1, 2. (a) Se a te fakamaoniga me ko oti ne kamata o pule mai te ‵tou Tupu talu mai te 1914? (e) Se a te mea ka mafau‵fau tatou ki ei i te mataupu tenei?

KAFAI e toe mafau‵fau ki mea ko oti ne fakataunu ne te Malo o te Atua i va o ana fili, e fakamalosi aka ei te fakatuanaki. (Sala. 110:2) Ne fakatu aka ne te Tupu se kautau o tino talai loto fia‵fia. Ne ‵fulu faka‵ma ne ia ana soko i te feitu faka-te-agaga mo te feitu i mea tau amioga. Kae faitalia a taumafaiga katoa a fili o te Malo ke fakamavae‵vae tatou, e maua eiloa ne tatou a te fealofani i te lalolagi kātoa i aso nei. A te mafau‵fau ki mea konei mo nisi mea e uke kolā ne fai ne te Malo, e tuku mai i ei a fakamaoniga fakaofoofogia me ko oti eiloa ne kamata o pule mai te ‵tou tupu i te 1914, i va o fili o te Malo.

² Ka fai foki ne te Malo a nisi mea fakaofoofogia i se taimi pili mai mua nei. Ka “oko mai” te Malo tenā ke “fakatakavale ne ia” ana fili. (Mata. 6:10; Tani. 2:44) Kae koi tuai o oko mai te taimi tenā, ka ‵tupu eiloa a nisi mea fakaofoofogia. Ne a mea konā? E tali mai eiloa a te fesili tenā ne nai valoaga i te Tusi Tapu. Ke na iloilo aka ne tatou a nisi valoaga konā ke lavea atu a mea kolā koi ‵tau o ‵tupu i aso mai mua nei.

3. Se a te mea muamua ka tupu telā e fakatali‵tali tatou ki ei?

³ Te folafolaatuga o te filemu. I tena tusi ki te kau Tesalonia, ne fakamatala mai ne te apositolo ko Paulo a te mea muamua tenei e fakatali‵tali tatou ki ei. (Faitau te 1 Tesalonia 5:2, 3.) I te tusi tenei, ne taku mai ne Paulo a te “aso o Ieova,” telā ka kamata ki te osoatuga ki “Papelonia te Sili.” (Faka. 17:5) Kae mai mua faeloa o te aso o Ieova, ka fai mai a tino, “Ko filemu kae tokagamalie!” E mafai o fakasino atu a te tugapati tenei ki se faka‵pulaga io me se fakasologa o tugapati penā. E mata, ka aofia i ei a takitaki lotu? Ona ko te mea e fai latou mo fai ne vaega o te lalolagi, kāti ka ‵kau atu foki latou i te fai atu, “E ‵lei a mea katoa.” (Iele. 6:14; 23:16, 17; Faka. 17:1, 2) A te folafolaatuga o te filemu mo te tokagamalie ka fakamailoga ki ei a te pili o kamata te aso o Ieova. Ka “se mafai lele eiloa o ‵sao” a fili o te Malo o te Atua.

4. E maua pefea ne tatou a mea aoga mai te malamalama i te uiga o te valoaga a Paulo e uiga ki te folafolaatuga o te filemu mo te tokagamalie?

⁴ E maua pefea ne tatou a mea aoga mai te malamalama i  te uiga o te valoaga tenei? E fai mai a Paulo: “E se ‵nofo koutou i te pouliga ko te mea ke ‵poa aka koutou i te aso tenā e pelā me ne tino kai‵soa.” (1 Tesa. 5:3, 4) E se pelā mo te tokoukega o tino, e malamalama tatou i te koga ka iku atu ki ei a mea ‵tupu i aso nei. Se a eiloa te auala tonu ka fakataunu ei te valoaga tenei e uiga ki te filemu mo te tokagamalie? E ‵tau o faka‵tali kae kilo‵kilo atu fua tatou ki mea ‵tupu i te lalolagi. Tela la, “ke ala faeloa tatou kae tausi ‵tou mafaufau ke ‵lei.”​—1 Tesa. 5:6; Sefa. 3:8.

