Julani

Lutani pa vo ve mukati

MUTU 107

Fumu Yingudaniya Ŵanthu ku Phwandu Lanthengwa

Fumu Yingudaniya Ŵanthu ku Phwandu Lanthengwa

MATEYU 22:1-14

  • NTHARIKA YA PHWANDU LANTHENGWA

Yesu wati waja kamanavi kumaliza uteŵeti waki, wangulutirizga kugwiriskiya ntchitu ntharika pakukhumba kuti ŵanthu wosi aziŵi vo alembi ndi ŵara ŵa asembi achitanga. Chifukwa cha venivi, yiwu akhumbanga kumubaya. (Luka 20:19) Kweni Yesu wangukamba so ntharika yinyaki. Iyu wanguti:

“Ufumu wakuchanya tingawuyeruzgiya ndi phwandu lanthengwa lo fumu yingunozge mwana waki munthulumi. Ndipu fumu yo yingutuma akapolu ŵaki kuti akadaniyi ŵanthu ku phwandu lanthengwa, kweni akudanika wo angukana kuza.” (Mateyu 22:2, 3) Yesu wangwamba kukonkhoska ntharika yeniyi ndi mazu ngakuti “Ufumu wakuchanya.” Ivi vilongo kuti “fumu” yo yikambika mu ntharika yeniyi yimiya Yehova Chiuta. Nanga mwana wa fumu kweniso ŵanthu wo angudanika ku phwandu lanthengwa amiya ayani? Yapa napu mphakusuzga cha kuziŵa kuti mwana wa fumu ndi Mwana waku Yehova, yo wakonkhoskanga ntharika yeniyi, ndipu wo angudanika mbanthu wo azamulamuliya ndi Mwana mwenuyu mu Ufumu wakuchanya.

Kumbi mbayani wo ŵenga akwamba kudanika? Atenere kuti ŵenga Ayuda, chifukwa ndiwu Yesu kweniso akutumika aŵapharazgiyanga vakukwaskana ndi Ufumu. (Mateyu 10:6, 7; 15:24) Mu chaka cha 1513 B.C.E., Ayuda ŵenaŵa angupanga phanganu ndi Chiuta, ndipu anguzomera kuti alondongi Dangu lo iyu wanguŵapaska. Mwaviyo, Ayuda ndiwu ŵenga akwamba kupanga “ufumu wa asembi.” (Chituwa 19:5-8) Kumbi yiwu angudanika zukwanji ku “phwandu lanthengwa”? Angwamba kudanika mu chaka cha 29 C.E., Yesu wati wayamba kupharazga vakukwaskana ndi Ufumu wakuchanya.

Kumbi Ayisirayeli anandi anguchita wuli ŵati adanika? Nge mo Yesu wangukambiya, yiwu “angukana kuza.” Alongozgi achisopa kweniso ŵanthu anandi anguzomereza cha kuti Yesu ndi Mesiya kweniso kuti ndi Fumu yakusankhika ndi Chiuta.

Kweni Yesu wangulongo kuti Ayuda azipaskikanga so mwaŵi unyaki. Iyu wanguti: “[Fumu] yingutuma so akapolu anyaki ndipu yinguti, ‘Kaŵakambiyeni akudanika wo kuti: “Awonani! Ndanozga kali chakurya chamsana, ndabaya nkhuzi zangu ndipuso nyama zakututuŵa ndipu chechosi chanozgeka kali. Zani kunu ku phwandu lanthengwa.”’ Kweni yiwu angutoliyaku kanthu cha ndipu angutuwapu, anyaki anguluta kuminda yawu, penipo anyaki anguluta kumalonda ngawu, kweni anyaki anguko akapolu wo, anguŵachitiya phuzu ndi kuŵabaya.” (Mateyu 22:4-6) Venivi ndivu vinguchitika mpingu wachikhristu wati wajalikiskika. Pa nyengu iyi, Ayuda ŵenga ndi mwaŵi wakusere mu Ufumu, kweni anandi angukana mwaŵi wenuwu, mpaka kufika pakuchitiya nkhaza ‘akapolu a fumu.’—Machitidu 4:13-18; 7:54, 58.

Kumbi mtundu wenuwu ungukumana ndi vinthu wuli chifukwa cha vo unguchita? Yesu wangukamba kuti: “Fumu yingukwiya ukongwa ndipu yingutuma asilikali ŵaki kuchibaya ŵanthu wo angubaya akapolu ŵaki ndi kuwotcha tawuni yawu.” (Mateyu 22:7) Venivi vinguchitika mu chaka cha 70 C.E., pa nyengu yo Aroma angubwanganduwa “tawuni [ya Ayuda]” ya Yerusalemu.

Pakuti Ayuda angukana fumu yati yaŵadana, kumbi venivi ving’anamuwa kuti palivi weyosi yo watingi wazidanikengi? Awa. Tikamba viyo chifukwa cha vo Yesu wangukamba mu ntharika yaki. Iyu wangulutirizga kukamba kuti: “Pavuli paki, fumu yingukambiya akapolu ŵaki kuti, ‘Phwandu lanthengwa lanozgeka kweni wo angudanika mbambula kwenere. Mwaviyo, lutani mumisewu ya mutawuni ndipu mukadani weyosi yo mwakumusaniya kuti wazi kuphwandu lanthengwa.’ Akapolu wo anguluta mumisewu nge mo angutumikiya ndipu angudana wosi wo angusaniya, aheni ndi amampha viyo. Ndipu holu yakuchitiyamu zowala yinguzaza ndi ŵanthu akudanika.”—Mateyu 22:8-10.

Ivi vingwamba kuchitika pa nyengu yo wakutumika Peturo wangwamba kovya ŵanthu amitundu yinyaki, wo ŵenga Ayuda cha kweniso wo angusere Chiyuda, kuti nawu aje Akhristu. Mwakuyeruzgiyapu, mu chaka cha 36 C.E., Koneliyasi yo wenga mura wa asilikali Achiroma ndipuso ŵanthu a mubanja laki angulonde mzimu waku Chiuta. Venivi vinguŵapaska mwaŵi wakusere mu Ufumu wakuchanya wo Yesu wangukamba.—Machitidu 10:1, 34-48.

Ntharika yaku Yesu yingulongo so kuti ndi ŵanthu wosi cha wo anguza ku phwandu wo “fumu” yinguŵazomereza. Iyu wanguti: “Fumu yati yaza kuziyendere alendu, yinguwona munthu munyaki yo wanguleka kuvwala chakuvwala chanthengwa. Sonu yingumufumba kuti, ‘Ayimwi, mwasere wuli munu kwambula chakuvwala chanthengwa?’ Munthu yo wangusoŵa chakukamba. Pavuli paki, fumu yingukambiya ateŵeti ŵaki kuti, ‘Mumangeni manja ndi malundi ndipu mumuponyi kubwalu ku mdima. Ndipu kweniko wamuliyanga ndi kukukuta minyu.’ Pakuti akudanika mbanandi, kweni akusankhika mbamanavi.”—Mateyu 22:11-14.

Alongozgi achisopa ŵati ŵavwa vo Yesu wangukamba, atenere kuti anguvwisa cha kuti iyu wang’anamuwanganji. Kweni angukwiya ukongwa ndipu angusimikiza kuti amalanengi nayu chifukwa chakuti waŵachitiskanga soni.