1, 2. (a) Ndi umboni upi unapangiza kuti Mambo wathu ali kutonga kutomera mu caka 1914? (b) Tinadzadinganji mu nsolo uno?

KUDINGA pinakwanirisa Mulungu pakati pa anyamalwa ace kusawangisa cikhulupiro cathu. (Sal. 110:2) Mambo wathu asakhunganya anyankhondo akuti ndi amwazi mphangwa akuperekeka. Iye asacenesa na kupfundzisa atowereri ace mwauzimu na m’makhaliro. Maseze anyamalwa a Umambo asayesera na mphambvu zonsene toera kutigawa, ife tisatsandzaya na kuphatana kwathu pa dziko yonsene yapantsi lero. Kukwanirisika kwa mapikiro anewa na anango mazinji a Umambo adadinga ife pisapangiza pakweca kuti kutomera mu caka 1914, Mambo wathu ali kutonga pakati pa anyamalwa a Umambo.

² Umambo unadzacita pinthu pizinji pyakudzumisa patsogolo apa. Iwo ‘unadzabwera’ toera ‘kunyedza mbumalisa’ anyamalwa ace. (Mat. 6:10; Dan. 2:44) Mbwenye ntsiku ineyi mbidzati fika, panadzaoneka pyakucitika pinango pikulu. Ndi pipi pyakucitika pyenepi? Maprofesiya akusiyana-siyana a Bhibhlya asatawira mbvundzo unoyu. Tendeni tidinge mangasi mwa maprofesiya anewa toera kuona kuti ndi pyakucitika pipi pinadzaoneka ntsogolo mwathu.

3. Ndi cakucitika cipi cakutoma cinadikhira ife?

³ Kukhuwa ntendere. Mu kulembera Atesalonika, mpostolo Paulu alonga cakucitika cakutoma cakuti tisacidikhira. (Lerini 1 Atesalonika 5:2, 3.) Mu tsamba iyi Paulu alonga pya ‘ntsiku ya Yahova,’ yakuti inadzatoma na kupomokerwa kwa ‘Babilonya wankulu.’ (Apok. 17:5) Natenepa, mbidzati kutoma ntsiku ya Yahova, mitundu yonsene ya anthu anadzalonga, ‘Ntendere na Citsidzikizo!’ Mafala anewa anakwanisa kubveka kabodzi peno mu ndandanda ya mafala apakweca. Atsogoleri a mauphemberi anadzacitambo khundu? Nakuti iwo asacita khundu ya dziko, pisaoneka kuti anadzagumanyikana na mitundu yonsene ya anthu mu kulonga: “Ulipo ntendere!” (Yer. 6:14; 23:16, 17; Apok. 17:1, 2) Kukhuwa ntendere na citsidzikizo kweneku kunadzakhala  cidzindikiro cakuti ntsiku ya Yahova iri cifupi toera kutoma. Anyamalwa a Umambo wa Mulungu ‘anadzacimwana kuthawa.’

4. Tinaphindula tani mu kudziwa mabvekero a profesiya ya Paulu inalonga pya kukhuwa ntendere na citsidzikizo?

⁴ Tinaphindula tani mu kudziwa mabvekero a profesiya iyi? Paulu alonga: “Hamunakhala n’cidima tayu towera ntsiku yeneyi ikwanise kukugwerani ninga mbabva.” (1 Ates. 5:3, 4) Mwakusiyana na anthu azinji, ife tisadziwa kuti pyakucitika pya dziko piri kuenda kumamalisiro. Mwandimomwene, ndi mu njira ipi inadzakwanirisika profesiya iyi yakulonga pya ntendere na citsidzikizo? Ife tisafunika kudikhira toera kuona kuti ninji pinafuna kudzacitika. Mbwenye, ‘tikhale maso na akunyerezera mwadidi.’—1 Ates. 5:6; Sof. 3:8.

