1, 2. a) ¿Imaraykun mayninpi iskayasunman kay pacha paraisoman tukupunanmanta? b) ¿Iman yanapawasun Diospa promesankunapi confiananchispaq?

 HUK kutinmi huk iñiqmasinchis sayk’usqallaña huñunakuna wasiman chayarqan. Payqa imaymana llakikuyniyoqmi kashan: esposanmi onqosqa kashan, familianta uywananpaqpas maytan kallpachakun, hinaspapas llank’ananpin jefen mana allinta payta tratamurqan. Ichaqa huñunakuna wasipi taki qallarisqanta uyarispan thak sientekurqan, kusisqan kasharqan iñiqmasikunawan kuska kashasqanmanta. Chay takiqa paraisomantan rimarqan, hinan paraisopipas kashanman hinaraq sientekurqan. Chay takiqa gustasqan takin, chaymi familianwan kuska takishaspa sonqonraq llanllarirqan hamuq tiempopi imakunachus pasananta yachaspa.

² ¿Hayk’aqllapas chhaynata sientekurqankichu? Arí, mayninpiqa chhaynan sientekurqanchis. Ichaqa kay tiempopi nishu sasachakuykuna kasqanraykupaschá, mayninpiqa iskayasunman pisi tiempollamanta kay pacha paraisoman tukupunanpi. Kunanqa ‘sasa tiempokunapin’ tiyashanchis, kay pachapas manan imanpipas paraisoman rikch’akunchu (2 Tim. 3:1). ¿Iman yanapawasun kay pacha paraíso kananta cheqaqpaq qhawarinanchispaq? ¿Imaynapin yachanchis Diospa gobiernon pisi tiempollamanta kay pachata kamachinanta? Chaykunata kutichinapaq yachasun wakin profeciakunamanta. Kay tapuykunatan kutichisun: ¿Imaynatan chay profeciakuna ñawpaq tiempopi hunt’akurqan? ¿Imaynatan kay tiemponchispi chay profeciakunapas huk profeciakunapas hunt’akushan? Chaykunaqa iñiyninchistan kallpachanqa, chay qhepamantaqmi yachasun  imaynatan chay profeciakuna hamuq tiempopi hunt’akunqa chayta.

3. ¿Diospa ima prometesqanmi Babiloniaman apasqa judiokunata kallpacharqan?

³ Yachasun Babilonia llaqtaman apasqa judiokuna imaynatachus kawsasqankumanta, chayqa karqan 500 watakunapin (m.J.h.). Askha judío tayta-mamakunan hinallataq wawankunapas Babilonia llaqtapi wiñarqanku. Chay llaqtapi tiyayqa manan facilchu karqan, babilonio runakunaqa judiokunamantan burlakuqku Jehová Diospi iñisqankurayku (Sal. 137:1-3). Ichaqa askha watan paykunaqa confiarqanku Diospa huk promesa ruwasqanpi, Jehová Diosmi paykunata prometerqan hukmanta llaqtankuman kutipunankuta, chaypi sumaqta kawsanankuta ima. Jehová Diosqa Edén huertawanraqmi Judá llaqtata tupanachirqan (leey Isaías 51:3). Chaykunata nisqanwanmi Jehová Diosqa llaqtanta kallpachasharqan manaña imamantapas iskayanankupaq. ¿Imakunatan Dios prometerqan? Yachasun wakinmanta.

