Andũ aingĩ nĩmookie ngalĩko ya wumĩlonĩ wa syũa ya Ũkanga wa Kalilii, kĩsionĩ kya Ndekavoli vala Yesũ waĩ. Mookĩte vala ũĩ nĩ kana mew’e aimanyĩsya na maivow’a. Andũ asu mookĩte makuĩte ikavũ nene itonya kũkua syĩndũ mbingĩ.

Ĩtina wa ĩvinda, Yesũ eeie amanyĩw’a make atĩĩ: “Nĩngũmew’ĩa tei andũ aa nũndũ yu mekalĩte nakwa mĩthenya ĩtatũ na mai na kĩndũ maya. Na namombũũkya menũke mayĩw’a nzaa, nĩmeũvalũka nzĩanĩ, na amwe moo maumĩte kũasa mũno.” Namo amanyĩw’a make mamũkũlya-ĩ: “Mũndũ atonya kumya va mĩkate ĩanĩtye kũvũny’a andũ aa onthe, na vandũ vaa vaitwĩe andũ?”—Maliko 8:2-4.

Ĩtina wa amanyĩw’a kũsũngĩa, Yesũ amakũlilye atĩĩ: “Mwĩ na mĩkate yĩana ata?” Namo mamũsũngĩa mamwĩa: “Twĩ na mĩkate mũonza na tũkũyũ tũte twingĩ.” (Mathayo 15:34) Ĩtina wa ũu, Yesũ nĩweeie andũ mekale nthĩ. Nĩvo ĩndĩ woosie ĩla mĩkate na tũkũyũ, na ĩtina wa kũmũtũngĩa Ngai mũvea, anenga amanyĩw’a make maaĩe andũ. Ũndũ wa kũsengy’a nĩ kana andũ onthe maĩe mavũna. Ĩtina wa kũĩthya aũme ta 4,000, vamwe na iveti na syana, amanyĩw’a nĩmakolanilye tũlungu tũla twatialĩte mausũsya ikavũ mũonza!

Ĩtina wa Yesũ kũtaanĩsya na ĩkomano, nĩwalikile ĩsiwanĩ e na amanyĩw’a make na mathi kĩsionĩ kya Makatani, kĩla kyaĩ ngalĩko ya ũthũĩlonĩ wa syũa ya Ũkanga wa Kalilii. Me kĩsionĩ kĩu, Avalisi vamwe na ala ma kĩkundi kya Asatukai nĩmookie kũmũtata Yesũ maimũkũlya amony’e kyama kuma ĩtunĩ.

Nũndũ Yesũ nĩwamanyie nĩkĩ mamwĩa ũu, amasũngĩie amea: “Yĩla kwambĩĩa kũtuka mwaasya kana nzeve ĩkeethĩwa nzeo nũndũ yayaya nĩ ĩtune, na kwakya, mũkyasya, ‘Kwĩĩthĩwa kwĩ mbevo na mbua nũndũ yayaya nĩ ĩtune na nĩ ĩtuku.’ Nĩmwĩsĩ kũvathũkany’a ũndũ yayaya yĩkwĩthĩwa yĩilye, ĩndĩ mũyĩsĩ kũvathũkany’a mavinda.” (Mathayo 16:2, 3) Nĩvo ĩndĩ Yesũ weeie Avalisi na Asatukai kana vai kyama makona ate o kĩla kya Yona.

Ĩtina wa kũneena na Avalisi na Asatukai, Yesũ na amanyĩw’a make nĩmaendie na ĩsiwa nginya Vethisaita, kĩsio kĩla kyaĩ ngalĩko ya ĩũlũ ya Ũkanga wa Kalilii. Me nzĩanĩ, amanyĩw’a nĩmamanyie kana nĩmoolwa nĩ kũkua mĩkate ĩtoetye nũndũ maĩ na mũkate o ũmwe. O alilikene maũndũ ala waĩ ananeenea na Avalisi, na Asatukai ala maĩ aatĩĩi ma Elote, Yesũ akanisye amanyĩw’a make amea atĩĩ: “Ĩkalai mwĩ metho; ĩsũvĩanei na ĩlawa ya Avalisi na ĩlawa ya Elote.” Yĩla Yesũ wawetie ĩũlũ wa ĩlawa, amanyĩw’a moonaa ta ũkũneenea mĩkate nũndũ nĩmoolĩtwe nĩ kũkua mĩkate ĩtoetye. Nĩ kana Yesũ onany’e kana ndaneeneaa mĩkate, amakũlilye-ĩ: “Nĩkĩ mũũkũlany’a  ĩũlũ wa kwĩthĩwa mũte na mĩkate?”—Maliko 8:15-17.

Mbeenĩ, Yesũ aĩ anaĩthya andũ ngili mbingĩ kwa nzĩa ya kyama. Kwoou amanyĩw’a make mayaaĩle kũsũanĩa kana aneeneaa ĩũlũ wa kwĩthĩwa mate na mĩkate. Yesũ akũlilye amanyĩw’a make atĩĩ: “No mũũlilikana yĩla natilangile ĩla mĩkate ĩtano kwondũ wa aũme 5,000, mwoosanisye tũlungu mwausũsya ikavũ siana ata?” Mamwĩie: “Ĩkũmi na ilĩ.” Yesũ asyokie amakũlya-ĩ: “Yĩla natilangile mĩkate mũonza kwondũ wa aũme 4,000, mwoosanisye tũlungu mwausũsya ikavũ siana ata nene?” Mamũsũngĩie mamwĩa: “Mũonza.”—Maliko 8:18-20.

Ĩtina wa ũu, Yesũ amakũlilye amanyĩw’a make atĩĩ: “Nĩkĩ mũte kũmanya kana ndinaneena nenyu ĩũlũ wa mĩkate?” Aendeeie kũmea atĩĩ: “Nĩmwĩa mwĩsũvĩane na ĩlawa ya Avalisi na Asatukai.”—Mathayo 16:11.

Amanyĩw’a nĩmakwatisye kĩla Yesũ waneeneaa. Ĩlawa yatũmĩawa kũkaatya mũtu na kũtuma mũkate wimba. Kwoou Yesũ awetie ĩlawa kwonany’a kwanangĩka kana kũthũkw’a kwa kĩndũ. Akanasya amanyĩw’a make mesũvĩane na “ũmanyĩsyo wa Avalisi na Asatukai,” ũla waĩ ũtonya kũmavukya na kũtuma maa.—Mathayo 16:12.