Kal idhi e weche manie iye

Kal idhi kama ochanie weche mantie

SULA MAR 43

Ngeche mag Yesu e Wi Pinyruoth

Ngeche mag Yesu e Wi Pinyruoth

MATHAYO 13:1-53 MARIKO 4:1-34 LUKA 8:4-18

  • YESU TIYO GI NGECHE KOPUONJO WACH PINYRUOTH

Nenore ni Yesu ni Kapernaum sama okwedo timbe Jo-Farisai. Bang’e e odiechiengno, owuok e ot kendo odhi nyaka Nam Galili man machiegni gi kanyo. Oganda chokore e dho nam kanyo. Yesu idho yie kendo osudo kama ochwalore matin gi dho wath, kae to ochako puonjo ogandano wach Pinyruodh polo. Opuonjo ogandano kotiyo gi ngeche, kata ranyisi mogwaro. Joma winje ong’eyo thoth ngeche kata ranyisi motiyogogo, kendo mano miyo winjo tiend weche mopogore opogore motudore gi wach Pinyruoth bedonegi mayot.

Mokwongo, Yesu goyo ngero mar jachuoyo ma wuok mondo odhi ochuo kodhi. Kodhi moko lwar e bath ndara kendo winy biro to chamogi. Kodhi mamoko lwar kuonde lwendni kama onge lowo moromo. Misegi ok nyal dhi mabor, kendo bang’ twi chieng’ rewogi kae to giner. To mamoko lwar e kind kuthe kae to kuthego thuong’ogi. Gikone, kodhi moko lwar e lowo maber. Kodhigo nyago olemo, “moro nyadi 100, to moro nyadi 60, to machielo nyadi 30.”​—Mathayo 13:8.

E ngero machielo, Yesu pimo Pinyruoth gi sama ng’ato chuoyo kodhi. E ngeroni, kodhigo dongo kata bed ni ng’atno nindo kata ok onind. To kaka mano timore, “ok ong’eyo.” (Mariko 4:27) Kodhigo dongo kendgi kendo ginyago cham ma ng’atno nyalo kayo.

Kae to Yesu goyo ngero mar adek e wi chuoyo kendo. Nitie ng’at ma chuoyo kit kodhi mag ngano mabeyo, to ‘ka ji nindo,’ jasigu moro biro to chuoyo ogolo e kind nganogo. Jotij ng’atno penje kabe onego gipudh ogologo. Ng’atno dwokogi kama: “Ooyo, mondo kik bed ni sama uchoko ogolo dipo ka upudho ngano bende kanyachiel kodgi. Weuru mondo giduto gidong kanyachiel nyaka e ndalo keyo, eka e ndalogo anawach ne jokeyo niya: Kwong uchokuru ogolo kae to utuegi pidhe-pidhe mondo uwang’gi; eka uchok ngano uter e oda mar keno.”​—Mathayo 13:24-30.

Thoth joma winjo Yesu ong’eyo weche mag pur. Yesu wuoyo bende e wi gima chielo ma ji ong’eyo ahinya. Gino en kodhi matin mar karadali. Kodhino dongoga mi obed yath maduong’ ahinya ma winy nyalo dak e bedene. Yesu wuoyo e wi kodhino kowacho niya: “Pinyruodh polo chal gi koth karadali, ma ng’ato nokawo mopidho e puothe.” (Mathayo 13:31) Kata kamano, wechego ok nyis ni Yesu chiwo puonj e wi yien. Yesu chiwo mana ranyisi kaka kodhi matinie mogik nyalo dongo mi bed yath maduong’ ahinya.

Kae to Yesu chiwo ranyisi ma thoth jowinjone ong’eyo malong’o. Owacho ni Pinyruodh polo chalo gi “thowi, ma dhako moro nokawo moruwogo mogo ma pong’o gige pimo adek madongo mag pimo mogo.” (Mathayo 13:33) Kata obedo ni ji ok nyal neno gi wang’gi kaka thowi ma kamano tiyo, thowino donjo kamoro amora e i mogo moruwno kendo miyo mogono kuot. Thowino kelo lokruok maduong’ ma ok yot fwenyo.