5. Se a te vaega ka kamata ki ei te fakalavelave lasi?

⁵ Ko oso atu ki lotu. Masaua la me ne tusi atu a Paulo: “Ko te taimi eiloa e fai mai ei latou penei: “Ko filemu kae tokagamalie!” ko te taimi foki eiloa tenā e oko fakapoi atu ei te lotou fakaseaiga.” E pelā eiloa mo te ‵lapaga o te uila telā e ‵soko atu ki ei a te fatili, e penā foki te taimi e fai atu ei “Ko filemu kae tokagamalie!” ko te taimi foki eiloa tenā “e oko fakapoi atu ei te lotou fakaseaiga.” Ne a mea ka fakaseai atu? Muamua la, a “Papelonia te Sili” te emupaea o lotu ‵se, e taku foki ki “te fafine talitagata.” (Faka. 17:5, 6, 15) A te fakaseaiga tenei o Lotu o Fenua Kelisiano mo nisi fakapotopotogā lotu ‵se katoa, e ‵tala mai i ei te vaega muamua o te “fakalavelave lasi.” (Mata. 24:21; 2 Tesa. 2:8) E fai eiloa te mea tenei mo fai se mea fakapoi ki tino e tokouke. Kaia? Ona ko te mea e mafaufau faeloa a te fafine talitagata ki a ia eiloa ke oko ki te taimi tenā, me i a ia se “tupu fafine” telā ka ‘se mafai o tagi fanoanoa.’ Kae e se leva ka iloa aka ei ne tou fafine me ne ‵se eiloa tena loto talitonu tenā. Ka fakaseai fakavave atu tou fafine “i te aso e tasi.”​—Faka. 18:7, 8.

6. Ko oi io me se a te mea ka aofia i te osoatuga ki Papelonia te Sili?

⁶ Ko oi io me se a te auala ka oso atu ei ki “Papelonia te Sili”? Ko te “manu fekai” mo ana “sau e sefulu.” E fakaasi mai i te tusi o Fakaasiga me e fakasino atu a te manu fekai tenei ki Malo ‵Soko (UN). E fakaata mai i sau e sefulu a pulega fakapolitiki katoa i aso nei kolā e ‵lago atu ki te “manu fekai lanu ‵kula.” (Faka. 17:3, 5, 11, 12) Ka pefea te fakamataku o te osoatuga tenā? A atufenua kolā e aofia i Malo ‵Soko ka puke katoa ne latou a te maumea o te fafine talitagata, fakaseai atu, kae “‵sunu katoatoa ne latou a ia ki te afi.”​—Faitau te Fakaasiga 17:16. *

7. Ne fakataunu pefea a pati a Iesu i te Mataio 24:21, 22 i te senitenali muamua T.A., kae ka fakataunu pefea i aso mai mua?

⁷ E fakamu‵tana a aso konā. Ne fakaasi mai ne te ‵tou Tupu a mea ka ‵tupu i te vaitaimi tenei i te taimi o te fakalavelave lasi. Ne fai mai a Iesu: “Ona ko tino filifilia, ka fakamu‵tana ei a aso konā.” (Faitau te Mataio 24:21, 22.) Ne fakataunu a pati a Iesu i se auala foliki i te 66 T.A. i te taimi ne “fakamu‵tana” ei ne Ieova a aso o te osoatuga o te kautau Loma ki Ielusalema. (Male. 13:20) Ne tuku atu ne te mea tenā a te avanoaga ki Kelisiano i Ielusalema mo Iuta ke ‵sao atu. Ne a la  mea ka ‵tupu i te lalolagi kātoa i te taimi o te fakalavelave lasi telā ka oko mai? Ka “fakamu‵tana” ne Ieova, e auala i te ‵tou Tupu, a te osoatuga o Malo ‵Soko ki luga i lotu ko te mea ke se fakaseai atu a te lotu tonu fakatasi mo lotu ‵se. Tela la, kafai ko fakaseai atu a fakapotopotogā lotu ‵se katoa, kae ka sao atu eiloa a te lotu tonu. (Sala. 96:5) Ke na mafau‵fau nei tatou ki mea ka ‵tupu māfai ko oti atu a te vaega tenei o te fakalavelave lasi.

