoqa astawan allin kaqkunatam hamuq tiempopi ruwanqa. Ichaqa puntatam llapallan enemigonkunata wañuchinqa (Dan. 2:44; Mat. 6:10). Chay manaraq pasachkaptinmi bibliapi achka willakuykunaraq cumplikunqa. Qatiqninpiyá imayna cumplikunanmanta yachasun.

3. ¿Runakunapa ima ninankutataq suyachkanchik?

³ Ninqakum: ‘Hawkañam kachkanchik’, nispa. Chaymantam apostol Pablo rimarqa Tesalonica llaqtapi kaq iñiqmasinkunaman cartasqanpi (leey 1 Tesalonicenses 5:2, 3). Chaypim willakurqa Jehova Diospa piñakuynin punchawmanta, chayqa qallarinqa ‘hatun babiloniawan’ sutichasqa llapallan pantay religionkunata tukuy mana allin ruwasqankumanta qawachispan pinqaypi qipachisqanwanmi (Apoc. 17:5). Ichaqa chay piñakuynin manaraq qallarichkaptinmi runakuna ninqaku “hawkañam,  seguroñam kachkanchik” nispanku. Ichaqa manam yachanchikchu hayka kutikama chayna ninankutaqa. ¿Religionkunapi kamachiqkunapas chaynatachu ninqaku? Ichapas chaynata ninqaku. Paykunaqa yaqapaschá chaynata ninqaku satanaspa munaychakusqan runakuna kasqankurayku (Jer. 6:14; 23:16, 17; Apoc. 17:1, 2). Chayna nisqankuwanmi yachasunchik Jehova Diospa piñakuynin punchawqa astawanraq hichpamusqanta. Diospa enemigonkunaqa manam lluptiyta atinqakuchu paypa piñakuynin punchawmantaqa.

4. ¿Imanasqataq “hawkañam, seguroñam kachkanchik”, nispa bibliapa nisqanmanta entiendeyninchikqa allinninchikpaq?

⁴ ¿Imanasqataq bibliapi chay willakuymanta entiendeyqa allinninchikpaq? Apostol Pablom niwanchik: ‘Wawqi-panillaykuna, qamkunaqa manam tutayaypichu kachkankichik, Señorpa hamunan punchaw suwata hina tarimusunaykichikpaqqa’, nispa (1 Tes. 5:3, 4, CQ12). Jehova Diosta yupaychaqkunaqa yachanchikmi kay tiempo imapi tukunanta. ¿Imaynatam cumplikunqa “hawkañam, seguroñam kachkanchik” nisqan willakuyqa? Manam yachanchikchu, ichaqa ‘rikchan-rikchanlla kaspam’ bibliapi willakuykuna kay tiempopi imayna cumplikusqanta qawananchik (1 Tes. 5:6; Sof. 3:8).

5. ¿Imataq puntata pasanqa Diospa piñakuynin punchaw qallariptin?

⁵ Pantay religionkunatam ñakarichinqaku. Apostol Pablopa willakusqanta yuyarisun, nirqam: ‘Hawkañam, seguroñam kachkanchik, nispa, runakuna nichkaptinkum qunqayllamanta paykunaman hatun sasachakuy chayaramunqa’, nispa. Imaynam llipyay pasaruptillan rayo tunrururun, chaynallataqmi Diospa piñakuynin punchawpas chaylla qallarinqa ‘hawkañam, seguroñam kachkanchik’ nisqanku qipallata. ¿Imatam Diosqa puntata yanqachanqa? ‘Hatun babiloniawan’ sutichasqa enteron pachapi pantay religionkunatam. Bibliaqa sutichantaqmi chay religionkunataqa chuchumika utaq hukwan-hukwan kakuq warmi nispanpas (Apoc. 17:5, 6, 15). Jehova Diospa piñakuynin punchawqa qallarinqa chay llapallan pantay religionkunata ñakarichispa yanqachasqanwanmi (Mat. 24:21; 2 Tes. 2:8). Chay chuchumika warmim kunankama hinallaraq nichkan: ‘Ñuqaqa reina hinañam tiyachkani, ñuqaqa manam viudachu kani, ñuqaqa manañam waqasaqchu’, nispa. Ichaqa qunqayllamanta hatun ñakariypi tarikuspam yanqachasqa kanqa (Apoc. 18:7, 8, CQ12).

