XOOK 102
Le Reyoʼ ku yokol tu kaajil Jerusalén yóokʼol juntúul burro
MATEO 21:1-11, 14-17 MARCOS 11:1-11 LUCAS 19:29-44 JUAN 12:12-19
-
JESUSEʼ KU YOKOL JERUSALÉN BEY REYEʼ
-
KU YAʼALIK YAAN U XUʼULSAʼAL TIʼ JERUSALÉN
Ka sáaschaj domingo 9 tiʼ nisaneʼ, Jesús yéetel u disipuloʼobeʼ lukʼoʼob Betania utiaʼal u binoʼob Jerusalén. Ka náatsʼoʼob tu kaajil Betfagué, tu puʼukil le Olivoʼoboʼ, Jesuseʼ tu yaʼalaj tiʼ u disipuloʼob:
«Xeeneʼex teʼ chan kajtalil ka wilkeʼexaʼ, teʼeloʼ yaan a wilkeʼex juntúul x-burra yéetel juntúul táankelem burro kʼaxaʼanoʼobiʼ; wachʼeʼexoʼob ka a taaseʼexoʼobten. Wa yaan máax ku yaʼalikteʼex wa baʼaxeʼ, aʼaleʼex: ‹Kʼaʼabéetoʼob tiʼ Yuumtsil›. Letiʼ túuneʼ yaan u yaʼalik ka a taaseʼexoʼob.» (Mateo 21:2, 3.)
Le disipuloʼoboʼ maʼ kʼaʼajtiʼob wa le baʼax tu yaʼalaj Jesús ka u beetoʼoboʼ aʼalaʼaniliʼ tiʼ junpʼéel profecíaeʼ. Baʼaleʼ ka tsʼoʼokeʼ kʼaʼajtiʼob leloʼ ku beetik u béeytal le baʼax ku yaʼalik u profecíail Zacaríasoʼ. Tu yaʼaleʼ le Rey aʼalaʼan tumen Diosoʼ yaan u yokol tu kaajil Jerusalén yéetel kabal óolal «u natʼmaj juntúul burro, juntúul chan burro u yaal juntúul x-burra» (Zacarías 9:9).
Le disipuloʼob túunoʼ binoʼob Betfagué, le táan u wachʼikoʼob le chan burro yéetel u maamaoʼ, aʼalaʼabtiʼob tumen le máakoʼoboʼ: «¿Baʼax ka beetkeʼex? ¿Baʼaxten táan a wachʼikeʼex le burrooʼ?» (Marcos 11:5). Baʼaleʼ ka tu yuʼuboʼob utiaʼal bisbil tiʼ Yuumtsileʼ tu chaʼajoʼob u bisaʼal. Le disipuloʼoboʼ tu jayláantaj u nookʼoʼob yóokʼol le x-burra yéetel u chichniloʼ, baʼaleʼ Jesuseʼ kulaj yóokʼol le chan burrooʼ.
Jeʼex u bin u náatsʼal Jesús tu kaajil Jerusaleneʼ, bey úuchik u bin u maas yaʼabtal le máakoʼob ku binoʼob tu paachoʼ. Yaʼabeʼ tu jayláantaj u nookʼoʼob teʼ bejoʼ. Uláakʼoʼobeʼ tu chʼakoʼob «u kʼab le cheʼob yanoʼob teʼ kʼáaxoʼ» ka tu jayláantoʼob teʼ bejoʼ. Ka joʼopʼ u yaʼalikoʼob: «¡K-kʼáat óoltik ka salvartaʼakech! ¡Kiʼikiʼtʼantaʼak le máax ku taal tu kʼaabaʼ Jéeobaoʼ! ¡Kiʼikiʼtʼantaʼak u Reino k-taata David, le Reino kun taaloʼ!» (Marcos 11:8-10). Le fariseoʼob yanoʼob xanoʼ pʼuʼujoʼob ka tu yuʼuboʼob baʼax ku yaʼalik le máakoʼoboʼ. Letiʼobeʼ tu yaʼaloʼob tiʼ Jesús: «J-Kaʼansaj, aʼal tiʼ a disipuloʼob ka u mak u chiʼob». Baʼaleʼ Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Kin waʼalikteʼex: Wa letiʼob maʼ tu tʼaanoʼobeʼ, letiʼe tuunichoʼob kun tʼaanoʼoboʼ» (Lucas 19:39, 40).
