Kwenda na mambu ke na kati

Kwenda na tansi ya malongi

KAPU YA 35

Disolo ya Yezu na Zulu ya Ngumba

Disolo ya Yezu na Zulu ya Ngumba

MATAYO 5:1–7:29 LUKA 6:17-49

  • DISOLO NA ZULU YA NGUMBA

Yezu me samba mpimpa ya mvimba mpi na nima yandi me pona balongoki 12 sambu bo vanda bantumwa. Yo fwete vanda nde yandi me lemba. Ntangu yai kilumbu me yantika, kansi yandi kele kaka ti ngolo mpi luzolo ya kusadisa bantu. Yandi ke sala yo na lweka ya ngumba mosi na Galilea, ziku pene-pene ya Kapernaumi bwala yina yandi longaka mingi.

Bimvuka ya bantu me katuka na bisika ya ntama mpi me kwisa na yandi. Bankaka me katuka na sudi, na Yeruzalemi, mpi na babwala ya Yudea. Bankaka diaka me katuka na nordi-westi ya Tire mpi Sidoni, bambanza yina kele pene-pene ya nzadi-mungwa. Sambu na nki bo me kwisa kusosa Yezu? “Sambu na kuwa yandi mpi sambu bo beluka na bamaladi na bo.” Yo me salama kibeni mutindu yina, Yezu me ‘belula bo yonso.’ Yindula fioti! Bantu yonso yina vandaka ti maladi me beluka. Diaka, Yezu me belula “bantu yina bampeve ya mbi vandaka kumonisa mpasi,” disongidila bayina bawanzio ya mbi ya Satana vandaka kuniokula.—Luka 6:17-19.

Na nima, Yezu me vanda na kisika mosi ya mwa zulu na lweka ya ngumba mpi bantu me vanda na nziunga na yandi. Mbala ya nkaka balongoki na yandi, mingi-mingi bantumwa 12, kele na lweka na yandi. Bantu yonso kele na mpusa ya ngolo ya kuwidikila longi yai ya kele ti ngolo ya kusala bimangu ya mutindu yina. Yezu me sala disolo mosi ya me natila kibeni bawi na yandi mambote. Banda ntangu yina, bantu mingi ya nkaka mpi me bakilaka yo mambote. Beto lenda bakila yo mpi mambote, sambu Yezu longaka mambu ya kimpeve ya mudindu na mutindu ya pete mpi ya pwelele. Yezu ke sadila bambandu ya mambu yina bantu ke salaka konso kilumbu mpi ya bima yina bo me yikanaka ti yo. Mpidina, bantu yonso yina ke zola kuvanda ti luzingu ya mbote yina ke sepedisaka Nzambi ke bakisa mambu yina yandi ke longa. Inki mambu ya mfunu Yezu me longa yina me kumisa disolo na yandi mfunu mingi?

BANANI KELE KIBENI NA KIESE?

Bantu yonso ke zolaka kuvanda na kiese. Yezu me zaba diambu yai, yo yina yandi me yantika na kutubila bantu yina kele kibeni na kiese. Yo me benda kibeni dikebi ya bawi na yandi. Kansi, bo ke bakisa ve mambu ya nkaka.

Yandi me tuba nde: “Kiese na bantu yina ke bakisaka mbote nde bo kele ti nzala ya mambu ya kimpeve, sambu Kimfumu ya zulu kele ya bo. Kiese na bantu yina kele na mawa, sambu bo ta lembika bo. . . . Kiese na bantu yina kele na nzala mpi kiwina ya lunungu, sambu bo ta fuluka. . . . Kiese na bantu yina bo me monisaka mpasi sambu na lunungu, sambu Kimfumu ya zulu kele ya bo. Kiese na beno kana bantu ke finga beno, ke monisa beno mpasi . . . sambu na mono. Beno yangalala mpi beno vanda na kiese mingi.”—Matayo 5:3-12.

