Yésus a yiane bo e Capernaoum éyoñ a komekane Bepharisien. Éyoñe ngô’é é nga ke, a kôlô nda a ke mfôme Mañe ya Galilée, vôme bizu’u bi bôte bia te sulan. Yésus a bet éfunga été, a kôlô kindik, a taté na a ye’ele bôt ajô Éjôé ya yôp. A bo de a zene ya bive’ela a minkana. Bôte ba vô’ôlô nye ba yem abui mame Yésus a jô, a nalé a volô be na be ji’a wô’ô miñye’elane mise mi tii a Éjôé.

Yésus a taté kobô ajô ya môt a miase fes. Mefes mevo’o ma ku e zene yôp a anone ya yôp da mane di me. Mevo’o ma ku vôme mekok me né a mete’e me nji bo abui. Ma faa, ve mbôle me ne teke minkañ amu mete’e me nji bo abui, ma mane kôt a viele. Mefes mevo’o ma ku biyo été, a biyo bia yaé a mane wôé me. Memane, mefes mevo’o ma ku e mbamba si. Mefes mete ma wume bibuma, “fes éziñ ntet, nyô fo’o mewôm mesaman, nyô fo’o mewôm mela.”​—Matthieu 13:8.

Nkana ôfe, Yésus a ve’e Éjôé a éyoñe môt a miase fes. To’o nye a ke ôyo, to’o a vee, fese ve faa “nye te yem ane je abo.” (Marc 4:27) Mefes ma yaé a mebien a wume bibuma, mme mete a ne ngule ya koé.

Yésus a beta kane nkana lale a lat a mmiasane fes. Môt a miase nya fese, ve “nté bôt be mbe ôyo,” nsiñ a zu miase mbia élo’ ézezañe blé été. Ane bebo bisaé be môt ate ba sili nye nge ba yiane mane ke té mbia élo’o si. A yalane na: “Momo a za bo na éyoñe mia té mbia élok, mi nga viane té ba be blé nsamba wua; jôka’ane bebaane be yaé éyoñe jia akekui  éyoñe ya nkôane bidi. A éyoñe mvaane bidi mefup wo ye kui, ma ye jô bekôane bidi na: Tata’a vaane mbia élok a ka’a nye mimbom asu ya di’i mie, ve kô’ane blé angune dam.”​—Matthieu 13:24-30, Mfefé Nkôñelan.

Abui bôte da vô’ôlô Yésus da yem ajô mefup. Nde a kobô jam afe bese ba tu’a yem, fese moutarde. Ja mane yaé a bo beta élé a kui na anone ya yôp da zu tabe mintyaé mié. A lat a fes éte, Yésus a jô na: “Éjôé ya yôp ja funane fes [moutarde] nje môt a nga nyoñ a ke mias afube dé.” (Matthieu 13:31, Mfefé Nkôñelan) Ve jame da, Yésus a nji ye’ele be ane ba bé moutarde. A ve be éve’ela é ne volô be na be yem jé ba loene na beta nyaéan; aval avé jôm é ne tyôtyoé é ne su’ulane yaé a bo beta jôm.

Éyoñ éte Yésus a belan nkana abui bôte da vô’ôlô nye ba kôme yem. A ve’e Éjôé ya yôp a “jôm je avusu fembé, nje minga a nga nyoñ, a futi je bikanda bi avute fembé bila.” (Matthieu 13:33) Ja’a na jôme ja vuse fembé é nji yené a mis, ja mane fulan a avut ese a bo na e mane vus. Avut da taté na da tyendé beta ntyendan, ve be vo’o ji’a yemelane de.

Éyoñ a maneya kane minkana mite, Yésus a suu minsamba mi bôt a bulane fe nda vôm a to. Été été, beyé’é bé ba zu be nye, ba kômbô wô’ô atinane ya mejô mé.

Beyé’é be Yésus be zuya ba wô’ô ane a belane minkana melu mvus, ve sa ke abim abui di. Nde ba sili nye na: “Amu jé wo kobô be a minkana?”​—Matthieu 13:10, Mfefé Nkôñelan.

Amu wua a bo de a ne na, a jalé nkulan ajô ya Bible. Nkañete Matthieu wo jô na: “A nji kobô be ajô, te kan nkana: e nga bo nalé, amu mejô me nga yiane boban ane nkulu mejô a nga jô na, Me aye kobô a minkana; me aye kate mam me mbe nsolan ane si é nga taté bo.”​—Matthieu 13:34, 35; Besam 78:2.

Ve amu mfe a bo na Yésus a belane minkana. Mia volô na a kuli asimesane bôt be bili. Abui y’été da nye’e Yésus ve amu minkana a ve a mesimba a bo. Be nji yene nye ane Tate wop, môte ba yiane bo nye mewôk a tôñ, teke sôñe jôm éziñ. (Luc 6:46, 47) Be nji kômbô tyendé asimesane dap, nge fatan ényiñe jap. Be nji yi na mejô mé me kôme nyiine be minlem été.

