Yĩla Yesũ na amanyĩw’a make maumĩte Yutia maendete Kalilii, nĩmesĩile kĩsionĩ kya Samalia. Nũndũ kwaĩ masaa ma mũthenya na maĩ anou nũndũ wa savalĩ, nĩmambie kũũngama ndũanĩ ya Saikale nĩ kana mathyũmũe. Mathũmũie kĩthimanĩ kĩla kĩtonya kwĩthĩwa kyenziwe nĩ Yakovo kana akethĩwa aĩvie andũ menze kĩthima kĩu, na vavĩtĩte myaka maana maingĩ kuma kyenzwa. Ũmũnthĩ kĩthima kĩu kĩ vakuvĩ na taoni yĩtawa Nablus.

Yesũ aendeee kũthyũmũa kĩthimanĩ kĩu, amanyĩw’a make nĩmaendie kũũa lĩu ndũanĩ ĩla yaĩ vakuvĩ. Amanyĩw’a make matambĩte kũsyoka, ve mũndũ mũka Mũsamalia wookie kũuta kĩw’ũ. Yesũ amwĩie atĩĩ: “Nenge kĩw’ũ nĩnyw’e.”—Yoana 4:7.

Ayuti na Asamalia nĩmamenanĩte mũno na kwoou mayakwatĩanĩaa. Nũndũ wa ũu, mũndũ mũka ũsu Mũsamalia nĩwaseng’ie mũno yĩla Yesũ wamwĩtisye kĩw’ũ, na kwoou amũkũlya atĩĩ: “Vatonyeka ata we, na wĩ Mũyuti, ũkambĩtya kĩw’ũ na nyie nĩ mũndũ mũka Mũsamalia?” Yesũ amũsũngĩie amwĩa: “Ta kethĩwa nĩwĩsĩ mũthĩnzĩo wa mana wa Ngai na ũla ũkũkwĩa, ‘Nenge kĩw’ũ nĩnyw’e,’ wĩthĩwa wamwĩtya, nake ethĩwa akũnenga kĩw’ũ kya thayũ.” Mũndũ mũka ũsu amũkũlilye: “Mwĩaĩi, ndwĩ na ndoo ya kũtava kĩw’ũ na kĩthima kĩĩ nĩ kĩliku. Wumisye va kĩw’ũ kĩu kya thayũ? We nue mũnene kwĩ ũmae waitũ Yakovo ũla watũnengie kĩthima kĩĩ na we mwene vamwe na syana syake na ng’ombe syake manyusaa kĩw’ũ kya kĩthima kĩĩ?”—Yoana 4:9-12.

Yesũ eeie mũndũ mũka ũsu atĩĩ: “Kĩla mũndũ ũnyusaa kĩw’ũ kĩĩ akeew’a waũni ĩngĩ. Ĩndĩ mũndũ o na wĩva ũla wĩnyw’a kĩw’ũ kĩla nĩmũnenga ndakew’a waũni ĩngĩ, vandũ va ũu, kĩw’ũ kĩla nĩmũnenga kĩkeethĩwa kĩthima kĩũvulutya na kũmũnenga thayũ wa tene na tene.” (Yoana 4:13, 14) O na kau Yesũ aĩ mũnou, nĩwendaa kũtavya mũndũ mũka ũsu Mũsamalia ndeto itonya kũtuma akwata thayũ.

Ĩtina wa mũndũ mũka ũsu kwĩw’a ndeto sya Yesũ, amwĩie atĩĩ: “Mwĩaĩi, nenga kĩw’ũ kĩu, nĩ kana ndikaaĩw’e waũni ĩngĩ na ndikatindĩae kũsyoka vaa kũuta kĩw’ũ.” Ĩndĩ Yesũ eekie ta ũkwenda kũvĩndũa ngewa kwa kũmwĩa mũndũ mũka ũsu atĩĩ: “Enda ũkamwĩte mũũme waku wũke nake vaa.” Mũndũ mũka ũsu amwĩie: “Nyie ndi mũũme.” Ĩndĩ nĩwaseng’ie mũno nĩ maũndũ ala Yesũ weesĩ ĩũlũ wake yĩla ũ Yesũ wamwĩie atĩĩ: “Waneena w’o ĩla wasya, ‘Nyie ndi mũũme.’ Nũndũ wĩthĩĩtwe na aũme atano, na mũndũũme ũla wĩ nake yu ti mũũme waku.”—Yoana 4:15-18.