6. ¿Pitaq yanqachanqa enteron pachapi pantay religionkunataqa?

 ⁶ ¿Pitaq yanqachanqa enteron pachapi pantay religionkunataqa? Organización de las Naciones Unidas (ONU) nisqankum. Paykunatam bibliaqa tupachin llumpay manchakuypaq chunka waqrayuq puka animalwan. Chunka waqrakunañataqmi chay animalman sayapakuq kay tiempopi gobiernokuna (Apoc. 17:3, 5, 11, 12). Paykunam chuchumika warmiwan tupachisqa enteron pachapi pantay religionkunata chiqnispa tukuy kapuqninta qichunqaku hinaspam tukuy mana allin ruwasqankuta qawachispa pinqaypi tarichinqaku (leey Apocalipsis 17:16). a

7. (1) ¿Imaynatam cumplikurqa 66 kaq watapi Mateo 24:21, 22 nisqanpi Jesuspa willakusqan? (2) ¿Imaynatam Jesucristopa chayna nisqanqa hamuq tiempopi cumplikunqa?

⁷ Punchawkunam asllayachisqa kanqa. Diospa llumpa-llumpay piñakuynin punchawpi ima pasananmantam Jesusqa nirqa: “Akllasqankunaraykum asllayachinqa chay punchawkunata”, nispa (leey Mateo 24:21, 22). Chayna nisqanqa cumplikurqañam 66 kaq watapi Roma nacionmanta kaq tropakuna Jerusalen llaqtata purmachinankupaq yaykuruptinku. Jehova Diosqa chay tiempopi punchawkunatam asllayachirqa (Mar. 13:20). Chaynata ruwasqanwanmi Jerusalenpi hinaspa Judea lawpi kaq iñiqkuna llumpay-llumpay ñakariymanta librasqa karqaku. ¿Imaynatam Jesuspa chayna nisqanqa hamuq tiempopi astawan cumplikunqa? Kay pachapi gobernantekuna enteron pachapi pantay religionkunata chiqnispa llumpay ñakarichisqanku tiempopim Jehova Diosqa Jesucristota kamachinqa chay punchawkunata asllayachispan yupaychaqninkunata librananpaq (Sal. 96:5). ¿Imataq pasanqa llumpa-llumpay ñakariy tiempo pasaruptinqa? Qatiqninpiyá chaymanta yachasun.

8, 9. (1) ¿Imakuna pasananmantam Jesucristoqa rimarqa? (2) ¿Imaynam tarikunqaku Jehova Diosta mana yupaychaqkunaqa?

⁸ Jesusmi willakurqa Diospa hatun guerran manaraq qallarichkaptin imakuna pasananmanta. Qatiqninpim iskay willakuykunamanta yachasunchik, chay willakuykunam kachkan Mateo, Marcos hinaspa Lucas librokunapi (leey Mateo 24:29-31; Marcos 13:23-27; Lucas 21:25-28).

⁹ Admirakuypaq kaqkunam cielopi pasanqa. Jesusmi nirqa: ‘Intim tutayarunqa, killapas manañam achkinqañachu, lucerokunam wichimunqaku’, nispa. Kay tiempopim achka runakuna religionkunapi kamachiqkunata qawanku achkita hina hinaspa imayna kawsanankupaq yanapaqninkuta hina. Ichaqa manañam chaynatañachu  qawanqaku. Chayna kaptinpas Jesusqa, ¿rimachkarqachu intipas killapas manaña achkimunanmanta hinaspa lucerokunapas wichimunanmanta? Ichapas, manam yachanchikchu (Is. 13:9-11; Joel 2:1, 30, 31). ¿Imaynam chay tiempopiqa tarikunqaku Jehova Diosta mana yupaychaq runakunaqa? Ima ruwaytapas mana atispankum llumpay mancharisqallaña tarikunqaku (Luc. 21:25; Sof. 1:17). Kamachiqkunapas hinaspa sirvientekunapas kay pachapi tukuy ima pasasqanta qawaspankum llumpay hukmanyasqa tarikunqaku. Tukuypim maskanqaku pakakunankupaq ichaqa manam lluptiyta atinqakuchu Diospa castigonmantaqa (Luc. 21:26; 23:30; Apoc. 6:15-17).

