Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

Shi kɛya he ni ato saneyitsei lɛ anaa yɛ lɛ

YITSO 109

Ewie Eshi Jamɔŋ Hiɛnyiɛlɔi ni Teɔ Shi Woɔ Lɛ Lɛ

Ewie Eshi Jamɔŋ Hiɛnyiɛlɔi ni Teɔ Shi Woɔ Lɛ Lɛ

MATEO 22:41–23:24 MARKO 12:35-40 LUKA 20:41-47

  • NAMƆ BI JI KRISTO LƐ?

  • YESU KPA MƐI NI TEƆ SHI WOƆ LƐ LƐ OSATOFEEMƆ LƐ HE MAMA

Jamɔŋ hiɛnyiɛlɔi ni teɔ shi woɔ Yesu lɛ nyɛɛɛ ahã mɛi akpa yɛ esɛɛ, ni amɛnyɛɛɛ amɛtsɔ ewiemɔ nɔ amɛdũ lɛ ni amɛŋɔ lɛ amɛhã Romabii lɛ. (Luka 20:20) Be ni eyɔɔ sɔlemɔwe lɛ lolo yɛ Nisan 11 lɛ nɔ lɛ, Yesu tsɔ sane lɛ ebu amɛ nɔ ni ehã ana mɔ ni eji lɛɛlɛŋ. Lɛ tsutsu ebi amɛ akɛ: “Te nyɛsusuɔ yɛ Kristo lɛ he tɛŋŋ? Namɔ bi ji lɛ?” (Mateo 22:42) Ale waa akɛ Kristo loo Mesia lɛ baajɛ David weku lɛ mli. Ni nakai ji bɔ ni amɛhã lɛ hetoo.​—Mateo 9:27; 12:23; Yohane 7:42.

Yesu bi akɛ: “Te fee tɛŋŋ ni mumɔ lɛ tsirɛ David ni etsɛ lɛ Nuŋtsɔ ekɛɛ akɛ, ‘Yehowa kɛɛ mi-Nuŋtsɔ lɛ akɛ: “Ta mininejurɔ nɔ kɛyashi be ni maŋɔ ohenyɛlɔi lɛ mawo onajiashi”’ lɛ? Belɛ, kɛ́ David tsɛɔ lɛ Nuŋtsɔ lɛ, te feɔ tɛŋŋ ni efeɔ ebi lɛ?”​—Mateo 22:43-45.

Farisifoi lɛ nyɛɛɛ ahã lɛ hetoo, ejaakɛ amɛmiikpa gbɛ akɛ mɔ ni baajie amɛ kɛje Roma nɔyeli lɛ shishi lɛ baafee adesa ko ni jɛ David weku lɛ mli. Shi Yesu miidamɔ David wiemɔi ni yɔɔ Lala 110:1, 2 lɛ nɔ eetsɔɔ akɛ Mesia lɛ jeee nɔyelɔ folo ko kɛkɛ ni jɛ adesai ateŋ. Eji David Nuŋtsɔ, ni kɛ́ eta Nyɔŋmɔ ninejurɔ nɔ kɛyashi be ko lɛ, ebaaye maŋtsɛ. Hetoo ni Yesu hã lɛ hã mɛi ni teɔ shi woɔ lɛ lɛ fee diŋŋ.

No mli lɛ, Yesu kaselɔi lɛ kɛ mɛi krokomɛi miibo lɛ toi. No hewɔ lɛ, agbɛnɛ Yesu tsɔ ehe ehã amɛ ni ebɔ amɛ kɔkɔ ni amɛkwɛ amɛhe nɔ jogbaŋŋ yɛ woloŋmalɔi lɛ kɛ Farisifoi lɛ ahe. Hii nɛɛ “eŋɔ Mose sɛi lɛ amɛtara nɔ” koni amɛtsɔɔ Nyɔŋmɔ Mla lɛ. Yesu kɛɛ mɛi ni boɔ lɛ toi lɛ akɛ: “Nɔ fɛɛ nɔ ni amɛbaakɛɛ nyɛ lɛ, nyɛfea ni nyɛyea nɔ, shi nyɛkafea nyɛnii tamɔ amɛ, ejaakɛ amɛkɛɔ moŋ, shi amɛfeee nɔ ni amɛkɛɔ lɛ.”​—Mateo 23:2, 3.

Agbɛnɛ Yesu tsɔɔ nɔ hewɔ ni amɛji osatofoi lɛ ekɛɛ: “Amɛhãa adekai ni ŋmalɛi yɔɔ mli ni amɛfiɔ koni amɛkɛbu amɛhe lɛ lɛɔ.” Yudafoi lɛ ekomɛi kɛ adekai bibii ni Mla lɛ mli saji fioo ko yɔɔ mli lɛ, fiɔ amɛhiɛnaa loo amɛkɛŋmɔɔ amɛnine shi. Shi Farisifoi lɛ feɔ amɛnɔ lɛ agboi koni no ahã mɛi ana amɛ akɛ amɛhiɛ dɔɔ Mla lɛ he. Kɛfata he lɛ, “amɛfeɔ amɛtadei anaamui lɛ kakadaŋŋ.” Afã Israelbii lɛ ni amɛfee amãnyãi amɛwo amɛtadei anaa, shi Farisifoi lɛ feɔ amɛnɔ lɛ kakadaji. (4 Mose 15:38-40) Amɛfeɔ enɛ fɛɛ “koni gbɔmɛi ana amɛ.”​—Mateo 23:5.