Mũndũ mũka ũsu nĩwaeleiwe kana Yesũ aĩ na ũtonyi ũngĩ wa mwanya na nĩkyo kĩtumi wamwĩie atĩĩ: “Mwĩaĩi, nĩngwona wĩ mwathani.” Maũndũ ala mũndũ mũka ũsu wasyokie kũweta moonanisye kana nĩwendete maũndũ ma kĩ-veva. Aisye atĩĩ: “Aa-ũmae maitũ [Asamalia] mathaithĩaa kĩĩmanĩ kĩĩ [Ngelisimu, kĩla kyaĩ vakuvĩ], ĩndĩ inyw’ĩ [Ayuti] mwaasya kana Yelusaleme nĩ vo andũ maĩle kũthaithĩa.”—Yoana 4:19, 20.

Ĩndĩ Yesũ eeie mũndũ mũka ũsu kana vandũ vala andũ meũthaithĩa ti vo va vata. Aisye atĩĩ:  “Saa nĩwũkĩte yĩla mũtakamũthaithĩa Asa kĩĩmanĩ kĩĩ kana Yelusaleme.” Na ongeleela kũmwĩa, “Saa nĩwũkĩte na yu wĩ vo, yĩla athaithi ma w’o makamũthaitha Asa nthĩnĩ wa veva na nthĩnĩ wa w’o, nũndũ vate nzika, Asa emantha andũ ta asu mamũthaithe.”—Yoana 4:21, 23, 24.

Kĩla Asa ũsiasya nthĩnĩ wa athaithi ma w’o nĩ ũndũ mekũthaitha, ĩndĩ ti vala meũthaithĩa. Mũndũ mũka ũsu nĩwendeeiw’e nĩ ndeto ila Yesũ  wamũtavisye, na ũu watuma amwĩa atĩĩ: “Nĩnĩsĩ kana Masia nĩwũkĩte, ũla wĩtawa Klĩsto. Yĩla ũsu wĩũka akatũtavya maũndũ onthe ũtheinĩ.”—Yoana 4:25.

Ĩtina wa mũndũ mũka ũsu kũneena ndeto isu, Yesũ nĩwamũvuanĩisye ũw’o wa vata. Amũtavisye atĩĩ: “Nyie ngũneena naku, ninyie we.” (Yoana 4:26) Kwasũanĩa ũndũ ũsu! Mũndũ mũka ũsu Mũsamalia ookĩte o kũuta kĩw’ũ, ĩndĩ Yesũ nĩwamũvuanĩsye maũndũ ma vata na ma mwanya mũno. Amũtavisye ũtheinĩ kana nĩwe Masia, na veonekana kana nũtonya kwĩthĩwa atatavĩtye mũndũ ũngĩ ũndũ ũsu ũtheinĩ.

Amanyĩw’a ma Yesũ nĩmasyokie kuma ndũanĩ ya Saikale makuĩte lĩu. Mavika mamwĩthĩie e o kĩthimanĩ kya Yakovo aineena na mũndũ mũka Mũsamalia. Amanyĩw’a make makililye mavika oou, mũndũ mũka ũsu Mũsamalia atia mbisũ yake ya kĩw’ũ na asemba elekele ndũanĩ.

Yĩla wavikie Saikale, nĩwaeleisye andũ maũndũ ala Yesũ wamũtavisye. Ate na nzika nongi, eeie andũ asu atĩĩ: “Ũkai mwone mũndũ wandavya maũndũ onthe ala neekie.” Na nĩ kenda atetheesye andũ asu mendeew’e nĩ kĩla wamatavya, noĩthwa nekyo kĩtumi wamakũlilye-ĩ: “Nĩvatonyeka mũndũ ũũ akethĩwa nowe Klĩsto?” (Yoana 4:29) Ĩkũlyo yĩu yakonetye ũndũ wa vata mũno andũ meethĩĩtwe mayenda kũũmanya o na kuma ĩvinda ya Mose. (Kũtũngĩlĩlwa Kwa Mĩao 18:18) Na ũu nĩw’o nũndũ nĩyatumie andũ mauma Saikale makamwone Yesũ.