“Kiese” yina Yezu ke tubila awa ke tendula nki? Yo ke ve kiese yina muntu ke waka ntangu yandi ke lutisa ntangu ya mbote. Kansi, kiese ya kieleka ke tendula mambu mingi. Yo ke tendula mpi kusepela kibeni ti bima yina beto kele na yo mpi kusepela ti luzingu.

Yezu me tuba nde bantu yina ke bakisa nde bo kele ti nzala ya mambu ya kimpeve, bayina kele na mawa sambu bo kele bantu ya masumu mpi bayina me zaba Nzambi mpi ke sadila yandi, bo kele kibeni na kiese. Ata bantu ke monisa bo mpasi to ke menga bo sambu bo ke sala luzolo ya Nzambi, bo kele na kiese sambu bo me zaba nde bo ke sepedisa Nzambi mpi nde yandi ta pesa bo luzingu ya mvula na mvula.

Bantu mingi ke yindulaka nde sambu muntu kuvanda na kiese, yandi fwete vanda mvwama mpi kulanda biese ya nsi-ntoto. Kansi, Yezu me tuba ve mutindu yina. Yandi me tubila diambu yina lenda pusa bawi na yandi mingi na kuyindula, yandi me tuba nde: “Mawa na beno bamvwama, sambu beno ke baka kiese na beno yonso. Mawa na beno bantu yina kele ya kufuluka ntangu yai, sambu beno ta wa nzala. Mawa na beno bantu yina ke seka ntangu yai, sambu beno ta vanda na mawa mpi ta dila. Mawa ntangu bantu yonso ke tuba mambu ya mbote sambu na beno, sambu yai mambu yina ba-nkaka na bo salaka sambu na bambikudi ya luvunu.”—Luka 6:24-26.

Sambu na nki yo kele mawa sambu na bantu yina kele ti bimvwama, bayina ke seka na kiese yonso, mpi bayina ke zola nde bantu kukumisa bo? Sambu kana bantu kele ti bima yai mpi bo ke zola yo mingi, bo lenda yambula kusadila Nzambi ebuna bo ta vanda ve na kiese ya kieleka. Yezu ke tuba ve nde kana muntu kele nsukami to kele na nzala, yandi kele na kiese. Kansi, mbala mingi bansukami bantu vandaka kundima malongi ya Yezu mpi vandaka na kiese ya kieleka.

Yezu me yindula balongoki na yandi mpi me tuba nde: “Beno kele mungwa ya ntoto.” (Matayo 5:13) Bo kele ve mungwa ya kieleka. Mungwa ke taninaka bima. Bo vandaka kutula mungwa ya mingi pene-pene ya mesa-kimenga na tempelo mpi na makabu yina bantu vandaka kupesa. Yo ke monisaka mpi kukonda kupola to kimpwanza na mambu ya mbi. (Levi 2:13; Ezekiele 43:23, 24) Balongoki ya Yezu kele “mungwa ya ntoto” sambu bikalulu na bo fwete vanda ti bupusi ya mbote na bantu. Mpidina yo ta tanina bantu, disongidila ta sadisa bo na kutina mambu yina lenda bebisa kimpeve mpi bikalulu na bo. Ya kieleka, nsangu na bo lendaka kutanina luzingu ya bantu yonso yina vandaka kundima yo.

Yezu me zabisa diaka balongoki na yandi nde: “Beno kele nsemo ya nsi-ntoto.” Bo ke tulaka ve mwinda na nsi ya kitunga, kansi bo ke tulaka yo na zulu ya kima ya kutudila mwinda sambu yo pesa nsemo. Yo yina, Yezu me siamisa bo nde: “Bika nde nsemo na beno kusema na meso ya bantu, sambu bo mona bisalu na beno ya mbote mpi bo pesa nkembo na Tata na beno yina kele na zulu.”—Matayo 5:14-16.

