Ndeye fundo didi milonga

Ndeye gu mito ya milonga

MUKHAPHO 108

Yesu Walenga Miheto Yamutele Mafumu a Mangumba

Yesu Walenga Miheto Yamutele Mafumu a Mangumba

MATAYO 22:15-40 MAKO 12:13-34 LUKA 20:20-40

  • IMA YA SEZALE GUA SEZALE

  • ATHU ANYI MBAAFUZUMUGA MBAAWATA BA?

  • MIKHUALA YABALEGA IKO GUKOMA

Mbalagaji jia Yesu jiavuile khabu. Yesu wahanele ifezegeselo yamonesele haphelo egi akhalele enya shidi. Mu tangua diene, Afalese ayile giphungi ha gumutela muheto. Akhalele mukamba gumutuma ha guzuela ndaga imoshi ajiya gumufundjila gudi guvernere wa enya Roma. Hene, ahanele alandudi awo falanga hagula atele Yesu muheto.—Luka 6:7.

Azuelele egi, ‘Mulongeshi, tuajiya egi aye wana zuela nu wana longesa muabonga. Ushigo nu lutondo, uvi wana longesa njila ya Nzambi ya giamatshidia. Tuwambele, mukhuala wetu udi mutuhana njila ha gufuta gitadi gudi Sezale nga ndo?’ (Luka 20:21, 22) Yesu gabembelego egi mulebo wawo umuhuige, handaga muene wakhalele mujiya mambo awo nu matangi awo abola. Nga Yesu wazuelele egi, ‘Ndo, ishigo ndaga yabonga ha gufuta gitadi egi,’ nga amufundjile egi udi mushinjiga athu ha gulumbugila ufumu wa enya Roma. Uvi nga wazuelele egi, ‘Ayi, futenu gitadi egi,’ nga athu anyi akhalelego gusuanguluga ha gukhala mu uhinyinyi wa enya Roma, amutangijile muabola nu nga amubalumugile. Hene, mvutu itshi gahanele?

Yesu wabalumuine gamba: ‘Enue enya mambo, mukunda natshi mudi gungulola? Ngudijigenu mbongo jia utadi jinyi muana gufuta gitadi.’ Ajile nu kiamo gimoshi gia denye. Gungima waahudile egi: ‘Gifuanesa egi nu isona eyi ya nanyi?’ Ene avutudile egi “ya Sezale.” Ngenyi Yesu wawambelele egi: ‘Hanenu ima ya Sezale gua Sezale, uvi ima ya Nzambi gua Nzambi.’—Matayo 22:18-21.

Athu ene adihudile muavula gu mbimbi jiazuelele Yesu. Ndaga jiazuelele Yesu jiaahuenesele tedie, hene ayile. Uvi lusugu luakhalele khenji luhua galego, mafumu ako a mangumba ayile mutala Yesu ha gumuhula mihu.

Asadoke, anyi akhalele muzuela egi gufuzumuga mbagukhadigo, ayile ha gumuhula muhu watadila gufuzumuga nu ulo wa ukhuedi. Amuhudile gamba: “Mulongeshi, Moise wazuelele egi: ‘Gula yala wafua gavualelego ana, phangi’enji wa yala udi naye guzula mukaji’enji mu ulo hagula avualele phangi’enji ana.’ Henyaha, mukatshi dietu, guakhalele ana mala sambadi a vumo dimoshi. Mona wa somi wazudile mukhetu mu ulo, gungima wafuile genji, gabembelego ana. Muene wabembele mukaji’enji nu phangi’enji. Yakhalele nji ngenyi mukunda nu phangi’enji wa mbadi nu wa thathu, uu mukuta wawo agasue sambadi. Gungima dia khungi yawo yagasue, mukhetu wafuile. Ngenyi, mu tangua dia gufuzumuga gu gufua, muene mbawukhala mukaji’a nanyi gu khungi’awo agasue sambadi? Handaga khungi’awo agasue amuzudile mu ulo.”—Matayo 22:24-28NW.

Ha guaahana mvutu, Yesu waadijigile ndaga jia sonegele Moise handaga Asadoke akhalele mutshigina mbimbi jia Moise. Yesu wawambelele egi: “Ishigo mukunda nu gishina giene mudi gudihuiga, handaga mushigo mujiya mukanda wa Nzambi nu ngolo jienji? Handaga tangua athu mbaafuzumuga gu gufua, mala nu akhetu mbaashigo mudizula mu ulo ndo, uvi ene mbaakhala gifua anjelo mu dilu. Uvi, mukunda nu gufuzumuga gua athu gu gufua, enue khenji muatangele gale go mu mukanda wa Moise, mu verse jidi mukotelesela ndaga yatadila gifuguse giakhalele mulema tshiuya hamuwambelele Nzambi egi, ‘Ngudi Nzambi wa Abalahama, Nzambi wa Isaka, nu Nzambi wa Yakobo’? Muene gashigo Nzambi wa athu a gufua, uvi wa athu adi nu monyo. Muana gudihuiga muavula diago.” (Mako 12:24-27; Guzoga 3:1-6NW) Athu adihudile mangololo mukunda nu mvutu eyi.

Yesu wakangele Afalese nu Asadoke makano. Hene, athu awa adibungishile, adivuile ha gumulola luko. Mulongeshi mumoshi wa mikhuala wamuhudile egi: “Mulongeshi, mukhuala utshi wabalega iko yagasue gukoma?”—Matayo 22:36.

Yesu wabalumuine gamba: “Mukhuala wa balega gukoma wa gudidiangela udi egi, ‘Oo Isalele vua! Yehowa Nzambi wetu muene udi Yehowa mumoshi. Udi naye guzumba Yehowa Nzambi waye nu mutshima waye wagasue, nu monyo waye wagasue, nu jindunge jiaye jiagasue, nu jingolo jiaye jiagasue.’ Mukhuala wa ngiadi wabalega gukoma udi egi, ‘Udi naye guzumba muthu na mukuenu gifua wazumba muila waye.’ Gushigo mukhuala uko wabalega mikhuala eyi gukoma.”—Mako 12:29-31NW.

Havuile mulongeshi mumoshi wa mikhuala ndaga yene, wazuelele egi: “Yadiago, mulongeshi, wazuela giamatshidia egi, ‘Fumu Nzambi udi mumoshi, gushigo Nzambi muko khuta muene’; luko egi muthu udi naye ya guzumba Nzambi nu mutshima wagasue, nu jindunge jiagasue, nu jingolo jiagasue, nu guzumba muthu namuko gifua muazumba muila wenji. Gutumagela mikhuala eyi guabalega diago gubonga milambu yagasue ya guwotshia nu shitu jia gushiyiwa.” Tangua Yesu wamonele egi mulongeshi wa mikhuala wahanele mvutu nu ndunge jiagasue, wamuwambelele egi: “Ushigo gualeha nu Ufumu wa Nzambi.”—Mako 12:32-34.

Yesu walongesele mu tempelo masugu thathu a mudidi (lusugu lua 9, 10, nu 11 ya mbeji ya Nizani). Athu ako, gifua mulongeshi owu wa mikhuala, akhalele gumutegelela nu mutshima wagasue. Uvi mafumu a mangumba amutegelelego ngenyi, nu akhalelego luko nu ‘ngolo jia gumuhula mihu.’