Ο Ιησούς πέρασε μια ολόκληρη νύχτα προσευχόμενος και κατόπιν επέλεξε 12 μαθητές ως αποστόλους. Λογικά πρέπει να είναι κουρασμένος. Παρ’ όλα αυτά, ενώ η ημέρα συνεχίζεται, έχει ακόμη τις δυνάμεις αλλά και τη διάθεση να βοηθήσει τους ανθρώπους, καθώς βρίσκεται σε μια βουνοπλαγιά της Γαλιλαίας, πιθανώς κοντά στη βάση του, την Καπερναούμ.

Έχουν συγκεντρωθεί κοντά του πλήθη από μακρινές τοποθεσίες. Μερικοί είναι από τον νότο, δηλαδή από την Ιερουσαλήμ και διάφορα μέρη της Ιουδαίας. Άλλοι είναι από τις παραθαλάσσιες πόλεις της Τύρου και της Σιδώνας στα βορειοδυτικά. Γιατί έχουν έρθει να βρουν τον Ιησού; Για «να τον ακούσουν και να γιατρευτούν από τις αρρώστιες τους». Και αυτό ακριβώς γίνεται​—ο Ιησούς “τους γιατρεύει όλους”. Σκεφτείτε! Όλοι οι άρρωστοι γιατρεύονται. Επίσης, ο Ιησούς βοηθάει και “εκείνους που ταλαιπωρούνται από ακάθαρτα πνεύματα”, άτομα που βασανίζονται από τους πονηρούς αγγέλους του Σατανά.​—Λουκάς 6:17-19.

Μετά ο Ιησούς βρίσκει ένα ίσιωμα στη βουνοπλαγιά και ο κόσμος μαζεύεται εκεί. Οι μαθητές του, ιδιαίτερα οι 12 απόστολοι, βρίσκονται πιθανότατα πιο κοντά του. Όλοι ανυπομονούν να ακούσουν τι έχει να πει αυτός ο δάσκαλος που είναι ικανός να εκτελεί τόσο δυναμικά έργα. Ο Ιησούς εκφωνεί μια ομιλία που δίχως άλλο ωφελεί τους ακροατές του. Έκτοτε, αμέτρητα άλλα άτομα έχουν επίσης ωφεληθεί από αυτήν. Και εμείς μπορούμε να ωφεληθούμε επειδή τα βαθιά πνευματικά της νοήματα παρουσιάζονται με απλότητα και σαφήνεια. Ο Ιησούς χρησιμοποιεί στη διδασκαλία του πράγματα βγαλμένα από τη ζωή και οικεία στους ανθρώπους. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όλοι όσοι αναζητούν μια καλύτερη ζωή ακολουθώντας την οδό του Θεού καταλαβαίνουν τι θέλει να πει. Ποιες βασικές πτυχές της ομιλίας του Ιησού την καθιστούν τόσο πολύτιμη;

Όλοι θέλουν να είναι ευτυχισμένοι. Ο Ιησούς το ξέρει αυτό, και αρχίζει την ομιλία του εξηγώντας ποιοι είναι αληθινά ευτυχισμένοι. Φανταστείτε πόσο αιχμαλωτίζει αυτό την προσοχή των ακροατών του. Αλλά ορισμένα πράγματα είναι λογικό να τους προβληματίζουν.

Ο Ιησούς λέει: «Ευτυχισμένοι είναι όσοι έχουν συναίσθηση της πνευματικής τους ανάγκης, επειδή σε αυτούς ανήκει η Βασιλεία των ουρανών. Ευτυχισμένοι είναι όσοι πενθούν, επειδή αυτοί θα παρηγορηθούν. . . . Ευτυχισμένοι είναι όσοι πεινούν και διψούν για τη δικαιοσύνη, επειδή αυτοί θα χορτάσουν. . . . Ευτυχισμένοι είναι όσοι έχουν υποστεί διωγμό για χάρη της δικαιοσύνης, επειδή σε αυτούς ανήκει η Βασιλεία των ουρανών. Ευτυχισμένοι είστε όταν σας χλευάσουν και σας επιφέρουν διωγμό . . . εξαιτίας μου. Να χαίρεστε και να νιώθετε αγαλλίαση».​—Ματθαίος 5:3-12.