Asu na a yalane beyé’é bé, Yésus a jô na: “Ajô te me akane be minkana: amu be ayen, te tu’a yen, be awôk, te tu’a wôk, nalé be ne te tu’a yem. Nde mejô me boya be ane nkulu mejô Ésaïe a nga jô na, . . . Amu minlem mi bôte ba mi ne ayaé ya buni.”​—Matthieu 13:13-15; Ésaïe 6:9, 10.

Ve jam ete é nji nambe bôte bese ba vô’ôlô Yésus. Émien a jô na: “Ébotan a mise menan, amu me ayen; ébotan a melo menan, amu me awôk. Amu me ajô fo’o mia na, bekulu mejô abui a bôte ya zôsô be nga kômbô yene mam mi ayen, te yene me; be nga kômbô wô’ô mejô mi awôk, te wô’ô me.”​—Matthieu 13:16, 17.

Ôwé, minlôman 12 a bezôsô beyé’é bevo’o be bili nkômbane ya wôk. Amu nalé Yésus a jô na: “É ne mia mvebane na mi yem minsolane mi mam y’éjôé ya yôp, ve mfa’a balé bete, e nji bo be mveban.” (Matthieu 13:11, Mfefé Nkôñelan) Amu beyé’é bé be bili mbamba nkômbane  ya wô’ô mam a jô, Yésus a ve be atinane ya môt a bé fes.

Yésus a jô na: “Mvoñ (nge fes) é ne mejô me Zambe.” (Luc 8:11) A si é ne nlem. Zene ya wô’ô nkana ôte nje le.

Yésus a jô a lat a mefese ba te bé zene yôp, mefese bôte be nga mane tibi a mebo, na: “Satan a zu a vaa mejô me Zambe e minleme miab été, nalé ate ba ye bo teke yaé a ba ye bo teke nyiiban.” (Luc 8:12) Éyoñ éte Yésus a liti na, fese ba te miase meko’o yôp, a ne minlem mi bôte mi nga wô’ô mejô a ji’a nyoñe me a mevak, ve mejô mete me nji kôme nyiine be minlem été. Ba ji’a kolé ôbak “éyoñ njuk a ékpwe’ele bi azu amu mejô me Zambe.” Ôwé, “éyoñe be ayene meve’ele,” éko éziñ étibela’a ya bibu’a ya nda bôte, nge bôte befe, ba bulane mvus.​—Matthieu 13:21; Luc 8:13.

E fese ja te béban e biyo été ki? Yésus a kate beyé’é bé na ja funane bôte ba te wô’ô mejô me Zambe. Ve jame da, ba dañe tyelé minleme yôp ajô ya “nye’ane mam ya si nyô a akum y’été.” (Matthieu 13:22, Mfefé Nkôñelan) Mejô ma too be minlem été, ve ba te mane me tibi yôp, a su’ulane li’i teke bibuma.

E si Yésus a su’ulan kobô je, é ne mbamba si. Si éte é ne, e bôte ba wô’ô mejô a nyoñe me minleme miap été, a tu’a yeme me. Nalé a soo jé? Nalé a bo na be “wum bibuma.” Ve, amu bité be tele binyiñe biap, aval ane ôkala wop, nge mvo’é ya minsône jap, be se ngule ya bo mam avale da; wua a ne ve biyoñe 100 a dañe nyô mbok, nyi mbo’o biyoñ 60, a mfe biyoñ 30. Ôwé, Zambe a botane “bôt be ne minlem mi ne zôsô a mvaé, be maneya wô’ô mejô, te vuane me, ve bo mbane ya wum bibuma.”​—Luc 8:15.

 Bifia bi bia yiane bo na beyé’é be semen, mbe bete ba te sili Yésus atinane ya ñye’elane wé! Éyoñe ji, be nji beta bi zezé ñyeman a lat a minkana mite. Yésus a yi na be kôme wô’ô minkana mié asu na, be’ fe be bo ngule ya timine bôte befe benya mejôô mete. Éyoñ éte a sili be na: “Ye ba zuu lambe na a tebee tawôlô si, nge ke énoñe si? Ye sa na a tebe ételé belambe yôp?” Nde Yésus a lebe be na: “Nge môt éziñ a be’e melo ya wôk, a wô’ôk.”​—Marc 4:21-23.

Éyoñe be wô’ôya atinane Yésus a lat a môt a bé fes, beyé’é ba kômbô yeme jam afe. Nde ba sili nye na: “Kate’e bia nkana mbia élo’o ya afup.”​—Matthieu 13:36.

