Xeen tiʼ baʼax ku taasik

Xeen tu cuadroil baʼax ku taasik

XOOK 19

Ku kaʼansik juntúul samaritana

Ku kaʼansik juntúul samaritana

JUAN 4:3-43

  • JESUSEʼ KU KAʼANSIK JUNTÚUL SAMARITANA BEY XAN ULÁAKʼ MÁAKOʼOB

  • LE ADORACIÓN KU KʼAMIK DIOSOʼ

Ka lukʼ Jesús yéetel u disipuloʼob Judea utiaʼal u binoʼob Galileaeʼ máanoʼob tu luʼumil Samaria. Bey chúumuk kʼiineʼ jeʼeloʼob naatsʼ tiʼ u kaajil Sicar, tu jáal junpʼéel chʼeʼen. Maʼ xaaneʼ Jacob potmail wa letiʼ boʼot u poʼotol. Bejlaʼeʼ ku pʼáatal naatsʼ tiʼ u kaajil Nablus.

Le táan u jeʼelel Jesús naatsʼ tiʼ le chʼeʼenoʼ, u disipuloʼobeʼ binoʼob u manoʼob baʼal u jaantoʼob. Teʼ súutuk jeʼeloʼ taal juntúul samaritana u páayt jaʼ. Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼ: «Síiten junpʼíit jaʼ in wukʼe» (Juan 4:7).

Teʼ kʼiinoʼob jeʼeloʼ, le judíoʼob yéetel le samaritanoʼoboʼ maʼatech u biskubaʼob. Le oʼolal jaʼakʼ u yóol le koʼoleloʼ ka tu yaʼalajtiʼ: «¿Baʼaxten techeʼ kex judíoecheʼ ka kʼáatikten jaʼ a wukʼe kex teneʼ samaritanaen?». Jesús túuneʼ tu núukajtiʼ: «Wa ka a wojéelt kaʼach baʼax ku síik Dios, yéetel máax le aʼaliktech: ‹Síiten junpʼíit jaʼ in wukʼe›, techeʼ tsʼoʼok kaʼach a kʼáatik jaʼ tiʼ letiʼeʼ, letiʼ túuneʼ jeʼel kaʼach u tsʼáaiktech kuxaʼan jaʼeʼ». Le koʼoleloʼ tu yaʼalajtiʼ: «Yuumtsil, minaʼantech mix junpʼéel chʼóoy utiaʼal a páaytik jaʼ, tsʼoʼoleʼ taam le chʼeʼenoʼ, ¿tuʼux túun ken a chʼaʼ le kuxaʼan jaʼ ka waʼalikaʼ? Techeʼ ¿maas wa nojchech tiʼ k-úuchben taata Jacob, le máax pʼattoʼon le chʼeʼenaʼ, tuʼux tu chʼaʼaj jaʼ u yukʼ letiʼ, u paalal bey xan utiaʼal u yukʼ u waakaxoʼob?» (Juan 4:9-12).

Jesuseʼ tu núukajtiʼ: «Jeʼel máaxak ka u yukʼ u jaʼil le chʼeʼenaʼ yaan u kaʼa ukʼajtal. Baʼaleʼ jeʼel máaxak ka u yukʼ le jaʼ ken in tsʼáatiʼoʼ junpuliʼ maʼ kun kaʼa ukʼajtal, baʼaxeʼ le jaʼ ken in tsʼáatiʼoʼ yaan u suut bey junpʼéel u sayabil jaʼ ichileʼ, lelaʼ yaan u sayabtal utiaʼal ka u tsʼáa kuxtal minaʼan u xuul» (Juan 4:13, 14). Bey túunoʼ, kex kaʼanaʼan Jesuseʼ tu tsikbaltaj tiʼ le samaritana le u jaajil ku tsʼáaik kuxtaloʼ.

Le koʼoleloʼ tu yaʼalajtiʼ: «Yuumtsil, tsʼáaten le jaʼ ka waʼalikoʼ, utiaʼal maʼ in kaʼa ukʼajtal mix in kaʼa suut in páayt jaʼ wayeʼ». Jesuseʼ tu kʼexaj tiʼ baʼax ku tʼaaneʼ ka tu yaʼalajtiʼ: «Xeen, tʼan a wíichameʼ ka taalakeʼex wayeʼ». Le koʼoleloʼ tu yaʼalaj: «Minaʼan in wíicham». Maʼ xaaneʼ jaʼakʼ u yóol ka aʼalaʼabtiʼ tumen Jesús: «Jaaj a tʼaan, minaʼan a wíicham. Tumen tsʼoʼok u yantal cinco u túulal a wíicham, baʼaleʼ le máax yéetel kajaʼanech bejlaʼoʼ maʼ a wíichamiʼ» (Juan 4:15-18).