Ka chíikpaj u yilik Jesús u kaajil Jerusaleneʼ joʼopʼ u yokʼol ka tu yaʼalaj: «Wa teech, wa teech ka a naʼat kaʼach le baʼaxoʼob yaan yil yéetel le jeetsʼeliloʼ bejlaʼa..., baʼaleʼ beoraaʼ tsʼoʼok u taʼakaʼaloʼob tiʼ a wichoʼob». Jerusaleneʼ yaan u castigartaʼal tumen maʼ tu beetaj baʼax u kʼáat Diosiʼ. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Le máaxoʼob pʼekmilechoʼ yaan u pakʼikoʼob ta baʼpach cheʼob yaan u puntaʼob yéetel yaan u baʼateloʼob ta contra, yaan u pulkechoʼob luʼum paʼteʼ yéetel a paalaloʼob, tiʼ techeʼ maʼ ken u pʼatoʼob tuunich yóokʼol tuunich» (Lucas 19:42-44). Le baʼax tu yaʼalaj Jesusoʼ béeychaj tu jaʼabil 70 tiʼ le yáax siglo, le ka xuʼulsaʼab tiʼ u kaajil Jerusalenoʼ.
Le ka ook Jesús ichil u kaajil Jerusaleneʼ le máakoʼoboʼ jach péeknaj u yóoloʼobeʼ ka joʼopʼ u yaʼalikoʼob: «¿Máax le máakaʼ?». Le máakoʼoboʼ joʼopʼ u yaʼalikoʼob: «¡Lelaʼ Jesús, le profeta ku taal tiʼ u kaajil Nazaret tiʼ u luʼumil Galileaoʼ!» (Mateo 21:10, 11). Le máaxoʼob il u kaʼa kuxkíintaʼal Lázaro tumen Jesusoʼ joʼopʼ u tsikbaltikoʼob tiʼ u maasil. Le fariseoʼoboʼ yaachaj u yóoloʼob ka tu yiloʼob mix máak ku tsʼáaikuba tu tséeloʼob. Ka tu yaʼaloʼob: «Tuláakal máak tsʼoʼok u bin tu paach» (Juan 12:18, 19).
Jeʼex suukil u beetik Jesús ken xiʼik Jerusalén xíimbaleʼ, bin kaʼansaj teʼ templooʼ. Teʼeloʼ tu tsʼakaj juntúul máak móoch. U nuuktakil le sacerdoteʼob yéetel le escribaʼoboʼ jach pʼuʼujoʼob ka tu yiloʼob le baʼaxoʼob ku beetik Jesús bey xan ka tu yuʼuboʼob u yaʼalaʼal tumen le mejen paalal «¡k-kʼáat óoltik ka salvartaʼakech, u Paal David!». Ka tu kʼáatoʼob tiʼ Jesús: «¿Táan wa a wuʼuyik baʼax ku yaʼalik le paalaloʼobaʼ?». Letiʼeʼ tu núukajtiʼob: Mateo 21:15, 16).
«¿Mix juntéen wa ta xokeʼex le tʼaanoʼobaʼ: ‹Ta beetaj u jóokʼol kiʼikiʼtʼaan tu chiʼ le mejen paalaloʼoboʼ bey xan tu chiʼ le táan chuʼuchiloʼoboʼ›?» (Jesuseʼ tu paktaj u baʼpach le templooʼ. Nukaʼaj áakʼabtal. U kʼiinil 10 tiʼ nisaneʼ taʼaytak u káajal, letiʼ túuneʼ suunaj yéetel u apostoloʼob tu kaajil Betania, teʼeloʼ tiʼ tu máansoʼob le áakʼab domingooʼ.