4. Mana manchakuspa kawsanankumanta rimaspa, ¿imatan Jehová Dios judiokunaman prometerqan?

⁴ Mana manchasqa kawsanankupaq. Babilonia llaqtapi kaq judiokunaqa manan huk cheqaq paraisomanchu kutinanku karqan, aswanpas paykunaqa 70 wata wikch’usqa kashaq llaqtamanmi kutinanku karqan, askha judiokunaqa manan reqsirqankuchu chay llaqtata. Chay llaqtapiqa karqanmi leonkuna, lobokuna, leopardokuna, huk manchakunapaq hina animalkunapas. Taytakunaqa manchakuspachá niqku: “Yaqapaschá huk millay animal esposaytapas wawaykunatapas wañuchinman otaq ovejaykunata wakaykunata ima mikhupunman, ¿imatan ruwayman chaykunamanta cuidanaypaq?”, nispa. Chaykunamanta llakikuyqa manan huchachu karqan. Ichaqa anchatachá kusikurqanku Isaías 11:6-9 (leey) textopi kaq Diospa prometesqanta yachaspa. Chaykunata nisqanwanmi Jehová Diosqa judiokunata prometesharqan paykunapas uywankupas mana manchakuspa kawsanankupaq. “Leonqa toro hinan q’achuta mikhunqa” nispaqa nisharqan leonkuna manaña wakakunata mikhunanku kasqantan. Judiokunaqa manañan millay animalkunamanta manchakunankuchu  karqan. Jehová Diosmi llaqtanta prometerqan ch’inneqpipas sach’a-sach’akunapipas mana manchakuspa kawsanankuta (Ezeq. 34:25).

5. ¿Ima profeciakunan judiokunata yanaparqan Jehová Dios tukuy necesitasqankuta qonanpi confianankupaq?

⁵ Askha mikhuna kananpaq. Judiokunaqa kaykunatawanchá tapukurqanku: “Judá llaqtaman kutiqtiyku, ¿kanqachu mikhuna familiayta mikhuchinaypaq? ¿Maypin tiyasaqku? ¿Kanqachu llank’ana? Judá llaqtaman kutispay, ¿nisaqchu ‘aswanpas Babilonia llaqtallapi kamachi hina qhepakamuyman karqan’ nispa?”, nispa. Ama chhaynata llakikunankupaqmi Jehová Dios askha profeciakunata willarqan. Diosqa kasukuq serviqninkunamanmi prometerqan askhata parachinanpaq, chhaynapi hallp’a askhata rurunanpaq (Is. 30:23). Wasiyoq llank’anayoq kaymanta rimaspan, Jehová Dios prometerqan: “Wasitan wasichanqaku, hinaspan chaykunapi tiyanqaku, uvastan plantanqaku, chaypa rurusqantan mikhunqaku. Manan wakpa tiyananpaqchu wasichanqaku, manan wakpa mikhunanpaqchu mallkinqaku”, nispa (Is. 65:21, 22). Rikusqanchis hina Judá llaqtapi kawsayqa aswan allinmi kanan karqan Babilonia llaqtapi kawsaymantaqa. Ichaqa israelitakunaqa manaraq Babiloniaman apasqa kashaspan imaymanapi pantarqanku, chayraykun Babiloniaman apasqa karqanku. ¿Imatan Dios prometerqan chaykunapi yanapananpaq?

6. a) ¿Imapin judiokuna tarikurqanku manaraq Babiloniaman apasqa kashaqtinku? b) ¿Imatan Jehová Dios prometerqan llaqtankuman kutiq judiokunaman?

⁶ Allin iñiyniyoq kanankupaq. Manaraq Babilonia llaqtaman apasqa kashaspan, israelitakunaqa iñiyninkupi chiriyapurqanku. Chaymi Jehová Diosqa profeta Isaiaswan kayta qelqachirqan llaqtanmanta: “Umaykichispas lliwmi k’irisqa, cuerpoykichispas lliwmi nanasqa”, nispa (Is. 1:5). Judiokunaqa manañan uyarirqankuñachu Jehová Diospa kamachisqanta nitaqmi ñawinkupas rikurqanñachu Diospa yanapayninta, paykunaqa espiritualpin ñawsa roqt’o ima kasharqanku (Is. 6:10; Jer. 5:21; Ezeq. 12:2). Sichus llaqtankuman kutispa kaqlla kankuman chayri, ¿iman paykunata yanapanman? Diosmi prometerqan: “Chay p’unchaypin roqt’uqa uyarinqa mayqenña qelqata leeykapuqtinpas. Tutayaqpi kashaspa laqhayaqpi kashaspa ñawsapas qhawarinqan”, nispa (Is. 29:18). Arí, pesapakuq judiokunatan Jehová Diosqa yanapanan  karqan iñiyninkupi allin kanankupaq. Judiokunaqa necesitarqankun Jehová Diospa yanapayninta, ichaqa chay yanapayta chaskinankupaqqa kasukuqmi kananku karqan.

