1, 2. a) ¿Imakunan sut’ita rikuchiwanchis Jesús 1914 watamantapacha kamachishasqanta? b) ¿Imamantan kay capitulopi yachasun?

 DIOSPA gobiernonqa enemigonkuna ukhupi kamachishaspapas imaymanatan ruwarqan, chaykuna yachayqa iñiyninchistan kallpachan (Sal. 110:2, NM). Reyninchis Jesucristoq yanapayninwanmi askha predicaqkuna yapakamurqan. Hinaspapas Jesusqa Dios serviypi kawsayninchispi iman ch’uyanchawarqanchis. Chaymantapas enemigonchiskunaña imaymanata ruwarqanku chaypas, Jesusmi yanapawarqanchis pachantinpi huk-nisqalla kawsananchispaq. Chaykunawanmi sut’ita reparanchis 1914 watamantapacha enemigonkuna ukhupi Jesús kamachishasqanta.

² Diospa gobiernonqa hamuq tiempopin astawanraq ruwanqa. Llapa enemigonkunata ‘ñut’uspa tukuchinanpaqmi’ kay pachaman hamunqa (Dan. 2:44; Mat. 6:10). Ichaqa ñawpaqtaqa Bibliapi wakin profeciakunaraqmi hunt’akunqa. ¿Mayqenkunan chaykuna? Yachasun wakinmanta.

3. ¿Iman sucedenqa manaraq “manchay wañuray” chayamushaqtin?

³ Runakunan ninqaku: “Thak-kaypin kashanchis”, nispa. Tesalónica llaqtapi tiyaq cristianokunaman carta apachisqanpin, apóstol Pablo willarqan imachus ñawpaqta sucedenanta (leey 1 Tesalonicenses 5:2, 3). Chay cartapin Pablo rimarqan ‘Señorpa kutimunan p’unchaymanta’ [Jehová Diospa p’unchayninmanta, NM], chayqa qallarinqa “hatun Babilonia” nisqata ch’usaqyachiyta qallariqtinkun (Apo. 17:5). Ichaqa Diospa p’unchaynin manaraq qallarishaqtinmi, runakuna ninqaku: “Thak-kaypin kashanchis, allin waqaychasqan kashanchis”, nispa. Chaytaqa yaqapaschá huk kutillapi ninqaku otaq askha kutikunapi. ¿Religionpi umalliqkunapas chaytachu  ninqaku? Kay pachamantataq kanku chayqa, paykunapas yaqapaschá runakunawan kuska ninqaku: ‘Allillanmi kashanchis’, nispa (Jer. 6:14; 23:16, 17; Apo. 17:1, 2). Chay nisqankun sut’ita rikuchinqa Diospa p’unchaynin qayllallapiña kasqanta. Diospa gobiernonpa enemigonkunaqa manapunin ‘ayqeyta atinqakuñachu’.

4. ¿Imaraykun allinninchispaq “thak-kaypin kashanchis” nisqa profeciata entiendey?

⁴ Chay profeciata entiendeyqa allinninchispaqmi, ¿imarayku? Apóstol Pablon nin: “Qankunaqa [...] manan laqhayaqpiñachu kashankichis, chay hinaqa, Señorpa kutimunan p’unchayqa manañan suwa hinachu hap’isunkichis”, nispa (1 Tes. 5:3, 4). Kay tiempopi runakunaqa manan yachankuchu imakunachus qhepaman sucedenanta, ñoqanchismi ichaqa yachanchis. Chhaynaqa, ¿imaynapin “thak-kaypin kashanchis” nisqa profecía hunt’akunqa? Chayta rikunanchispaqqa suyananchismi kanqa. Chayraykun ‘rikch’ashanallanchis, allin yuyayninchispitaq kashananchis’ (1 Tes. 5:6; Sof. 3:8).

5. ¿Ima sucedesqanwanmi ‘manchay ñak’ariy’ tiempo qallarinqa?