5. Ndi cakucitika cipi cinadzatomesa “nyatwa ikulu”?

⁵ Kupomokera uphemberi. Kumbukani pidalemba Paulu: “Anthu anadzalonga, ‘Ntendere na citsidzikizo!’ buluka penepo kufudzwa kwa kututumuswa kunadzaagwera mwakucimbiza.” Ninga kucetuma kwa njazi kusatowerera na kudima kwa ciphaliwali, natenepa, ndzidzi wakulonga ‘Ntendere na citsidzikizo!’ mwakucimbiza unadzatowererwa na ‘kufudzwa kwa kututumusa.’ Ninji pinafuna kudzafudzwa? Cakutoma, ‘Babilonya Wankulu,’ utongi wa dziko yonsene wa uphemberi waunthawatawa, wakudziwikambo ninga “nkazi wa upombo.” (Apok. 17:5, 6, 15) Kufudzwa kweneku kwa Cikristu Caunthawatawa na misoka inango yonsene ya mauphemberi aunthawatawa kunadzacitisa kutoma kwa ‘nyatwa ikulu.’ (Mat. 24:21; 2 Ates. 2:8) Kwa anthu azinji, cakucitika ceneci cinadzakhala ninga cakututumusa. Thangwi yanji? Thangwi mpaka ndzidzi unoyu, nkazi wa upombo anadzadziona ninga ‘nyanyi’ wakuti ‘cipo anadzalira.’ Mbwenye mwakututumusa iye anadzadzindikira kuti cinyindiro cace ntcapezi. Iye anadzafudzwa mwakucimbiza, “pa ntsiku ibodzi.”—Apok. 18:7, 8.

6. Mbani peno ninji cinadzafudza ‘Babilonya Wankulu?’

⁶ Mbani peno ninji cinadzafudza ‘Babilonya Wankulu’? “Chinyama” ca “nyanga khumi.” Bukhu ya Apokalipse isapangiza kuti cinyama cisaimirira Nações Unidas (ONU). Nyanga khumi zisaimirira mautongi onsene a ndale za dziko akuti asaphedzera “chinyama” ceneci “chakufwira ninga moto.” (Apok. 17:3, 5, 11, 12) Kufudzwa kweneku kunadzacitika tani? Nações Unidas ONU anadzan’siya pausiwa, anadzadya manungo ace ‘mbadzampisa na moto.’—Lerini Apokalipse 17:16. *

7. Kodi mafala a Yezu anagumanika pa Mateo 24:21, 22 akwanirisika tani mu pyaka dzana yakutoma N.W., na anadzakwanirisika tani ntsogolo?

⁷ Kucepeswa kwa ntsiku. Mambo wathu afokotoza pinafuna kudzacitika nkati mwa nyatwa ikulu. Yezu alonga: ‘Thangwi ya anthu adasankhuliwa ntsiku zire zinadzacepeswa.’ (Lerini Mateo 24:21, 22.) Mafala a Yezu akwanirisika pang’ono mu caka 66 N.W. ‘mudacepesa’ Yahova ntsiku za kufudzwa kwa Yerusalemu na anyankhondo a Aciroma. (Mko. 13:20) Pyenepi pyacitisa kuti Akristu a mu Yerusalemu na Yudeya apulumuke. Mphapo,  ninji pinadzacitika pa dziko yonsene nkati mwa nyatwa ikulu? Yahova, mu kuphatisira Mambo wathu, anadzacitisa kuti Nações Unidas ‘acepese’ ntsiku za kufudza uphemberi waunthawatawa kwakuti kunadzacitisa kuti uphemberi wandimomwene ukhonde kufudzwa pabodzi na waunthawatawa. Natenepa, ngakhale kuti misoka yonsene yauphemberi waunthawatawa inadzafudzwa, uphemberi ubodzi wa undimomwene unadzapulumuka. (Sal. 96:5) Cincino tendeni tidinge pinthu pyakuti pinadzacitika pakumala kwa khundu iyi ya nyatwa ikulu.

8, 9. Ndi pidzindikiro pipi pyakudzumisa pyakudzulu pikhalonga Yezu, pontho anthu anadzacitanji na pidzindikiro pinadzaona iwo?

⁸ Profesiya ya Yezu yakulonga pya ntsiku zakumalisa isapangiza pinthu pyakusiyana-siyana pyakuti pinadzacitika mu ndzidzi wakuti Harmagedoni mbidzati fika. Pyakucitika piwiri pyakutoma pinadzadinga ife, pyalembwa m’Maevanjelyu a Mateo, Marko, na Luka.—Lerini Mateo 24:29-31; Marko 13:23-27; Luka 21:25-28.