YEZU ME SIAMISA BALONGOKI NA YANDI NA KUZITISA NSIKU

Bamfumu ya dibundu ya Bayuda vandaka kumona Yezu bonso muntu yina ke zitisaka ve Nsiku ya Nzambi mpi bo me katuka kuwakana sambu na kufwa yandi. Yo yina, Yezu me zabisa bo pwelele nde: “Beno yindula ve nde mono kwisaka sambu na kufwa Nsiku to Bambikudi. Mono kwisaka ve sambu na kufwa yo, kansi sambu na kulungisa yo.”—Matayo 5:17.

Ya kieleka, Yezu vandaka kuzitisa Nsiku ya Nzambi mpi yandi ke siamisa bantu ya nkaka na kusala mutindu yina. Nkutu yandi me tuba nde: “Konso muntu yina ke fwa nsiku mosi na kati ya bansiku yai ya kuluta fioti mpi ke longa bantu ya nkaka na kusala mutindu mosi, bo ta binga yandi muntu ya kuluta fioti na Kimfumu ya zulu.” Yandi ke zola kutuba nde, muntu ya mutindu yina ta kota ve na Kimfumu ya Nzambi. Yandi me tuba diaka nde: “Kansi, konso muntu yina ke zitisa yo mpi ke longa yo, bo ta binga yandi muntu ya nene na Kimfumu ya zulu.”—Matayo 5:19.

Yezu ke buyisa nkutu bikalulu yina lenda pusa muntu na kufwa Nsiku ya Nzambi. Na nima ya kumonisa nde Nsiku ke tuba nde “nge fwete fwa ve muntu,” Yezu me yika nde: “Konso muntu yina ke landa kubumbila mpangi na yandi makasi na ntima, bo ta sambisa yandi na tribinale.” (Matayo 5:21, 22) Kulanda kubumbila muntu ya nkaka makasi na ntima kele mbi kibeni, sambu yo lenda pusa nge na kusosa kufwa yandi. Yo yina, Yezu me monisa bikesa yina muntu fwete sala sambu na kusosa kutula ngemba: “Ebuna, kana nge ke nata dikabu na nge na mesa-kimenga mpi kuna nge me yibuka nde mpangi na nge kele ti makambu ti nge, bika dikabu na nge pana na ntwala ya mesa-kimenga, mpi kwenda. Ntete, tula ngemba ti mpangi na nge, na nima ntangu nge ta vutuka, pesa dikabu na nge.”—Matayo 5:23, 24.

Nsiku ya nkaka yina Yezu me tubila ke tadila bizumba. Yandi me tuba nde: “Beno waka bo tubaka nde: ‘Nge fwete sala ve bizumba.’ Kansi mono ke tubila beno nde konso muntu yina ke landa kutala nkento mosi ti nzala ya kuvukisa nitu ti yandi me sala dezia bizumba ti nkento yina na ntima na yandi.” (Matayo 5:27, 28) Yezu ke tubila ve kuvanda ti bangindu ya mansoni sambu na ntangu fioti, kansi yandi ke monisa nde yo kele kibeni diambu ya mbi kana muntu “ke landa kutala.” Mbala mingi, kulanda kutala ke kumisaka ngolo nzala ya kuvukisa nitu. Na nima, kana dibaku me monana muntu lenda sala bizumba. Inki lenda sadisa yandi na kubwa ve na bizumba? Yandi fwete baka balukanu ya ngolo. Yezu me tuba nde: “Kana disu na nge ya kitata ke budisa nge sakuba, tumuna yo mpi losa yo ntama ti nge. . . . Kana diboko na nge ya kitata ke budisa nge sakuba, zenga yo mpi losa yo ntama ti nge.”—Matayo 5:29, 30.

Sambu na kugulusa luzingu na bo, bantu ya nkaka me ndimaka nde bo zenga bo kitini ya nitu yina vandaka ti maladi. Yo yina, Yezu me tuba nde yo kele mfunu kibeni na ‘kulosa’ konso kima yina, ata yo kele mfunu mingi bonso disu to diboko, sambu na kutina bangindu ya mansoni mpi mambu yina yo lenda basisa. Yezu me tuba nde: “Yo me luta mbote nde nge vidisa kitini mosi ya nitu na nge na kisika nde nitu na nge ya mvimba kukwenda na Gehena” (kisika yina bo vandaka kuyoka bima ya mvindu na nganda ya Yeruzalemi). Gehena ke tendula lufwa ya kimakulu.

