Wolo ɖenɖe tɔm wɛɛ yɔ

Wolo tɔm ñʋŋ ɖeɖe

ÑƲƲ 19

Yesu wɩlɩ tɔm Samaarɩɩ halʋ nɔɔyʋ

Yesu wɩlɩ tɔm Samaarɩɩ halʋ nɔɔyʋ

YOHANƐƐSƖ 4:3-43

  • YESU WƖLƖ TƆM SAMAARƖƖ HALƲ NƆƆYƲ NƐ ƐYAA LALAA

  • ƐSƆ SƐTƲ NDƲ TƖKƐDƖƔNƖ ƐSƆ YƆ

Yesu nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pakʋyɩ Yudee se pɛɖɛɣ Galilee lɛ, pakpaɣ hayo kiŋ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩtɩŋɩɣnɩ Samaarɩɩ egeetiye taa yɔ. Pɩkɔm pɩma ɛzɩ wɩsɩ taa ñɩɣtʋ hiu nɛ naalɛ lɛ, pɩnɩ-wɛ nɛ pasɩŋ tɛtʋ ndʋ payaɣ se Siicaarɩ yɔ, tɩ-taa se pɛhɛzɩ. Pasɩŋ lɔkɔ ŋgʋ Yakɔɔb kaahuyaa yaa ɛkayaba pɩlakɩ pɩnzɩ mɩnɩŋ sakɩyɛ yɔ, kɩ-cɔlɔ. Sɔnɔ lɔkɔ ŋgʋ papɩzɩɣ pana-kʋ tɛtʋ ndʋ payaɣ se Naplouse yɔ, tɩ-cɔlɔ.

Yesu caɣ lɔkɔ nɔɔ nɛ ɛhɛzɩɣ lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa wolo tɛtʋ ndʋ tɩñɔtɩnɩ peeɖe yɔ, tɩ-taa se pañɩnɩ tɔɔnaɣ. Pɛɖɛwa lɛ, Samaarɩɩ halʋ nɔɔyʋ kɔɔ se eluu lɩm lɔkɔ taa. Peeɖe Yesu pɔzɩ-ɩ se: “Ha-m lɩm nɛ mɔñɔɔ.”—Yohanɛɛsɩ 4:7.

Tɔm natʋyʋ kaawɛ Samaarɩɩ mba nɛ Yuda mba pɛ-hɛkʋ taa ɖooo lɔŋ, nɛ pʋyɔɔ lɛ, paayɔɔdʋʋnɩ ɖama. Pʋyɔɔ pɩɖɩɣzɩ halʋ nɛ ɛpɔzɩ Yesu se: “Ñɛ Yuda tʋ pilim, nɛ ŋpɔzʋʋ ma Samaarɩɩ tʋ se maha-ŋ lɩm nɛ ŋñɔɔ?” Peeɖe Yesu cosi-i se: “Ye ŋŋsɩm Ɛsɔ kʋjɔʋ nɛ weyi ɛpɔzʋʋ-ŋ se: ‘Ha-m lɩm nɛ mɔñɔɔ yɔ yɔ,’ ña-maɣmaɣ ñaapɔzɩnɩ-ɩ nɛ ɛha-ŋ wezuu lɩm.” Halʋ pɩsɩnɩ-ɩ se: “Kɩbaɣlʋ, ŋfɛyɩ pʋyʋ se ŋcozina, nɛ lɔkɔ wɛ ɖɔɖɔ cukaŋ: Le ŋnaɣ wezuu lɩm. Ɛzɩ ŋkɩlɩ ɖɔ-cɔzɔ Yakɔɔb weyi ehuyi lɔkɔ kʋnɛ yɔ nɛ ɛñɔɔ kɩ-lɩm, ɛ-maɣmaɣ ɛ nɛ ɛ-pɩyalaa nɛ e-wondu yɔ?”—Yohanɛɛsɩ 4:9-12.