⁹ Pidzindikiro pyakudzumisa pyakudzulu. Yezu alongeratu mwanyapantsi kuti: “Dzuwa inadzasanduka kudza chidima. Mwezi unadzaleka kuyetima. Nyenyezi zinadzabuluka ku thambo.” Mwandimomwene, atsogoleri a mauphemberi nee anadzaoniwabve ninga ali na ceza—anthu nee anadzanyindirabve citsogolero ca atsogoleri a mauphemberi. Kodi Yezu akhalonga pya mphambvu za pidzindikiro pyakudzumisa pyakudzulu? Panango. (Iza. 13:9-11; Yoele 2:1, 30, 31) Anthu anadzacitanji na pidzindikiro pinadzaona iwo? Iwo “anadzatetemera thangwi ya mungu wa bara na wa mabimbi ache.” (Luka 21:25; Sof. 1:17) Inde, anyamalwa a Umambo wa Mulungu—kubulukira kwa ‘amambo’ mpaka ‘mabitcu’—“anadzawuma na kugopa, pa kudikhira pinthu pinafuna kudza pantsi ponsene” mbadzaenda kabisala mphako. Mbwenye nee anadzagumana mbuto yacitsidzikizo toera kupulumuka pa ukali wa Mambo wathu.—Luka 21:26; 23:30; Apok. 6:15-17.

10. Ndi kutonga kupi kunafuna kudzacita Yezu, pontho anyakuphedzera na anyamalwa a Umambo wa Mulungu anadzacitanji?

¹⁰ Kutongwa kwa anthu. Anyamalwa onsene a Umambo wa Mulungu anadzakakamizwa toera kuona cakucitika cinango cakuti cinadzathimizira kuthabuka kwawo. Yezu alonga: Iwo ‘anadzaona Mwana munthu mbabwera na mphambvu zikulu na mbiri.’ (Mko. 13:26) Mphambvu ya pidzindikiro pyenepi inadzapangiza kuti Yezu afika toera kutonga. Mu khundu inango ya profesiya ineyi yakulonga pya ntsiku zakumalisa, Yezu alonga unyomonyomo wa kutonga kwakuti kunadzacitika pa ndzidzi unoyu. Ife tisagumana mphangwa zenezi mu nsangani wa mabira na mbuzi. (Lerini Mateo 25:31-33, 46.) Anyakukhulupirika akuphedzera Umambo wa Mulungu, anadzatongwa ninga “mabira” na ‘anadzalamusa misolo’ yawo, mu kudziwa kuti ‘cipulumuso cawo ciri cifupi.’ (Luka 21:28) Natenepa, anyamalwa  a Umambo anadzatongwa ninga “mbuzi” na ‘anadzalira’ mu kudziwa kuti asadikhira ‘kufudzwa kwa kwenda na kwenda.’—Mat. 24:30; Apok. 1:7.

11. Munadinga ife pyakucitika pya ntsogolo, tisafunika kudziwanji?

¹¹ Yezu angamala kutonga “anthu a mitundu yonsene,” pinadzaoneka pyakucitika pinango pyakuti pinadzapitiriza nkhondo ya Harmagedoni mbidzati kutoma. (Mat. 25:32) Tinadzadinga pyakucitika piwiri mwa ipyo: kupomokerwa kwa Goge na kugumanywa kwa Akristu akudzodzwa. Munadinga ife pyakucitika pyenepi, tisafunika kudziwa kuti Mafala a Mulungu nee asapangiza mwandimomwene ndzidzi unafuna kudzacitika pyenepi. Mwakukhonda penula, pisaoneka kuti pyakucitika pyenepi pinadzacitika mu ndzidzi ubodzi ene.

12. Sathani anadzapomokera tani Umambo wa Mulungu?

¹² Kupomokerwa kukulu. Goge wa Magoge anadzatsogolera mautongi a ndale za dziko toera kupomokera akusalira akudzodzwa na andzawo a mabira anango. (Lerini Ezekyele 38:2, 11.) Kupomokerwa kweneku kwa utongi wa Umambo kunadzakhala kuthimbana kwakumalisa mu nkhondo ya Sathani yakuti asaicita pakuthimbana na akusalira akudzodzwa kutomera mu ndzidzi udathamangiswa iye kudzulu. (Apok. 12:7-9, 17) Makamaka kutomera pa ndzidzi wakuti Akristu akudzodzwa atoma kugumanywa m’mpingo Wacikristu, Sathani aciri kuyesera kufudza uthambaruki wawo wauzimu, mbwenye nee anakwanisa. (Mat. 13:30) Natenepa, pa ndzidzi wakuti misoka yonsene ya mauphemberi aunthawatawa ingamala, atumiki a Mulungu anadzaoneka ninga nkhabe citsidzikizo ca “malinga nee mipiringanyo ya utale,” Sathani anadzabandza mwai wa kuapomokera. Iye anadzakulumiza anyankhondo ace toera kupomokera mwakukwana onsene anaphedzera Umambo.

