Thiĩ harĩ ũhoro

Thiĩ harĩ ũhoro ũrĩa wĩ thĩinĩ

GĨCUNJĨ GĨA 19

Kũruta Mũtumia Mũsamaria

Kũruta Mũtumia Mũsamaria

JOHANA 4:​3-43

  • JESU KŨRUTA MŨTUMIA MŨSAMARIA NA ANDŨ ANGĨ

  • ŨTHATHAIYA ŨRĨA NGAI ETĨKAGĨRA

Magĩthiĩ Galili kuuma Judea, Jesu na arutwo ake magatuĩkanĩria gĩcigo-inĩ gĩa Samaria kĩrĩa kĩrĩ mwena wa rũgongo. Nĩ anogu nĩ ũndũ wa rũgendo. Kĩndũ ta thaa thita, makarũgama hakuhĩ na taũni ya Sukaru nĩguo mahurũke gĩthima-inĩ. Kwahoteka gĩthima kĩu kĩenjetwo nĩ Jakubu, kana akĩrĩha andũ makĩenje mĩaka mĩingĩ mbere ĩyo. Nginyagia ũmũthĩ ũyũ, gĩthima kĩu kĩrĩ o kuo hakuhĩ na taũni ĩtagwo Nablus.

Arutwo a Jesu magathiĩ taũni ĩrĩa ĩrĩ hakuhĩ kũgũra irio, magatiga Jesu ahurũkĩte hau gĩthima-inĩ. Ihinda-inĩ rĩu matarĩ ho, mũtumia Mũsamaria agoka gũtaha maĩ. Jesu akamwĩra: “He maĩ nyue.”​—Johana 4:7.

Ayahudi na Asamaria matinyitanagĩra nĩ ũndũ wa rũmena rũnene rũrĩa makoragwo naruo. Kwoguo mũtumia ũcio akagega akoria Jesu: “Nĩ kĩĩ kĩratũma wee, o na ũrĩ Mũyahudi, ũũhoe maĩ o na gũtuĩka ndĩ mũtumia Mũsamaria?” Nake Jesu akamwĩra: “Ũngĩũĩ kĩheo kĩrĩa Ngai aheanaga na nũ ũrakwĩra, ‘He maĩ nyue,’ nĩ ũngĩamũhoya, na nĩ angĩakũhe maĩ ma muoyo.” Mũtumia ũcio akamwĩra, “Mũthuri ũyũ, ndũrĩ o na ndoo ya gũtaha maĩ, na gĩthima nĩ kĩriku. Ũkĩrutĩte kũ maĩ macio ma muoyo? Wee ndũrĩ mũnene gũkĩra ithe witũ Jakubu, ũrĩa watũheire gĩthima gĩkĩ, na we hamwe na ariũ ake na mahiũ make maanyuaga maĩ ma kĩo.”​—Johana 4:9-12.

Jesu akoiga: “Mũndũ o wothe ũnyuaga maĩ maya nĩ acokaga kũnyota. Ũrĩa wothe ũkũnyua maĩ marĩa ngũmũhe ndarĩ hĩndĩ akaanyota, no maĩ marĩa ngũmũhe megũtuĩka thĩinĩ wake itherũkĩro rĩa maĩ ma kũmũhe muoyo wa tene na tene.” (Johana 4:​13, 14) O na gũtuĩka Jesu nĩ mũnogu, nĩ ehaarĩirie kwĩra mũtumia Mũsamaria ciugo ingĩmũteithia gũkoona muoyo.