10. (1) ¿Imatam Jesucristoqa ruwanqa kasukuq hinaspa mana kasukuq runakunawan? (2) ¿Imaynam tarikunqaku kasukuqkunaqa? (3) ¿Imaynam tarikunqaku mana kasukuqkunaqa?

¹⁰ Ovejakunamantam cabrakunata rakinqa. Jehova Diosta mana kasukuqkunaqa astawanraqmi hukmanyanqaku Jesucristopa kayna nisqanta qawaspanku: ‘Llapachallan runakunam Diosmanta hamuq runata rikuwanqaku puyupi tukuy atiyniywan hinaspa kanchariyniywan hamuchkaqta’, nispa (Mar. 13:26). Jesusqa runakunata juzgananpaqmi chayna kutimunqa. Imayna juzgananmanta entiendechinanpaqmi payqa willakurqa ovejamanta cabrakunata michiq runa imayna rakisqanmanta tupanachiywan (leey Mateo 25:31-33, 46). Jehova Diosta hinaspa Jesucristota kasukuq runakunaqa ‘librasqa kanankupaqmi’ ovejakuna hina rakisqa kanqaku, chayta yachaspankum paykunaqa kusisqallaña kanqaku (Luc. 21:28). ‘Cabrawan’ tupachisqa mana kasukuq runakunañataqmi wañunankupaq rakisqa kanqaku. Chaymi wiñaypaq ‘wañuchisqa kanankuta’ yachaspanku “qaparkachaspa waqanqaku” (Mat. 24:30; Apoc. 1:7).

11. (1) ¿Imakunaraqmi pasanqa Diospa hatun guerran manaraq qallarichkaptin (2) ¿Yachanchikchu chaykuna haykapi pasananta?

¹¹ ¿Chayna rakiyta tukuruptillanchu Diospa hatun guerranqa qallaykunqa? Manam (Mat. 25:32). Chay hatun guerra manaraq qallarichkaptin imakuna pasasqanmantayá qatiqninpi yachasunchik. Puntatam gobernantekuna Diospa llaqtanpa contranpi hatarinqaku, chaymantañataqmi hanaq pachapaq akllasqakuna hanaq pachapi huñusqa kanqaku. Bibliaqa manam willawanchikchu haykapipuni chaykuna pasananmantaqa. Ichapas chaykunaqa huk tiempollapi iskaynin cumplikunqa.

12. ¿Imatam satanasqa ruwanqa Diospa llaqtanta chinkarachiyta munaspan?

¹² Satanasmi Diospa llaqtanta chinkachiyta munanqa. Hanaq pachapaq akllasqakunata chaynataq kay pachapi kawsanankupaq suyakuyniyuqkunata chinkachiyta munaspanmi satanasqa nacionkunapi gobiernokunata umachanqa (leey Ezequiel 38:2, 11). Chaymanta  qipamanqa manañam imawanpas hanaq pachapaq akllasqakunataqa Satanasqa sasachanqañachu chinkachisqaña kasqanrayku. Satanasqa hanaq pachamanta wischurachikamusqanmantapacham paykunata chinkarachiyta munarqa (Apoc. 12:7-9, 17). Chaymi tukuywan ñakarichirqa Jehova Dios yupaychayninkuta yanqachananpaq (Mat. 13:30). Ichaqa enteron pachapi pantay religionkuna yanqachasqa tarikuptinkum satanasqa piensanqa Jehova Diospa llaqtan ‘mana murallayuq, mana punkuyuq hinaspa mana cerrojoyuq’ hina kasqanta. Chaymi umachasqan nacionkunata valekunqa Diospa llaqtanta chinkachiyta munaspan.

