E tele auala na taumafai ai Iesu, e faalaeiau tagata ina ia mafaufau i la latou faiā ma le Atua. Ua tulaʻi mai foʻi se isi avanoa e faalaeiau atu ai, ina ua māeʻa la latou talanoaga ma tagata i fafo o le fale o se Faresaio.

Ua faamatala e nisi o i latou se mea mataʻutia na tupu, e faatatau “i tagata Kalilaia, o ē na faafefiloi e [le kovana Roma o Ponotio] Pilato o latou toto ma toto o a latou taulaga.” (Luka 13:1) O le ā le uiga o la latou faamatalaga?

Atonu o tagata Kalilaia ia na fasiotia ina ua tetee le faitau afe o tagata Iutaia iā Pilato, ona o lona faaaogāina o tupe mai i le mea e teu ai tupe i le malumalu, e fausia ai se alāvai e faatafe atu ai le vai i totonu o Ierusalema. E foliga mai sa maua e Pilato nei tupe ona o le fesoasoani a pule o le malumalu. Atonu sa manatu i latou na faamatalaina lenei tala, ua māfua ona feoti nei tagata Kalilaia ona o a latou amioga leaga. Peitaʻi e lē o le manatu lenā o Iesu.

Ua fesili atu o ia: “Po ua outou manatu ua sili atu ona agasala nei tagata Kalilaia nai lo o isi Kalilaia uma, ona ua latou mafatia i nei mea?” O lana tali i ai e leai. Ua faaaogā e Iesu le mea na tupu e lapataʻi ai tagata Iutaia e faapea: “Afai tou te lē salamō, e faapena foʻi ona faaumatia outou uma.” (Luka 13:2, 3) Ua sosoo nei ma le faamatala atu e Iesu o se isi mea mataʻutia na tupu i se taimi e leʻi leva atu, ma atonu e fesootaʻi atu i le fausiaina o le alāvai:

“Pe tou te manatu ua sili atu ona agasala i latou e toʻasefulu valu, o ē na paʻū i ai le ʻolo o Seloa ma feoti ai, nai lo o isi tagata uma o nonofo i Ierusalema?” (Luka 13:4) Atonu na manatu le motu o tagata, na feoti nei tagata ona o a latou lava agasala. Ae e lē ioe foʻi Iesu i o latou manatu. Ua ia silafia ʻe tutupu faafuaseʻi mea i le taimi e leʻi faatalitalia,’ ma atonu o le isi lea māfuaaga o le mea na tupu. (Failauga 9:11) E ui i lea, e tatau lava i tagata ona aʻoaʻoina se lesona mai i lenei mea. Ua fetalai atu Iesu: “Afai tou te lē salamō, e faapena foʻi ona faaumatia outou uma.” (Luka 13:5) Ae aiseā ua ia faamamafa mai ai lenei lesona?

E iai le sootaga o lenei lesona ma le faagasologa o lana faiva. Ua ia faataʻitaʻia lenei manatu i lona faamatalaina atu o se talafaatusa e faapea: “Na totō e se tagata le laau o le mati i lona togāvine, ma ua alu atu o ia e saʻili mo ni ona fua, ae leai se mea na maua. Ua fai atu o ia i lē galue vine, ʻUa tolu nei tausaga o oʻu sau e suʻe se fua o lenei mati, ae e leʻi maua ai lava se mea. Inā tuu ia i lalo! Aiseā e maʻimau ai fua le eleele e tū ai?’ Ua tali mai o ia, ʻLe Alii e, tuu ai pea ia i lenei tausaga, seʻi oʻu eli faataamilo i ai ma tuu i ai le faalelei eleele; afai e fua mai ni fua i le lumanaʻi, ua lelei lea; ae afai e leai, ona e tuu ai loa lea i lalo.’”—Luka 13:6-9.

Ua silia nei ma le tolu tausaga o taumafai Iesu e atiaʻe le faatuatua o tagata Iutaia. Peitaʻi, e toʻaitiiti i latou ua avea ma soo, ma e mafai ona manatu i ai o fua na o ana galuega. O lea ua oo nei i le tausaga lona fā o lana faiva, ma ua matuā faateleina ana taumafaiga. E pei lava o loo ia eli faataamilo i le laau o le mati ma tuu i ai le faalelei eleele, e ala i le talaʻi ma aʻoaʻo atu i Iutaia ma Perea. O le ā le iʻuga? E na o se vaega toʻaitiiti o tagata Iutaia na talilelei ane. Peitaʻi, e toetoe o le nuu atoa e lē mananaʻo e salamō, ma e lē o toe umi ona faaumatia lea o i latou.

Ua faapena foʻi ona lē talilelei ane le toʻatele o tagata, a o aʻoaʻo atu Iesu i se sunako i se tasi aso Sapati. Ua silasila atu o ia i se fafine ua alu faanoʻunoʻu, ona ua 18 tausaga o faapologaina o ia e se temoni i se maʻi. O le alofa mutimutivale o Iesu ua ia fetalai atu ai i le fafine: “Ua faamālōlōina lou maʻi.” (Luka 13:12) Ua faaee atu aao o Iesu i lenei fafine, ona tū saʻo ai lea o ia ma amata ona ia faamamaluina le Atua.

O le māfuaaga lea ua ita ai le pule o le sunako ma faapea atu: “E ono aso e tatau ona galulue ai; ma o na aso, ia ō mai ai e faamālōlō outou, ae aua le faia i le aso sapati.” (Luka 13:14) E lē faapea o fai atu le pule o le sunako e leai se mana iā Iesu e faia ai faamālōlōga. Nai lo o lea, o loo ia taʻusalaina tagata ona o le ō atu e faamālōlōina i latou i le aso Sapati. Ua tali atu ma le manino Iesu: “O outou o tagata faafiaamiotonu, pe e lē taʻitasi ea outou ma tatala i lana povi poʻa, po o lana asini mai i le fale o manu ma taʻitaʻi atu e faainu i le aso sapati? Faauta, o lenei fafine o le afafine o Aperaamo, ua sefulu valu tausaga o saisaitia e Satani, pe e lē tatau ea ona tatalaina o ia i le aso sapati?”—Luka 13:15, 16.

Ua māsiasi tagata tetee, ae ua olioli le motu o tagata ona o mea ofoofogia ua latou vaaia o faia e Iesu. Ona toe taʻua lea e Iesu o ni talafaatusa faavaloaga se lua, e faatatau i le Malo lea sa ia faamatalaina i se taimi muamua atu a o iai i se vaa i le sami o Kalilaia.—Mataio 13:31-33; Luka 13:18-21.