8, 9. Ne a me a fakaofoofogia ne fakasino atu ki ei a Iesu, kae ka ‵saga atu pefea a tino ki mea e lavea ne latou?

⁸ E fakaasi mai i te valoaga a Iesu me ka isi ne mea ka ‵tupu i te taimi telā ka iku atu ei ki Amaketo. A mea muamua e lua kolā ka mafau‵fau tatou ki ei ne taku mai i Tusi Evagelia o Mataio, Maleko, mo Luka.​—Faitau te Mataio 24:29-31; Maleko 13:23-27; Luka 21:25-28.

⁹ Mea ‵tupu fakaofoofogia i te lagi. Ne ‵valo mai a Iesu: “Ka pouli te la, kae ka se maina te masina, ka ta‵tela ifo a fetū mai te lagi.” E mautinoa eiloa me ka se toe ‵sala atu a takitaki lotu ki te mainaga​—kae ka se toe ‵kilo atu a tino ki ei mō fakatakitakiga. E mata, ne fakasino atu foki a Iesu ki fakaasiga o mea ‵tupu fakaofoofogia i te lagi? Kāti la. (Isa. 13:9-11; Ioe. 2:1, 30, 31) Ka ‵saga atu pefea a tino ki mea e lavea ne latou? Ka “manava‵se” latou me “ka se iloa ne latou o fai se mea.” (Luka 21:25; Sefa. 1:17) Ao, a fili o te Malo o te Atua​—mai i ‘tupu ki pologa’​—ka “mata‵po a tino ona ko te ma‵taku mo te ‵nofo fakatali‵tali ki mea kolā ka oko mai” kae ka ‵tele ei o ‵muni. Kae ka seai se koga e mafai o ‵muni ei latou ko te mea ke ‵sao atu i te kaitaua o te ‵tou Tupu.​—Luka 21:26; 23:30; Faka. 6:15-17.

10. Se a te fakamasinoga ne faka‵pula atu ne Iesu, kae ka ‵saga atu pefea a tino ‵lago mo tino ‵teke o te Malo o te Atua?

¹⁰ Fakaokoatuga o te fakasalaga. Ka faimalo a fili katoa o te Malo o te Atua ke molimau ki se mea telā ka momea aka ei te lotou logo‵mae. E fai mai a Iesu: “Ka lavea atu ei ne latou a te Tama a te tagata e vau i kaumana mo tena ‵mana mo tena ‵malu sili.” (Male. 13:26) A te fakaasiga fakaofoofogia tenei o te ‵mana ka fakaasi mai i ei me ko vau a Iesu o fakaoko mai a te fakasalaga. I te suā vaega o te valoaga foki eiloa tenei e uiga ki aso fakaoti, e tuku mai ne Iesu a fakamatalaga e uke atu e uiga ki te fakasalaga telā ka fakaoko atu i te taimi tenei. E maua eiloa ne tatou a te fakamatalaga tenā i te tala fakatusa e uiga ki mamoe mo kouti. (Faitau te Mataio 25:31-33, 46.) Ka fakamasino aka a tino kolā e ‵lago atu mo te a‵lofa fakamaoni ki te Malo o te Atua e pelā me ne “mamoe” kae ka “‵kilo ki luga” latou, ona ko te iloa atu me “ko pili mai te taimi ka faka‵sao ei” latou. (Luka 21:28) Kae ko tino ‵teke ki te Malo ka fakamasino aka e pelā me ne “kouti” kae ka “‵tagi fanoa‵noa” latou, i te iloa atu me ka olo atu latou ki te “fakaseaiga se-gata-mai.”​—Mata. 24:30; Faka. 1:7.