13. Kodi Yahova anadzamenyera tani nkhondo atumiki ace?

¹³ Ezekyeli afokotoza kuti ninji pinafuna kudzacitika. Mu kulonga pya Goge, profesiya isalonga: ‘Unadzatoma ulendo wako kubulukira ku nkwiriro na anyankhondo azinji na mphambvu idagumanyisa iwe m’madziko akusiyana-siyana. Iwe unadzabwera ninga mitambo toera kuphimbira dziko na kupomokera anthu anga.’ (Ezek. 38:15, 16) Kodi Yahova anadzacitanji na kupomokera kweneku kwakukwana? Yahova alonga: ‘Ukali wanga unadzabulukira m’mphuno mwanga, ndinadzam’bweresera supada.’ (Ezek. 38:18, 21; lerini Zakariya 2:8.) Yahova anadzamenyera nkhondo atumiki ace pa dziko yapantsi. Ineyi inadzakhala nkhondo ya Harmagedoni.

14, 15. Ndi cakucitika cipi cinango cinadzaoneka mu ndzidzi wakutoma kupomokera kukulu kwa Sathani?

¹⁴ Mbatidzati kudinga kuti Yahova anadzatsidzikiza tani atumiki ace nkati mwa nkhondo ya Harmagedoni, tendeni titome kudinga cakucitika cinango cakufunika. Ceneci cinadzacitika mu ndzidzi wakutoma kupomokera kukulu kwa Sathani na kutoma kwa nkhondo ya Harmagedoni. Ninga pidalongwa mu ndima 11, cakucitika ceneci caciwiri ndi kugumanywa kwa akusalira akudzodzwa.

 ¹⁵ Kugumanywa kwa Akristu akudzodzwa. Mabukhu mawiri, Mateo na Marko afokotoza mafala a Yezu thangwi ya “akusankhulwa”—Akristu akudzodzwa na nzimu—ninga khundu ya ndandanda ya pyakucitika pyakuti pinadzaoneka Harmagedoni mbidzati kutoma. (Onani ndima 7.) Mu kulonga pya iye ekhene ninga Mambo, Yezu apikira: ‘Iye anadzatumambo aanju ace kagumanyisa anthu ale adasankhula iye tomera pa makhundu manai, pa madire a pantsi pano mpaka a kuthambo.’ (Mko. 13:27; Mat. 24:31) Ndi kugumanya kwanji kunalonga Yezu? Iye nee asalonga pya kuikhwa cidzindikiro kwakumalisa kwa Akristu akusalira akudzodzwa, kwakuti kunadzacitika nyatwa ikulu mbidzati kutoma. (Apok. 7:1-3) Mbuto mwace, Yezu akulonga cakucitika cakuti cinadzaoneka nkati mwa nyatwa ikulu. Natenepa, pisaoneka pakweca kuti kutoma kwa Sathani kupomokera atumiki a Mulungu, akudzodzwa akuti aciri pa dziko yapantsi anadzagumanywa kudzulu.

16. Akristu akudzodzwa akulamuswa muli akufa, anadzacita tani khundu pa nkhondo ya Harmagedoni?

¹⁶ Kodi kugumanywa kweneku kwa akudzodzwa kusabverana tani na Harmagedoni? Ndzidzi wa kugumanywa usapangiza kuti akristu akudzodzwa anadzagumanika kudzulu mbidzati kutoma nkhondo ya Mulungu, Harmagedoni. Kudzulu, atongi akukwana 144.000, pabodzi na Kristu anadzatambira cidzo toera kucita khundu na Yezu mu kuphatirira “ndodo ya utale” yakufudza nayo anyamalwa a Umambo wa Mulungu. (Apok. 2:26, 27) Buluka penepo, pabodzi na aanju amphambvu kakamwe, akudzodzwa akulamuswa mu akufa anadzatowera Kristu, Mambo wa Nkhondo, ninga wakusankhulwa toera kuthimbana na “anyankhondo azinji” a anyamalwa akuti azungulira atumiki a Yahova. (Ezek. 38:15) Kungacitika kuthimbana kwakuphekesa kweneku, Harmagedoni iri cifupi!—Apok. 16:16.