7. a) ¿Imaynatan Jehová Dios hunt’arqan judiokunaman prometesqanta? b) ¿Imaraykun chaypi yuyaymanay iñiyninchista kallpachanqa?

⁷ ¿Hunt’arqanchu Jehová Dios promesankunata? Chaypaq yachasun ñawpaq tiempopi imakunachus sucedesqanta. Llaqtankuman kutiq judiokunaqa mana manchakuspan kawsarqanku, askhan mikhuyninku karqan, iñiyninkupas allinmi karqan. Jehová Diosmi paykunata cuidarqan aswan hatun atiyniyoq nacionkunamanta, millay animalkunapas manan uywankuta mikhurqanchu. Paraisomanta rimaq profeciakunataqa Isaías, Jeremías, Ezequiel profetakunan qelqarqanku, judiokunaqa pisillapin rikurqanku chay profeciakuna hunt’akusqanta. Chaywanpas anchatan kusikurqanku necesitasqanku ratopi hunt’akusqanmanta. Jehová Diosqa ñawpaq tiempopin imaymanata ruwarqan llaqtanrayku, sichus chaykunapi yuyaymanasun chayqa iñiyninchispin kallpachasqa kasun. Judiokunaq tiemponpi profeciakuna hunt’akusqanqa ancha kusikunapaqmi karqan, hamuq tiempopi chay profeciakuna hunt’akuqtinqa imayna kusikunapaqraqchá kanqa. ¿Imakunatan Jehová Dios ruwarqan ñoqanchisrayku kay tiempopi? Chaymanta yachasun.

8. ¿Ima clase llaqtapin kashanchis kay tiempopi Diosta serviqkuna?

⁸ Jehová Diospa llaqtanqa manan huk nacionpichu kashan, nitaqmi Diosta serviqkunaqa huk llaqtallamantachu kanku. Aswanpas akllasqa cristianokunaqa huk espiritual llaqtapin kashanku, chaytan Biblia sutichan ‘Diospa cheqaq Israel llaqtan’ nispa (Gál. 6:16). ‘Wak ovejamanta’ kaqkunaqa akllasqa cristianokunawan kuskan huk espiritual llaqtapi kashanku. Chay espiritual llaqtapin paykunaqa huk-nisqalla Jehová Diosta yupaychanku, chay ruwaytan aswan importantepaq qhawarinku (Juan 10:16; Is. 66:8). Diospa qowasqanchis espiritual llaqtaqa huk paraisomanmi rikch’akun. Chay llaqtapin hukniraymanta hunt’akurqan paraisomanta Diospa promesankuna. Yachasun wakinmanta.

9, 10. a) ¿Imaynapin Isaías 11:6-9 texto kay tiempopi hunt’akushan? b) ¿Imaynapin yachanchis Diosta serviqkuna thakpi kawsashasqankuta?

 ⁹ Mana manchasqa kawsanankupaq. Isaías 11:6-9 textopin huk sumaq promesata tarinchis. Chay textoq nisqan hina, runapas uywakunapas thakpin kawsanqaku salqa animalkunawan. ¿Hunt’akushanchu kay tiempopi chay profecía? Arí hunt’akushanmi, ichaqa hukniraypin hunt’akushan. ¿Imaraykun runapas animalkunapas thakpi kawsananku karqan? 9 versiculopin kayta nin: “Imaynan lamar-qochaqa unuwan hunt’a kashan, chay hinan kay pachaqa Señor Diosta reqsiq runakunawan hunt’a kanqa”, nispa. ¿Animalkunachu cambiananku karqan Diosta reqsispa? Manan, aswanpas runakunallan atinku Diosta reqsispa cambiaytaqa, Dios hina hukkunawan thakpi kawsaytapas. Chay profeciaqa Diospa llaqtanpin kay tiempopi hunt’akushan. Cristianokunaqa Diospa gobiernonpa yanapayninwanmi kallpachakushanku caracterninkuta cambiaspa iñiqmasikunawan thakpi kawsanankupaq.