Bang’ goyo ngechego, Yesu gonyo oganda kae to odok e ot kama odakie. Mapiyo, jopuonjrene biro ire ka gidwaro ng’eyo tiend ngeche moa goyogo.

TIEND NGECHE MAG YESU

Jopuonjre osegawinjo ka Yesu goyo ngeche kinde mokalo, kata kamano wang’ni to otiyo gi ngeche mang’eny ahinya dichiel. Gipenje kama: “Ang’o momiyo iwuoyo kodgi kitiyo gi ngeche?”​—Mathayo 13:10.

Achiel kuom gik momiyo otimo kamano en ni mondo ochop weche ma ne okor e Muma. Injili mar Mathayo wuoyo kuom wachno ni: “Ne ok owuo kodgi ma ok otiyo gi ngero mondo mi wach ochop ma ne okor kokalo kuom janabi niya: ‘Anayaw dhoga gi ngeche; analand gik mosepand nyaka a chakruok mar piny.’”—Mathayo 13:34, 35; Zaburi 78:2.

Kata kamano, nitie weche mamoko momiyo Yesu tiyo gi ngeche. Ranyisi kod ngeche konyo e fwenyo paro ma ji nigo e i chunygi. Thoth ji ohero luwo Yesu mana nikech gikawe kaka jago sigana kendo jatim honni. Ok gikawe kaka ng’at monego giwinj kaka Ruodhgi kendo monego gibed jolupne nikech gihere. (Luka 6:46, 47) Ok gidwar ni ng’ato omul weche motudore gi paro ma gin-go kod kit ngimagi. Ok gidwar weyo mondo ote ma Yesu yalo olok chunygi ma iye.

Yesu dwoko penjo ma jopuonjrene oa penje kowachonegi kama: “Mano e momiyo awuoyo kodgi ka atiyo gi ngeche; nimar gineno, to gineno kayiem nono, kendo giwinjo, to chal ka gima ok giwinj, to bende wach ok donjnegi. To wach ma janabi Isaya nokoro chopo kuomgi. Nokoro niya: ‘ . . .Chuny jogi osetamore rwako wach.’”​—Mathayo 13:13-15; Isaiah 6:9, 10.

Kata kamano, weche ma Yesu nowachogo ok nyis ni ji duto mane winje ne chal kamano. Yesu lero kama: “Un wengeu mor nikech gineno kendo itu mor nikech giwinjo gigi. Nimar adier awachonu ni, jonabi gi joma kare mang’eny nogombo neno gik ma sani unenogi to ok ne gineno, kendo ne gigombo winjo gik ma sani uwinjogi to ok ne giwinjo.”​—Mathayo 13:16, 17.

Kuom adier, joote 12 kod jopuonjre mamoko moluoro Nyasaye nigi chuny moikore rwako wach. Mano e momiyo Yesu wachonegi niya: “Un osemiu thuolo mar ng’eyo tiend weche maler moum mag Pinyruodh polo, to gin ok omigi.” (Mathayo 13:11) Nikech jopuonjrene nigi chuny maber mar dwaro ng’eyo wechego, Yesu medo leronegi tiend ngero mar jachuoyo.

Yesu lero kama: “Kodhi en wach Nyasaye.” (Luka 8:11) To lowo ochung’ ne chuny. Ng’eyo mano en gima dwarore ahinya mondo ng’ato owinj tiend ngerono.

Ka Yesu wuoyo e wi kodhi mochuo e lowo mosenyon manie bath ndara, owacho niya: ‘Jachien biro, kendo ogolo wachno e i chunygi eka mondo kik giyie mi oresgi.’ (Luka 8:12) Yesu nyiso ni kodhi mochuo kama otimo lwanda, ochung’ ne chuny joma rwako wach gi ilo to wachno ok bed gi mise e i chunygi. Gichwanyore “ka chandruok kata sand osewuok nikech wachno.” Kuom adier, gilwar e “ndalo tem,” ma nyalo bedo tem mar akwede ma wuok kuom joodgi kata jomamoko.​—Mathayo 13:21; Luka 8:13.