Akɛni Yesu kaselɔi lɛ po baanyɛ aná hiɛnyamtaomɔ su nɛɛ eko hewɔ lɛ, ewo amɛ ŋaa akɛ: “Nyɛ lɛ, akatsɛ nyɛ Rabi, ejaakɛ mɔ kome ji nyɛ-Tsɔɔlɔ, ni nyɛ fɛɛ lɛ, nyɛmimɛi ji nyɛ. Kɛfata he lɛ, nyɛkatsɛa mɔ ko nyɛtsɛ yɛ shikpɔŋ lɛ nɔ, ejaakɛ mɔ kome ji nyɛ-Tsɛ, mɔ ni yɔɔ ŋwɛi lɛ. Asaŋ, akatsɛ nyɛ hiɛnyiɛlɔi, ejaakɛ mɔ kome ji nyɛ-Hiɛnyiɛlɔ, Kristo lɛ.” No hewɔ lɛ, te esa akɛ kaselɔi lɛ ana amɛhe loo amɛfee amɛnii amɛhã tɛŋŋ? Yesu kɛɛ amɛ akɛ: “Esa akɛ mɔ ni ji agbo fe fɛɛ yɛ nyɛteŋ lɛ atsɔ nyɛsɔɔlɔ. Mɔ fɛɛ mɔ ni wóɔ ehe nɔ lɛ abaaba lɛ shi, ni mɔ fɛɛ mɔ ni baa ehe shi lɛ abaawó enɔ.”​—Mateo 23:8-12.

Enɛ sɛɛ lɛ, Yesu bu woloŋmalɔi kɛ Farisifoi ni feɔ osato lɛ fɔ ekɛɛ: “Kpoo hã nyɛ, woloŋmalɔi kɛ Farisifoi, osatofoi! akɛni nyɛŋaa ŋwɛi Maŋtsɛyeli lɛ naa yɛ gbɔmɛi ahiɛ lɛ hewɔ; ejaakɛ nyɛ diɛŋtsɛ lɛ nyɛboteee mli, asaŋ nyɛŋmɛɛɛ mɛi ni nyiɛ gbɛ kɛmiiya mli lɛ hu gbɛ koni amɛbote mli.”​—Mateo 23:13.

Yesu wie eshi Farisifoi lɛ, ejaakɛ amɛkɛ nibii toɔ nibii ahe yɛ gbɛ ni ejaaa nɔ kɛtsɔɔ akɛ amɛbɛ bulɛ kɛhã nibii ni Yehowa buɔ akɛ amɛhe hiaa lɛ. Akɛ nɔkwɛmɔnɔ lɛ, amɛkɛɔ akɛ: “Kɛ́ mɔ ko kɛ sɔlemɔwe lɛ kã kitã lɛ, jeee nɔ ko ni; shi kɛ́ mɔ ko kɛ sɔlemɔwe lɛ mli shika tsuru lɛ kã kitã lɛ, etere sɔ̃.” Enɛ tsɔɔ akɛ amɛleee nɔ ni saa Yehowa hiɛ diɛŋtsɛ, ejaakɛ amɛbuɔ shika tsuru ni yɔɔ sɔlemɔwe lɛ he lɛ akɛ ejara wa fe sɔlemɔwe lɛ, ni ji he ni ayajáa Yehowa yɛ lɛ. Ni agbɛnɛ hu, ‘amɛkuɔ amɛhiɛ amɛshwieɔ Mla lɛ mli nibii ni he hiaa titri lɛ anɔ, ni nomɛi ji jalɛsaneyeli kɛ mɔbɔnalɛ kɛ anɔkwayeli.’​—Mateo 23:16, 23; Luka 11:42.

Yesu tsɛ Farisifoi nɛɛ akɛ ‘gbɛtsɔɔlɔi shwilafoi ni tsereɔ adɔdɔŋ yɛ nii amli, shi amɛmiɔ yoma!’ (Mateo 23:24) Amɛtsereɔ wein nɔ adɔdɔŋ, ejaakɛ nakai kooloo lɛ he tseee yɛ Mla lɛ naa. Kɛ̃lɛ, bɔ ni amɛkuɔ amɛhiɛ amɛshwieɔ nibii ni he hiaa yɛ Mla lɛ mli lɛ anɔ lɛ tamɔ nɔ ni amɛmiimi yoma, ni ji kooloo ko ni da kwraa fe adɔdɔŋ ni no hu he tseee yɛ Mla lɛ naa lɛ.​—3 Mose 11:4, 21-24.