⁵ Pantasqa religionkunan ch’usaqyachisqa kanqa. Yuyarisun Pabloq nisqanta, nirqanmi: “Runakunan nishanqaku: Thak-kaypin kashanchis, allin waqaychasqan kashanchis, nispa. Chayllamanmi qonqaylla manchay wañuray paykunata hap’inqa”, nispa. Imaynan lliplliqemusqan qhepallaman raqhaqaqamuyta qallarin, chay hinatan “thak-kaypin kashanchis” nisqanku qhepallaman “qonqaylla manchay wañuray” chayamunqa. Ichaqa, ¿iman ch’usaqyachisqa kanqa? Ñawpaqtaqa “hatun Babilonia” nisqan, chayqa pachantinpi llapa pantasqa religionkunan. Bibliaqa chay religionkunatan sutichan ‘rabona warmi’ nispa (Apo. 17:5, 6, 15). “Cristianon kayku” niq religionkuna hinallataq llapa pantasqa religionkuna ch’usaqyachisqa kasqanwanmi ‘manchay ñak’ariy’ qallarinqa (Mat. 24:21; 2 Tes. 2:8). Chay sucedesqanta rikuspan askha runakuna mana creeyta atinqachu, ¿imarayku? Chay tiempokaman pantasqa religionkunaqa otaq rabona warmiqa ‘reina’ hinapaq qhawarikushanqa, hinaspapas nishanqan “manan hayk’aqpas imaraykupas waqasaqchu” nispa. Ichaqa qonqayllan reparanqa chhayna piensasqan yanqa kasqanta. Chay rabona warmiqa ‘huk p’unchayllapipas’ ch’usaqyachisqa kanman hinan usqhaylla chinkapunqa (Apo. 18:7, 8).

6. ¿Pin “hatun Babilonia” nisqata ch’usaqyachinqa?

⁶ ¿Pin “hatun Babilonia” nisqata ch’usaqyachinqa? Chaytaqa ruwanqa “chunka waqrayoq” ‘manchay wak’a  animalmi’. Apocalipsis libroq nisqanman hinaqa, chay wak’a animalqa Organización de las Naciones Unidas nisqan (ONU). Chunka waqrakunaqa kay tiemponchispi wak’a animalta yanapaq gobiernokunan (Apo. 17:3, 5, 11, 12). ¿Iman sucedenqa rabona warmita? ONU nisqapi kaq nacionkunan rabona warmiq kaqninkunata qechunqaku, aychantan mikhunqaku, “ninawantaq ruphaykachinqaku” (leey Apocalipsis 17:16). a

7. ¿Imaynatan Mateo 24:21, 22 textokunapi Jesuspa nisqan 66 watapi hunt’akurqan? ¿Imaynatan chay nisqan hamuq tiempopi hunt’akunqa?

⁷ Chay p’unchaykunan pisiyachisqa kanqa. Reyninchis Jesusmi willarqan manchay ñak’ariy tiempopi imapiwanchus pasananta. Nirqanmi ‘akllasqakunarayku chay p’unchaykuna pisiyachisqa’ otaq tatichisqa kananta (leey Mateo 24:21, 22). Jesuspa nisqanqa 66 watapin ñawpaqta hunt’akurqan, chay watapin Roma soldadokuna Jerusalén llaqtata ch’usaqyachinanku tiempota Jehová Dios tatichirqan (Mar. 13:20). Chayta Dios ruwasqanraykun Jerusalenpi hinallataq Judeapi tiyaq cristianokuna salvakurqanku. ¿Imaynatan manchay ñak’ariy tiempopi Jesuspa nisqan pachantinpi hunt’akunqa? Pantasqa religionkunata ONU nisqa ch’usaqyachishaqtinmi Jehová Diosqa tatichinqa, chaytaqa ruwanqa Jesusta utilizaspan. Chhaynapin cheqaq religionqa mana pantasqa religionkunawan kuskachu ch’usaqyachisqa kanqa. Cheqaq religionllan salvasqa kanqa (Sal. 96:5). ¿Iman sucedenqa chay qhepaman? Chaymanta yachasun.

8, 9. a) Cielopi manchakunapaq hina sucedenanmanta rimaspa, ¿imakuna sucedenanmanta Jesús rimashanman karqan? b) ¿Imapin runakuna rikukunqaku chaykunata rikuspa?

⁸ Jesusmi tukukuy p’unchaykunamanta rimasqan profeciapi willarqan Armagedón p’unchay chayamunanpaq imakunachus sucedenanta. Yachasun iskaymanta, chaykunaqa Mateo, Marcos, Lucas qelqakunapin tarikun (leey Mateo 24:29-31; Mar. 13:23-27; Luc. 21:25-28).