Yezu me pesa mpi ndongisila yina beto lenda sadila kana bo me sala beto mbi mpi me pesa beto mpasi. Yandi me tuba nde: “Beno nwana ve ti muntu yina kele muntu ya mbi, kansi konso muntu yina ke bula nge mbata na ditama ya kitata, pesa yandi mpi ditama yina ya nkaka.” (Matayo 5:39) Yo ke tendula ve nde muntu lenda kuditanina ve to kutanina dibuta na yandi kana bo me nwanisa yandi to dibuta na yandi. Yezu me tubila mbata. Yo kele ve mbata yina lenda lwadisa muntu ngolo to kufwa yandi, kansi yo kele mafingu. Yandi ke zola kutuba nde, kana muntu ke sosa kunwanisa beto to kuswanisa beto, yo vanda yandi me finga beto to me bula beto mbata, beto fwete vutula ve mbi.

Ndongisila yai ke wakana ti nsiku ya Nzambi yina ke lomba beto na kuzola nkweno. Yo yina, Yezu me longisila bawi na yandi nde: “Beno landa na kuzola bambeni na beno mpi na kusamba sambu na bantu yina ke monisa beno mpasi.” Yandi me pesa kikuma yai ya mbote ya beto fwete sala mutindu yina: “Na mpila nde beno kudimonisa bana ya Tata na beno yina kele na zulu, sambu yandi ke basisaka ntangu na yandi sambu na bantu ya mbi mpi bantu ya mbote mpi yandi ke nokisaka mvula sambu na bantu ya lunungu mpi bantu ya kukonda lunungu.”—Matayo 5:44, 45.

Yezu me monisa na bunkufi bangindu ya mfunu ya kitini yai ya disolo na yandi, yandi me tuba nde: “Yo yina, beno fwete vanda ya kukuka, mutindu Tata na beno ya zulu kele ya kukuka.” (Matayo 5:48) Ya kieleka, yandi ke zola ve kutuba nde bantu fwete vanda kibeni ya kukuka. Kansi kana beto landa mbandu ya Nzambi, beto lenda zola ata bambeni na beto. Na kutuba ya nkaka: “Beno landa na kuwila bantu mawa, mutindu Tata na beno ke wilaka bantu mawa.”—Luka 6:36.

KUSAMBA MPI KUTUDILA NZAMBI NTIMA

Yezu me landa disolo na yandi. Yandi me siamisa bawi na yandi nde: “Beno keba na kusala ve mambu na beno ya lunungu na meso ya bantu sambu bo mona beno.” Yezu ke buyisa kusala mambu ya mbote sambu na kudisonga na meso ya bantu, yandi me tuba nde: “Ntangu nge ke pesa makabu ya mawa, kubula mpungi ve na ntwala na nge, mutindu bantu ya luvunu ke salaka.” (Matayo 6:1, 2) Yo kele mbote na kupesa makabu ya mawa na kinsweki.

Na nima, Yezu me tuba nde: “Ntangu beno ke samba, beno sala ve bonso bantu ya luvunu, sambu bo ke zolaka kusamba ya kutelama na basinagoga mpi na mampambu ya banzila ya nene sambu bantu kumona bo.” Kansi, yandi me tuba nde: “Ntangu nge ke samba, kota na suku ya nzo na nge, mpi na nima ya kukanga kielo, samba Tata na nge yina kele na kinsweki.” (Matayo 6:5, 6) Yezu ke buyisa ve kusala bisambu na meso ya bantu, sambu yandi mosi salaka bisambu ya mutindu yina. Yandi ke buyisa bisambu yina bantu ke salaka sambu na kubenda dikebi ya bankaka mpi sambu bo pesa bo lukumu.