¹⁰ Kay libropi yachasqanchis hina, cristianokunaqa manan mayqen naciontapas yanapankuchu, chay ruwasqankuraykutaqmi  sinchi qatiykachasqa karqanku. Kay pachapi runakunaqa millay caracterniyoq kaspan runakunata maqanku, ichaqa cristianokunaqa manapunin munankuchu imaynallapipas hukkunawan maqanakuyta. Chayqa ancha admirakunapaqmi. Chaywanmi sut’ita reparanchis Isaiaspa profetizasqan hina, Diosta serviqkuna thakpi kawsashasqankuta. Jesusmi willarqan qatikuqninkuna munanakusqankupi reqsisqa kanankuta (Juan 13:34, 35). Chaymi Jesucristoqa yachachiwashanchis thakpi kawsayta munakuq kaytawan, chaypaqmi ‘allin yuyayniyoq hunt’aq kamachita’ utilizashan (Mat. 24:45-47).

11, 12. a) ¿Imamantan kay tiempopi runakuna yarqaypi kashanku? b) ¿Imakunatan Jehová Dios serviqninkunaman qoshan chhayna yarqaypi mana kanankupaq?

¹¹ Askha mikhuna kananpaq. Kay pachapi runakunaqa yarqaypin kashanku. Ichaqa, ¿imamantan yarqaypi kashanku? Biblian nin: “Ñoqa Señor Diosmi kayta nini: P’unchaykunan chayamushanña chaykunapin kay pachaman yarqayta chayachimusaq, manan mikhunamanta yarqaytachu, manan unumanta ch’akichikuytachu, aswanpas ñoqaq simiy uyariymanta yarqachikuytan”, nispa (Amós 8:11). ¿Diospa gobiernonta yanapaqkunapas chhayna yarqaypichu kashanku? Manan. Aswanpas Jehová Diosmi llaqtanmanta kayta nirqan: “Kamachiykunan mikhunqa, qankunataq yarqachikunkichis. Kamachiykunan ukyanqa, qankunataq ch’akichikunkichis. Kamachiykunan kusikunqa, qankunataq p’enqachisqa kankichis”, nispa (Is. 65:13). ¿Repararqankichu chay simikuna hunt’akusqanta?

¹² Imaynan huk hatun mayu askha unuta apamun, chay hinatan kay tiempopiqa askha espiritual mikhunata chaskishanchis. Kashanmi askha qelqakuna, videokuna, grabacionkuna, huñunakuykuna, asambleakuna, internetpi jw.org nisqapipas askha yachachikuykunan kashan. Kay pachapi runakunaqa manan Diospa yachachikuyninkunata chaskinkuchu, chaymi ch’aki pampapi hina tarikunku, ichaqa Diospa llaqtanqa askha espiritual mikhunatan chaskishan (Ezeq. 47:1-12; Joel 3:18). Anchatachá kusikunchis chay promesa hunt’akusqanta sapa p’unchay rikuspa. ¿Kallpachakushankichu sapa kutilla Diospa qowasqanchis mikhunata mikhunaykipaq?

13. ¿Rikurqankichu ñawsa runaq ñawin qhawarisqanta roqt’o runaq ninrin kicharikusqantapas? Willay.

 ¹³ Allin iñiyniyoq kanankupaq. Kay tiempopi runakunaqa pantasqa religionkunapi kasqankuraykun ñawsa hina roqt’o hina kashanku (2 Cor. 4:4). Ichaqa Jesucriston chay runakunata hampishan. Diosmi prometerqan: “Chay p’unchaypin roqt’uqa uyarinqa mayqenña qelqata leeykapuqtinpas. Tutayaqpi kashaspa laqhayaqpi kashaspa ñawsapas qhawarinqan”, nispa (Is. 29:18). ¿Rikurqankichu ñawsa runaq ñawin qhawarisqanta roqt’o runaq ninrin kicharikusqantapas? Chaytaqa rikunchis huk runa Bibliamanta cheqaqta yachaspa pantasqa yachachikuykunata saqepuqtinmi. Sapa watanmi waranqanpi runakuna reparanku manaña ñawsa otaq roqt’o kanankupaq imatachus ruwanankuta. Askha runakunan pantasqa religionninkuta saqepuspa cheqaq cristianokunawan kuska Jehová Diosta yupaychanku, chaypin rikunchis Diospa promesankuna hunt’akusqanta.