Τι εννοεί ο Ιησούς λέγοντας «ευτυχισμένοι»; Δεν εννοεί το να είναι κάποιος κεφάτος ή εύθυμος, όπως όταν διασκεδάζει. Η γνήσια ευτυχία είναι κάτι βαθύτερο. Περιλαμβάνει πραγματική ικανοποίηση, ένα αίσθημα πληρότητας στη ζωή.

Ο Ιησούς λέει ότι αληθινά ευτυχισμένοι είναι οι άνθρωποι που αναγνωρίζουν την πνευματική τους ανάγκη, θλίβονται για την αμαρτωλή τους κατάσταση, αποκτούν γνώση για τον Θεό και τον υπηρετούν. Ακόμη και αν μισούνται ή διώκονται επειδή κάνουν το θέλημα του Θεού, εκείνοι είναι ευτυχισμένοι επειδή ξέρουν ότι τον ευαρεστούν και ότι θα τους ανταμείψει με αιώνια ζωή.

 Ωστόσο, πολλοί θεωρούν ότι για να είναι κάποιος ευτυχισμένος πρέπει να ευημερεί από υλική άποψη και να επιδιώκει απολαύσεις. Ο Ιησούς όμως λέει κάτι άλλο. Παρουσιάζει μια σειρά από αντιθέσεις που πρέπει να βάζει σε σκέψεις πολλούς ακροατές του, λέγοντας: «Αλίμονο σε εσάς που είστε πλούσιοι, επειδή έχετε λάβει πλήρως την παρηγοριά σας. Αλίμονο σε εσάς που είστε χορτάτοι τώρα, επειδή θα πεινάσετε. Αλίμονο σε εσάς που γελάτε τώρα, επειδή θα πενθήσετε και θα κλάψετε. Αλίμονο όποτε όλοι οι άνθρωποι μιλήσουν καλά για εσάς, γιατί αυτό έκαναν οι προπάτορές τους στους ψευδοπροφήτες».​—Λουκάς 6:24-26.

Γιατί φέρνει «αλίμονο» σε κάποιον το να έχει πλούτη, να γελάει ευχαριστημένος και να επαινείται από τους άλλους; Επειδή όταν κάποιος έχει αυτά τα πράγματα και τα θεωρεί πολύτιμα, μπορεί να παραμελήσει την υπηρεσία του Θεού και να μη νιώθει αληθινή ευτυχία. Ο Ιησούς δεν εννοεί ότι η φτώχεια και η πείνα κάνουν τον άνθρωπο ευτυχισμένο. Εντούτοις, εκείνοι που ανταποκρίνονται στις διδασκαλίες του Ιησού και γεύονται την ευλογία της αληθινής ευτυχίας είναι πολλές φορές άτομα σε μειονεκτική θέση.

Ο Ιησούς, έχοντας κατά νου τους μαθητές του, λέει: «Εσείς είστε το αλάτι της γης». (Ματθαίος 5:13) Οι ίδιοι δεν είναι βέβαια κατά γράμμα αλάτι. Το αλάτι, όμως, είναι συντηρητικό. Κοντά στο θυσιαστήριο του ναού του Θεού υπάρχει πάντα μια μεγάλη ποσότητα αλατιού για να αλατίζουν τις προσφορές. Το αλάτι συμβολίζει επίσης ελευθερία από τη φθορά ή τη σήψη. (Λευιτικό 2:13· Ιεζεκιήλ 43:23, 24) Οι μαθητές του Ιησού είναι «το αλάτι της γης» με την έννοια ότι η επιρροή τους συντηρεί τους ανθρώπους, τους βοηθάει να αποφύγουν την πνευματική και ηθική σήψη. Πράγματι, το άγγελμά τους μπορεί να συντηρήσει στη ζωή όλους όσους ανταποκρίνονται σε αυτό.

