Enda bua kuleshe mianda i muanka

Enda bua kuleshe kashibo ka mianda i muanka

SHAPITRE 21

Bufumu bw’Efile Mukulu abukatusha b’eshikwanyi baabo

Bufumu bw’Efile Mukulu abukatusha b’eshikwanyi baabo

AKISAMBILA UNO SHAPITRE

Myanda ayikafisha ku ngoshi ya Armagedone

1, 2. (a) Myanda kinyi ayishinkamisha binyibinyi shi Nfumwetu kwete kumunana kubanga 1914? (b) Nkinyi kyatukyebe kutaluula mu uno shapitre?

KUTALUULA myanda yabadi bakite kwi Bufumu bw’Efile Mukulu munkatshi mwa beshikwanyi baabo nkunyingishe lukumino lwetu ngofu. (Mis. 110:2) Nfumwetu mwibweshe kilwilo kya bantu abepaana mu mudimo wa bulungudi. Musuule na kutoosha balongi baaye mu binangu na mu mwikelo. Sunga beshikwanyi ba Bufumu mbakite mwabo mooso bwashi twiabuule, twi na muloo wa kwikala mu buumune mu nsenga ishima lelo uno. Ino myanda na ingi yabadi balombashe kwi Bufumu yatubakatuka mu kutaluula ayishinkamisha binyibinyi shi kubanga mu 1914, Nfumwetu kwete kumunana sunga kwekala beshikwanyi ba Bufumu.

2 Mu mafuku apeela e kumpala, Bufumu abukyebe kulombasha ingi myanda ya kukanya. Abukyebe “kufika” mu ‘kufingakasha na kufudîsha’ beshikwanyi baabo. (Mat. 6:10; Nda. 2:44, EEM) Kadi, kumpala kwashi yaaya nsaa ilombane, ingi myanda ikata ayikyebe kukitshika. Myanda kinyi? Matemuki e bungi a mu Bible ngesambile uno mwanda. Tubande kutaluula angi a ku aa matemuki bwa kumona myanda ayikyebe kukitshika mu mafuku e kumpala kwetu.

Kumpala kwashi ‘kabutu kapulukye musango umune’

3. Mwanda kinyi wa kumpala watukwete kutengyela?

3 Kwakula kwa’shi kwi kufukama. Pabaadi mufundjile beena Tesalonike, Mpoolo mutumibwa baadi muleshe mwanda wa kumpala watutengyela. (Badika 1 Beena-Tesalonika 5:2, 3.) Mu uno mukanda Mpoolo baadi mwakule pabitale “Efuku dya Yehowa,” adikyebe kubanga na ngoshi yabalwisha “Babilone Mukata.” (Kibaf. 17:5) Byabya, kumpala kwa’shi efuku dya Yehowa dibangye, miilo ayikyebe kwakula shi, “binobino twi mu kufukama na kwiyikeela!” Bino bishima mbilombeene kwakudibwa mususa umune sunga mu bishima bilondeene. Bakata ba bipwilo abakaakula byanka su? Bu byabadi beena nsenga, pangi abebungu na miilo bwa kwamba shi, “binobino twi mu kufukama na kwiyikeela!” (Yel. 6:14; 23:16, 17; Kibaf. 17:1, 2) Kuno kwakula kwa kufukama na kwiyikeela akukyebe kulesha shi efuku dya Yehowa t’adikyebe kubanga. Beshikwanyi ba Bufumu bw’Efile Mukulu “t’abekala na kwa kusuukila.”

4. Mbukwashi kinyi bwatupete pa kupusha kipatulwilo kya butemuki bwa Mpoolo pabitale kwakula kwa kufukama na kwiyikeela?

4 Mbukwashi kinyi bwatupete pa kupusha kipatulwilo kya buno butemuki? Mpoolo amba shi: “Tanwi mu mufito, bwa’shi dyaadya efuku diinushikishe bu ngifi.” (1 Tes. 5:3, 4) Mu kwilekena na bantu booso, atwe atushinguula akwende ino myanda ikwete kukitshika. Mu mushindo kinyi binyibinyi amukyebe kulombana buno butemuki bwa kufukama na kwiyikela? Tubande kutengyela, atukyebe kumona abikyebe kukitshika. Byabya, “tatulaalanga tulo . . . twikale bapasukye.”​—1 Tes. 5:6; Sof. 3:8.