Halʋ yɔɔdɩ mbʋ lɛ, Yesu heyi-i se: “Paa anɩ ɛñɔ lɩm pʋnɛ yɔ, lɔkɔtʋ tasɩɣ-ɩ ɖɛʋ. Piyele nɛ weyi ɛñɔʋ lɩm mbʋ mahaɣ-ɩ yɔ, lɔkɔtʋ ɛɛtasɩɣ-ɩ ɖɛʋ kaaʋ, lɩm mbʋ mahaɣ-ɩ yɔ, pɩpɩsɩɣ ɛ-taa lɩyɛ nɛ lɩm kajɩka nɛ pɩhaɣ tam tam wezuu.” (Yohanɛɛsɩ 4:13, 14) Toovenim se pɩnɩ Yesu, ɛlɛ ɛsɔɔlaa se ɛsɩnɩ Samaarɩɩ halʋ ɛnʋ nɛ ɛtɩlɩ toovenim tɔm ndʋ tɩhaɣ wezuu yɔ.

Pʋwayɩ lɛ, halʋ yɔɔdɩ se: “Kɩbaɣlʋ, ha-m lɩm mbʋ nɛ lɔkɔtʋ ɛtaatasɩ-m ɖɛʋ nɛ mantaatasɩ kɔm lɩm luu cɩnɛ.” Lɛɛlɛɛyɔ Yesu caɣ se ɛkɔnɩ tɔm lɛɛtʋ, pʋyɔɔ eheyi halʋ se: “Wolo ŋyaa ña-walʋ nɛ ŋpɩsɩ ŋkɔɔ.” Peeɖe ɛlɛ cosi-i se: “Mɛnfɛyɩ walʋ.” Tɔm ndʋ Yesu yɔɔdʋʋ lɛɛlɛɛyɔ yɔ, tɩlakɩ halʋ piti pɩdɩɩfɛyɩ, eheyi-i se: “Ŋwɛnɩ toovenim se ŋtɔ se: ‘Mɛnfɛyɩ walʋ,’ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋŋwɛnɩ walaa kagbanzɩ nɛ ŋwɛnɩ weyi lɛɛlɛɛyɔ, ɛtɩkɛ ña-walʋ, mbʋ lɛ ŋyɔɔdɩ toovenim.”—Yohanɛɛsɩ 4:15-18.

Tɔm ndʋ Yesu yɔɔdaa yɔ, halɩ nɩ tɩ-taa kpayɩ kpayɩ, tɩɖɩɣzɩ-ɩ nɛ eheyi Yesu se: “Kɩbaɣlʋ, manaɣ se ŋkɛ nayʋ.” Halʋ wɩlɩ pʋwayɩ se ɛmaɣzɩɣ fezuu taa wondu yɔɔ siŋŋ. Ɛzɩma tɩyɛ? Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛtɔ se: “Ða-caanaa kaaluŋaɣ Ɛsɔ tɛɛ pʋʋ ŋgʋ yɔ kɩ-yɔɔ, [Gerizim Pʋʋ, ŋgʋ kɩñɔtɩnɩ ɖenɖe pɛwɛɛ yɔ], piyele nɛ mɩ, Yuda mba yɔ, ɩtɔŋ se Yerusalɛm pɩwɛɛ se poluŋ Ɛsɔ tɛɛ yɔ?”—Yohanɛɛsɩ 4:19, 20.

Yesu lɩzɩ-ɩ pɩ-taa se lone nɖɩ ɖɩ-taa pɛsɛɣ Ɛsɔ yɔ, ɖɩ-tɔm tɩcɛyɩ. Ɛtɔm se: “Ñɩɣyʋʋ kɔŋ nɛ ɩɩkaɣ tasʋʋ kpaʋ pʋʋ ŋgʋ yɔ kɩ-yɔɔ nɛ ɩɩtasɩɣ tibu Yerusalɛm se iluŋ Caa tɛɛ.” Pʋwayɩ lɛ, esuyi se: “Ñɩɣyʋʋ kɔŋ, ŋgʋ kɩtalɩnɩ lɛɛlɛɛyɔ nɛ luŋiyaa siŋŋ kaɣ Caa tɛɛ luŋuu lɩmaɣzɩyɛ taa nɛ tʋtʋyɛ taa: Luŋiyaa mba Caa ñɩnɩɣ. Ɛsɔ kɛ fezuu, nɛ mba poluŋuu ɛ-tɛɛ yɔ, pɩwɛɛ se poluŋ ɛ-tɛɛ lɩmaɣzɩyɛ taa nɛ toovenim taa.”—Yohanɛɛsɩ 4:21, 23, 24.

