Kunanakas utji uk yatiñataki

Skip to table of contents

19 YATICHÄWI

Jesusajj mä samaritanaruw yatichäna

Jesusajj mä samaritanaruw yatichäna

JUAN 4:3-43

  • JESUSAJJ MÄ SAMARITANARU UKHAMARAK YAQHANAKAMPIRUW YATICHÄNA

  • ¿KUNJAMSA DIOSAR ADORAÑASA?

Judeat Galilear sarkasinjja, Jesusampi discipulonakapampejj Samaria cheqnamaw pasapjjäna. Wali qarjatäsajja, niya chika uröjjäna ukhajj Sicar marka jakʼanwa mä phuju jakʼan samartʼapjjäna. Uka phujojj inas Jacob chachan luratächïna, jan ukajj inas Jacobojj pagasin yaqhamp luraychïna. Jichhürunakanjja, uka phujojj Nablus marka jakʼanwa jikjjatasi.

Jesusajj phuju jakʼan samartʼaskäna ukhajja, discipulonakapajj uka jakʼankir mä markaruw manqʼa alir sarapjjäna. Ukañkamajja, Samariankir mä warmiw phujut um apsur purinïna. Jesusasti, akham sasaw uka warmir säna: “Umay wajjtʼita” sasa (Juan 4:7).

Khä tiemponjja, judionakampi samaritanonakampejj janiw parlapjjerïkänti, ukatwa uka samaritana warmejj Jesusar akham sasin jisktʼäna: “¿Kunjamarak jumasti judío jaqëkasin nayar um mayitätasti? Nayajj samaritana warmïtwa” sasa. Jesusasti sänwa: “Jumajj janiw kuntï Diosajj inak churki uk yatktati, janirakiw khitis ‘umay wajjtʼita’ sasin sisktam uk yatktati. Jumatï uk yatismäna ukhajja, antisas jumaw juparojj um mayismänjja, jupasti jakkir umwa chuririskayätamjja” sasa. Warmisti jupar sarakïnwa: “Tata, um apsuñatakejj janirakis kuna wayuñamas utjkitejjä, phujus wali manqharakiwa. Ukhamajj ¿kawkitsa jumajj jakkir um churitäta? ¿Jumajj Jacob nayra awkit sipansa jilïrïtati? Jupaw nanakarojj aka phuju jaytapjjetu. Jupasa, wawanakapasa, uywanakapas aka phujutwa umapjjarakïna” sasa (Juan 4:9-12).

Jesusasti sarakïnwa: “Taqe khitinakatejj aka umat umapki ukanakajja, mayampwa umat pharjayasipjjani. Nayajj churkä uka umat umtʼkani ukajja, janiw mayampsa umat pharjayaskaniti. Nayajj churkä uka umajja, mä uma jalsur uñtataw jupanjja walja mistuni, ukhamat wiñay jakañ churañataki” sasa (Juan 4:13, 14). Jesusajj qaritäkchïnsa, uka warmejj jakañ churir cheqa arunakat yatispa ukwa munäna, ukatwa uka toqet jupar yatiyäna.

Warmisti Jesusar sarakïnwa: “Tata, ukhamajj uka umay churita, ukhamat jan umat pharjayasiñajataki, jan akar um apsuris jutañajataki” sasa. Jichhajja, yaqha toqetwa Jesusajj parlañ qalltäna, akham sasa: “Chachamar jawsir saram, aka cheqar irptanim” sasa. Warmisti sarakïnwa: “Janiw chachanïkti” sasa. Jesusajj sänwa: “‘Janiw chachanïkti’ sasajj cheq parlasktajja. Cheqansa jumajj phesqa chachanakampiw casarastajja, kawkïritï jichhajj jumamp chik jakaski ukajj janiw chachamäkiti” sasa (Juan 4:15-18). Uk istʼasajja, walpun uka warmejj musparpachäna.

Uka warmejja Jesusajj jan aleq jaqëtapwa amuyäna, ukatwa akham säna: “Tata, amuyatajatjja, jumajj profetätawa” sasa. Ukham sasinjja, Diosat jukʼamp yatjjatañ munatap uñachtʼayäna. Ukatwa akham saskakïna: “Nanakan nayra awkinakajajj [mä arunjja, samaritanonakajj] aka qollunwa [uka jakʼankkäna uka Gerizim qollunwa] adorapjjäna. Ukampis jumanakajja [judionakajja], Jerusalén markanwa jaqenakajj adorapjjañapa sasaw sapjjtajja” sasa (Juan 4:19, 20).

Maynejj kawkjankkasas Diosar adorakispawa. Ukatwa Jesusajj säna: “Horasajj purininiwa, jumanakajj janiw aka qollunsa ni Jerusalén markansa alajjpachankir Awkir adorjjapjjätati. [...] Horasajj purininiwa, cheqas purinjjewa, jichhaw cheqpach adoririnakajj alajjpachankir Awkirojj espiritumpi cheqampi adorapjjani. Jïsa, uka kasta adoririnakwa alajjpachankir Awkejj thaqe, ukhamat jupar adorapjjañapataki” sasa (Juan 4:21, 23, 24).