Le baʼax tu yaʼaloʼ tu beetaj u tuukul le koʼoleloʼ, le oʼolal tu yaʼalajtiʼ: «Yuumtsil, kin wilkeʼ techeʼ juntúul profetaech». Letiʼeʼ taakchaj u kanik u maasil yoʼolal Dios. ¿Baʼax túun tu beetaj? Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «K-úuchben láakʼtsiloʼobeʼ tu adorartoʼob Dios teʼ puʼukaʼ [tu puʼukil Guerizim], baʼaleʼ teʼexeʼ [le judíoʼoboʼ] ka waʼalikeʼexeʼ tu kaajil Jerusalén unaj u adorartaʼal Dios» (Juan 4:19, 20).

Baʼaleʼ Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼeʼ maʼ letiʼe kúuchil tuʼux ku adorartaʼal Dios maas kʼaʼanaʼanoʼ. Tu yaʼalajtiʼ: «Yaan u kʼuchul u kʼiinileʼ, mix teʼ puʼukaʼ mix tu kaajil Jerusalén ken a adorarteʼex le Taataoʼ». Tsʼoʼoleʼ ka tu yaʼalajtiʼ: «Táan u taal u kʼiinil, lelaʼ tsʼoʼok tak u kʼuchul, le máaxoʼob jach tu jaajil táan u adorartikoʼob le Taataoʼ, yaan u adorartikoʼob yéetel kiliʼich muukʼ bey xan yéetel jaaj; tumen u jaajileʼ le Taataoʼ táan u kaxtik le máakoʼob beyaʼ utiaʼal ka adorartaʼak» (Juan 4:21, 23, 24).

Le Taataoʼ maas yaan u yilik le máaxoʼob adorartikoʼ maʼ letiʼe tuʼux ku adorartaʼaloʼ. Le koʼolel túunoʼ tu yaʼalajtiʼ: «Teneʼ in wojel yaan u taal le Mesíasoʼ, le máax ku yaʼalaʼal Cristo tiʼoʼ. Ken kʼuchkeʼ, yaan u jach tsoliktoʼon tubeel tuláakal baʼal» (Juan 4:25).

Jesuseʼ tu yaʼalaj u jaajil tiʼ: «Teen, le máax ku tsikbal ta wéetelaʼ, letiʼe máax ka waʼalikoʼ» (Juan 4:26). ¡Chéen máans ta tuukul! Le koʼoleloʼ chéen bin u chʼaʼ jaʼ teʼ kʼiin jeʼeloʼ. Jesuseʼ tu yaʼalajtiʼ junpʼéel baʼax tiʼ mix máak u yaʼale, letiʼ le Mesíasoʼ.

YAʼAB SAMARITANOʼOB CREERTE

U disipuloʼob Jesuseʼ suunajoʼob yéetel le janal tu manoʼob tu kaajil Sicaroʼ. Letiʼobeʼ tu yiloʼobeʼ Jesuseʼ táan u tʼaan yéetel juntúul samaritana tu jáal le chʼeʼenoʼ. Le ka kʼuchoʼobeʼ le koʼoleloʼ tu pʼataj u pʼúulil le jaʼoʼ ka bin teʼ kaajoʼ.

Ka kʼuch Sicareʼ tu tsikbaltaj tiʼ le máakoʼob le baʼaxoʼob aʼalaʼabtiʼ tumen Jesusoʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob tu jaajil u yóol: «Koʼoteneʼex ka a wileʼex juntúul máak tu yaʼalajten tuláakal le baʼaxoʼob in beetmoʼ». Utiaʼal u beetik u taaktal u binoʼobeʼ tu yaʼalajtiʼob: «A waʼalikeʼexeʼ, ¿maʼ wa letiʼ le Cristooʼ?» (Juan 4:29). Le baʼax tu yaʼaloʼ desde tu kʼiiniloʼob Moisés joʼopʼok u páaʼtaʼal u yilaʼal (Deuteronomio 18:18). Bey túunoʼ taakchaj u bin u yiloʼob Jesús.