Yezu me longisila kimvuka ya bantu nde: “Ntangu nge ke samba, kuvutukila ve mambu ya mutindu mosi mbala na mbala mutindu bantu ya makanda ke salaka.” (Matayo 6:7) Yezu ke zola ve kutuba nde, yo kele mbi na kuvutukila diambu mosi ntangu beto ke samba. Kansi yandi ke buyisa kusadila “mbala na mbala” bansa yina beto me kangaka na ntu. Na nima, yandi me pesa kisambu ya mbandu yina kele ti mambu nsambwadi ya beto fwete lomba. Mambu tatu ya ntete ke tadila nswa yina Nzambi kele ti yo ya kuyala mpi balukanu na yandi. Mambu yango kele: kulomba nde zina na yandi kuvanda ya santu, Kimfumu na yandi kukwisa, mpi luzolo na yandi kusalama. Na nima ya kulomba mambu yai, beto lenda lomba mambu yina beto kele na yo mfunu, disongidila madia na beto ya konso kilumbu, ndolula ya masumu na beto, kukonda kubwa na mpukumuna mpi kugulusa beto na maboko ya muntu ya mbi.

Inki mutindu beto fwete tadila bima na beto ya kinsuni? Yezu me siamisa kimvuka ya bantu nde: “Beno bika kufulusa sambu na beno mosi bimvwama na ntoto, kisika nselele ke diaka yo mpi yo ke bwaka matadi, mpi kisika miyibi ke kotilaka yo mpi ke yibaka yo.” Ndongisila yai me fwana kibeni! Bima ya kinsuni ke bebaka mpi yo ke salaka ve nde Nzambi kundima beto. Yo yina, Yezu me tuba nde: “Beno fulusa sambu na beno mosi bimvwama na zulu.” Beto lenda sala yo kana beto ke tula kisalu ya Nzambi na kisika ya ntete na luzingu na beto. Ata muntu mosi ve lenda yiba bangwisana ya mbote yina beto kele ti yo na Nzambi to mambote yina yo ta natila beto, disongidila luzingu ya mvula na mvula. Yo yina, bangogo yai ya Yezu kele kibeni kieleka: “Kisika kima na nge ya ntalu kele, ntima na nge mpi ta vanda pana.”—Matayo 6:19-21.

Sambu na kumonisa mfunu ya diambu yina, Yezu me pesa mbandu yai: “Mwinda ya nitu kele disu. Yo yina, kana disu na nge ke tala kima mosi mpamba, nitu na nge ya mvimba ta vanda na nsemo. Kansi, kana disu na nge ke lulaka, nitu na nge ya mvimba ta vanda mpimpa.” (Matayo 6:22, 23) Kana disu na beto ke sala mbote kibeni, yo ta vanda bonso mwinda yina ke pesa nsemo na nitu na beto. Kansi sambu yo salama mutindu yina, disu na beto fwete tala kima mosi mpamba. Kana ve, beto lenda yantika kutadila luzingu na mutindu ya mbi. Kana beto ke tula dikebi na bima ya kinsuni na kisika ya kusadila Nzambi, yo ta monisa nde “nitu [na beto] ya mvimba ta vanda mpimpa,” mbala ya nkaka beto ta yantika kusala mambu yina kele ve masonga.

Na nima, Yezu me pesa mbandu mosi ya mbote; yandi me tuba nde: “Muntu mosi ve lenda sala bonso mpika sambu na bamfumu zole; sambu yandi ta menga mosi mpi ta zola ya nkaka to yandi ta kangama na mosi mpi ta vweza ya nkaka. Beno lenda sala ve bonso bampika sambu na Nzambi mpi sambu na Kimvwama.”—Matayo 6:24.

Ziku, bantu ya nkaka yina ke wa Yezu ke kudiyangisa na mutindu bo fwete tadila bampusa na bo ya kinsuni. Yo yina, yandi me ndimisa bo nde kana bo ke tula kisalu ya Nzambi na kisika ya ntete, bo ta kudiyangisa ve. Yandi me tubila bo nde: “Beno tala mbote-mbote bandeke ya zulu; yo ke kunaka ve nkeni, yo ke katulaka ve bambuma, mpi yo ke bumbaka ve bima na nzo. Kansi, Tata na beno yina kele na zulu ke pesaka yo madia.”—Matayo 6:26.