⁹ Cielopin manchakunapaq kaqkuna rikukunqa. Jesusmi willarqan: “Inti tutayanqa, killapas mana k’anchanqachu, qoyllurkunapas cielomanta t’akakamunqa”, nispa. Kay tiemponchispiqa askha runakunan religionpi umalliqkunaman rinku yanapayta maskhaspa, paykunatan k’anchayta hina qhawarinku, ichaqa pisi tiempollamantan manaña chhaynatachu qhawarinqaku. Jesusqa yaqapaschá rimashallarqantaq cielopi manchakunapaq hina imaymana sucedenanmanta (Is. 13:9-11; Joel 2:1, 30, 31). ¿Imapin runakuna rikukunqaku chaykunata rikuspa? Paykunaqa manan maymanpas ayqeyta atinqakuchu,  chaymi “manchay llakikuypi rikukunqaku” (Luc. 21:25; Sof. 1:17). Arí, Diospa gobiernonpa enemigonkunaqa reykunaña otaq kamachikunaña kanqaku chaypas, ‘mancharisqan musphanqaku’ chay ratopi tukuy sucedenan kasqanta reparaspa. Pakakuytan munanqaku, ichaqa manan ayqeyta atinqakuchu reyninchispa phiñakuyninmanta (Luc. 21:26; 23:30; Apo. 6:15-17).

10. a) ¿Imaynatan Jesús juzganqa Diospa gobiernonta yanapaqkunata, Diospa gobiernonpa contranpi kaqkunata ima? b) ¿Imapin sapanka t’aqa rikukunqa?

¹⁰ Ovejakunan cabrakunamanta t’aqasqa kanqaku. Jesusmi nirqan: “Chaypachan runakunaqa rikunqaku Runaq Churinta hatun atiywan qhapaq-atiyninwan phuyupi hamushaqta”, nispa (Mar. 13:26). Diospa gobiernonpa enemigonkunaqa chayta rikuspan astawanraq llakikunqaku. Chay sucedesqanmi rikuchinqa llapa runakunata juzgananpaq Jesús hamusqanta. Tukukuy p’unchaykunamanta rimasqan profeciapin Jesusqa willallarqantaq imaynatachus runakunata juzgananta. Chaytaqa tarinchis ovejakunamanta cabrakunamantawan rimasqan rikch’anachiypin (leey Mateo 25:31-33, 46). Diospa gobiernonta yanapaqkunaqa “ovejakuna” nispan reqsisqa kanqaku, paykunan umankuta hoqarinqaku kacharichisqa kanankupaq tiempo chayamusqanta reparaspa (Luc. 21:28). Diospa gobiernonpa contranpi kaqkunan ichaqa “cabrakuna” nispa reqsisqa kanqaku, ‘wiñay ñak’ariyman [wañuyman, NM] ripunankuta’ yachaspataq “khuyayta waqaykunqaku” (Mat. 24:30; Apo. 1:7).

11. ¿Imatan yuyarinanchis hamuq parrafokunata estudiashaspa?

¹¹ ¿‘Llapa runakunata’ Jesús juzgasqan qhepallamanchu Armagedón p’unchay chayamunqa? (Mat. 25:32.) Manan. Chhaynaqa, ¿imakunan ñawpaqta sucedenqa? Yachasun iskaymanta: Gog nisqa Diospa llaqtanta ch’usaqyachiyta munasqanmanta, llapa akllasqa cristianokuna hanaq pachapi huñusqa kasqankumantawan. Chaykunata estudiashaspan kayta yuyarinanchis: Bibliaqa manan willawanchischu hayk’aqchus chaykuna sucedenanta. Akllasqa cristianokuna hanaq pachapi huñusqa kasqankuqa yaqapaschá imay ratopipas tupanqa Gog nisqa Diospa llaqtanta ch’usaqyachiyta munasqan tiempowan.

12. ¿Imatan Saqra ruwanqa Diospa llaqtanta ch’usaqyachiyta munaspa?

¹² Saqran Diospa llaqtanta ch’usaqyachiyta munanqa. Satanasmi “Gog” nisqawan kay pachapi qhepaq akllasqa cristianokunata hinallataq wak ovejakunatapas ch’usaqyachiyta munanqa (leey Ezequiel 38:2, 11). Kay pachaman wikch’uykamusqa kasqanmantapachan Saqraqa akllasqa cristianokuna contra guerrata ruwarqan, ichaqa manaraq Armagedón chayamushaqtinmi Saqraqa huk kutillatawanña Diospa gobiernon contra guerrata ruwanqa  (Apo. 12:7-9, 17). Akllasqa cristianokuna ch’uyanchasqa kasqanku qhepamanmi, Saqraqa astawan paykunata urmachiyta munarqan, ichaqa manan atirqanchu (Mat. 13:30). Llapa pantasqa religionkuna ch’usaqyachisqa kasqanku qhepamanmi, Diospa llaqtanqa “mana perqayoq, mana punkuyoq, mana chakanayoq” hina rikukapunqa. Chayta rikuspan Saqraqa makinpi kaq nacionkunata kallpachanqa Diospa llaqtanta ch’usaqyachinanpaq.

