Murowe mpantta wa sirimuhina

Murowe mpantta wa myaha sirimuhina

MURU 97

Nlikanyiho na Anamuteko a Ematta ya Uuva

Nlikanyiho na Anamuteko a Ematta ya Uuva

MATHEYO 20:1-16

  • ANAMUTEKO “ÒKISERYA” ANNIKHALA “ÒPAJERYA”

Okathi aari awe oPereya, Yesu aahilavula wira “atthu anjene ari òpajerya, anokhala òkiserya: anjene ari òkiserya anokhala òpajerya”. (Matheyo 19:30) Ophavelaka ottittimiherya mwaha ole, Yesu aahipaka nlikanyiho na anamuteko a ematta ya uuva.

Yesu aahimmye wira: “Omwene wa wirimu onlikana ni mutthu okhalanne imatta sawe. Owo ahipeherya orowa waphavela anamuteko, wira yalime mmatta mwawe. Ahìwanana n’awo waliva esisapo ya nihiku, khwaruma omatta wawe. Vavarenlyaya nsuwa, ahirowa-tho, khwaphwanya akinaku yakilanthe vapuwani, emwettaka mpale, khwahimerya wira: ‘Ni nyuwo-tho murowé omatta waka, mwavare muteko: kinimovahani enophwanelani’. Atthu ale khurowa. Mulopwan’ole ahivenya-tho othana eríyari ni nsuwa ntthekuwaka, khuwihana akina. Vano, nsuwa nihalelaka okela, ahaphwanya akina ehìraka etthu, khwakoha wira: ‘Exeni mukhalaka va othana wothene, muhivaraka etthu?’ Ale yahakhulasa wira: ‘Khavo oniphavenle!’ Khwahimerya wira: ‘Weso, ni nyuwo rowani omatta waka’”.​—Matheyo 20:1-7.

Woonasa wene, atthu ale yanwiriyana Yesu, yoona wira aamuhimya Yehova Muluku, vaavo Yesu aalavunle awe sa “Omwene wa wirimu” ni mwaneene “mmatta”. Biibiliya onnihimya wira Yehova tori mwaneene ematta ya uuva, yeeyo yaathoonyerya nloko na Isarayeli. (Esalimo 80:9, 10; Yesaya 5:3, 4) Ale yeettela nivarihano na Nlamulo, anlikanyihiwa ni anamuteko a ematta ya uuva. Nlikanyiho Yesu aapanke awe khaahimya itthu siiraneyale khalai. Masi aahimya itthu siiraneya okathi ole wa Yesu.

Ahooleli a itiini, niire so, aFarisi yaawo yaamweeherenrye Yesu voohimya sa omwalana, yaakhala ntoko yaavara muteko wa Muluku okathi wotheene. Awo yaari ntoko anamuteko yaale yaavanre nihiku notheene, yaawo yaalipelela oliviwa edenaario emosa, eyo piiyo, musurukhu aaliviwa namuteko avara nihiku ntero.

Anamukuttho ni atthu akina a egrupu aya, yaawoona aYuda pure wira khiyaamurumeela Muluku vanceene, nto yaakhala ntoko anamuteko yaavanre vakhaani ematta ya uuva ya Muluku. Nlikanyiho na Yesu, atthu awo yaathoonyerya ale yaalattuliwe “vavarenlyaya nsuwa” (9 oora) aahiiso ale yaalattuliwe othana-thanaru, eyo piiyo, othana eriyari, makaaripi ni nsuwa nihalaka okela (17 oora).

Alopwana ni athiyana yaamutthara Yesu yooniwa ntoko ‘òthanyeya’. (Yohani 7:49) Awo yaahirumeela okathi munceene wa okumi aya atothaka ihopa aahiiso avaraka miteko sikina. Nto mwaakha wa 29 EC, mwaneene ‘ematta’ aahimuruma Yesu orowa owiitthana atthu oowiiyeviha wira anvareleke muteko Muluku, ntoko awiixutti a Kristu. Awo yaari atthu “òkiserya” Yesu aahimmye awe, yaalattuliwe 17 oora wira yalimeke ematta ya uuva.

Yesu aahimaliha nlikanyiho nawe, olavulaka ele yiiraneyale nuumala nihiku na muteko, oriki: “Vaìlalyaya, mwanene ematta ahimwirela namuteko awe mulupale wira: ‘Nwihane anamuteko, mwalive, mwapajeryaka ale akisenrye orwa mpakha ale apajenrye’. Ale yaìhaniwe nsuwa nihalelaka okela yahirwa, khwakhela esisapo ya nihiku nothene. Vano, ale yapajenrye orowa omatta, yananyiherya wira musurukhu aya warowa wunjereriwa. Masi yawo-tho yahiliviwa esisapo ya nihiku. Vakhenlyaya siso, yahivanyihana ni mwanene ematta, yiraka: ‘Ala òkiserya, avanre ewora emosá pahi, nyuwo muhalikanyiha waliva ni hiyo, nivanre nihiku nothene, nihawaka, niviheriwaka!’ Mwanene ahimwakhula mmosá wira: ‘Mpatthani, nkiwotontheni! Khahiyó esisapo ya nihiku yaiwanannyahu? Kuxakani ekhanle yawinyu, muroke. Miyo kinnitthuna onvaha yole okisenrye ophiya ntoko kinovahakani nyuwo. Nkinwerya okuxa itthu saka, kìrihe emphavelaka? Khino nyuwo munnanareliwa orera waka murima?’ Yesu ahimaliha ìraka: Siso, ale òkiserya anokhala òpajerya, n’ale òpajerya anokhala òkiserya”.​—Matheyo 20:8-16.

Waaniheryasa, awiixutti yaahiikoha yootaphulela ya moolumo ookiserya a nlikanyiho na Yesu. Moota xeeni ahooleli a etiini ya aYuda, yaawo yiixoona okhala “òpajerya”, yaarowa aya okhala “òkiserya”? Nave moota xeeni awiixutti a Yesu, yaarowa aya okhala “òpajerya”?

Awiixutti a Yesu, yaawo aFarisi ni atthu akina yaawoona aya okhala “òkiserya”, vano yaarowa okhala “òpajerya” waakhela musurukhu wa nihiku ntero. Nuumala Yesu okhwa, Muluku aamukhootta nloko na Isarayeli, wira oranttelihe ni nloko nsya, eyo piiyo, “Isarayeli a Muluku”. (aKalasiya 6:16, Waataana wa Naanaano; Matheyo 23:38) Okathi Yohani Mbatiza aalavula awe sa obatiziwa ni munepa wootteela, aahimya ale aniirela mpantta Isarayeli a Muluku. Ale yaari “òkiserya” yaarowa okhala oopacerya waakhela obatizo owo ni waakhela eparakha yookhala anamoona a Yesu “mpakha omalenle elapo”. (Miteko 1:5, 8; Matheyo 3:11) Okhala wira awiixutti ale yaahiiwexexa marukunuxo Yesu aahimmye awe wira ahooleli a itiini yaarowa okhala “òkiserya”, nto yaahoona wira yaarowa olupatthiwaka vanceene ni ahooleli ale.