Ɛzɩma Ɛsɔ sɛyaa toovenim ñɩma sɛɣ-ɩ yɔ, pɩ-tɔm cɛyɩnɩ ɛ-ɛzɩdaa, pɩtɩkɛ ɖenɖe pɛsɛɣ-ɩ yɔ. Tɔm ndʋ tɩlabɩ tʋmɩyɛ halʋ yɔɔ nɛ ɛtɔ se: “Manawa se ñʋʋ yaɖʋ weyi payaɣ-ɩ se Krɩstʋ yɔ, ɛkaɣ kɔm; ɛkɔŋ lɛ, eheyi-ɖʋ pɩtɩŋa payɩ.”—Yohanɛɛsɩ 4:25.

Peeɖe Yesu heyi-i toovenim tɔm kɩcɛyɩtʋ tʋnɛ: “Ɛnʋ lɛ weyi ma mɔyɔɔdʋʋnɩ-ŋ yɔ.” (Yohanɛɛsɩ 4:26) Maɣzɩ nɛ ŋna! Lɩm luu yɔɔ halʋ ɛnɛ ɛkɔm cɩnɛ, ɛlɛ Yesu ɖʋ-ɩ hɩɖɛ pɩdɩɩfɛyɩ. Eheyi-i kaɣlaa se ɛnʋ kɛnɩnɩ Mesiya, ŋgʋ etaaheyiti tɔm ndʋ nɔɔyʋ.

SAMAARƖƖ MBA SAKƖYƐ TISI Ɛ-YƆƆ

Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa yabɩ tɔɔnaɣ Siicaarɩ nɛ papɩsɩ pɔkɔɔ. Pɛɖɛɣaɣ lɛ, ɛcaɣ Yakɔɔb lɔkɔ nɔɔ yɔɔ, nɛ papɩsaa pɔkɔɔ lɛ, peeɖe ɖɔɖɔ pana-ɩ, ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɛ nɛ Samaarɩɩ halʋ nɔɔyʋ peɖiɣni yɔɔdʋʋ. Tɔmkpɛlɩkɩyaa kɔma lɛ, halʋ yele ɛ-lɩm tɔka peeɖe nɛ ɛpɩsɩ Siicaarɩ tɛtʋ taa.

Ɛtalɩ peeɖe lɛ, ɛkɛdɩ ɛyaa tɔm ndʋ payɩ Yesu heyi-i yɔ. Eheyi-wɛ nɛ kpekpeka se: “Ɩkɔɔ nɛ ɩna ɛyʋ nɔɔyʋ, ɛkɛdɩ-m mbʋ ɖooo malakaɣ yɔ. Ɛtɩkɛ Krɩstʋ kɔyɔ?” (Yohanɛɛsɩ 4:29) Tɔm kɩcɛyɩtʋ natʋyʋ ɛyɔɔdɩ mbʋ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, kpaɣnɩ ɖooo Moyizi alɩwaatʋ taa ɛyaa pɔzaɣ pa-tɩ tɔm pɩlɩɩnɩ Krɩstʋ yɔɔ. (Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 18:18) Pʋyɔɔ ɛyaa tɩŋ ɛ-wayɩ se powolo nɛ pana Yesu pa-maɣmaɣ.

Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa cɛyaɣ-ɩ se ɛtɔɔ tɔɔnaɣ ŋga pɔkɔnaa yɔ. Ɛlɛ Yesu cosi-wɛ se: “Mɛwɛnɩ tɔɔnaɣ nakɛyɛ, ɛlɛ ɩɩsɩŋ-kɛ.” Peeɖe ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pɔzɩ pa-tɩ se: “Ɛzɩ nɔɔyʋ kɔnɩ-ɩ tɔɔnaɣ yaa we?” Nɛ Yesu lɩzɩ-wɛ pɩ-taa nɛ nɔɔ kɩbaŋa se: “Mɔn-tɔɔnaɣ kɔyɔ se mala weyi etiyi-m yɔ ɛ-sɔɔlɩm yɔɔ, nɛ ɛ-tʋmɩyɛ ɖeyi ɖeyi ɛzɩ paamaʋ yɔ.”—Yohanɛɛsɩ 4:32-34.

Tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩ-tɔm Yesu yɔɔdʋʋ yɔ, ɖɩtɩkɛ tɔɔnaɣ kʋm tʋmɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩɩsaɣ ɛzɩ fenasɩ naanza mbʋ yɔ pʋcɔ nɛ pakʋ tɔɔnaɣ. Ɛlɛ fezuu taa kʋmtʋ tɔm Yesu yɔɔdʋʋ, pʋyɔɔ ewobi pɩ-yɔɔ nɛ eheyi-wɛ se: “Ɩkʋsɩ ɛza nɛ ɩna, tɔɔnaɣ tɛm pɩʋ hayɩm taa. Weyi ɛhayɩ tɔɔnaɣ yɔ, ɛmʋʋ ɛ-kɩhɛyʋʋ kpaagbaa. Esuu ɛ-mɩla kpou, tam tam wɛʋ yɔɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ ɖomaɣ ɖuyu nɛ kʋnɖʋ pakaɣ kaʋ laŋhʋlʋmɩyɛ.”—Yohanɛɛsɩ 4:35, 36.

Pɩtɩla Yesu tɛm paɣzʋʋ naʋ pee wena tɔm ndʋ eheyi Samaarɩɩ halʋ yɔ, tɩlʋlaa yɔ. Tɔm ndʋ halʋ ɛnʋ ɛyɔɔdaa yɔ, tɩ-yɔɔ lɛ, Siicaarɩ tɛtʋ taa ɛyaa sakɩyɛ tisi ɛ-yɔɔ; halʋ heyi-wɛ se: “Eheyi-m mbʋ ɖooo malakaɣ yɔ.” (Yohanɛɛsɩ 4:39) Mbʋ labɩna nɛ pɔkɔm Yesu cɔlɔ lɔkɔ nɔɔ lɛ, pɔpɔzɩ-ɩ se ɛcaɣ pɔ-cɔlɔ nɛ ɛwɩlɩ-wɛ tɔm sakɩyɛ. Yesu tisi nɛ ɛcaɣ Samaarɩɩ kɩyakɩŋ naalɛ.

Samaarɩɩ mba sakɩyɛ welisini Yesu lɛ, petisi ɛ-yɔɔ. Samaarɩɩ ñɩma mba peheyi halʋ se: “Pɩtɩkɛ ñɔ-tɔm yɔɔ ɖitisiɣ, ɖa-maɣmaɣ ɖɩnɩnɩ ɖa-nɩŋgbaaŋ nɛ ɖiɖiɣzina se tʋtʋyɛ taa ɛnʋ kɛnɩ ɛjaɖɛ ñʋʋ yaɖʋ.” (Yohanɛɛsɩ 4:42) Pɩtʋʋ fɛyɩ se Samaarɩɩ halʋ ha-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ɛzɩma ɖisusi tɔm camɩyɛ nɛ ɖɩsɩnɩ ɛyaa nɛ pɔsɔɔlɩ se patɩlɩ nɛ pɩkpaɖɩ yɔ.

Tɔzɩ se pɩkazɩ fenasɩ naanza se pakʋ tɔɔnaɣ ŋga pahayaɣ egeetiye nɖɩ ɖɩ-taa nɛ payaɣ-kɛ se orge yɔ. Lakɩŋ nɛ Ðomaɣ fenasɩ taa pakʋŋ-kɛ. Ye mbʋ, Kamɩŋ yaa Saŋayɩŋ fenaɣ taa pɛwɛ lɛɛlɛɛyɔ. Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se pɩnaɣ 30 tɛ Paska wayɩ lɛ, Yesu nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa pakpaɣ ɛzɩ fenasɩ lutozo mbʋ yɔ nɛ pawɩlɩnɩ tɔm nɛ pamɩyɩsɩ ɛyaa lɩm Yudee egeetiye taa. Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, pakpaɣ hayo kiŋ nʋmɔʋ nɛ powokini pɛ-tɛ Galilee egeetiye taa. Ɛbɛ ɖaŋ-wɛ peeɖe?