Επίσης, ο Ιησούς λέει στους μαθητές: «Εσείς είστε το φως του κόσμου». Το λυχνάρι δεν το βάζουν κάτω από το καλάθι, αλλά πάνω στον λυχνοστάτη από όπου μπορεί να σκορπίζει το φως του. Επομένως, ο Ιησούς τούς προτρέπει: «Ας λάμψει το φως σας μπροστά στους ανθρώπους, για να δουν τα καλά σας έργα και να δοξάσουν τον Πατέρα σας που είναι στους ουρανούς».​—Ματθαίος 5:14-16.

Οι Ιουδαίοι θρησκευτικοί ηγέτες θεωρούν ότι ο Ιησούς παραβιάζει τον Νόμο του Θεού και πρόσφατα  συνωμότησαν για να τον σκοτώσουν. Γι’ αυτό, ο Ιησούς λέει ανοιχτά: «Μη νομίζετε ότι ήρθα να εξαλείψω τον Νόμο ή τους Προφήτες. Δεν ήρθα να εξαλείψω, αλλά να εκπληρώσω».​—Ματθαίος 5:17.

Ναι, ο Ιησούς σέβεται απόλυτα τον Νόμο του Θεού και προτρέπει και άλλους να κάνουν το ίδιο. Μάλιστα λέει: «Όποιος λοιπόν παραβιάσει μία από αυτές τις πιο μικρές εντολές και διδάξει άλλους να κάνουν το ίδιο, θα θεωρηθεί πολύ μικρός αναφορικά με τη Βασιλεία των ουρανών». Εννοεί ότι ένα τέτοιο άτομο δεν θα μπει καν στη Βασιλεία. Και συνεχίζει: «Όποιος όμως τις εκτελέσει και τις διδάξει θα θεωρηθεί μεγάλος αναφορικά με τη Βασιλεία των ουρανών».​—Ματθαίος 5:19.

Ο Ιησούς καταδικάζει ακόμη και τη νοοτροπία που θα μπορούσε να κάνει κάποιον να παραβιάσει τον Νόμο του Θεού. Αφού επισημαίνει ότι ο Νόμος λέει: «Δεν πρέπει να διαπράξεις φόνο», προσθέτει: «Όποιος παραμένει οργισμένος με τον αδελφό του θα είναι υπόλογος στο δικαστήριο». (Ματθαίος 5:21, 22) Το να παραμένει κάποιος οργισμένος με τον συνάνθρωπό του είναι πολύ σοβαρό​—θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε φόνο. Συνεπώς, ο Ιησούς εξηγεί τι προσπάθειες πρέπει να κάνει κάποιος για να αποκαταστήσει την ειρήνη: «Αν λοιπόν φέρνεις το δώρο σου στο θυσιαστήριο και εκεί θυμηθείς ότι ο αδελφός σου έχει κάτι εναντίον σου, άφησε το δώρο σου εκεί, μπροστά στο θυσιαστήριο, και φύγε. Πρώτα κάνε ειρήνη με τον αδελφό σου και έπειτα γύρισε να προσφέρεις το δώρο σου».​—Ματθαίος 5:23, 24.

