56 CAPÍTULO
¿Iman runata qhellichan?
MATEO 15:1-20 MARCOS 7:1-23 JUAN 7:1
-
JESÚS FARISEOKUNATA JUCHACHAN COSTUMBRENKURAYKU
32 watapi Pascua fiesta manaraq chayamushaqtinmi Jesusqa Galileapi yachachisharan. Chaymantan payqa Jerusalenta rinman karan chay fiestaman. Ichaqa allintachá cuidakuran judiokuna payta wañuchiyta munasqankurayku (Juan 7:1). Chaymantaqa Galileamanmi kutipunman karan.
Jesusqa Capernaum llaqtapin kashanman karan wakin fariseokuna kamachikuy simita yachachiqkunapiwan payman jamuqtinku. Paykunan Jerusalenmantaraq jamuranku ima jawallapas Jesusta juchachanankupaq. Paykunan Jesusta niranku: “¿Imaraykun discipuloykikuna p’akinku ñaupa tiempo runakunaq costumbrenta? Paykunaqa manamá riki mijunankupaqpas makinkutaqa maqchikunkuchu”, nispa (Mateo 15:2). Chay umallikunaqa ‘kukuchunkukama makinkuta maqchikuspan’ imatapas mijuqku. Ichaqa manan Dioschu chaytaqa kamachiran (Marcos 7:3). Chaywanpas paykunaqa juchapaqmi qhawariqku chay costumbre p’akiyta.
Jesustaq paykunata niran: ‘¿Imaraykun qankuna costumbreykichisrayku Diospa kamachikuyninta p’akinkichis? ¿Manachu Diosqa niran: “Tayta-mamaykitan respetanki”, nispa? Qankunataq ichaqa ninkichis: “Pipas taytantapas mamantapas ninqa: ‘Qanta yanapanaypaq imachus qonay kaqtaqa Diosmanmi ofrendata jina qopuni’, nispa chayqa, manañan taytantapas mamantapas yanapananñachu”, nispa. Chhaynapin qankunaqa Diospa siminta costumbreykichisrayku mana valeqman tukuchinkichis’, nispa (Mateo 15:3-6; Éxodo 20:12; 21:17).
Fariseokunaq nisqanman jinaqa, pipas qolqenmanta, allpanmanta otaq ima kaqninmantapas “Diospaqmi kanqa” nispa niqqa manañas chaykunawanqa pitapas yanapananchu karan, ni tayta-mamantapas yanapananchu karan, chay kaqninkuna templopaqña kasqanrayku. Chhaynapin chayta ruwaqkunaqa librakuqku tayta-mamankuta qhawarinankumanta. Ichaqa paykuna kikinkupaqqa utilizallankumansi karan ima kaqninkutapas (Marcos 7:11).
Chaychá Jesusqa paykunata anyaran: “Qankunaqa Diospa siminta costumbreykichisrayku mana valeqman tukuchinkichis. Iskay uyakuna, sut’illantan profeta Isaiasqa qankunamanta niran: ‘Kay runakunaqa simillankuwanmi “respetaykikun” niwanku, sonqonkutaq ichaqa noqamanta karupi kashan. Yanqapaqmi adorawashanku, paykunaqa runakunaq kamachikusqallantan yachachinku’”, nispa. Fariseokunataq ch’inlla karanku. Jinan Jesusqa runakunata niran: “Runataqa manan siminman imapas jaykuqchu qhellichan, aswanpas siminmanta lloqsimuqmi runataqa qhellichan”, nispa (Mateo 15:6-11; Isaías 29:13).
Chaymantan discipulonkuna Jesusta niranku: “¿Repararankichu chay nisqaykiwan fariseokunaq phiñarukusqankuta?”, nispa. Jesustaq niran: ‘Ima plantapas Yayaypa mana plantasqan kaqqa t’irasqan kanqa. Jina kachunku, paykunaqa ñausa umallikunan kanku. Juj ñausachus juj ñausallatataq pusanman chayqa, iskayninkun t’oqoman urmaykunqaku’, nispa (Mateo 15:12-14).
Chaymantataq Pedroqa niran: “Ñaupaq kaq ejemplo churasqaykita entiendechiwayku”, nispa. Jinan Jesusqa niran: “¿Manachu yachankichis tukuy ima mijusqapas wijsaman jaykuspaqa jisp’akunapi jisp’asqa kasqanta? Simimanta lloqsimuqmi ichaqa sonqomanta paqarimun, chaymi runataqa qhellichan. Sonqomantan paqarimun: mana allin piensaykuna, runa wañuchiykuna, jujwan pantaykuna, qhelli jucha ruwaykuna, Mateo 15:17-20).
suwakuykuna, yanqa tumpaykuna, pisichaspa k’amiykuna ima. Chaykunan runataqa qhellichan, manan mana maqchisqa makiwan mijuychu”, nispa (Chaywanqa manan Jesusqa makita maqchikuytachu prohibisharan, aswanmi chay iskay uya umallikunata anyasharan costumbrenku jawa Diospa kamachikuyninkunata p’akisqankumanta. Chhaynaqa sonqomanta lloqsimuq millay ruwaykunan runataqa qhellichan.