Alajjpachankir Awkitakejja, janiw kawkjansa Jupar adorapjje ukajj wakiskirïkiti, jan ukasti kunjamsa adorapjje ukaw jukʼamp wakiskirejja. Taqe ukanak istʼasajja, warmejj wal musparäna, akham sarakïnwa: “Mesiasan jutañap nayajj yattwa, jupajj Cristo satawa. Jupajj jutkani ukhajja, taqe kunsa qhanwa nanakar yatiyapjjetani” sasa (Juan 4:25).

Jesusasti uka warmirojj akham sänwa: “Nayaw jupätjja” sasa (Juan 4:26). Kunas ukan pasaskäna uk amuytʼañäni. Phujut um apsuriw mä warmejj jutäna, ukatjja ‘nayaw Mesiasätjja’ sasaw Jesusajj jupar yatiyäna. Ukapachkamajja, Jesusajj janipuniw khitirus uk yatiykänti, juparukiw uk säna.

WALJA SAMARITANONAKAW JESUSAR CREYIPJJE

Jesusan discipulonakapajj manqʼas aptʼataw Sicar markat kuttʼanjjapjjäna. Jesusajja jaytawayapkäna uka pachpankaskänwa, Jacobun phujup jakʼana. Samaritana mä warmimpiw parlaskarakïna. Discipulonakajj purinipkäna ukhajja, uka warmejj uma yurup jaytasaw Sicar markar saräna.

Sicar markar purisajja, kuntï Jesusajj jupar siskäna ukanakwa uka warmejj jaqenakar yatiyäna, akham sasa: “Mä jaqer uñjir jutapjjam, kunanaktï nayajj lurkayäta ukanakjja, taqpachwa jupajj qhanañchitu” sasa. Jukʼamp yatiñ munapjjañapatakejj akham sasaw sarakïna: “¿Janit jupajj Cristökpacha?” sasa (Juan 4:29). Uka jisktʼajj wali wakiskirïnwa. Uka toqetjja, Moisesan urunakapatpachwa jaqenakajj yatiñ munapjjäna (Deuteronomio 18:18). Ukatwa jaqenakajj Jesusan ukar jutapjjäna, ukhamat jupanak pachpa Jesusar uñjañataki.

Ukañkamasti alanipkäna uka manqʼat manqʼasiñapatakiw discipulonakapajj Jesusar walja kuti sapjjäna. Ukampis Jesusajj sänwa: “Nayan manqʼañajajj utjituwa, jumanakajj janiw uk yatipktati” sasa. Discipulonakapajj jupanakkamaw akham jisktʼasipjjäna: “¿Janejjay khitis jupatakejj manqʼa apanirapkitejja?” sasa. Jesusasti munasiñampiw jupanakar akham sasin qhanañchäna: “Nayan manqʼajajja, khitankitu ukan munañap lurañawa, kuna lurañtï jupajj churkitu uk tukuyañajarakiwa” sasa (Juan 4:32-34).

¿Kuna luräwitsa Jesusajj parlaskäna? Yapu apthapiñatwa parlaskäna, ukampis janiw pusi phajjsi qhepat apthapisiñapäkäna uka cheqpach yapu apthapiñat parlkänti, jan ukasti jaqenakar jupan discipulonakapar tukuyañatwa parlaskäna. Ukatwa akham säna: “Uñtapjjam, uñjapjjarakim, yapunakajj apthapiñatak poqoratäjjewa. Niyaw yapu yawthapirejj pago katoqaski, achunaksa apthapiskaraki wiñay jakañataki, ukhamat phawirejj yawthapirimp chika kusisiñapataki” sasa (Juan 4:35, 36).

Samaritanampi parlatapajja, kunjamsa Sicar markankir jaqenakar yanaptʼäna uk Jesusajj amuypachänwa. Uka warmir istʼasajja, waljaniw Jesusar creyipjjäna. ¿Kunatsa? Uka warmejj akham sasaw yatiyäna: “Kunanaktï nayajj lurkayäta ukanakjja, taqpachwa jupajj qhanañchitu” sasa (Juan 4:39). Ukhamasti Sicar markat jutir jaqenakajj phujur puripjjäna ukhajja, jupanakar jukʼamp yatichañapataki ukhamarak ukan quedasiñapatakiw Jesusar mayipjjäna. Jesusasti pä uruw Samarian quedasïna.

Samaritanonakajja, Jesusar istʼasajj jukʼampiw jupar creyipjjäna. Ukatwa warmir akham sapjjäna: “Jichhajj janiw arunakam istʼasakejj creyipkti, jan ukasti nanak pachpaw istʼapjjta, yatipjjarakta, cheqpachansa jupajj akapach salviriwa” sasa (Juan 4:42). Samaritana warmejja, Cristot jukʼamp yatiñ munapjjañapatakiw jaqenakar yatiyäna, jiwasajj ukhamarakiw jupat yateqasisin yatiyañasa.

Yapu apthapiñatakejj mä arunjja cebada yawthapiñatakejj pusi phajjsinakakiw faltjjäna. Uka lugaranakanjja cebada yawiñajj marzo jan ukajj abril phajjsinakanwa qalltasirïna. Ukhamasti noviembre jan ukajj diciembre phajjsinakäjjpachänwa. Ukhamasti Pascua fiestajj 30 maran amtaskäna uka qhepatjja, Jesusampi discipulonakapampejj niya kimsaqallqo phajjsinakaw jaqenakar yatichasa bautisasa Judean qheparapjjpachäna. Ukatjja Galilea cheqaruw jupanakajj sarapjjarakïna, ¿kunsa ukan lurapjjpachäna?