13. ¿Imaynatam Jehova Diosqa kay pachapi yupaychaqninkunata amparanqa?

¹³ Satanaspa umachasqan nacionkunamanta rimaspanmi Diosmanta willakuq Ezequiel kaynata qillqarqa: ‘Qanmi norte lawpi nacionnikimanta hamunki achkallaña runakunapiwan hinaspa achkallaña caballopi sillasqa tropakunapiwan kuska. Yaw Gog sutiyuq runa, qamqa allpata puyu tapaykuq hinaraqmi runaykunapa contranpi sayarinki’, nispa (Ezeq. 38:15, 16). ¿Imatam Jehova Diosqa ruwanqa satanaspa chayna ruwasqanta qawaspan? Paymi nin: ‘Llumpa-llumpaytam piñakusaq’. ‘Gog sutiyuq runapa contranpim llapa urqukunapi hatarichisaq guerrata, soldadokunam wañuchinqa soldadomasillanta’, nispa (Ezeq. 38:18, 21; leey Zacarias 2:8). Jehova Diosqa llaqtanta amparananpaqmi manchakuypaq hatun guerranta qallarichinqa.

14, 15. ¿Imaraqtaq pasanqa Jehova Diospa hatun guerran manaraq qallarichkaptin?

¹⁴ Jehova Diospa hatun guerran manaraq qallarichkaptin imakunaraq pasananmantayá yachasun. Kay yachachikuypa 11 kaq parrafonpi yachamusqanchikman hinam hanaq pachapaq akllasqakunaqa llapallanku hanaq pachapi huñusqa kanqaku, chayqa pasanqa satanaspa umachasqan gobiernokuna Diospa llaqtanta ñakarichiyta qallaykusqanmanta Diospa hatun guerran qallarinankamam.

¹⁵ Hanaq pachapaq kaqkunam huñusqa kanqaku. Diospa hatun guerran manaraq qallarichkaptin imakuna pasananmanta rimasqanpim Jesusqa rimarqataq hanaq pachapaq chuya espirituwan akllasqakunamanta, chay willakuykunam kachkan Mateo hinaspa Marcos librokunapi (qaway 7 kaq parrafota). Jesucristom nirqa: “Angelniykunatam kamachisaq kay pachapi kaq llapallan nacionkunamanta may karupiña kaptinkupas akllasqaykunata huñumunankupaq”, nispa (Mar. 13:27; Mat. 24:31). Akllasqankuna huñusqa kanankumanta rimaspanqa  manam nichkarqachu urkunkupi sellowan marcasqa kanankumantachu, urkunkupi marcasqaqa kanqaku manaraq llumpa-llumpay ñakariy tiempo qallaykuchkaptinmi (Apoc. 7:1-3). Huñusqa kanankumanta rimaspanqa rimachkarqa llumpa-llumpay sasachakuy tiempopiña paykunawan ima pasananmantam. Diospa llaqtanta satanas ñakarichichkaptinñam kay pachapiraq tarikuq akllasqakunaqa hanaq pachapi huñusqa kanqaku.

16. ¿Imatam ruwanqaku hanaq pachapaq akllasqakunaqa Diospa hatun guerran tiempopi?

¹⁶ ¿Diospa hatun guerran manaraq qallarichkaptinchu hanaq pachapaq akllasqakunaqa huñusqaña kanqaku? Awriki, Diospa hatun guerran qallaykuptinqa manañam paykunaqa kay pachapiñachu kanqaku. Hanaq pachapim atiyta chaskinqaku Jesucristowan kuska Diospa hatun guerranpi kay pachapi mana kasukuq runakunata wañuchinankupaq (Apoc. 2:26, 27). Diospa llaqtanta libranankupaqmi 144.000 hanaq pachapaq akllasqakunaqa angelkunapiwan listo suyanqaku Jesucristopa kamachinanta, chaynapim satanaspa umachasqan runakunata wañuchinqaku (Ezeq. 38:15). Hinaptinmi Diospa hatun guerran qallarinqa (Apoc. 16:16).