Μια άλλη εντολή του Νόμου απαγορεύει τη μοιχεία. Ο Ιησούς λέει: «Ακούσατε ότι ειπώθηκε: “Δεν πρέπει να μοιχεύσεις”. Αλλά εγώ σας λέω ότι όποιος εξακολουθεί να κοιτάζει μια γυναίκα, έτσι ώστε να την ποθήσει, έχει ήδη μοιχεύσει μαζί της στην καρδιά του». (Ματθαίος 5:27, 28) Ο Ιησούς δεν μιλάει απλώς για μια φευγαλέα ανήθικη σκέψη. Τονίζει πόσο σοβαρό είναι το να “εξακολουθεί κάποιος να κοιτάζει”. Πολλές φορές, το συνεχιζόμενο κοίταγμα διεγείρει το πάθος. Κατόπιν, αν υπάρξει ευκαιρία, η κατάληξη μπορεί να είναι η μοιχεία. Πώς μπορεί να αποτραπεί κάτι τέτοιο; Ίσως χρειαστούν ακραία μέτρα. Ο Ιησούς λέει: «Αν λοιπόν το δεξί σου μάτι σε σκανδαλίζει, βγάλε το και πέταξέ το μακριά σου. . . . Αν το δεξί σου χέρι σε σκανδαλίζει, κόψε το και πέταξέ το μακριά σου».​—Ματθαίος 5:29, 30.

Προκειμένου να σώσουν τη ζωή τους, ορισμένοι έχουν θυσιάσει με τη θέλησή τους ένα πολύ άρρωστο μέλος τους. Εύλογα, ο Ιησούς λέει ότι είναι πιο σημαντικό να “πετάξει κάποιος μακριά” οτιδήποτε, έστω και κάτι τόσο πολύτιμο όσο ένα μάτι ή ένα χέρι, για να αποφύγει τις ανήθικες σκέψεις και τις επακόλουθες ενέργειες. Όπως εξηγεί: «Καλύτερα να χάσεις ένα από τα μέλη σου παρά να καταλήξει όλο το σώμα σου στη Γέεννα» (έναν σκουπιδότοπο με φωτιά έξω από τα τείχη της Ιερουσαλήμ), πράγμα που υποδηλώνει οριστική καταστροφή.

Επίσης, ο Ιησούς δίνει συμβουλές για το πώς πρέπει να φέρεται κάποιος σε όσους τον πληγώνουν και τον προσβάλλουν. Λέει: «Μην αντισταθείτε σε αυτόν που είναι πονηρός, αλλά όποιος σε χαστουκίσει στο δεξί σου μάγουλο, γύρισέ του και το άλλο». (Ματθαίος 5:39) Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπερασπίσει κάποιος τον εαυτό του ή την οικογένειά του  αν δεχτεί επίθεση. Ο Ιησούς κάνει λόγο για ένα χαστούκι, το οποίο δεν δίνεται για να τραυματίσει κάποιον σοβαρά ή να τον σκοτώσει, αλλά για να τον προσβάλει. Εννοεί ότι, αν κάποιος προσπαθήσει να αρχίσει διαμάχη ή αντιπαράθεση, είτε δίνοντας ένα χαστούκι είτε χρησιμοποιώντας προσβλητικά λόγια, δεν πρέπει να ανταποδώσουμε.

Αυτή η συμβουλή εναρμονίζεται με τον νόμο του Θεού για την αγάπη προς τον πλησίον. Έτσι λοιπόν, ο Ιησούς συμβουλεύει τους ακροατές του: «Να αγαπάτε τους εχθρούς σας και να προσεύχεστε για εκείνους που σας διώκουν». Και αναφέρει έναν πολύ σημαντικό λόγο για να το κάνουμε αυτό: «Ώστε να αποδειχτείτε γιοι του Πατέρα σας που είναι στους ουρανούς, επειδή αυτός κάνει τον ήλιο του να ανατέλλει σε κακούς και καλούς».​—Ματθαίος 5:44, 45.

Ο Ιησούς συνοψίζει αυτό το τμήμα της ομιλίας του ως εξής: «Πρέπει, επομένως, να είστε τέλειοι, όπως ο ουράνιος Πατέρας σας είναι τέλειος». (Ματθαίος 5:48) Προφανώς δεν εννοεί ότι οι άνθρωποι μπορούν να είναι τέλειοι με την απόλυτη έννοια. Μιμούμενοι, όμως, τον Θεό μπορούμε να διευρύνουμε την αγάπη μας ώστε να περιλαμβάνει ακόμη και τους εχθρούς μας. Με άλλα λόγια: «Να είστε ελεήμονες, όπως ο Πατέρας σας είναι ελεήμων».​—Λουκάς 6:36.