14. ¿Imapin yuyaymanananchis Diospa promesankunapi astawan confiananchispaq?

¹⁴ Kay libropi sapanka capitulota estudiaspan sut’ita kayta reparanchis: Rey Jesucristoqa kay tukukuy p’unchaykunapin qatikuqninkunata huk espiritual llaqtapi huñurqan, chay llaqtapi kayqa paraisopipas kay hinan. Chay espiritual llaqtapiqa askha bendicionkunatan chaskishanchis, sichus chay bendicionkuna chaskisqanchispi yuyaymanasun chayqa astawanmi confiasun hamuq tiempopaq Diospa promesankunapi.

15. ¿Imaraykun mana iskayananchischu kay pacha paraisoman tukupunanmanta?

¹⁵ Jehová Diosqa qallariymantapachan munarqan kay pacha huk paraíso kananta. Adanta Evata kamaspaqa Jehová Diosqa paykunatan huk sumaq huertapi churarqan, hinaspapas kamachirqanmi wawakunayoq kaspa kay pachata hunt’anankupaq animalkunata cuidanankupaqpas (Gén. 1:28). Ichaqa Adanwan Evawanqa Saqrata kasukuspan Diospa contranpi churakurqanku, chayta ruwasqankuraykun llapa runakuna huchayoq kanchis, wañunchis ima. Chaywanpas Diospa munayninqa manan cambiarqanchu. Diospa ima rimasqanpas hunt’akunpunin (leey Isaías 55:10, 11). Arí, Adanpa wawankunaqa kay pachatan hunt’anqaku, paraisoman tukuchinqaku, animalkunatapas cuidanqaku, chaymantaqa manan iskayasunmanchu.  Ñawpaq tiempopi Babilonia llaqtaman apasqa judiokunaqa pisillapin rikurqanku Diospa promesankuna hunt’akusqanta, ichaqa hamuq tiempopiqa tukuypin chay profeciakuna hunt’akunqa. Yachasun wakinmanta.

16. ¿Ima ninmi Biblia paraisopi mana manchakuspa kawsaymanta?

¹⁶ Mana manchakuspan kawsasun. Hamuq tiempopiqa Isaías 11:6-9 texton tukuypi hunt’akunqa. Llapa qharikunapas warmikunapas wawakunapas maypiña kaspapas manan imamantapas manchakunqakuchu. Manañan mayqen runapas animalpas manchakunapaq hinañachu kanqa. Chay tiempopiqa maymanña rispapas wasiykipi hinan sientekunki, chaypin atinki mayukunapi, qochakunapi, lamar-qochakunapi nadayta, orqokunapi hatun pampakunapi ima puriytapas. Tutapipas manan imamantapas manchakunkichu. Ezequiel 34:25 textoq nisqanmi hunt’akunqa, chhaynapin Diosta serviqkuna mana manchakuspa “ch’inneqkunapi tiyanqaku, sach’a-sach’akunapipas puñunqaku”.

17. ¿Imaraykun mana iskayananchischu Diospa gobiernon kamachimuqtin askha mikhuykuna kananmanta?

¹⁷ Askhan mikhuna kanqa. Sichus kay pachapi runakuna manaña gobiernokunaq yanapayninta necesitankumanchu nitaq wakchakunapas yarqaypas kanmanñachu chayri, ¿imaynan kawsay kanman? Ancha kusikunapaqchá kanman. Kay tiempopin rey Jesusqa askha espiritual mikhunata Diospa llaqtanman qoshan, chaywanmi reparanchis hamuq tiempopipas mana espiritual mikhunallatachu qowananchista, aswanpas cuerponchispa necesitasqan mikhunatapas askhanpin qowasun. Kay pachapi kashaspan Jesusqa pisi t’antallawan pisi challwakunallawan ima waranqanpi runakunata mikhuchirqan (Mat. 14:17, 18; 15:34-36; Mar. 8:19, 20). Chayraykun Diospa gobiernon kay pachata kamachimuqtinqa kay profecía hunt’akunqa: “Señor Diosmi parata parachimunqa chakra llank’asqaykiq rurunanpaq, hinan trigoykipas allinta poqospa askhata rurunqa. Chay p’unchaykunan askha pastokuna kanqa uywaykita michinaykipaq”, nispa (Is. 30:23).