13. ¿Imatan Jehová Dios ruwanqa siervonkunata pakaykunanpaq?

¹³ Profeta Ezequielmi willawanchis imachus pasananta. Gog imachus ruwananmantan kayta qelqarqan: “Wichay lado karuy-karu suyuykimantapachan qanqa askha suyukunapiwan hamunki. Mana yupay atiy ejercitokunan qanwan hamunqa, llapankutaq caballopikama. Qanmi [...] llaqtayman pacha phuyu hinaraq phawaykunki”, nispa (Ezeq. 38:15, 16). ¿Imatan Jehová Dios ruwanqa? Jehová Diosmi nin: “Manchanatapuni[n] phiñakuyniy rawrarinqa. Ñoqan Gogman chayachisaq imaymana rikch’aq mana allinkunata”, nispa (Ezeq. 38:18, 21; leey Zacarías 2:8). Serviqninkunata pakaykunanpaqmi Jehová Diosqa Armagedón guerrata qallarichinqa.

14, 15. ¿Iman sucedenqa Diospa llaqtanta Satanás ch’usaqyachiyta munasqan tiempo qallarisqan qhepaman?

¹⁴ ¿Imaynatan Jehová Dios Armagedón guerrapi llaqtanta pakaykunqa? Manaraq chaymanta yachashaspa, ñawpaqta yachasun kay pachapi qhepaq akllasqa cristianokuna hanaq pachapi huñusqa kanankumanta. ¿Hayk’aqmi chay kanqa? Diospa llaqtanta Satanás chinkachiyta munasqan tiempo qallarisqanmantaqa huk tiempon kanqa Armagedón qallarinankama, chay tiempo ukhupin imay ratopipas akllasqa cristianokunaqa hanaq pachapi huñusqa kanqaku.

¹⁵ Llapa akllasqa cristianokunan hanaq pachapi huñusqa kanqaku. Jesusqa willarqanmi manaraq Armagedón qallarishaqtin santo espirituwan akllasqa cristianokunawan imachus sucedenanta, chayqa Mateo Marcos qelqakunapin tarikun (7 parrafota qhaway). Rey kasqan tiempomanta rimaspan, Jesusqa pay kikinmanta kayta profetizarqan: “Angelninkunata kachanqa teqsimuyuntinmanta akllakusqankunata huñumunankupaq”, nispa (Mar. 13:27; Mat. 24:31). Ichaqa chayta willaspa, ¿akllasqa cristianokuna sellasqa kanankumantachu rimasharqan? Manan. Paykunaqa manaraq manchay ñak’ariy tiempo qallarishaqtinmi sellasqa kanqaku (Apo. 7:1-3). Aswanpas Jesusqa rimasharqan manchay ñak’ariy kasqan tiempopi imachus sucedenanmantan. Chhaynaqa  yaqachus hina Diospa llaqtanta Satanás ch’usaqyachiyta munasqan tiempo qallarisqan qhepaman, imay ratopipas, kay pachapiraq kashaq akllasqa cristianokunaqa hanaq pachapi huñusqa kanqaku.

16. ¿Imapin akllasqa cristianokuna yanapakunqaku Armagedón guerrapi?

¹⁶ Manaraq Armagedón guerra qallarishaqtinmi llapa akllasqa cristianokuna hanaq pachapi kashanqaku. Chaypin 144.000 akllasqa cristianokuna atiyta chaskinqaku Jesucristowan kuska “fierro varawan” Diospa enemigonkunata wañuchinankupaq (Apo. 2:26, 27). Kay pachapi ‘mana yupay atiy ejercitokunan’ Diospa llaqtanta ch’usaqyachiyta munanqaku, ichaqa hanaq pachapin rey Jesusqa listo kashanqa enemigonkunawan maqanakunanpaq, paywan kuskataq kashanqaku akllasqa cristianokuna angelkuna ima (Ezeq. 38:15). Chay maqanakuy qallariqtinmi Armagedón qallarinqa (Apo. 16:16).