Συνεχίζοντας την ομιλία του, ο Ιησούς προτρέπει τους ακροατές του: «Προσέχετε να μην κάνετε τις δίκαιες πράξεις σας μπροστά στους ανθρώπους για να σας παρατηρούν». Ο Ιησούς καταδικάζει την υποκριτική εκδήλωση ευσέβειας, προσθέτοντας: «Όταν . . . κάνεις δώρα ελέους, μην το διασαλπίζεις, όπως κάνουν οι υποκριτές». (Ματθαίος 6:1, 2) Είναι καλύτερα να κάνει κάποιος δώρα ελέους κατ’ ιδίαν.

Κατόπιν, ο Ιησούς λέει: «Όταν προσεύχεστε, μην είστε σαν τους υποκριτές, στους οποίους αρέσει να στέκονται και να προσεύχονται στις συναγωγές και στις γωνίες των κεντρικών δρόμων για να τους βλέπουν οι άνθρωποι». Απεναντίας, προτρέπει: «Όταν προσεύχεσαι, πήγαινε μέσα στο ιδιαίτερο δωμάτιό σου και, αφού κλείσεις την πόρτα, προσευχήσου στον Πατέρα σου που είναι στα κρυφά». (Ματθαίος 6:5, 6) Ο Ιησούς δεν είναι εναντίον κάθε δημόσιας προσευχής, εφόσον και ο ίδιος έκανε τέτοιες προσευχές. Αυτό που κατακρίνει είναι οι προσευχές που κάνουν ορισμένοι με τέτοιον τρόπο ώστε να εντυπωσιάσουν τους ακροατές τους και να αποσπάσουν φιλοφρονήσεις.

Δίνει στο πλήθος τη συμβουλή: «Όταν προσεύχεστε, μη λέτε ξανά και ξανά τα ίδια όπως οι εθνικοί». (Ματθαίος 6:7) Ο Ιησούς δεν εννοεί ότι είναι λάθος το να προσεύχεται κάποιος επανειλημμένα για το ίδιο ζήτημα. Αυτό που αποδοκιμάζει είναι το να χρησιμοποιεί κανείς «ξανά και ξανά» φράσεις που έχει αποστηθίσει, προσευχόμενος μηχανικά. Μετά ο Ιησούς αναφέρει μια υποδειγματική προσευχή που περιλαμβάνει εφτά αιτήματα. Με τα πρώτα τρία αναγνωρίζουμε το δικαίωμα που έχει ο Θεός να κυβερνάει καθώς και τους σκοπούς του​—να αγιαστεί το όνομά του, να έρθει η Βασιλεία του και να γίνει το θέλημά του. Μόνο ύστερα από αυτά τα ζητήματα πρέπει να υποβάλλουμε προσωπικά αιτήματα για την καθημερινή μας τροφή και για τη συγχώρηση των αμαρτιών μας, καθώς και  να ζητάμε να μην πειραστούμε πέρα από όσο μπορούμε να αντέξουμε αλλά και να ελευθερωθούμε από τον πονηρό.