To nade kodhi mochuo e kind kuthe? Yesu wacho ne jopuonjrene ni kodhigo ochung’ ne joma osewinjo wach. Kata kamano, “parruok mag ndaloni kod wuond mar mwandu” thung’o jogo. (Mathayo 13:22) Gisebedo gi wach e i chunygi, to koro wachno ithung’o kendo ok obed gi nyak e ngimagi.

Kit lowo mogik ma Yesu wuoyoe en mano maber. Lowo maber ochung’ ne joma winjo wach, kendo ma yie mondo wachno odong e i chunygi. Mano miyo gibedo joma nade? Gibedo joma ‘nyago olemo.’ Kata kamano, giduto ok ginyal timo gik moko e yo ma chalre nikech moko kuomgi nigi tuoche kendo hikgi opogore opogore. Omiyo, moro nyalo nyago olemo nyadi 100, to moro nyadi 60, to machielo nyadi 30. Ee, Nyasaye guedho “joma bang’ winjo wachno gi chuny malong’o kendo maber, gisiko kode kendo ginyago olemo kuom nano.”​—Luka 8:15.

Nyaka bed ni wechego moro jopuonjre Yesu moa penje mondo olernegi tiend puonjge! Sani koro gin gi ng’eyo momedore e wi ngeche ma Yesu ogoyogo. Yesu dwaro ni giwinj tiend ngechenego mondo eka gin bende gibed gi nyalo mar puonjo jomamoko adiera. Yesu penjo niya: “Taya ok en gima ikelo mondo oket e bwo okapu kata e bwo otanda, koso? Donge ikele mondo okete e wi gir chungo taya?” Omiyo, Yesu jiwogi kama: “Ng’at ma nigi it ma winjo mondo owinj.”​—Mariko 4:21-23.

YESU MEDO PUONJO JOPUONJRENE

Bang’ winjo kaka Yesu leronegi tiend ngero mar jachuoyo, jopuonjrene bedo gi gombo mar yudo puonj momedore. Omiyo, gikwaye niya: “Lernwae tiend ngech ogolo mochuo e puodho.”​—Mathayo 13:36.

Sama jopuonjrego penjo kamano, ginyiso ni gin gi chuny mopogore ahinya gi mar oganda ma ne gichokorego e dho nam. Nenore ni jogo winjo, kata kamano gionge gi gombo mar yudo puonj ma ngechego oting’o kata kaka onego oti kodgi. Ogandano mor mana gi winjo ngeche ma Yesu tiyogo to ok tiendgi. Yesu nyiso pogruok mantie e kind ogandano kod jopuonjrene mobiro ire. Mano en nikech jopuonjrene to nigi chuny mar medo ng’eyo tiend ngechego.

Yesu wacho kama: “Keturu chunyu ahinya kuom gik ma uwinjo. Rapim mupimogo, mano e ma ibiro pimnugo, ee, unubed gi moko ma nomednu.” (Mariko 4:24) Jopuonjre keto chunygi ahinya kuom gik ma giwinjo kuom Yesu. Rapim ma gitiyogo nyiso ni gin gi chuny mar tiyo maber gi thuolo ma Yesu omiyogi mar puonjogi. Omiyo, giyudo gueth nikech Yesu medo puonjogi weche mang’eny. Kuom mano, Yesu dwoko penjo ma jopuonjrene openje e wi ngero mar ngano kod ogolo.

Yesu leronegi kama: “Jachuoyo mar kodhi mabeyo en Wuod dhano; puodho en piny. Kodhi mabeyo gin nyithind Pinyruoth, to ogolo gin nyithind Ng’at Marach, kendo jasigu ma nochuoyo ogolo en Jachien. Keyo en giko mar ndalo, to jokeyo gin malaike.”​—Mathayo 13:37-39.