17. ¿Iman pasanqa “cabra” nispa juzgasqa runakunata Armagedón guerrapi?

¹⁷ Millay runakunan wiñaypaq wañunqaku. Armagedón chayamuqtinmi manchay ñak’ariy tiempo tukupunqa. Yachasqanchis hina Jesusqa manaraq Armagedón qallarishaqtinmi juez kaspa ‘llapa runakunata’ juzganqa. Ichaqa, ¿imatan ruwanqa Armagedón guerrapi? Chaypin payqa “cabra” nispa juzgasqan runakunata wañuchinqa (Mat. 25:32, 33). Reyninchis Jesusmi huk ‘filo espadawan’ nacionkunata ch’usaqyachinqa. “Cabra” nispa llapa juzgasqa runakunan reykunaña otaq kamachikunaña kanqaku chaypas wiñaypaq wañunqaku (Apo. 19:15, 18; Mat. 25:46, NM).

18. a) ¿Imaynapin tarikunqaku “oveja” nispa juzgasqa runakuna? b) ¿Imata ruwaspan Jesús guerrata atipanqa?

¹⁸ ¿Imaynapin tarikunqaku “oveja” nispa juzgasqa runakuna? Saqraq makinpi kaq ‘cabrakunaqa’ “oveja” nispa juzgasqa ‘ancha askha runakunatan’ wañuchiyta munanqaku, ichaqa ovejakunaqa manan wañunqakuchu aswanpas kawsashaqllan ‘manchay ñak’ariymanta lloqsinqaku’ (Apo. 7:9, 14). Kay pachapi enemigonkunata wañuchisqan qhepamanmi, rey Jesusqa Satanasta supayninkunantinta chinkay-chinkay ukhuman wikch’uykunqa. Chaypin Saqrapas supayninkunapas waranqa wata wañusqa hina kashanqaku, manan ima ruwaytapas atinqakuchu (leey Apocalipsis 6:2; 20:1-3).

19, 20. ¿Imata ruwaspan rikuchisun Isaías 26:20; 30:21 textokunapi nisqanta kasukusqanchista?

¹⁹ Hamuq tiempopiqa imaymanan sucedenqa, ¿imatan ruwananchis chaykunapaq preparasqa kananchispaq? Ñawpaq watakunapin Qhawaq revista nirqan: “Mana  wañunanchispaqqa kasukuqmi kananchis”, nispa. ¿Imaraykun kasukuq kananchis? Chayta yachananchispaq yuyarisun ñawpaq tiempopi Babilonia llaqtapi tiyaq judiokunaman imatachus Jehová Dios kamachisqanta. Jehová Diosqa willasqañan huk nacionmanta soldadokuna Babilonia llaqtata atipanankuta. Ichaqa, ¿imatan Diosta serviqkuna ruwananku karqan mana wañunankupaq? Jehová Diosmi nirqan: “Phaway, llaqtalláy, wasiykiman haykuy, ukhumantataq allintapuni wisq’akamuy, pakarikamuy huk tiempota Señor Diospa phiñakuynin thaninankama”, nispa (Is. 26:20). Chay textopiqa kay simikunan rikhurin: “phaway”, “haykuy”, “wisq’akamuy”, “pakarikamuy” ima. Chay simikunawanqa kamachisharqanmi imatachus ruwanankuta. Kasukuq judiokunaqa wasinkupin qhepakunanku karqan, callepi puriq soldadokuna mana wañuchinankupaq. Arí, mana wañunankupaqqa Jehová Diospa kamachisqantan kasukunanku karqan. b

²⁰ ¿Imatan chaymanta yachasunman? Mana wañunanchispaqqa ñawpaq tiempopi Diospa siervonkuna hinan Jehová Diospa kamachikusqanta kasukunanchis (Is. 30:21). Jehová Diospa kamachisqantaqa iñiq t’aqapin chaskisun. Chayraykun kunanmantapacha kallpachakunanchis Diospa llaqtanpi kamachikuykunata tukuy sonqomanta kasukunanchispaq (1 Juan 5:3). Sichus chayta ruwasun chayqa, hamuq tiempopipas Diospa kamachisqantan tukuy sonqomanta kasukusun, hinan Jehová Diospas Jesuspas pakaykuwasun (Sof. 2:3). Chhaynapin rikusunchis imaynatachus Diospa gobiernon enemigonkunata chinkachisqanta. ¡Chayqa mana qonqanapaqmi kanqa!