Πόσο σημαντικά πρέπει να θεωρούμε τα αποκτήματά μας; Ο Ιησούς προτρέπει το πλήθος: «Μη συσσωρεύετε για τον εαυτό σας θησαυρούς στη γη, όπου ο σκόρος και η σκουριά καταστρέφουν και όπου κλέφτες κάνουν διαρρήξεις και κλέβουν». Αυτό είναι πολύ λογικό! Οι υλικοί θησαυροί μπορεί να χαθούν και όντως έτσι συμβαίνει, ενώ η κατοχή τους δεν αυξάνει την αξία κάποιου στα μάτια του Θεού. Γι’ αυτό, ο Ιησούς λέει στη συνέχεια: «Να συσσωρεύετε για τον εαυτό σας θησαυρούς στον ουρανό». Αυτό θα το καταφέρουμε αν βάζουμε την υπηρεσία του Θεού πρώτη στη ζωή μας. Κανένας δεν μπορεί να μας στερήσει την καλή μας υπόσταση ενώπιον του Θεού ή την ανταμοιβή της αιώνιας ζωής. Τα λόγια του Ιησού είναι απόλυτα αληθινά: «Όπου είναι ο θησαυρός σου, εκεί θα είναι και η καρδιά σου».​—Ματθαίος 6:19-21.

Ο Ιησούς τονίζει αυτό το σημείο με έναν παραλληλισμό: «Το λυχνάρι του σώματος είναι το μάτι. Αν λοιπόν το μάτι σου είναι εστιασμένο σε ένα μόνο πράγμα, όλο το σώμα σου θα είναι φωτεινό. Αλλά αν το μάτι σου κοιτάζει τριγύρω φθονερά, όλο το σώμα σου θα είναι σκοτεινό». (Ματθαίος 6:22, 23) Όταν το συμβολικό μας μάτι λειτουργεί σωστά, είναι σαν αναμμένο λυχνάρι για το σώμα μας. Αλλά για να συμβαίνει αυτό, το μάτι μας πρέπει να είναι εστιασμένο σε ένα μόνο πράγμα, αλλιώς υπάρχει κίνδυνος να αξιολογούμε τη ζωή με λάθος τρόπο. Αν εστιάζουμε σε υλικά αποκτήματα και όχι στην υπηρεσία του Θεού, “όλο το σώμα μας θα είναι σκοτεινό”, με την έννοια ότι μπορεί να μας ελκύουν ύποπτα ή σκοτεινά πράγματα.

Μετά ο Ιησούς αναφέρει ένα εύστοχο παράδειγμα: «Κανείς δεν μπορεί να υπηρετεί ως δούλος δύο κυρίους· διότι ή θα μισήσει τον έναν και θα αγαπήσει τον άλλον ή θα προσκολληθεί στον έναν και θα καταφρονήσει τον άλλον. Δεν μπορείτε να υπηρετείτε ως δούλοι και τον Θεό και τον Πλούτο».​—Ματθαίος 6:24.

 Ακούγοντας τον Ιησού, ορισμένοι ίσως προβληματίζονται για το πώς πρέπει να βλέπουν τις υλικές τους ανάγκες. Εκείνος λοιπόν τους διαβεβαιώνει ότι, αν βάζουν πρώτη την υπηρεσία του Θεού, δεν χρειάζεται να ανησυχούν. «Παρατηρήστε προσεκτικά τα πουλιά του ουρανού· δεν σπέρνουν ούτε θερίζουν ούτε μαζεύουν σε αποθήκες, και όμως ο ουράνιος Πατέρας σας τα τρέφει».​—Ματθαίος 6:26.

Ο Ιησούς φέρνει επίσης ως παράδειγμα τα κρίνα του αγρού εκεί στο βουνό. Επισημαίνει ότι «ούτε ο Σολομών σε όλη του τη δόξα δεν ήταν στολισμένος όπως ένα από αυτά». Τι δείχνει αυτό; «Αν . . . ο Θεός ντύνει έτσι τη βλάστηση του αγρού, η οποία σήμερα υπάρχει και αύριο τη ρίχνουν στη φωτιά, πόσο μάλλον θα ντύσει εσάς». (Ματθαίος 6:29, 30) Ο Ιησούς προτρέπει σοφά: «Ποτέ μην ανησυχήσετε και πείτε: “Τι θα φάμε;” ή “Τι θα πιούμε;” ή “Τι θα φορέσουμε;” . . . Ο ουράνιος Πατέρας σας γνωρίζει ότι τα χρειάζεστε όλα αυτά. Γι’ αυτό, εξακολουθήστε να επιζητείτε πρώτα τη Βασιλεία και τη δικαιοσύνη του, και όλα αυτά τα άλλα πράγματα θα σας προστεθούν».​—Ματθαίος 6:31-33.