Mpombo ikata ibabanga

5. Nkinyi akikyebe kwikala bu mbangilo ya “mpombo ikata”?

5 Kulwa na bipwilo. Tentekyesha bibafundjile Mpoolo shi: “Nguba amba bantu’shi, ‘binobino twi mu kufukama na kwiyikeela!’ yawa ngi nguba eebapulukila kabutu mususa umune.” Anka abikalaa etaata dya kaalo adilondeena na kupenya kwa mpeshi, byabya nsaa ya kwakula shi “binobino twi mu kufukama na kwiyikela!” ayikyebe kwilondeena na “kabutu ka mususa umune.” Nkinyi akikyebe kubutudibwa? Kya kumpala, “Babilone Mukata,” nsangilo mukata a bipwilo bya madimi, abetamina dingi bu “ndumba.” (Kibaf. 17:5, 6, 15) Kano kabutu ka bwina Kidishitu bwa madimi na ingi ndumbulwilo ya bipwilo bya madimi abikala bu mbangilo ya “mpombo ikata.” (Mat. 24:21; 2 Tes. 2:8) Bwa bebungi, ino myanda ayikyebe kufika kushii’bo kuuka. Bwakinyi? Mwanda mpa na mu yaaya nsaa, ndumba akyebe kwimona bu’ye “ndalamumba” ‘shy’amono maalo.’ Kadi akyebe kumona shi kwete kwidimba. Abakyebe kumukatusha bukidi, anka bu mu “efuku dimunenka.”​—Kibaf. 18:7, 8.

6. Mba nanyi, sunga shi nkinyi akikyebe nkatuuka “Babilone mukata” ngoshi?

6 Mba nanyi, sunga shi nkinyi akikyebe nkatuka “Babilone mukata” ngoshi? Nyi “nyema monga” e na “nsengwa ekumi.” Mukanda wa Bifumbulwe aulesha shi uno nyema monga alesha Nations-Unis (UN). Nsengwa ekumi ayilesha makome ooso a politike akwete kukwatshishena “nyema monga-pididi.” (Kibaf. 17:3, 5, 11, 12) Mushindo kinyi wabakyebe nkatuka Babilone mukata ngoshi? Bisamba bya ONU abikyebe nkamuyiba bupeta bwaye, kumudya miita na ‘kumushika kaalo.’​—Badika Kibafumbwilwe 17:16. *

7. Mushindo kinyi ubaadi ulombane mayi a Yesu e mu Mateo 24:21, 22 mu siekele a kumpala, na mushindo kinyi w’aakyebe kulombana mu mafuku e kumpala?

7 Kupelesha bungi bwa mafuku. Nfumwetu baadi muleshe akikyebe kukitshika mu kipindji kya mpombo ikata. Yesu baadi mwakule shi: “Ku mwanda wa basangulwe, aa mafuku aekala apeeleshibwe.” (Badika Mateo 24:21, 22.) Mayi a Yesu abaadi alombane mu kipindji kipeela mu bipwa 66 B.B. nsaa ibaadi Yehowa ‘mupeleshe’ mafuku a ngoshi ya beena Loma mu Yeelusalema. (Mak. 13:20) Kwakwa kupelesha kwa mafuku kubaadi kukwashe bwashi beena Kidishitu ba mu Yeelusaleme na mu Yuudeya bapashibwe. Nkinyi akikyebe kukitshika mu nsenga ishima mu mafuku a mpombo ikata ayifiki? Yehowa, ku bukwashi bwa Nfumwetu akyebe ‘kupelesha’ mafuku a ngoshi ya Nations-Unis kwi bipwilo bwashi kipwilo kya binyibinyi takibutudibwanga pamune na kya madimi. Byabya, bu bi ndumbulwilo a bipwilo byooso bya madimi abikyebe kuponeshibwa, kipwilo kya binyibinyi akikapanda. (Mis. 96:5) Tubande kutaluula binobino myanda ayikakitshika kunyima kwa kino kipindji kya mpombo ikata.

Myanda ayikafisha ku Armagedone

8, 9. Myanda kinyi ibidi ibaadi yakule Yesu, na mushindo kinyi aukakitshi bantu ku byabamono?

8 Butemuki bwa Yesu pabitale mafuku a nfudiilo abulesha myanda ikata ayikyebe kushintuluka mu kipungo akyende mpa na ku Armagedone. Myanda ibidi ya kumpala y’atukyebe kutalula mbeyileshe mu Evanjile a Mateo, Maako, na Luuka.​—Badika Mateo 24:29-31; Mak. 13:23-27; Luk. 21:25-28.