Teʼ súutuk jeʼeloʼ le disipuloʼoboʼ táan u yaʼalikoʼob tiʼ Jesús ka u jaant le baʼax tu taasoʼoboʼ. Baʼaleʼ letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Teneʼ yaan baʼal in jaante, baʼaleʼ teʼexeʼ maʼ a wojleʼex baʼaxiʼ». Le disipuloʼob túunoʼ tu yaʼaloʼob tu baatsiloʼob: «¿Yaan wa máax taas baʼal u jaante?». Jesuseʼ tu tsolajtiʼob baʼax tu yóotaj u yaʼale: «In woʼocheʼ in beetik baʼax u kʼáat le máax túuxtenoʼ yéetel in tsʼoʼoksik le meyaj u tsʼaamajtenoʼ» (Juan 4:32-34).

Le meyaj tu yaʼalaj Jesusoʼ maʼ letiʼe jooch ku bineltik kanpʼéel mes utiaʼal u beetaʼaloʼ. Baʼaxeʼ táan u tʼaan tiʼ junpʼéel jooch espiritual. Letiʼeʼ tu yaʼalaj: «Líiʼs a wicheʼex ka a pakteʼex le kooloʼoboʼ, tsʼoʼok u pʼiistaloʼob utiaʼal jochbil. Beoraaʼ le máax ku joochoʼ táan u kʼamik u boʼolil u meyaj yéetel táan u molik le ich ku tsʼáaik kuxtal minaʼan u xuuloʼ, utiaʼal ka múul kiʼimakchajak u yóol le máax ku paakʼal yéetel le máax ku joochoʼ» (Juan 4:35, 36).

Jesuseʼ páajchaj u yilik le utsil ken u taas le úuchik u tsikbal yéetel le samaritanaoʼ. Yaʼab tiʼ u kajnáaliloʼob Sicareʼ tu tsʼáaj u fejoʼob tiʼ Jesús yoʼolal le baʼaxoʼob tu yaʼalaj le koʼolel tiʼoboʼ. Letiʼeʼ tu yaʼalajtiʼob: «Tu yaʼalajten tuláakal le baʼaxoʼob in beetmoʼ» (Juan 4:39). Le oʼolal le ka bin u yiloʼob Jesuseʼ tu yaʼaloʼobtiʼ ka pʼáatak junpʼíit kʼiinoʼob utiaʼal ka maas kaʼansaʼakoʼob. Jesuseʼ pʼáat túun tu yiknaloʼob uláakʼ kaʼapʼéel kʼiin.

Le ka tu yuʼuboʼob le baʼaxoʼob ku kaʼansik Jesusoʼ yaʼab tu tsʼáaj u fejoʼob tiʼ letiʼiʼ. Letiʼob túuneʼ tu yaʼaloʼob tiʼ le koʼoleloʼ: «Beoraaʼ maʼ táan k-tsʼáaik k-fe tiʼ letiʼ chéen yoʼolal le baʼax ta waʼaloʼ, baʼaxeʼ tumen t-xikin t-uʼuyaj baʼaxoʼob ku kaʼansik, yéetel tsʼoʼok k-ilkeʼ le máakaʼ jach tu jaajil letiʼ le máax kun salvartik le yóokʼol kaabaʼ» (Juan 4:42). Le samaritanaoʼ ku yeʼesik bix unaj k-beetik u taaktal u yuʼubaʼal u maasil tumen le máakoʼob ken tʼaanakoʼon tiʼ Cristooʼ.

Kʼaʼajaktoʼoneʼ kanpʼéel mes u bin u káajal le joochoʼ, maʼ xaaneʼ le cebadaoʼ ku joʼochol tu mesil marzo yéetel abril. Le oʼolal maʼ xaaneʼ tu mesil noviembre wa diciembre ka tʼaanaj Jesús yéetel le samaritanaoʼ. Lelaʼ u kʼáat u yaʼaleʼ desde tsʼoʼokok le Pascua tiʼ u jaʼabil 30, Jesús yéetel u disipuloʼobeʼ tsʼoʼok u máanskoʼob kex ocho meses tu luʼumil Judea táan u kaʼansajoʼob yéetel táan u tsʼáaikoʼob okjaʼ. Beoraaʼ tu seguertaj u binoʼob tu yotochoʼob tak tu luʼumil Galilea. ¿Baʼax wal kun úuchultiʼobeʼ?