11. Se a te mea e ‵tau o masaua ne tatou i te taimi e mafau‵fau ei tatou ki mea ‵tupu ka oko mai?

¹¹ Mai tua o te fakailoaatuga ne Iesu tena fakamasinoga ki  luga i “atufenua katoa,” koi ‵tau eiloa o ‵tupu a nai mea fakaofoofogia mai mua o te kamataga o te taua i a Amaketo. (Mata. 25:32) Ka mafau‵fau tatou ki mea ‵tupu e lua konā: ko te osoatuga a Koku mo te fakamaopoopoga o te kau fakaekegina. I te taimi e iloilo aka ei ne tatou a mea ‵tupu e lua konā, e ‵tau o masaua ne tatou me e se fakaasi mai i te Muna a te Atua a te taimi tonu ka ‵tupu ei a mea konei. A te ‵tonuga loa, e foliga mai me ka ‵tupu fakatasi a nisi mea mō se vaitaimi tai leva.

12. Se a te ‵toe osoatuga a Satani ki te Malo?

¹² Ko te ‵toe osoatuga eiloa. A Koka mai Makoku, ko Satani te Tiapolo, ka takitaki atu ne ia a pulega fakapolitiki katoa ke oso atu ki te ‵toega o te kau fakaekegina mo olotou taugasoa ko nisi mamoe. (Faitau te Esekielu 38:2, 11.) A te osoatuga tenei ki te pulega a te Malo telā ko oti ne fakatu aka, ka fai eiloa mo fai te ‵toe taimi e taua atu ei a Satani i se taua telā ko leva ne aofia a ia i ei, i te ‵tekeatuga ki te ‵toega o te kau fakaekegina talu mai te taimi ne ‵tuli ifo ei a ia mai te lagi. (Faka. 12:7-9, 17) Maise eiloa talu mai te fakamaopoopoga a te kau fakaekegina ki se fakapotopotoga Kelisiano fou, ne taumafai a Satani o fakamasei te lotou maumea faka-te-agaga​—kae ne seki mafai ne ia. (Mata. 13:30) Kae i te taimi ne fakaseai atu ei a fakapotopotogā lotu ‵se kae e foliga mai me i tino o te Atua e ‵nofo atu i se koga telā e “seai ne ana ‵pui, io me ko mataloa fiti,” ka lavea atu ei ne Satani se avanoaga ‵lei. Ka fakamalosi atu ki ana tino ma‵sei ke oso atu ki tino kolā e ‵lago atu ki te Malo.

13. Ka gasuesue pefea a Ieova o fesoasoani atu ki ana tino?

¹³ E fakamatala mai ne Esekielu a mea ka ‵tupu. E fai mai te valoaga e uiga ki a Koku: “Mai i tou fenua i matu, o taki tau kautau lasi kae malosi kolā ne sotia mai i malo e uke, a latou katoa konā e ‵sopo i solofanua. Ka ta ne koutou toku fenua ko Isalaelu e pelā me se afa telā e agi i luga i te fenua.” (Eseki. 38:15, 16) Ka saga atu pefea a Ieova ki te osomaiga telā e foliga mai me e se mafai o taofi aka? “Kae ka kaitaua ei au,” ne folafola mai a Ieova. “A tena kau ka fakatau taua eiloa ki olotou pelu.” (Eseki. 38:18, 21; faitau te Sakalia 2:8.) Ka gasuesue eiloa a Ieova o fesoasoani ki ana tavini i te lalolagi. E fai eiloa a ia penā i te taua i a Amaketo.

14, 15. Ne a nisi mea ka ‵tupu i se taimi mai tua o te kamataga o te osoatuga a Satani?