18, 19. a) ¿Imaynatan hunt’akunqa Isaías 65:20-22 textopi kaq profecía? b) ¿Ima ninanmi “mallkiq kawsasqanta hinan llaqtayqa unayta kawsanqa” nisqa?

¹⁸ Kay tiempopiqa askha runakunan ninku: “Manapaschá hayk’aqpas huk sumaq wasipiqa tiyasaqchu, manapaschá huk sumaq llank’anayoqpas kasaqchu”,  nispa. Askha runakunan reparakunku familiankuta uywanankupaq nishuta llank’asqankuta, qolqetataq pisillata ganasqankuta, ichaqa qhapaq runakunapas qolqe sonqo runakunapas astawanraqmi qhapaqyashanku. Ichaqa Bibliapin kay profeciata tarinchis: “Wasitan wasichanqaku, hinaspan chaykunapi tiyanqaku, uvastan plantanqaku, chaypa rurusqantan mikhunqaku. Manan wakpa tiyananpaqchu wasichanqaku, manan wakpa mikhunanpaqchu mallkinqaku. Mallkiq kawsasqanta hinan llaqtayqa unayta kawsanqa, akllakusqaykunaqa llank’asqankuq rurusqantan kusisqa mikhunqaku”, nispa (Is. 65:20-22). Chay promesa hunt’akuqtinqa ancha kusisqan llapallanku kanqaku.

¹⁹ ¿Ima ninanmi “mallkiq kawsasqanta hinan llaqtayqa unayta kawsanqa” nisqa? Chayta entiendenanchispaq huk hatun sach’api piensasun, ¿hayk’aqllapas rikurqankichu huk hatun sach’ata? Anchatachá admirakurqanki chayta rikuspaqa. Yaqapaschá chay sach’ataqa abueloykikunaq abuelonkunaraq rikurqanku. Hinaspapas paraíso mana chayamuqtinqa yaqapaschá wañupusqayki qhepamanpas chay sach’aqa thaklla sayakushanqa. Chay hinatan paraisopiqa thaklla wiñaypaq kawsasunchis, chaytan Jehová Diosqa prometewanchis (Sal. 37:11, 29). Ñoqanchisqa wiñaypaqmi kawsasun, chaymi waranqa wata kawsaq sach’akunatapas usqhaylla chinkapuq t’ikakunata hinalla qhawarisunchis.

20. ¿Imaynapin Diospa gobiernonta yanapaqkuna ch’uyaman tukupunqaku?

²⁰ Manan imamantapas onqosunchu. Kay tiempopiqa llapanchismi manchakunchis onqoyniyoq kaymanta wañuymanta ima. Ichaqa llapanchismi huk onqoyniyoq kashanchis, chay onqoyqa huchayoq kasqanchismi. ¿Kanchu chay onqoypaq hampi? Arí kanmi, chay hampiqa Jesuspa sacrificakusqanmi (Rom. 3:23; 6:23). Chay sacrificio ruwasqanraykun Jesusqa 144.000 paywan kuska kamachiqkunapiwan atinqaku pisi-pisimanta huchata chinkachiyta, chaytaqa ruwanqa waranqa wata kamachimusqanpin. Chay tiempopin Isaiaspa profetizasqanqa tukuypi hunt’akunqa, paymi nirqan: “Manan mayqellanpas: ‘Onqosqan kani’, ninqachu, Diosmi chaypi tiyaqkunaq huchanta  pampachanqa”, nispa (Is. 33:24). Manañan pipas ñawsachu roqt’ochu otaq wist’uchu kanqa (leey Isaías 35:5, 6). Jesuspaqqa manan sasachu kanqa mayqen onqoytapas chinkachinanpaq, manañan cuerponchismanta yuyayninchismanta otaq imamantapas onqosunñachu. ¡Diospa gobiernonta yanapaqkunaqa ch’uyan kanqaku!

21. a) ¿Iman pasanqa wañuywan? b) ¿Imaraykun Diospa prometesqanta yachay sonqochawanchis?