Bang’ lero gik ma weche manie ngerono ochung’ne, Yesu koro wuoyo e wi gima timore achien. Owacho ni e giko mar ndalo, jokeyo, tiende ni malaike, biro choko Jokristo mag miriambo ma gin kaka ogolo mondo opoggi gi “nyithind Pinyruoth.” “Joma kare” ibiro chok kendo gikone ginirieny “e Pinyruodh Wuon-gi.” To nade “nyithind Ng’at Marach”? Ibiro kethgi kendo mano biro miyo ‘giywagre kendo gimuod lekegi.’​—Mathayo 13:41-43.

Yesu kendo goyo ne jopuonjrene ngeche adek momedore. Mokwongo, owacho kama: “Pinyruodh polo chal gi mwandu mopand e puodho, ma ng’ato noyudo mi opando kendo; to nikech mor ma ne en-go, nodhi mi ouso gik ma ne en-go duto kae to ong’iewo puodhono.”​—Mathayo 13:44.

E ngero mar ariyo owacho niya: “Pinyruodh polo chal gi ja ohala ma jawuoth ma manyo kite mabeyo mag lulu. Bang’ yudo lulu achiel ma nengone tek ahinya, nodhi mouso mapiyo gik moko duto ma ne en-go kae to nong’iewo luluno.”​—Mathayo 13:45, 46.

E ngeche ariyogo, Yesu jiwo kaka ng’ato nyalo timo kinda mondo owere gi gik mamoko ma en-go duto mondo eka oyud gimoro ma dwarore moloyo. Ja ohalano dhi mapiyo kae to ouso ‘gik moko duto ma en-go’ mondo ong’iew lulu ma nengone tek ahinyano. Jopuonjre mag Yesu nyalo winjo tiend ranyisi mar lulu ma nengone tekno. To e ngero mar ariyo, ng’at moyudo mwandu mopandno uso ‘gik ma en-go duto’ mondo ong’iewgo puodhono obed mare. E ranyisi ariyogo, nitie gimoro maduong’ ma chalo gi mwandu ma nengone tek ma ng’ato nyalo yudo. Ranyisigo konyowa ng’eyo kaka ng’ato nyalo weyo gik mamoko duto ma en-go mondo eka obed gi winjruok maber gi Nyasaye. (Mathayo 5:3) Moko kuom joma winjo ngeche ma Yesu goyogo osenyiso e kit ngimagi ni gidwaro bedo gi winjruok maber gi Nyasaye kendo gidwaro bedo jolup Yesu gadier.​—Mathayo 4:19, 20; 19:27.

Gikone, Yesu wacho ni Pinyruodh polo chalo gi gogo ma choko kit rech duto. (Mathayo 13:47) Sama ipogo rechgo, mabeyo iketo e gige ting’o, to maricho iwito. Yesu wacho ni kamano e kaka malaike biro pogo joma richo gi joma kare e giko mar ndalo.

Yesu owuon ne timo tij lupo e yor ranyisi kokonyo ji bedo gi winjruok maber gi Nyasaye kane oluongo jopuonjrene mokwongo mondo gibed “jolupo mag ji.” (Mariko 1:17) Kata kamano, Yesu wacho ni ngero ma ogoyo e wi gogo mar mako rech wuoyo e wi gik ma biro timore e kinde mabiro, tiende ni “e giko mar ndalo.” (Mathayo 13:49) Omiyo, joote gi jopuonjre mamoko ma winjo Yesu nyalo fwenyo ni nitie gik mamoko mabeyo ma pod dhi timore nyime.

Joma nowinjo ngeche ma Yesu nogoyo ka en e yie yudo puonj momedore. Yesu oikore lero “gik moko duto ne jopuonjrene kar kendgi.” (Mariko 4:34) “Ochal gi wuon pacho ma golo gik manyien kod machon mokano e kar kenone.” (Mathayo 13:52) Yesu ok ti gi ngechego mondo onyisrego kaka en japuonj molony. Kar mano, opuonjo jopuonjrene adiera mabeyo ahinya ma chalo gi mwandu ma nengone tek. Kuom adier, en ‘ng’at ma puonjo ji’ e yo mong’ith ma ok dipim gi dhano moro amora.