¹⁴ A koi tuai o mumea atu tatou ki mua ke mafau‵fau ki te auala ka puipui ei ne Ieova ana tino i te taua i a Amaketo, ke na mafau‵fau kae iloilo malie aka ne tatou a te suā mea fakaofoofogia. Ka tupu te mea tenei mai te taimi e oso atu ei a Satani mo te taimi e kamata ei o gasuesue a Ieova i a Amaketo. E pelā mo te mea ne fakaasi mai i te palakalafa e 11, a te lua o mea ka tupu ko te fakamaopoopoga o te ‵toega o te kau fakaekegina.

¹⁵ Te Fakamaopoopoga o te kau fakaekegina. Ne fakamau ne Mataio mo Maleko a fakamatalaga a Iesu e uiga ki “tino  filifilia”​—Kelisiano fakaekegina ki te agaga​—e pelā me ne vaega o se fakasologa o mea ‵tupu kolā ka ‵tupu mai mua faeloa o te kamataga o Amaketo. (Ke onoono ki te palakalafa e 7.) I te faipati mai e uiga ki a ia e pelā me ko te Tupu, ne ‵valo mai a Iesu: “Ko uga atu ei ne ia agelu kae ka fakamaopoopo mai ne ia ana tino filifilia mai feitu e fa o te lalolagi, mai toe feitu ‵mao o te lagi mo te lalolagi.” (Male. 13:27; Mat 24:31) Se a te fakamaopoopoga ne fakasino atu ki ei a Iesu? Ne seki faipati a ia ki te ‵toe fakamailogaga o te ‵toega o Kelisiano fakaekegina, telā ka tupu mai mua o te kamataga o te fakalavelave lasi. (Faka. 7:1-3) I lō te fai penā, ne fakasino atu a Iesu ki se mea ka tupu i te taimi o te fakalavelave lasi telā ka oko mai. Tela la, i se taimi mai tua o te kamataga o oso atu a Satani ki tino o te Atua, ka fakamaopoopo katoa a te kau fakaekegina kolā koi ‵toe i te lalolagi ki te lagi.

16. Ne a mea ka fai ne te kau fakaekegina kolā ka toe‵tu aka i te taua o Amaketo?

¹⁶ Se a te sokoga o te fakamaopoopoga tenei o te ‵toega o te kau fakaekegina ki te mea ka tupu mai tua ifo, ko Amaketo? A te taimi o te fakamaopoopoga e fakaasi mai i ei me ka ‵nofo atu a te kau fakaekegina katoa i te lagi a koi tuai o kamata te taua a te Atua i a Amaketo. I te lagi, e toko 144,000 a tupu lagolago fakatasi mo Keliso kolā ka maua ne latou te pulega ke ‵kau atu ki a Iesu i te fakaaogaga o te “tokotoko fiti” ke fakaseai atu ei a fili katoa o te Malo o te Atua. (Faka. 2:26, 27) Ka tau‵tali atu a agelu ma‵losi, mo te kau fakaekegina kolā ka toe‵tu aka ki a Keliso, te Sotia-Tupu, i te taimi e fakasaga tau atu ei a ia ki “te kautau lasi” o fili kolā ka oso atu​—ki tino o Ieova. (Eseki. 38:15) Kafai ko oko atu ki te tulaga fakasaua tenā, ko kamata ei te taua o Amaketo!​—Faka. 16:16.

17. Ne a mea ka ‵tupu ki “kouti” i a Amaketo?

¹⁷ Te fakaokoatuga o te fakasalaga.Ka fakaoti eiloa te fakalavelave lasi ki te taua i a Amaketo. I te taimi tenā, ka fai ne Iesu se galuega fakaopoopo. I tafa o tena fai mo fai te Famasino o “atufenua katoa,” ka fai foki mo fai te Tino fakaoko sala​—o tino kolā ne fakamasino aka muamua ne ia e pelā me ne “kouti.” (Mata. 25:32, 33) Ka fakaaoga ne te ‵tou Tupu “se pelu mata‵kai kae loa” ke “katikati ne ia ki ei a fenua.” Ao, a tino katoa kolā e fai pelā me ne kouti​—mai “tupu” ki “pologa”​—ka iku atu “ki te fakaseaiga se-gata-mai.”​—Faka. 19:​15, 18; Mat 25:46.