Éyoñe ba sili nsili ôte, ba liti na asimesane dap da selan a di bôte bevo’o bese be to kindi’i valé. É ne été na, bôte bevo’o ba vô’ôlô, ve be nji bi nkômbane ya yem atinan a miñye’elane mi solô mvuse minkana mite. Ba nye’e ba wô’ô mam mete ve yôbe yôb nalé. Yésus a liti nsela’ane a ne zañe jama bôt a ne valé a beyé’é bé, mbe ba te beta zu yene nye na be bi atinane afe; a jô na:

“Mi tuka’a fas e jôme mia wôk. Ôvek mia ye ve’e wô ñwô fe ba ye ve’e mia, abet da ye fe kô’ôlane mia yôp.” (Marc 4:24, Mfefé Nkôñelan) Beyé’é ba tu’a wô’ô mam ma so anyu dé. Ba kôme baa melo éyoñe Yésus a kobô, a amu nalé, be bili bibotan amu ba bi mbamba ñye’elan. Nde asu ya na a ve beyé’é bé éyalan, amu ba te sili nye atinane ya nkana mbia élo’o ya afup, Yésus a jô be na:

“Môt a miase nya fese a ne Mone môt; afup e ne si nyô; nya fese, nnye a ne bone ya ayoñe (Éjôé) Zambe; mbia élok a ne bone be mbia môt; môt a nga siñe nye a mias mbia élo’ ate, nnye a ne Satan. Melu ya va bidi me ne éyoñ si nyô je aye su’ulan; bôt be ava bidi be ne beange.”​—Matthieu 13:37-39.

Éyoñ a maneya ve atinane ya mam mese a kane nkana wé, Yésus a liti asu’ulane ya mam mete mese. A jô na asu’ulane ya nta’ane mame wu, bôte ba kôane bidi nge na beange, be aye kandé ba ba jô ve anyu na, be ne Bekristen a ba be ne fo’o “bone ya ayoñe (Éjôé) Zambe.” Ba ye tôkane “bezôsôô be bôt” a ba ye faé ane jôp “Éjôé ésaa wop.” Jé ki ja yange ba be ne “bone be mbia môt”? Ba ye jañ, amu nalé nde ba “ye bo ve du a nlatane mesôñ.”​—Matthieu 13:41-43, Mfefé Nkôñelan.

Mvuse ya valé, Yésus a kane beyé’é bé minkana milal mivok. A taté na: “[Éjôé] ya yôp [je] afunane ane jôm é ne édima é solô afup: nje  môt a nga yen, ane a nga solé je; amu a nga wô’ avak, ajô te a nga kuan akume dé se, ve kus afup ete.”​—Matthieu 13:44.

A ke ôsu a jô na: “[Éjôé] ya yôp [je] abeta funan ane môt a kuan abom, a ke jeñe señ é ne édima: ane a nga yene señe jia tañ anen, ane a nga ke kuane biôm bié bise, a kuse je.”​—Matthieu 13:45, 46.

A bive’ela bite bibaé, Yésus a ngôné mboane môt ate a bili amu a nyum émiene biôm bise bi n’émbié na a jeñe jôme ja dañe mfi. Nkuane makit a ji’a mane kuane “biôm bié bise” na a kuse señe jia e ne édima. Beyé’é be Yésus be ne ji’a wô’ éve’an éte. Nde fe, môt a yene jôm é ne édima é solô afup a “kuan akume dé se” na a bi je. E minkana mite mibaé, môt a mane kuane biôm bise a bili na, a bi jôm é ne édima. Be ne ve’e jame ba bo a mam mese môt a ne nyum émien asu na a jalé miñyiane mié mfa’a ya nsisim. (Matthieu 5:3) Bôte béziñ ba vô’ôlô minkana Yésus a kan, be boya abui mame ma liti na ba ve bebiene ngumba ngumba na be jalé miñyiane miap mfa’a ya nsisim a na be tôñe nye.​—Matthieu 4:19, 20; 19:27.

E memane, Yésus a ve’e Éjôé ya yôp ane avot da dutu mevale me kose mese. (Matthieu 13:47) Éyoñe ba zu kandé kos, ba futi nyi é ne abeñ mende’e été, ve ba wua nyi é nji bo mvo’é. Yésus a liti na, asu’ulane ya nta’ane mame wu, ba ye fe bo avale da: beange ba ye kandé bebo mam abé a bezôsô be bôt.

Yésus émien a mbe a bo’o ésaé alôk mfa’a ya nsisim éyoñ a nga loene beyé’é bé b’ôsu na be bo “bedutu bôt.” (Marc 1:17) Ve, a liti na nkana ya señ é ne édima wo ye jaléban melu ma zu, “asu’ulane ya si nyô.” (Matthieu 13:49) Nde minlôman a beyé’é bevok ba vô’ôlô Yésus be ne ngule ya yeme na mbamba be mam me nga’an ôsu, ma yiane boban.

Bôte ba te wô’ô minkana mite éfunga été ba te nyoñ abui bidima bi mam. Yésus a liti mbamba nkômban a bili na a ‘timi’ine beyé’é bé mam mese éyoñ be li’iya étam.’ (Marc 4:34, Mfefé Nkôñelan) A ne ane “mie nda a kuli mimfefé mi biôm a minnôm mi biôm nda akume jé.” (Matthieu 13:52) Yésus a nji kômbô liti na a dañ atyeñ mfa’a ya ñye’elan éyoñ a ve minkana mite mise. Ve, a kômbô ve beyé’é bé benya mejôô be ne ane édima jam. A ne fo’o “beta ñye’ele,” be vo’o ve’e nye a môte mfe.