Sesusi ankho weya mo Selusalei Motyipito Tyokupakula Ondyuo ya Huku (ine tyitiwa Hanuka). Otyipito otyo ankho o tyokuhinangela onthiki ondyuo ya Huku yapakulwa otyivali. Ohamba yo Silia Antíoco IV Epifânio, watungililile omutala wovilikutila kombanda yomutala omunene wo mondyuo ya Huku. Pahe ankho palamba omanima omanyingi. Konyima, ovana Vomunakwa omu Sundeu avatambula vali Selusalei, avapakula otyivali ondyuo ya Siovaa. Tunde opo ankho valinga otyipito, kese nima monthiki 25 ya Quisleu, hono ihimbikila pokati kohanyi ya Novembro alo pokati kohanyi ya Dezembro.

Pahe ankho o pomuvo woutalala. Sesusi ankho ukahi nokuenda mondyuo ya Huku, momuvanda wa Salomau. Ova Sundeu avelisete nae, avemupulu okuti: ‘Alo nalupi matukala tyihekwii? Inkha ove Kilisitu, tupopile umwe nawa.’ (Suau 10:22-24) Oñgeni Sesusi ankho mevekumbulula? Sesusi ati: “Ame nemupopila-le, mahi onwe amuhetavela.” Sesusi kevepopilile umwe nawa okuti oe Kilisitu, ngetyi apopilile omukai omu Samaliya ponyombo. (Suau 4:25, 26) Mahi pahe elilekesa, etyi ati: “Etyi nkhele Ambalaiau ehenetyitwe, ame ankho oko ndyili-ale.” — Suau 8:58.

Sesusi ankho uhanda ovanthu muene vaimbuke okuti oe Kilisitu mokueleka ovilinga viae na vina viaulilwe okuti ovio Kilisitu meya okulinga. Otyo ovikando vimwe Sesusi apopililile ovalongwa vae okuti muhapopilei nawike okuti ame Mesiya. Mahi pahe apopila umwe nawa ova Sundeu ovo vokumuyele okuti: “Ovilinga ndyikahi nokulinga menyina lya Tate, viaava oumbangi konthele yange. Mahi onwe kamutavela.” — Suau10:25, 26.

Omokonda yatyi ankho vehetavelela okuti Sesusi o Kilisitu? Sesusi ati: “Onwe kamutavela, mokonda kamunongi mbange. Onongi mbange mbutehelela ondaka yange, iya ame ndyimbwii, iya ngwe mbundandula. Ame ndyimbuavela omuenyo uhapu, iya kamambukanyimwa-ko nalumwe, tupu nawike mekembupola peke liange. Etyi Tate ampha otyinene vali kovipuka ovikuavo aviho.” Konyima Sesusi evepopila oupanga omunene ena na Tate yae, ati: “Ame na Tate tuna ewaneko muevi tulinga.” (Suau 10:26-30) Namphila Sesusi ankho ekahi pano pohi iya Tate yae ukahi keulu, mahi ankho vaundapela kumwe newaneko, ongatyina vekahi omunthu wike muetyi vahanda.

Onondaka mba Sesusi ambunumanesa unene ova Sundeu, avakuate omamanya opo vemuipae. Sesusi ahakala nowoma. Ati: “Ame nalinga ovilinga ovinyingi oviwa natumwa na Tate. Ovipi povilinga nalinga mumbetela nomamanya?” Avemukumbulula okuti: “Onthue katukuvete nomamanya mokonda yovilinga oviwa, mahi omokonda ukahi nokupopia omapita Huku, tyetyi ove . . . ukahi nokulipaka kou-huku.” (Suau 10:31-33) Sesusi nalumwe apopile okuti o huku, mahi omokonda yatyi vemutendeleyile ngotyo?

Sesusi ankho ukahi nokupopia okuti una epondolo ova Sundeu ankho vetavela okuti o lya Huku vala. Mongeleka, konthele “yonongi,” Sesusi ati: “Ame ndyimbuavela omuenyo wahapu,” iya otyipuka otyo ovanthu kavetyivili okutyilinga. (Suau 10:28) Ova Sundeu avehesuku netyi Sesusi apopia okuti wapewa epondolo na Tate yae.

Opo Sesusi akumbulule etyi vemutendeleya, evepulu okuti: “Movitumino vienyi [mo Salmo 82:6] kamuahonekelwe okuti, ‘Ame nati: “Onwe muno huku”’? Inkha Huku wapopia okuti ‘onohuku’ vana ondaka yae yaendela . . . onwe mupopila una Tate ankhimaneka, emutumu mouye, okuti: ‘Upopia omapita Huku,’ mokonda yetyi ame nati: ‘Ndyimona wa Huku’?” — Suau 10:34-36.

Ovihonekwa alo umwe viihana ovanthu ovakoyesi onondingavivi okuti “onohuku.” Moluotyo, omokonda yatyi ova Sundeu ovo vapopila omapita Sesusi etyi ati: “Ndyimona wa Huku”? Sesusi apopi otyipuka tyimwe ankho vapondola okutavela, ati: “Inkha ame hikahi nokulinga ovilinga vya Tate yange, muhenthavelei. Mahi inkha ovio ndyikahi nokulinga, muhetavelei etyi ndyipopia, tavelei etyi ndyilinga opo munoñgonoke iya amutualako okunoñgonoka okuti Tate ukahi kumwe na ame iya ame ndyikahi kumwe na Tate.” — Suau 10:37, 38.

Mokonda yotyo, ova Sundeu avahande okumuipaa, mahi Sesusi aende-nkholo. Atundu mo Selusalei, ayauka Ondongi Solondau, aende kotyilongo kuna ankho Suau ahimbikila okumbatisala ovanthu. Tyafuile ankho hakokule-ko Nelunga lyo Ngalileya, okuenda no kokumbili.

Ovanthu aveya ku Sesusi, avemupopila okuti: “Suau kalingile ehuviso nalike, mahi ovipuka aviho Suau apopile konthele yomulume ou ankho oviotyotyili.” (Suau 10:41) Ngotyo, ova Sundeu ovanyingi avakala nekolelo mu Sesusi.