9 Myanda ayikakitshika mwiyilu. Yesu baadi mutemukye shi: “Nguba akeele mufito, mweshi t’aukamekameka dimo nyenyene ayikapuluka mwiyilu dingi.” Eyendo shi, bantu t’abende dingi kwi bakata ba bipwilo bwashi bebakunkushe. Yesu baadi akula pabitale bukome bwilekeene na bwa bantu abukitshika mwiyilu su? Pangi. (Yesh. 13:9-11; Yow. 2:1, 30, 31) Bantu abakakitshi kinyi ku byabamono? Abekala na “kinyongwa” pamwanda wa “kukutwa kuuka kya kukita.” (Luk. 21:25; Sof. 1:17) Eyendo, beshikwanyi ba Bufumu bw’Efile Mukulu kubanga ku ‘banfumu na bapika’​—abakyebe kwikala na “moo, abatshinyi malwa aafiki pano” na kukimba mbalo yabadya kufwama. Anka, tabakapete mbalo ya kufwamina bwa kusuuka nsungu ya Nfumwetu.​—Luk. 21:26; 23:30; Kibaf. 6:15-17.

10. Yesu akyebe kutshiba kiimu kinyi, na nkinyi akikyebe kukita beena Bufumu na beshikwanyi ba Bufumu bw’Efile Mukulu?

10 Kutuusha kwa kiimu. Beshikwanyi booso ba Bufumu bw’Efile Mukulu abakyebe kwibatakula pa bukopo bwashi bamone myanda ayikafiimisha mpombo yaabo. Yesu bambile shi: “Paapa abamono Mwan’a-muntu afiki, bamwifunyishe kwi makumbi, na matalwa ooso, mu ntumbo.” (Mak. 13:26) Buno bukome bukile bwa bantu abukyebe kulesha shi Yesu bafiki mu kutuusha kiimu. Mu kingi kipindji kya buno butemuki bwa mafuku a ku nfudiilo, Yesu balesheshe myanda itale kiimu kyakatuusha mu yaaya nsaa. Atupete ino myanda mu lukindji lwa mikooko na mbushi. (Badika Mateo 25:31-33, 46.) Beena Bufumu bw’Efile Mukulu baasha kululama abakebatshibila kiimu bu “mikooko” na ‘abebwesha mitwe [yaabo],’ abashinguula shi ‘kukuudibwa kwabo kwi pepi.’ (Luk. 21:28) Byabya, beshikwanyi ba Bufumu abebasambisha bu “mbushi” na, ‘kwibongyesheena meeno’ akwibatengyela.​—Mat. 24:30; Kibaf. 1:7.

11. Kinyi akitungu shi tulamiine nsaa yatutala myanda ayikyebe kukitshika mu mafuku e kumpala?

11 Kunyima kwa Yesu kutuusha kiimu kwi “miilo yooso,” myanda ikata ibungi ayikyebe kufika kumpala kwashi ngoshi ya Armagedone ibangye. (Mat. 25:32) Atukyebe kutaluula myanda ibidi: Ngoshi ya Goge na kubunga kwa bedibwe mwimu. Nsaa y’atutaluula ino myanda ibidi, bibuwa tulamiine shi Eyi dy’Efile Mukulu tandileshe nsaa ayikyebe kukitshika ino myanda. Anka, abimweneka shi mu ungi mushindo ungi mwanda aukyebe kwipetena na ungi.

12. Kinyi akikyebe nkakita Satana bwa kutuuka Bufumu ngoshi?

12 Ngoshi ikata. Goge a ku Magoge akyebe kulwa na bedibwe mwimu bakii pa nsenga na bangi bakwabo ingi mikooko. (Badika Esekyele 38:2, 11.) Ino ngoshi y’abalu na Bufumu ayikyebe kwikala bu ngoshi ya Satana ya nfudiilo ku ino ya kwete kulwa na bedibwe mwimu bakii pa nsenga kasha bamubinga mwiyilu. (Kibaf. 12:7-9, 17) Bikishekishe kasha babanga kubunga bedibwe mwimu mu kakongye ka beena Kidishitu, Satana mutompe kushimisha bupyanyi bwa mu kikudi​—kadi kushii koobesha. (Mat. 13:30) Byabya, mu mafuku aekala ndumbulwilo a bipwilo bya madimi taakii kwanka na bantu b’Efile Mukulu abamweneka bu be mu “mpàta ishii bimano,” Satana akyebe kumona bu mushindo umune wibuwa wa kulwa nabo. Akyebe kutakula bantomboshi baaye bwashi balwe ngoshi ikata na bantu balamate ku Bufumu.