17. Ninji pinadzacitikira “mbuzi” nkati mwa nkhondo ya Harmagedoni?

¹⁷ Kufudzwa kwa anthu. Nkhondo ya Harmagedoni inadzamalisa nyatwa ikulu. Pa ndzidzi unoyu, Yezu anadzakhala na basa inango yakuthimizirika. Kusiyapo kutoma Kutonga “anthu a mitundu yonsene,” iye Anadzafudzambo anthu a mitundu yonsene—anthu onsene akuti akhaatonga kale ninga “mbuzi.” (Mat. 25:32, 33) Na ‘supada, yakulapha yakutwa,’ Mambo wathu ‘anadzafudza nayo anthu a mitundu yonsene.’ Inde, onsene akuti ali ninga mbuzi—kutomera ‘amambo’ mpaka ‘mabitcu,’ ‘anadzafudzwa kwa kwenda na kwenda.’—Apok. 19:15, 18; Mat. 25:46.

18. (a) Ninji pinadzacitika kwa adatongwa ninga “mabira”? (b) Yezu anadzakwanirisa tani kupembera kwace?

¹⁸ Pyenepi pinadzacinja kwa ale akuti Yezu aatonga ninga “mabira.” Mbuto mwa kupondwa-pondwa na anyankhondo azinji a Sathani anacemerwa “mbuzi,” “mwinji ukulu” wakudziwika ninga “mabira” akusowa citsidzikizo, unadzapulumuka pa upomokeri wa anyamalwa ‘mbabuluka mu nyatwa ikulu.’ (Apok. 7:9, 14) Buluka penepo, pakumala kukunda na kufudza anthu onsene akuti ndi anyamalwa a Umambo wa Mulungu, Yezu  anadzaponya Sathani pabodzi na mademonyo ace ndzenje. Mwenemo iwo anadzakhala ninga afa, mbuto yakuti nee anadzacitabve basa mu pyaka cikwi.—Lerini Apokalipse 6:2; 20:1-3.

19, 20. Tinaphatisira tani pfundziro ya mafala anagumanika pa Izaiya 26:20 na 30:21?

¹⁹ Tinakhunganyika tani tekhene ku pyakucitika pyakutsukwalisa pinafuna kudza? Revista ya Ncenjezi ya pyaka pya nduli, yalonga: “Kupulumuka kunadzanyindira kubvera.” Thangwi yanji piri tenepo? Ntawiro usagumanika mu cenjezo idapereka Yahova kwa Ayuda akuti akhali mu ubitcu ku Babilonya. Yahova alongeratu mwanyapantsi kuti Babilonya mbadakundwa, mphapo atumiki a Mulungu akhafunika kucitanji toera kukhunganyika okhene ku cakucitika ceneci? Yahova alonga: ‘Ndokoni, mbumba yanga mbamufungirika n’nyumba mwanu mbamubisala mpaka kumala kwa pyonsene.’ (Iza. 26:20) Onani mafala akuti: ‘Ndokoni,’ ‘mbamufungirika,’ ‘mbamubisala’—onsene ndi mafala akuti asalongwa pakutuma munthu unango toera kucita pinthu mwakukhonda nyinyirika. Ayuda adabvera mafala anewa mbadakhala m’manyumba mwawo, mbacalira anyankhondo akukunda akuti akhagumanika m’miseu. Natenepa, kupulumuka kwawo kukhanyindira kubvera pitsogolero pya Yahova. *

²⁰ Tisapfundzanji? Ninga pidacitikira atumiki a Mulungu anewa akale, kupulumuka kwathu ku pyakucitika pinadikhira ife kunadzanyindira kubvera kwathu pitsogolero pya Yahova. (Iza. 30:21) Pipfundziso pyenepi tisapitambira kubulukira ku masasanyiro a m’mpingo. Natenepa, ife tisafunika kukulisa ntima wakubvera toera kutowezera pitsogolero pinatambira ife. (1 Jwau 5:3) Tingabvera pitsogolero pyenepi lero, tinadzakwanisambo kubvera na ntima onsene ntsogolo, mbatitsidzikizwa na Babathu, Yahova, na Mambo wathu, Yezu. (Sof. 2:3) Citsidzikizo ceneci ca Mulungu cinadzaticitisa kuona kuti Umambo wa Mulungu unadzafudza tani anyamalwa ace kwa kwenda na kwenda. Ndi cakucitika canji cakukhonda duwalika cinafuna kudzaoneka!