Οι απόστολοι και άλλα ειλικρινή άτομα θέλουν να ζουν με θεάρεστο τρόπο, αλλά αυτό δεν είναι εύκολο υπό τις παρούσες συνθήκες. Για παράδειγμα, πολλοί Φαρισαίοι είναι επικριτικοί, κρίνουν τους άλλους με σκληρότητα. Ο Ιησούς λοιπόν νουθετεί τους ακροατές του: «Μην κρίνετε για να μην κριθείτε· διότι με όποια κρίση κρίνετε θα κριθείτε».​—Ματθαίος 7:1, 2.

Το να ακολουθεί κανείς την πορεία των επικριτικών Φαρισαίων είναι επικίνδυνο, όπως δείχνει ο Ιησούς με ένα παράδειγμα: «Μήπως μπορεί τυφλός να οδηγεί τυφλό; Δεν θα πέσουν και οι δύο μέσα σε λάκκο;» Πώς λοιπόν πρέπει να βλέπουν οι ακροατές του Ιησού τους άλλους; Όχι με επικριτικό μάτι, καθώς αυτό θα συνιστούσε σοβαρό παράπτωμα. Ο Ιησούς ρωτάει: «Πώς μπορείς να λες στον αδελφό σου: “Αδελφέ, άφησέ με να βγάλω το άχυρο που είναι στο μάτι σου”, ενώ εσύ δεν κοιτάζεις το δοκάρι στο δικό σου μάτι; Υποκριτή! Πρώτα βγάλε το δοκάρι από το δικό σου μάτι και τότε θα δεις καθαρά ώστε να βγάλεις το άχυρο που είναι στο μάτι του αδελφού σου».​—Λουκάς 6:39-42.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι μαθητές δεν πρέπει να εκφέρουν καμία απολύτως κρίση. «Μη δώσετε ό,τι είναι άγιο στους σκύλους ούτε να ρίξετε τα μαργαριτάρια σας στα γουρούνια», τους προτρέπει ο Ιησούς. (Ματθαίος 7:6) Οι αλήθειες του Λόγου του Θεού είναι πολύτιμες σαν μαργαριτάρια, μιλώντας μεταφορικά. Αν κάποιοι ενεργούν σαν τα ζώα και δεν δείχνουν καμία εκτίμηση για αυτές τις πολύτιμες αλήθειες, οι μαθητές πρέπει να τους αφήνουν και να αναζητούν δεκτικά άτομα.

Ο Ιησούς επανέρχεται στο θέμα της προσευχής και επισημαίνει την ανάγκη να εμμένουμε σε αυτήν. «Εξακολουθήστε να ζητάτε και θα σας δοθεί». Ο Θεός είναι πρόθυμος να απαντάει στις προσευχές, όπως τονίζει ο Ιησούς θέτοντας το ερώτημα: «Ποιος από εσάς, αν ο γιος του τού ζητήσει ψωμί, θα του δώσει πέτρα; . . . Άρα λοιπόν, αν εσείς, μολονότι είστε πονηροί, ξέρετε να δίνετε καλά δώρα στα παιδιά σας, πόσο μάλλον θα δώσει ο Πατέρας σας που είναι στους ουρανούς καλά πράγματα σε όσους ζητούν από αυτόν!»​—Ματθαίος 7:7-11.