13. Yehowa akyebe kukalwila bafubi baaye mu mushindo kinyi?

13 Ezekyele alesha akikyebe kukitshika. Pabitale Goge, butemuki abulesha shi: “Ofiki dya kwiumbo dyoobe, kuushi menemene, obe na miilo ibungi pamune noobe booso bakaamine pa nfwalasa, anukitshi kakongye kakata, kilwilo kikile bukata. Wende mu kulwisha mwilo wande wa Isaleele, opuute dimo eumbo buu ekumbi.” (Ez. 38:15, 16) Yehowa akyebe kukita kinyi na ino ngoshi ayimweneka bu ikile bukopo? Yehowa amba shi: “Onkamisha nsungu ikata ku lukyebo. Natombwela Goge mwele wa ngoshi.” (Ez. 38:18, 21; badika Sekadya 2:8.) Yehowa akyebe kulwila bafubi baaye be pa nsenga. Yaaya ngoshi abeyitamina bu ngoshi ya Armagedone.

14, 15. Mwanda kinyi dingi aukyebe nkalombana ingi nsaa kunyima kwa mbangilo a ngoshi ikata ya Satana?

14 Kumpala kwatudya kutala mafuku e kumpala bwa kumona mushindo aukyebe Yehowa kulwila mwilo waaye mu ngoshi ya Armagedone, tubandeyi kwimana kapindji na tutaluule ungi mwanda ukata. Uno mwanda aukakitshika ingi nsaa pankatshi pa ngoshi ikata ya Satana na mbangilo a ngoshi ya Yehowa ku Armagedone. Anka bu byatwikalanga bamone mu paragrafe 11, uno mwanda wa kabidi nyi nkubunga kwa bedibwe mwimu bakii pa nsenga.

15 Kubunga kwa bashingwe mwimu. Mateo na Maako mbafunde booso bishima bya Yesu pabitale “basangulwe”​—beena Kidishitu bedibwe mwimu—shi, be mu myanda ayikakitshika kumpala kwa Armagedone. (Tala paragrafe 7.) Pabaadi akula bwaye aye nabeene bu Nfumu, Yesu baadi mutemukye shi: “Atumu mikeeyilu yaaye na mpungi mukata ku mpese inanka, dya kubangil’eyilu nyaa na kwadidi difudiile bwa kubunga basangulwe.” (Mak. 13:27; Mat. 24:31) Yesu baadi akula pabitale kubunga kwa mushindo kinyi? Tabaadi esambila pabitale kwedibwa kwa kitampi kya nfudiilo kwa beena Kidishitu bedibwe mwimu, akukitshika kumpala kwashi mpombo ikata ibangye nya. (Kibaf. 7:1-3) Anka, Yesu akwila myanda ayikyebe kukitshika mu mafuku a mpombo ikata. Byabya, abimweneka shi ingi nsaa kunyima kwa ngoshi ikata y’abakatuuku bafubi b’Efile Mukulu kwi Satana, bedibwe mwimu bakii pa nsenga abakyebe kwibabungila mwiyilu.

16. Kinyi akikyebe kukita bedibwe mwimu abakasanguka mu ngoshi ya Armagedone?

16 Mushindo kinyi wi kuno kubunga kwa bedibwe mwimu bakii pa nsenga nkutale mwanda aukitshika kunyima kwa Armagedone? Nsaa ya kubunga ayilesha shi bedibwe mwimu booso abekala mwiyilu kumpala kwashi Ngoshi ya Armagedone ibangye. Bantu 144 000 abakamunana pamune na Kidishitu mwiyilu, abakapete matalwa a kukwata namu “mukombo wa oòlo” wa bufumu nka bu Yesu bwa kubutula beshikwanyi ba Bufumu bw’Efile Mukulu. (Kibaf. 2:26, 27) Akupu, booso pamune na miikeyilu iisha bukome, bedibwe mwimu abasanguka abakyebe kulonda Kidishitu, Nfumu a Ngoshi, nsaa yakyebe kwibwaa bwa kulwa na “kilwilo kikile bukata” kya beshikwanyi kikwete kwifubwila kwi baaba baabakimbi bwa kukwata​—mwilo wa Yehowa. (Ez. 38:15) Nsaa yababanga kulwa, ino ngoshi ikata ya Armagedone ayibanga!​—Kibaf. 16:16.

Nfudiilo a mpombo ikata

Ngoshi ya Armagedone ibabanga!