18. (a) Ne ‵fuli pefea a fakanofonofoga mō “mamoe? (e) Ka fakaoti pefea ne Iesu tena manumaloga?

¹⁸ Ko oko eiloa i te ‵kese o fakanofonofoga mō tino kolā ne fakamasino ne Iesu e pelā me ne “mamoe”! A te “vaitino tokouke” o “mamoe” kolā ne foliga vāi‵vai mai, toeitiiti kae lakalakala ne vae o se kautau lasi o “kouti” a Satani, kae i lō te fai penā, ka ‵sao atu latou i te osomaiga a te fili kae ka “‵sao [foki] i te fakalavelave lasi.” (Faka. 7:9, 14) Kae mai tua o te fakatakavalega ne Iesu kae fakaseai atu a fili katoa o te Malo o te Atua i te lalolagi, ka ‵pei atu ei a Satani mo ana temoni ki te  lua ‵poko. Ka tausi ei latou i se tulaga e pelā me se tino mate kae se gasuesue mō te afe tausaga.​—Faitau te Fakaasiga 6:2; 20:1-3.

19, 20. E fakagalue aka pefea ne tatou a te akoakoga e maua i pati i te Isaia 26:20 mo te 30:21?

¹⁹ E mafai pefea o fakatoka tatou mō mea ‵tupu faka‵poi kolā ka oko mai? Ne fai mai Te Faleleoleo Maluga i nai tausaga ko ‵teka atu: “Ka fakalagolago ei a te faka‵saoga ki te fakalogo.” Kaia? E maua te tali i te fakailoaga ke fakaeteete mai i a Ieova ki te kau Iutaia kolā ne ‵nofo fakapagota i Papelonia mua. Ne ‵valo mai ne Ieova me ka fakatakavale a Papelonia, kae ne a mea e ‵tau o fai ne tino o te Atua ke fakatoka ei latou mō te mea tenā? Ne fai mai a Ieova: “Toku fenua, olo ki loto i otou fale kae ‵pono mai otou mataloa. Muni ke tai leva malie ke oko ki te taimi e gata ei te kaitaua o te Atua.” (Isa. 26:20) Onoono ki veape i te fuaiupu tenei: “olo,” “olo ki loto,” “‵pono,” “‵muni”​—ko mea kolā e ‵tau o fai; e fai pelā me ne fakatonuga. A tino Iutaia kolā e faka‵logo ki fakatonuga konā ka ‵nofo i olotou fale, kae faka‵mao mai i sotia manumalo i taua i te auala. Tela la, ne fakalagolago eiloa te lotou ‵sao atu ki te faka‵logo ki te fakatonuga a Ieova. *

²⁰ Se a te akoakoga mō tatou? E pelā eiloa mo tavini a te Atua i aso mua, ka fakalagolago te ‵tou ‵sao atu i mea ‵tupu kolā ka oko mai ki te ‵tou faka‵logo ki fakatonuga a Ieova. (Isa. 30:21) E aumai eiloa a fakatonuga penā ki a tatou e auala i te fakapotopotoga. Tela la, e fia ati aka ne tatou a te fakalogo mo te loto kātoa ki te takitakiga e maua ne tatou. (1 Ioa. 5:3) Kafai e fai tatou penā i aso nei, ka momea aka te ‵tou fia faka‵logo i aso mai mua kae ka mafai ei o puipui tatou ne te ‵tou Tamana, ko Ieova, mo te ‵tou Tupu, ko Iesu. (Sefa. 2:3) Ka fai ne te puipuiga tenā mai te Atua ke lavea ne tatou ki ‵tou mata a te auala ka ave katoatoa ei keatea ne te Malo o te Atua ana fili. Ka se toe puli eiloa i a tatou a te mea tenā!