Inki beto lenda tuba sambu na bintuntu ya bilanga, yina ke butaka na zulu ya ngumba? Yezu me tuba nde: “Ata Salomo, na nkembo na yandi yonso, yandi lwataka ve bonso kintuntu mosi na kati ya bintuntu yai.” Yo ke monisa nki? “Kana yai mutindu Nzambi ke lwatisaka matiti ya bilanga, yina kele awa bubu yai mpi mbasi bo losa na tiya, keti yandi ta lwatisa beno ve mingi kuluta?” (Matayo 6:29, 30) Yezu me siamisa bawi na yandi na mayele yonso nde: “Beno kudiyangisa ve ata fioti mpi beno tuba ve nde, ‘Beto ta dia inki?’ to, ‘Beto ta nwa inki?’ to, ‘Beto ta lwata inki?’ . . . Tata na beno yina kele na zulu me zaba nde beno kele na mfunu ya bima yai yonso. Yo yina, beno landa kusosa ntete Kimfumu ti lunungu na yandi, ebuna yandi ta yika beno bima yina yonso ya nkaka.”—Matayo 6:31-33.

MUTINDU MUNTU LENDA BAKA LUZINGU

Bantumwa mpi bantu ya nkaka ya ntima-masonga ke zola kuzinga na mutindu yina ke sepedisaka Nzambi, kansi kusala mutindu yina kele ve pete na kutadila mambu ya luzingu na bo. Mu mbandu, Bafarize mingi kele ti kikalulu ya kusosa-sosa bifu na bantu ya nkaka mpi kusambisa bo na nku yonso. Yo yina, Yezu me longisila bawi na yandi nde: “Beno bika kusambisa sambu bo sambisa beno ve; sambu bo ta sambisa beno mutindu beno ke sambisa bantu ya nkaka.”—Matayo 7:1, 2.

Kulanda lutwadisu ya Bafarize yina ke sosa-sosaka ntangu yonso bifu ya bantu ya nkaka kele kigonsa, Yezu me pesa mbandu yai: “Keti kifwa-meso lenda twadisa kifwa-meso ya nkaka? Keti bo zole ta bwa ve na dibulu?” Inki mutindu bawi ya Yezu fwete tadila bantu ya nkaka? Bo fwete sosa-sosa ve bifu na bantu ya nkaka, sambu kusala mpidina ta vanda mbi kibeni. Yezu me yula bo nde: “Inki mutindu nge lenda tubila mpangi na nge nde, ‘Mpangi, bika mono katula mwa-dititi yina kele na disu na nge,’ na ntangu nge mosi ke mona ve mutandala yina kele na disu na nge? Muntu ya luvunu! Katula ntete mutandala yina kele na disu na nge mosi, ebuna nge ta mona mbote mutindu ya kukatula mwa-dititi yina kele na disu ya mpangi na nge.”—Luka 6:39-42.

Yo ke tendula ve nde balongoki lenda sambisa ve ata fioti muntu ya nkaka. Yezu me siamisa bo nde: “Beno pesa ve kima yina kele ya santu na bambwa, beno losa mpi ve mayaka na beno na ntwala ya bangulu.” (Matayo 7:6) Kieleka yina kele na Ndinga ya Nzambi kele mfunu bonso mayaka. Kana bantu ya nkaka ke sala mambu bonso bambisi, disongidila bo ke zitisa ve kieleka yai ya mfunu, balongoki fwete yambula bo mpi kukwenda kusosa bantu yina ta ndima kieleka.