17. ¿Imataq Diospa hatun guerranpi pasanqa cabraman rikchanachisqa runakunata?

¹⁷ Mana kasukuq runakunata wañuchisqanmanta. Llumpa-llumpay ñakariy tiempoqa tukunqa Diospa hatun guerranwanmi. Chay tiempopim Jesucristoqa cabraman rikchanachisqa mana kasukuq runakunata wañuchinqa (Mat. 25:32, 33). Chaypim enteron allpa pachapi Diosta mana kasukuq runakunaqa apupas, wakchapas, kamachiqkunapas, warmakunapas chaynataq yuyaqkunapas wiñaypaq wañuchisqa kanqaku (Apoc. 19:15, 18; Mat. 25:46).

18. (1) ¿Imataq pasanqa ovejaman rikchanachisqa runakunataqa? (2) ¿Imatawanraqmi Jesucristoqa ruwanqa?

¹⁸ ¿Imataq pasanqa ovejaman rikchanachisqa runakunataqa? Satanasqa manam imanaytapas atinqachu paykunataqa, aswanqa enteron allpa pachapim llumpa-llumpay ñakariymanta Diosman sunqu mana yupay atina runakuna librasqa kanqaku (Apoc. 7:9, 14). Chaymanta qipatañataqmi Jesucristoqa satanastawan demoniokunata waranqa wata presochanqa. Chay tiempopiqa satanasqa manam ima ruwaytapas atinqachu, wañusqa hinam tarikunqa (leey Apocalipsis 6:2; 20:1-3).

19, 20. ¿Imaynatam yanapawanchik Isaias 26:20 hinaspa 30:21 nisqankunaqa?

¹⁹ Llumpa-llumpay ñakariymanta librakunapaq imata ruwananchikmantam ñawpaq watakunapiraq Willakuq  qillqa nirqa: “Kasukuychik”, nispa. ¿Imanasqataq kasukunanchik? Babilonia llaqtapi kaq Israel kasta yupaychaqnin runakunamanmi Jehova Dios willarqa chay llaqta purmachisqa kananmanta chaynataq librakunankupaq imata ruwanankumantapas. Chaymi kaynata nispan kamachirqa: ‘Runallaykuna, rispaykichikyá cuartoykichikman yaykuychik. Punkuykichikta wichqakamuspayá chaypi pakakamuychik. Piñakuynin pasarunankamayá ratollapas pakakamuychik’, nispa (Is. 26:20). Librakuyta munaspaqa chayna kamachisqantam kasukunanku karqa. Babiloniaman yaykuq tropakuna callekunapi mana imananankupaqmi paykunaqa punkunkuta wichqaspa wasi ukullankupi kananku karqa. Librakuyta munaspaqa Diospa imam kamachisqantam kasukunanku karqa. b

²⁰ ¿Imatam yachachiwanchik Diosta chay tiempopi yupaychaq runakunaqa? Ñuqanchikpas Diospa piñakuynin punchawpi librakuyta munaspaqa imam kamachiwasqanchiktam kasukunanchik (Is. 30:21). Diosqa huñunakuyninchikkunapim kamachikuyninkunamantaqa willachiwasunchik. Chaymi kunanmantapacha Jehova Diosta tukuy sunqunchikwan imapas niwasqanchikta kasukunanchik (1 Juan 5:3). Kunanmantapacha kasukuspaqa manam hamuq tiempopipas Diospa kamachikuyninkuna kasukuytaqa sasachakusunchu, hinaptinqa Jehova Dioswan Jesucristom amparawaspanchik librawasun (Sof. 2:3). Chayna amparasqa kasqanchikwanmi qawasun Diospa contrapi hatariq mana allin runakunata Jesucristo imayna wañuchisqanta. Chayqa mana qunqanapaqchá kanqa.