²¹ Kay tiempopiqa huchayoq kasqanchisraykun wañunchis. Wañuymantaqa manan pipas ayqesunmanchu. Biblian nin: “Qhepallataña ch’usaqyachina awqaqa wañuymi”, nispa (1 Cor. 15:26). ¿Iman pasanqa wañuywan? ¿Wañuychu aswan atiyniyoq kanman Jehová Diosmanta? Profeta Isaiasmi nirqan: “Diosqa wiñaypaqmi wañuytapas chinkachinqa, llapaq ñawinmantan waqaytapas ch’akichinqa”, nispa (Is. 25:8). Arí, manan kanqañachu panteonkuna nitaqmi khuyayta waqasunchu. Aswanpas wañusqakuna kawsarimpusqanta rikuspan kusikuymanta waqasunchis (leey Isaías 26:19). Kay tiempopiqa wañuy kasqanraykun runakunaqa sonqonkupi k’irisqa tarikunku, ichaqa hamuq tiempopiqa chay k’irikunan thanipunqa.

22. ¿Iman pasanqa kay pachapi Diospa munaynin hunt’akusqan qhepaman?

²² Jesuspa kamachisqan waranqa wata tukupuqtinmi, Diospa gobiernonqa kay pachapi Diospa munayninta tukuypi hunt’anqa, chay qhepamanmi Jesusqa kamachikuy atiyta Taytanman qopunqa (1 Cor. 15:25-28). Chay tiempopin runakunaqa ch’uya kanqaku, hinaspapas liston kashanqaku qhepa kaq pruebata aguantanankupaq, chaypaqmi Saqra chinkay-chinkay ukhumanta kacharichisqa kanqa. Chaypin Jesusqa chay millay mach’aqwayta paypa partenmanta kaqkunatawan wiñaypaq chinkachipunqa (Gén. 3:15; Apo. 20:3, 7-10). Ichaqa Jehová Diosta munakuqkunaqa wiñaypaqmi kawsanqaku. Imaynaraqchá chay p’unchaykunaqa kanqa, manan simikunatapas tarinchischu chayta ninanchispaq. Ichaqa chayta entiendenanchispaqmi Biblia willawanchis ‘Diospa wawankunawan kuska kacharichisqa hatunchayninpi kananchismanta’ (Rom. 8:21).

23, 24. a) ¿Imaraykun Diospa promesankuna hunt’akunqapuni? b) ¿Imata ruwananchispaqmi kallpachakunanchis?

²³ Diospa promesankunaqa manan huk mosqoyllachu. ¿Imaraykun chayta ninchis? Chaypaq yuyarisun kay libroq ñawpaq kaq capitulonpi Jesuspa nisqanta.  Paymi qatikuqninkunata yachachirqan khaynata mañakunankupaq: “Qhapaqsuyuyki [otaq gobiernoyki] hamuchun, munayniyki kay pachapi ruwakuchun, imaynan hanaq pachapipas ruwakun hinata”, nispa (Mat. 6:9, 10). Diospa gobiernonqa manan yanqa rimayllachu, aswanpas chay gobiernoqa cheqaqpunin. Kunanpachan hanaq pachapi kamachishan. Ñan pachak wataña Jehová Diospa promesankunata hunt’achishan, chaykunataqa sut’itan reparanchis Diospa llaqtanpi. Chhaynaqa Diospa gobiernon kay pachata kamachimuqtinqa Diospa llapa promesankunan hunt’akunqa, chaymantaqa manapunin iskayasunmanchu.

²⁴ Diospa gobiernonqa hamunqapunin, Diospa llapa promesankunapas hunt’akunqapunin. ¿Imaraykun chaymanta seguro kashanchis? DIOSPA GOBIERNONQA KAMACHIMUSHANÑAN, chayraykun seguro kashanchis. Chaymi sapankanchis tapukunanchis: “¿Kallpachakushanichu Diospa gobiernonpa kamachisqanman hina kawsanaypaq?”, nispa. Sichus kunanmantapacha tukuy atisqanchista ruwasun Diospa gobiernon kamachisqanman hina kawsananchispaq chayqa, hamuq tiempopin wiñaypaq bendicionkunata chaskisun.