Mũtumia ũcio agacoka akamwĩra: “Mũthuri ũyũ, he maĩ macio, nĩguo ndikananyote o na kana ndũũre njũkaga handũ haha gũtaha maĩ.” Nake Jesu akagarũrĩra ũhoro ũrĩa mekwaragia akamwĩra: “Thiĩ ũgete mũthuri waku mũũke haha.” Mũtumia ũcio akamwĩra: “Ndirĩ mũthuri.” No akamaka mũno kũmenya maũndũ marĩa Jesu oĩ thutha wa Jesu kũmwĩra: “Nĩ woiga ũrĩa kũrĩ atĩ, ‘Ndũrĩ mũthuri.’ Nĩ ũndũ ũkoretwo na athuri atano, na ũrĩa ũrĩ nake rĩu, ti mũthuri waku.”​—Johana 4:​15-18.

Mũtumia ũcio agataũkĩrũo nĩ ciugo icio cia Jesu, na akamwĩra ũũ agegete: “Mũthuri ũyũ, nĩ ndona wee ũrĩ mũnabii.” Agacoka akonania atĩ nĩ endete maũndũ ma kĩĩroho. Na njĩra ĩrĩkũ? Agathiĩ na mbere kuuga: “Maithe maitũ ma tene [Asamaria] maathathayagĩria kĩrĩma-inĩ gĩkĩ [Kĩrĩma kĩa Gerizimu, kĩrĩa kĩrĩ hakuhĩ], ĩndĩ inyuĩ [Ayahudi] mugaga atĩ Jerusalemu nĩkuo andũ magĩrĩirũo gũthiĩ gũthathaĩria.”​—Johana 4:​19, 20.

No Jesu akamũtaarĩria atĩ harĩa mũndũ arathathaĩria ti ho ha bata. Akamwĩra: “Hĩndĩ nĩ ĩroka rĩrĩa mũtagathathayagĩria Awa kĩrĩma-inĩ gĩkĩ o na kana Jerusalemu.” Agacoka akamwĩra: “No rĩrĩ, hĩndĩ nĩ ĩrĩũka, na rĩu nĩ nginyu, rĩrĩa athathaiya a ma magaathathayagia Awa na roho na ma, nĩ gũkorũo nĩ ta acio Awa acaragia mamũthathayagie.”​—Johana 4:​21, 23, 24.

Ũndũ ũrĩa Ithe witũ acaragia harĩ athathaiya a ma ti harĩa mathathayagĩria, no nĩ ũrĩa mathathayagia. Mũtumia ũcio agakenio nĩ ũhoro ũcio. Akoiga: “Nĩ njũĩ atĩ Mesia, ũrĩa wĩtagwo Kristo, nĩ aroka. Ũcio oka, nĩ agaatũmenyithia maũndũ mothe wega.”​—Johana 4:25.

Jesu agacoka akamũguũrĩria ũndũ wa bata mũno akamwĩra: “Niĩ ndĩraaria nawe, nĩ niĩ we.” (Johana 4:26) Mũtumia ũyũ egũkĩte mathaa maya ma mĩaraho gũtaha maĩ, na Jesu akamwĩra ĩmwe kwa ĩmwe atĩ we nĩwe Mesia. Ũcio warĩ ũndũ wa mwanya mũno tondũ gũtirĩ andũ angĩ Jesu erĩte ũguo ĩmwe kwa ĩmwe.

ASAMARIA AINGĨ GWĨTĨKIA

Arutwo a Jesu magacoka kuuma Sukaru marĩ na irio. Makamũkora gĩthima-inĩ kĩa Jakubu o harĩa mekũmũtigĩte, no araria na mũtumia Mũsamaria. Maakinya, mũtumia ũcio agatiga ndoo yake agathiĩ itũũra-inĩ.

Aakinya Sukaru, agataarĩria andũ maũndũ marĩa Jesu ekũmwĩraga. Akameera ũũ arĩ na ma: “Ũkai mũkone mũndũ wanjĩra maũndũ mothe marĩa ndaaneka.” Na hihi nĩgetha atũme mende kũmenya makĩria, akamoria: “To gũkorũo ũcio nĩwe Kristo?” (Johana 4:29) Kĩũria kĩu nĩ kĩa bata tondũ ũcio nĩ ũndũ andũ mendaga kũmenya kuuma o hĩndĩ ya Musa. (Gũcokerithia Maathani 18:18) Gĩgatũma andũ aingĩ moime itũũra rĩu moke meyonere Jesu na maitho.