Yezu me vutukila diambu ya me tala kisambu mpi yandi me monisa mfunu ya kulanda kusamba. “Beno landa na kulomba, ebuna bo ta pesa beno.” Sambu na kumonisa nde Nzambi kele ya kuyilama sambu na kupesa mvutu na bisambu na beto, Yezu me yula nde: “Nani na kati na beno kana mwana na yandi kulomba yandi dimpa, yandi ta pesa yandi ditadi? . . . Yo yina, kana beno, ata beno kele bantu ya mbi, beno me zaba kupesa bana na beno makabu ya mbote, beno fwete zaba kibeni nde Tata na beno yina kele na zulu ta pesa bima ya mbote na bantu yina ke lombaka yandi yo!”—Matayo 7:7-11.

Diambu yai ya Yezu me tuba na nima me kumaka munsiku sambu na beto: “Yo yina, mambu yonso yina beno ke zola nde bantu kusadila beno, beno mpi beno fwete sadila bo yo.” Beto yonso fwete tula dikebi na ndongisila yai ya mbote mpi kusadila yo na bangwisana na beto ti bantu ya nkaka. Kansi mutindu Yezu me monisa yo na nsiku yina yandi me pesa, kusala mutindu yina lenda vanda mpasi; yandi me tuba nde: “Beno kota na kielo ya fioti, sambu kielo ya nene mpi nzila ya nene ke nataka na lufwa, mpi bantu mingi ke kotaka kuna; kansi, kielo ya fioti mpi nzila yina kele nkaka ke nataka na luzingu, mpi bantu fioti ke monaka yo.”—Matayo 7:12-14.

Kele ti bantu ya nkaka yina ta sosa kukatula balongoki na nzila yina ke nata na luzingu, yo yina Yezu me kebisa bo nde: “Beno keba na bambikudi ya luvunu yina ke kwisaka na beno na bilele ya mameme, kansi na kati bo kele bibulu yina kele na nzala ya ngolo.” (Matayo 7:15) Yezu me tuba nde, beto lenda zaba nti ya mbote mpi nti ya mbi na bambuma na yo. Yo kele mpi kiteso mosi sambu na bantu. Beto lenda zaba bambikudi ya luvunu na malongi mpi na bisalu na bo. Ya kieleka, Yezu me tuba nde yo kele kaka ve mambu yina muntu ke tubaka ke kumisaka yandi longoki ya Yezu, kansi yo kele mpi mambu yina yandi ke salaka. Bantu ya nkaka ke tubaka nde Yezu kele Mfumu na bo, kansi nki beto lenda tuba kana bo ke sala ve luzolo ya Nzambi? Yezu me tuba nde: “Mono ta songa bo nde: ‘Mono me zaba beno ve ata fioti! Beno katuka na ntwala na mono, beno bantu ya ke fwaka bansiku!’”—Matayo 7:23.

Sambu na kumanisa disolo na yandi, Yezu me tuba nde: “Konso muntu yina ke wa mambu yai ya mono ke tuba mpi ke sadila yo ta vanda bonso muntu ya mayele yina tungaka nzo na yandi na zulu ya ditadi. Mvula nokaka, masa fulukaka mingi, mpi mipepe ya ngolo kwisaka mpi bulaka nzo yina, kansi yo bwaka ve, sambu bo tungaka yo na zulu ya ditadi.” (Matayo 7:24, 25) Sambu na nki nzo yina bwaka ve? Sambu muntu yina ‘timunaka mpi kwendaka tii na mudindu ebuna yandi tulaka fondasio na zulu ya ditadi.’ (Luka 6:48) Yo yina, beto fwete suka kaka ve na kuwa mambu yina Yezu ke tuba. Beto fwete sala kikesa sambu beto “sadila yo.”

Inki beto lenda tuba sambu na muntu yina “ke wa mambu yai” kansi “ke sadila yo ve”? Yandi me fwanana ti “zoba, yina tungaka nzo na yandi na zulu ya zelo.” (Matayo 7:26) Mvula, masa ya mingi, mpi mipepe ta bwisa nzo yina.

Bimvuka ya bantu me yituka na mutindu yina Yezu me longa na disolo yai. Yandi me longa bonso muntu yina kele ti kiyeka kansi ve bonso bamfumu ya mabundu. Ziku, bantu mingi yina me wa malongi na yandi me kuma balongoki na yandi.