Κατόπιν ο Ιησούς αναφέρει έναν πασίγνωστο πλέον κανόνα διαγωγής: «Όλα όσα θέλετε λοιπόν να κάνουν οι άλλοι σε εσάς πρέπει να κάνετε και εσείς σε αυτούς». Δεν πρέπει όλοι να παίρνουμε στα σοβαρά και να εφαρμόζουμε αυτή τη θετική προτροπή  στις σχέσεις μας με τους άλλους; Αυτό όμως μπορεί να είναι δύσκολο, όπως φανερώνει η οδηγία του Ιησού: «Μπείτε από τη στενή πύλη, επειδή πλατιά είναι η πύλη και ευρύχωρη η οδός που οδηγεί στην καταστροφή, και πολλοί μπαίνουν από αυτήν. Αντίθετα, στενή είναι η πύλη και στενόχωρη η οδός που οδηγεί στη ζωή, και λίγοι την ανακαλύπτουν».​—Ματθαίος 7:12-14.

Επειδή κάποιοι θα προσπαθήσουν να απομακρύνουν τους μαθητές από την οδό της ζωής, ο Ιησούς προειδοποιεί: «Να φυλάγεστε από τους ψευδοπροφήτες, που έρχονται σε εσάς με ένδυμα προβάτου, αλλά από μέσα είναι αρπακτικοί λύκοι». (Ματθαίος 7:15) Τα καλά δέντρα και τα άχρηστα δέντρα αναγνωρίζονται από τους καρπούς τους, επισημαίνει ο Ιησούς. Το ίδιο και οι άνθρωποι. Συνεπώς, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τους ψευδοπροφήτες από τις διδασκαλίες και τις πράξεις τους. Πράγματι, όπως εξηγεί ο Ιησούς, το αν κάποιος είναι μαθητής του δεν φαίνεται μόνο από το τι λέει, αλλά και από το τι κάνει. Ορισμένοι ισχυρίζονται ότι ο Ιησούς είναι Κύριός τους, αλλά τι θα συμβεί αν δεν κάνουν το θέλημα του Θεού; Ο Ιησούς απαντάει: «Θα τους πω ξεκάθαρα: “Ποτέ δεν σας γνώρισα! Φύγετε από εμένα, εργάτες της ανομίας!”»​—Ματθαίος 7:23.

Ο Ιησούς ολοκληρώνει την ομιλία του δηλώνοντας: «Όποιος ακούει αυτά τα λόγια μου και τα εκτελεί θα μοιάζει με συνετό άνθρωπο που έχτισε το σπίτι του πάνω στον βράχο. Και έπεσε η βροχή και ήρθαν οι πλημμύρες και φύσηξαν οι άνεμοι και χτύπησαν με ορμή εκείνο το σπίτι, αλλά αυτό δεν έπεσε, γιατί είχε θεμελιωθεί στον βράχο». (Ματθαίος 7:24, 25) Γιατί άντεξε το σπίτι; Επειδή εκείνος ο άνθρωπος «έσκαψε και εισχώρησε σε βάθος και έβαλε θεμέλιο πάνω στον βράχο». (Λουκάς 6:48) Άρα λοιπόν, δεν αρκεί απλώς να ακούμε τα λόγια του Ιησού. Πρέπει να αγωνιζόμαστε να “τα εκτελούμε”.

Τι γίνεται όμως με εκείνον που «ακούει αυτά τα λόγια» αλλά «δεν τα εκτελεί»; Αυτός «μοιάζει με ανόητο άνθρωπο που έχτισε το σπίτι του στην άμμο». (Ματθαίος 7:26) Η βροχή, οι πλημμύρες και οι άνεμοι κάνουν ένα τέτοιο σπίτι να καταρρεύσει.

Τα πλήθη μένουν έκπληκτα με τον τρόπο διδασκαλίας του Ιησού σε αυτή την ομιλία. Τους διδάσκει ως κάποιος που έχει εξουσία και όχι όπως οι θρησκευτικοί ηγέτες. Πιθανότατα πολλοί από όσους τον ακούν γίνονται μαθητές του.