Ihinda-inĩ rĩu, arutwo a Jesu makamũringĩrĩria arĩe irio iria moka nacio. No we akameera: “Ndĩ na irio cia kũrĩa iria inyuĩ mũtoĩ.” Ciugo icio ikarigithia arutwo, makorania ũũ: “Kaĩ harĩ mũndũ ũmũreheire irio?” Jesu akamataarĩria akĩhũthĩra ciugo ciũĩkaine wega nĩ arũmĩrĩri ake othe akameera: “Irio ciakwa nĩ gwĩka wendi wa ũrĩa wandũmire na kũrĩkia wĩra wake.”​—Johana 4:32-34.

Wĩra ũrĩa Jesu ararĩrĩria ti wa kũgetha caĩri, tondũ nĩ ũtigĩtie mĩeri ĩngĩ ta ĩna. Ithenya rĩa ũguo, ararĩrĩria kũgetha na njĩra ya kĩĩroho o ta ũrĩa arathiĩ na mbere gũtaarĩria akoiga: “Tiirai maitho manyu mũrore mĩgũnda, muone atĩ nĩ yerũhĩte ũndũ ĩngĩgethwo. Rĩu mũgethi nĩ aramũkĩra marĩhi na agacokanĩrĩria maciaro nĩ ũndũ wa muoyo wa tene na tene, nĩguo mũhandi na mũgethi makenanĩre hamwe.”​—Johana 4:​35, 36.

No kũhoteke Jesu nĩ arona moimĩrĩro ma ndeereti yake hamwe na mũtumia Mũsamaria. Andũ aingĩ kuuma Sukaru nĩ maramwĩtĩkia nĩ ũndũ wa ũira wa mũtumia ũcio, tondũ arera andũ atĩrĩ: “Anjĩrire maũndũ mothe marĩa ndaaneka.” (Johana 4:39) Nĩ ũndũ ũcio, moka gĩthima-inĩ kuuma Sukaru makeera Jesu aikarange na amahe ũhoro makĩria. Jesu agetĩkĩra, na agaikara Samaria thikũ igĩrĩ.

O ũrĩa Asamaria marathikĩrĩria Jesu, aingĩ ao makamwĩtĩkia. Makeera mũtumia ũcio: “Tũtiretĩkia nĩ ũndũ tu wa maũndũ marĩa ũtwĩrire; nĩ gũkorũo nĩ tweiguĩra ithuĩ ene, na nĩ twamenya atĩ mũndũ ũyũ hatarĩ nganja nĩwe mũhonokia wa thĩ.” (Johana 4:42) Ti itherũ, mũtumia ũcio Mũsamaria nĩ kĩonereria kĩega kĩa ũrĩa tũngĩhunjia ũhoro wĩgiĩ Kristo, na njĩra ya kwarahũra wendi wa athikĩrĩria nĩguo mende kũmenya makĩria.

Ririkana atĩ ihinda rĩa kũgetha cairi rĩtigĩtie mĩeri ĩna tondũ kaingĩ gĩcigo-inĩ gĩkĩ ĩgethagwo mweri-inĩ wa Machi kana Ĩpuro. Kwoguo no kũhoteke rĩu nĩ mweri wa Novemba kana Dicemba. Ũguo nĩ kuuga atĩ thutha wa gũkũngũĩra Pasaka ya mwaka wa 30, Jesu na arutwo ake makoretwo Judea ihinda-inĩ rĩa mĩeri ta ĩnana, makĩrutana na kũbatithania. Rĩu marathiĩ gĩcigo-inĩ gĩa kwao mũciĩ Galili. Nĩ maũndũ marĩkũ megũkora kuo?