17. Nkinyi akikyebe nkafwila “mbushi” mu nsaa ya Armagedone?

17 Kutshiba kwa kiimu. Ngoshi ya Armagedone ayikala bu nfudiilo a mpombo ikata. Mu yaaya nsaa, Yesu akyebe kukita ungi mudimo. Kukaasha kwikala Nsushi a “miilo yooso,” akyebe kwikala bu Atshibila miilo kiimu—bano bekale bantu booso baadi mupwe kutshibila kiimu bu “mbushi.” (Mat. 25:32, 33) Na “mwele” ula wi “maashi,” Nfumwetu akyebe “kutapa nao miilo.” Oolo, bantu booso be bu mbushi​—kubanga ku “banfumu” na ku “bapika”​—“abakatuka bende, . . . mu malwa aa iikalaika.”​—Kibaf. 19:15, 18; Mat. 25:46.

18. (a) Mushindo kinyi aukyebe nkashintuluka myanda bwa “mikooko”? (b) Mushindo kinyi aukyebe nkalombasha Yesu ntumbo yaaye?

18 Myanda ayikyebe kushintuluka ngofu bwa baaba baabakatshibila kiimu kwi Yesu bu “mikooko”! Pamutwe pa kwipayibwa na “mbushi” ikale bilwilo bya Satana, “kibumbu kikata” akimweneka bu “mikooko” ishii na akwiyikalwila akikyebe kupanda ku ngoshi ya mwishikwanyi na ‘abatukila mu mpombo ikata.’ (Kibaf. 7:9, 14) Akupu, kunyima kwa Yesu kutshokola na kubutula beshikwanyi ba Bufumu bw’Efile Mukulu, akyebe kwela Satana na bademo baaaye mu lupongo. Mwamwa abekala bu bafwe, kushii mushindo wa kukita kintu munda mwa bipwa kinunu.​—Badika Kibafumbwilwe 6:2; 20:1-3.

Mushindo watudi balombeene kwilumbuula

19, 20. Mushindo kinyi watudi balombeene kutumikila elango di mu bishima bi mu mukanda wa Yeeshaya 26:20 na 30:21?

19 Mushindo kinyi watudi balombeene kwilumbuula bwa myanda ikata ayikyebe kukitshika kumpala? Kitenta kya Mulami kibaadi kifunde shi: “Bwa kupanda abitungu kukookyela.” Bwakinyi bi byabya? Lwalulo lwi ku elango dibaadi Yehowa mupe beena Yuuda abaadi kala mu Babilone. Yehowa baadi mutemukye shi Babilone abakamukwata, kadi bafubi b’Efile Mukulu abaadi balombeene kukita kinyi bwa kwilumbuula bwa wawa mwanda? Yehowa bambile shi: “Endayi mwilo wande, . . . twelayi mu mashibo enu, nwishitshile. Nufwame mpa na apakidi nsungu.” (Yesh. 26:20, NW) Lamiina bino bishima bi mu uno verse: “Endayi,” “twelayi,” “nwishitshile,” “nufwame”​—byooso abipushika shi nkitungo; abyo byooso nyi miiya. Beena Yuuda abapushishe ino miiya abaadi balombeene kushaala mu mashibo aabo, kula na basalayi be mu bilayi. Byabya, bwa kupanda bibaadi abitungu shi bakookyele mayi a Yehowa. *

20 Bino mbilombeene kwitulongyesha kinyi? Nka bu bibaadi bafubi b’Efile Mukulu ba kala, kipandjilo kyetu ku myanda ayifiki kumpala akimwenekyela mu kukookyela kwetu ku malango a Yehowa. (Yesh. 30:21) Aa malango atwiapetela ku bukwashi bwa kakongye. Byabya, abitungu twikale na mashimba a kukookyela bukunkushi bwatukwete kupeta. (1 Yo. 5:3) Su tubakitshi byabya lelo uno, atwikala belumbuule bwa kukookyela mu mafuku e kumpala na kupeta bulami bwa Nshetu, Yehowa, na bwa Nfumwetu, Yesu. (Sof. 2:3) Bwabwa bulami bw’Efile Mukulu abukyebe kwitukwasha bwa kumona kya kumpala mushindo aukyebe Bufumu bw’Efile Mukulu kukatusha beshikwanyi booso. Aukyebe kwikala mwanda watushi balombeene kuluba!

^ par. 6 Abimweneka shi kabutu ka “Babilone Mukata” nkatale kubutudibwa kwa bipwilo bya madimi, kushii kwipaa kwa bantu ba mu bipwilo byooso. Anka, bantu bebungi abaadi mu Babilone abakyebe kupanda ku kaaka kabutu na abakyebe kutompa kwikala kula na kipwilo bu byabidi bileshibwe mu Sekadya 13:4-6.

^ par. 19 Bwa kuuka myanda ibungi, tala mukanda wa La prophétie d’Isaïe, lumière pour tous les humains I, esaki 282-283.