Andũ ma ndũa ĩsu matambĩte kũvika vala ve Yesũ, amanyĩw’a make maendeee kũmwĩsũva aye lĩu ũla maĩ manaete. Ĩndĩ Yesũ ameie atĩĩ: “Nĩ na lĩu wa kũya mũtawĩsĩ.” Ũsũngĩo wa Yesũ nĩwaseng’isye amanyĩw’a make, na kwoou mambĩĩa kũneenany’a ene kwa ene, makyasya: “Vaiĩ mũndũ ũnamũetee lĩu, kana e vo?” Yesũ amaeleisye nesa atũmĩĩte ndeto itonya kũtetheesya aatĩĩi make onthe. Ameie atĩĩ: “Lĩu wakwa  nĩ kwĩka kwenda kwa ũla wandũmie, na kũmina wĩa wake.”—Yoana 4:32-34.

Wĩa ũla Yesũ waneeneaa ti kũketha lĩu ũla waĩ mĩũndanĩ waaĩle kwambĩĩa kũkethwa ĩtina wa myei ĩna. Ĩndĩ o tondũ Yesũ wasyokie kũelesya, aneeneaa ngetha ya kĩ-veva. Aisye ũũ ĩũlũ wa ngetha ĩsu: “Ũkĩlyai metho menyu mwone kana mĩũnda nĩ myeũ yeteele kũkethwa. O na yu mũkethi nũendeee kwosa ĩtuvi na kũmbany’a ũsyao kwondũ wa thayũ wa tene na tene, nĩ kana mũvandi na mũkethi matane vamwe.”—Yoana 4:35, 36.

Yesũ nũtonya kwĩthĩwa amanyie ũndũ kũneena na mũndũ mũka Mũsamalia kwatumie maũndũ methĩwa mailyĩ. Andũ aingĩ ndũanĩ ya Saikale nĩmamũĩkĩĩie Yesũ nũndũ wa maũndũ ala mataviw’e nĩ mũndũ mũka ũsu. Ũu weethĩiwe nũndũ mũndũ mũka ũsu Mũsamalia eeaa andũ atĩĩ: “Andavisye maũndũ onthe ala neekie.” (Yoana 4:39) Kwoou yĩla andũ asu mookie kĩthimanĩ vala Yesũ waĩ, nĩmamũkũlilye ekalange namo na aimamanyĩsya maũndũ maingangĩ. Yesũ nĩweetĩkĩlile kwĩkalanga namo na kwoou ekala kĩsionĩ kya Samalia mĩthenya ĩlĩ.

O ũndũ Asamalia maendeee kũmwĩthukĩĩsya Yesũ, now’o aingĩ moo maendeeie kũmũĩkĩĩa. Matavisye ũla mũndũ mũka atĩĩ: “Yu tũikũĩkĩĩa nũndũ wa o kĩla ũtũtavisye; ithyĩ ene nĩtweeyĩw’ĩa, na nĩtwĩsĩ kana mũndũ ũũ vate nzika nĩ mũtangĩĩi wa nthĩ.” (Yoana 4:42) Nĩ w’o ki kana mũndũ mũka Mũsamalia nĩwatwiĩe ngelekany’o nzeo ya ũndũ tũtonya kumya ũkũsĩ ĩũlũ wa Klĩsto. No twĩke take kwa kũtavya andũ ndeto itonya kũtuma menda kũmanya maũndũ maingĩ ĩũlũ wa kĩla twamatavya.

Lilikana kana ĩvindanĩ yĩu vatiele myei ĩna nĩ kana andũ mambĩĩe kũketha. Veonekana ngetha ĩsu yaĩ ya mbaale na yakethawa ĩvindanĩ ya mbevo. Kwoou, noĩthwa ĩvindanĩ yĩu Yesũ waĩ kĩsionĩ kĩu yaĩ mwei wa 11 kana wa 12. Ũu wĩonany’a kana ĩtina wa Yesũ na amanyĩw’a make kũtanĩa Vasaka ya mwaka wa 30, nĩmekalile kĩsionĩ kya Yutia vandũ va myei nyanya maendeee kũmanyĩsya na kũvatisa andũ. Mauma vau, nĩmaendie nginya mũsyĩ kwoo, Kalilii. Nĩ maũndũ meva meethĩiwe mavika Kalilii?